Rationale libri primi quinti iuris pontificij auctore Io. Baptista Viuiano Vrbinate presbytero, & I. C. Romano. Opus, in quo omnium, quae a summis Pontificibus constituta sunt in libro primo Decretalium, sexti, Clementinarum, & extrauagantium, ratio

발행: 1617년

분량: 408페이지

출처: archive.org

분류:

371쪽

3 α I iter Cuintus: Titulus clx .

QV IA in huiusmodi actibiis est datum a lege pro 1 orma, quod in eis

conditio, & determinatum tempus noli exprimantur, sed pure, &indeterminate fiant. Bart. in I. in diem.st de acceptiI. Et quoniam Brmae desectus reddit actum nullum I .cum hi. s praetor. ff.de transata Edquae contra ius fiunt,debent pro infectis haberi.l.non dubium.C.de legib. Ideo actus legitimi, qui non recipiunt diem,vel conditioncm, in torem tuitiantur per temporis,vel conditionis adiectionem, ut in tex.& Lactus.εῖ eod. Et nota,quod sicut hi actus non recipiunt conditioncm, vel diem, sie nec disiunctione .ut in aclectionibus.& c. ut quis duasu unde elin.Ite nota, quod regula ista indistincte loquitur de actibus4ogitimis,quod co-ditionem non recipiunt,iamve diem lex autem strictiusdixit; legi tιinti quν nonree dunt, α quasi dicat, aliqui sunt; qui recipiunt, Ze est qui non; S loquituripta lex in actibus,qui non unu contructus, sed quasi, glos.hie. Ela Decius in ci Laetus, ubi emunerantur, qui situ isti actus. Con tractus enim.bmerecipiumconditionem. l. hax conditima de contratu

Item nota, quod dicit, adigus, Gaia noussitan in dominium hestiis. miri sed nec e iam in usum transiredegent res Deo dicatae. c.vessim ta. 'doc seer. dissit ne viri quet Balthasar regem percussit utar hoc trans 'gredientes veruari di corruere eos faciat aalma Danielcta. .

Q A quae onoxius fiunt , debiat utique pia insectis. haberi.inis.c . mreontra & Incin dubium. cide legio.. Et quoniam nanentisaria.., . lae sunt qualitates: r.ess,qui. fisi cert.pet. & ex nihilo naturaliter nihil fit.Arist. r.physic.tex.3 4 Idm actus a iure danimatus no impedit alium actum validum faciendum ut in rex. & Isi dari supuler. E. de verb.oblig. Et intellige hanc regulam procedere,praeterquam in maleficijs, quae licet non sortia, Pratam tamen impedimentum proin

372쪽

' De Regulls iuris

Cap. s3. Cui licet. .

. Α si quod minus videtur mesta inest ;- & quod magion laturin- esse nerit cicum incunctis,ec ibi glos vermissi xtrivi elect. Et limineo vincentrante, multo Hrtius vincant te. l. de accessionibus. E. diuerin temp.rnricta Et quoniam.shmaior ratinde eo, quod est plus, . qua de eo, quos est minus. iptaopius. Ideo invia debet ei,cui quod plus est,ilaedquod minus est,no licereret in tex.S: Lnon debet. eodi Et proe dit Me regula, ubi id,quod est minus,cotinetur ib maioreamquaquati--,aut spretes iub genere;secus si minus non cotinerinae sub maiori, rnaot species diueri ut notaui in d.e.plus. Item finit regula, niinus r pugnat dignitati maioris M l. nultiC.de proe .Item ubi ratio diuersitatis dari potest, quare non liceat minus, cui licet maius. ut in c. a. extri

prior es sempore , potior stare. I A principium cuiusqueret est potentissima pars.I.r Asde origa .

Et quoniam nemo ressia est sine culpa priuadus.c.satis peruersum. Ideo duo aliquis habetius in te,non debet in eius praei . - ri,fine cauta. postea illudasteri acquiri. ut in tex.& l.Moties. g. eod. Eidie axanc regulam pincedere in his, quae pendent a voluntate duorum, .udineontractibus; sed inlegibus, &ae metitis,quie pendent a volunt . te unius resterior reuocat priorem glossii eatena intelligitur,caeteris p .ibus.Deehivand liquoties;na priuilegia siderantur non selibis ex tem aed ex cauis. l.priuilΗ .fi de priuilaered.hinc est,quod receptus auctoritateapostolica, praesertur Mnnibus,miam ante receetis aliorum aucto- tritame hi,quitapride praeb. Mereditrix dotalis praefertur etia quibusdal rarioribus creditoribus, non tamen filijs ex priori matrimonio , ωi agunt de dote mate .ltan. C.qui pol.in pign.hab. Et ex duobus empto ,ribus, Vel donat js, praeponitur in rei ve iratione ille, cui res prius tradita fuit, & nixi ille, cui primo fuit vendita, vel donata. I. quoties. C. de rei vend. nam venditor, antequam tradat, remanet dominus, & ideo alteri vendendo,& tradendo,transfert dominium,& sic secundus empto in eo erit potior,quam primus,sed quia alteri vendendo, prioris contra vis fidem fiegit, ex empto actione conuentus, quanti Ea interest, cog - tur praesta e priori. l.qui tibi. C.de haered.vel in.vend. In assecutione ve

ro praebendae praesertur,qui primo impetrauit,&in eis attendisur datata , . Λ a 4 quia

373쪽

. 374 Lilaer Quintus. Titulus gr.

quia per literas Papae quis statim est canonicus; cum gratia dependeatem

Cap.ss. Qui sentit.

I sentis onus,sentire debet commodum,O ὰ contra.

OVI A curandum est , ut homines retrahantur a malo, & incitentur ad bonum. vi in prooemio Decretal. Et quoniam nisi ille, qui sentit

onus,haberet commodum, & e contra; videretur esse melior conditio negligentis, quam laborantis;& iniqui,quam iuste operantis.c. I .erar.de Pult. N S. Thom.par. 3.q.1 2.art. I. ad tertium in addit. Ideo secundum n turam est, commoda cuiusque rei eum sequi, quem sequuntur incomm da.ut in tex.& l.secundum naturam. Eeod. Et qui soci3 sunt pasiionum, , decens est, ut sint & consolationii m. Apost. I. ad Corinth.cap. I .Et Ecclesiasticis utilitatibus desudantes, ecclesiastica dignum est remuneratione . gaudere. S. Cregori epist. I 8.lib. a.ad Theodorum. Nec est ferendus, qui lucrum amplectitur, onus autem subire recusat.l.vnic. C.de caduc.tol.Et os bovis triturantis non est alligandum.Deutericap.23. : ' . y

Cap In re communi.

IN re commvnipoetur en conditionisisentis. OV IA in tali re non solum ille, qui vult,dominus est, sed etiam

hitans. l. parietem.fide sera. urb. praed. Et quoniam nemo est re fuatine culpa priuandus. l. si putator. ff. ad i. Aquit. Ideo si habeo fundum te cum communem,& tu velis aedificare domum in eo, & ego prohibeo,m lior cst conditio mei prohibentis,quam tui aedificare volentis.ut in tex.&ι. Sabinus.Econa.diuid. Sed dices, videtur,quod melior sit c ditio iacien- . tis,quam prohibentis.vt lcum duobus. . item Mela. Epro socio.Respond. quod,aut s ius vial t facere, vel rcficere in loco communi ad eum vis , , .ad quem res parata est,& potest etiam inuito socio. et L Lorm duobus.&ε comm.diuid .l. si aedes. Aut ad eum suum, ad quem res Parata non est; 3c tunc si interest prohibentis non fieri, melior est conditio prohibentis. d.l. Sabinus. & ff. de scru. urb. praed.Lquidam. g. cum parietem. Et hoc casu intelligitur haec regula. Dyn. hie. Aut nihil interest prohibentis, & potest fieri,ctia co inuito d.fistula.Lpenult.sside strii .urb.praed.habita tame distinctione,utrum iure se tutis facere vel reficere velit,quia tunc non potest vi d. l. parietem. Aut iure communionis,& potest. vi d. l. cum duobus. F. idem respondit. Item contra regulam Videtur illud generalc, quo cau itur,quoci in re,ves causa parturielior est conditio occupantis. ut fisside legat.1 .l. pluribus. & ε de verta obl. l. si Titius.& de procvr.l.pluribus. Sed re-

, d. quod haec regula loquitur in ea re, quae pro parte sita indiuisa ad

plures pertinet-IVS VM contrariae loquuntur in eo iure, quod distin- in unius emcutionem,Din. hic.

374쪽

De Regulis iuris. 37s

Cap. 37. Contra eum.

. CONTRA eum, qui segem dicere potuit, apertius est inurneralis

facienda. OVI A sint in potestate ipsius dicentis, animum suum per quae verba

volebat propalare.c.sedulo. dist. 38.Et quoniam damnum,quod quis sua culpa sentit, sibi debet, non alijs imputare. inu. c. damnum. Ideo sibi imputet,si clarius non est locutus, & si in dubio verba coeatra eum intelliguntur.ut in ten& l.in contrahenda. sse . Et septem contraria,quae sormat hic glos. solve, ut in ea. Item qualiter verba dubia sint interpretanda in testamentis ianventionibus in iudicio faetis, confessionibus, conre re is, sententus, & Iegibus , plene distingue, ut ui eadem glossa. α s r. c. in inuas.

Cap.s8. Non est.

N en obligatorium, contra bonos mores praesitum iuramentu. OV IΑ rebus debemus uti eo in inad quem sunt institutae. Gis au

tem. 21.q. a. Et quoniam iuramentum non est institutum, ut sit via ' Culum iniquitatis.c.inter caetera. a a. q. 4. Ideo qui aliquod illieitum iura cui adimplare se non tenetur iuranientum illud ob cruare. ut in rex. & c. quanto.emtr.de iureiur. Sed dices , videtur, quod iuramentum confirmet

ea, quae sunt de iure prohibita; nam de iure prohibitum est, rem min ris alienari. vi ff. de reb. r. l. I. Et tamen talis alienatio per iuramentum leonfirmaturivi C.si aduercvend.l. I-Αuth. sacramenta.C.d.tit.Ite prohibita est de iure,fundi dotalis alienatio. ut C. de rei uxor.adt.I.vniet.. .& culex. Et tamen confirmatur per iuramentum nulliςris.c. licet.supr.de iuretur. Item prohibetur valere pactum, per quodfilia dotata renuntiat futu- 'rae successioni paternae. ut C. de pact.l.pactum, quod dotali.& Ede suis, &Ieg.I.fin. Et tamen confirmatur per iuramentum. c. quamuis.supr.de pact. Respond. distinguendo, quod,aut sunt prohibita propter turpitudinem -sui; & tunc iuramentum nihil operatur. ut hic, & d.c.quanto, cum similibus. Aut in priuilesium, vel Buorem per nae; & tunc iuramentum illius perisnae, in cuius fauorem inducitur prohibitio, est obligatorium confirmat rem, de qua agitur. ut in o. Auth. facramenta puberum. & d. e. lGeet. & Sc. quamuis. Dyn. hic.

DOLO facit, qui petis,quod restituere oportet eundem. OVI A stustra fit per pluria, quod potest fieri per pauciora.hfin.C. de

emanc.lib.Et quoniam non dimittitur peccatum,nisi restituatur ab -- latum. supr. .peccatum. Ideo qui petit, quod restituturus est,irrationabdi liter petit,& censetur esse in dolo. ut in rex. & l.in condemnatione. s.dolo.

E. . Eu eges procedit, si restitutio debet fieri ei, a quo petitur,secusfi

375쪽

3 s Liber Quintus. Titulus 4Y.

alij. l.si socer. . Lucius,& ibi Lari s solui.mare. Et ioc intelligitur, nisi ille alius deberet restituere petenti, quia' tunc cliam regula procedit. l.si donaturus, & ibi Bart. Edo cond. ob cauLItem regula intelligitur,viando rc stiti itio debet steri incontinenti; secus, si ex interuallo I fin.& ibi Bart. Ias ut lega Om. Cati. Item regula haec non procedit in possessorio recit --xandae. Dyn. hic; cum spoliatus debeat restitui, antequam de proprietate queraturit. I.C.si per vim, vel al. mod. Unde regula procedit in petitorio, de in possessorio adipiscendae,vel retinendae. glos S Dymiac.

p. 6o. Non est.

.NO N es in mora, quipotes exceptione legitima meri. OVI A ad hoc, quod quis dicatur morosius, requiritur, quod sciatia

debere,vel scire debeat; quod interpellatus fuerit a die,vel ab homine;& quod habuerit possibilitatem da Ll. quod te. F.de reb. cred.& glos pr.in c.mora. Et quoniam ille, qui tutus in exceptione te tima, nescit debere, vel nescire dc t. glochic.' Ideo qui potest se legitima exoentio--ne tueri, non est dicendus in mora. ut in rex. α I.nulta ilitelligitiiv. n. d. Exceptio autem listima debet intelligi illa, quae non potest operepliciationis elidi; nam si exceptioni Obstaret replicatio, haberetur pro non Regitima. Drn. bica quia qua ratione nihil interest, utrumquis non habeat ipso iure actionem, Vel habeat cam , quae posit per exceptionem excludia. resul interes A.eod.eadem nihil interest,utrum quis non habeat excepti mem,vel habeat eam, Ruae possit ope replicationis incitat; cum ita se ha-ibeat, replicatio ad exesusionem exceptionis, sicut exceptio ad exclusionem actionsio ti. aEAle cepi.

Quod ob gratiam.

O D .si gratiam alicuius conreditur, non es in eius dispendis'

VIA rescriptum. accipit vires ab ifitentione principis reseribet

tis.cata aures.extr. de rescr. Et quoniam intentio concedentis gratiam, est, ut illa coiiuertatur in beneficium, & praemium; non autem in damnum,& poenam. C. olim. evr.de verb. Mn. Ideo quod fruore ovo-dam constitutum est,quibusdam casibus ad laesionem eorum non est reto quendum.ut in tex.& l. quod fauore.C.de legib. Et intellige hanc regulam in cin, quod conceditur per priuilegium proprio motu principis; non au tem petitione impetrantis.glochic; per ea, quae habentur in t o titulo.Equod quisque tur. & in c. z. extr. de mut. petit. Et septem contraria is mat gloshic;de quibus dic, t in ea. Et e conuerὶ intellige,quod poenae , vel odium,non debet conuerti in praemium. c.si vere.extr. de sent.excom.& I.si seruus2.qui autem.is de legat. I. Et intellige, quod idem actus non is potest esse causa immediata, di per se, poenae,& praemij; sed causa inediata, ibis rem μ& per accidans,bene esse potest, Vt latius hic Per Dyn. ..

376쪽

. De Regulis iuris. 3'

C 6 2. Nullus ex consilio.

obligatur. VI A nullus tenetur consilium sequi, cum illud non necessitet. c. quisquis. I . q. r. imo quisque explorare, & deliberare debet apud se um, an sibi mpediat,necne.I.2.ffmand.Sed quoniam de staude, dolo quis est puniendus.c.sedes.extr.de rescr. Ideo li consilium sitisaudulcntum, quis figatur ratione is disint in tex.& l.consilij.Eeod. Nota igitur circa hoc, quod, aut consilium datur circa contractum, vel quasi; aut chea maleficiumvel quasi. Primo casu subdistingue ut tale consiliuin niselisaudiitentum& tune non tenetur. ut hic. N Leleganter. Ede doli, autes Pisaudulentum,& tunc tenetur actione de dolo pii, sconsiliuni dedit,d l.consilii.& ff.de dblo.l.quod si cum scirem II secundocasia, scilicet, mdatur circannaleficiunantunc teneturccursulens non tamen illi,cui;les,illi, contra quemconsilium dedim, nec turis tenetur intano de dolo; sed eius milhRij nomiine, nam si consuluit occidi,homicidae estic.sicutaextr.d: -- OSi consuluit seruo,ut fugereri vel fiartum iacerct tenetur hirti, sese uim pri. LI. Η deseru.cor. Si consuluit Titio, hiantiarurni facere,ae, netur mihi iniuriarum. I.non solum. ff. de iniuri Icim. icunque cadit Ex men maleficii ; ipsi autem,cui dedit consilium,noni terrutum, tum quia is seire debebis, id sibi non expedire. Insiit.de obliga quae ex delictialiantur. dom; tum quiae ex improbitate sua nullus conseiluit actionem. Litaqueia Edessiri.Disserentia est ergo inter mandatum,& consilium; nam nranda . tor obligatur, mandandos sed non, eonsulens, nsueta d Lai. Finan Si R Instidimandit. s. tria genera. Loquim N orgo i c r 'l quod de consi ..tio non sta Mento quis non tenetur ire contractibus: .. Secu& in consilio , quod praesta Pratione officij. puta in assusIbre,quia ipse de malo consilioerenetur; de ideminin aduocato, salixmluindocontili aeditatu: ei. , qui alias fietiirus non fuisset. Decius ind.l.consilij. Ehoctici r

Cap. σ3. Exceptionem.

except.Et quoniam Sper ipsam exceptionem diceretur bonfiteri doermentione actoris,eadesve ceptio dum contrariss enectus parenet..glochici,quod esset inconueniens. l. qui hominem. s.fin. ff.de sillim -- per exceptionem negem inierationem adversatiI, Non est congruum, moper ipsam dici lateri. ut in rex. & l .non utique. fide excepi. Et quod dicienaec regulam exceptione; intelligas & in replicatione ; ut sicut excipiuno non confitetur actionem; ita nec ruplicans exceptionem, eadem de causa.

377쪽

Liber Quintus. Titulus 41 .

ptionem,& triplicatio ad replicationem. I. a. Ede excepti-Per quae autem verba debeat fieri exceptio, ut remoueatur omnis apparentia confitendi pro aduertario, notaui in tacum venerabilis.extr. de excepta

Cap. q. Quae contra.

A E eoaetra iussiunt, debent utique pro inseritis baberi. iOVI A inferior non potest tollere legem seperioris. e. cum infestor. extr.de mMor. & Obed. Sed quicunque potestati subiecti sint,suia duntur legi, quam fert illa potestas. S.I hom. I .a. q. 96. arti . Et quoniam lex annullat omnem actum,qui sit contra legem illum prohibentem. I nodubium. C.de legib. Ideo ea,quae lege fieri prohibetur,u fuerint facta,non latum inutilia, sed pro infectis etiam debenr haberi; licet legissator fieri prohibuerit tantum , nec specialiterdixerit, inutile esse debere, quod metum est. vi intex. Ad. l. non dubium. Sed dices , musta ficra prohibentur, quae tamen facta tenent. Lpatre. Ude his, qui sint sui, vel alauri

ut matrimonium contractum contra votum simplex,quod tenet, licet ille. contrahere non deberet. .vniosuri de vota& similiter matrimonium co- tractum contra interdicitam ecclesiae. c. I .extride mare. ntri mn indie l.

di sententia lata sebonditione,tenet, licet fieri sic,secundum ius non debeat. c.biduum.a. q.ε. Respond.quod haec regula habet locum in iis, quae habent perpetuam prohibitionis causam; Contraria autem habet locum iin iis,quae habentprohibitionem temporalem; Vel dic,hanc regulam esse iveram,nisi eodem vel alio iure tolleretur; & sic intelliguntur contrari a Vel dic , quod illa non sent directE contra ius, quia licet ius non a sistat, non tamen plene Iesistit. glos hic. Quidam tamen distinguere voluerunt. dicentes,quod,aut iuspra hiberi& addit,quod si contra prohibitionem fiat,non valeat,aut simplieiter prohibet.In primocasii habeat locum haec regula. In secundo habeant locum contraria; de facit ad hoc c.ad apostolicam.exu.de regular. Sed liqc distinctio reprobatur per d.I. non dudium, ubi habetur expressε; quod sufficit legislatorem aliquid prohibuisse, Irucet non adiee rit, si contra factum fuerit, non valere. Ilcm obiicitur dia maleficiis,quae contra ius fiunt,nec tamen habentur pro infestis,cum p niantur. Respond.quod haec regula habet locum, in ijs, quae de iure posisent alias sortiri effectum. glositiciid est,quae sunt alias de iure Permisia rivi pacta,ru similia; sed quando non fiunt secundum iuris formam,intelliguntur prohibita, de propter hoc non sortiuntur effectum de iure; mal Mia vero semper intelliguntur prolubita,& nunquam approbantur,licta puniantur.Dynauc.

I pari delicto, vel causa, potior es conditis possidentis.

QVI A duo vincula magis ligant,quam unum. c. I extr. detreuz de paci & LI. Ede usustacer. Et quoniam in acquisitum posse

378쪽

De Regulis iuris ἰ . 37s

actus multae eonsiderationis. Instit.de interdict. s retinendae. Ideo in pari delicto,vel causa,possetar potior haberi debet.ut in tex.& lan pari feod.

Cap. σύ. Cum non stat.

CV M non fiat per eum, ad quem pertisti, quo minus conditio impleatur, haberi debes perinde,aesi impletasuisset.

QV IA ad impossibile nemo tenetur. supr. e. nemo. Et quoniam ubi . quis Paratus est, quantum in se est, conditionem adimplere, sed il-κ, pro quo eradadimplenda , aliquo modo impedit, quin illa adimpleri possit; id ei, qui adimplere debebat, dicitur impossibile factu. glos in d.c Memo. Ideo sibi imputet ille,pro quo erat adimpledari altervixu adimplere debebat, non aiumplet. ut in tex. S I. in iure. ff. d. Disteri autem liaec regula a c. imputari. supri eod. quia illa regula proprie loquitur, quando quis impeditur adimplere per alicuius casus euentum; issa vero loquit , quando quis impeditur per illum,cuius seuore conditio erat adimplenda;. di ideo ille tenetur postea adimplere, si possit; non autem tenetur isse, qui censetur adimpleuisse. Dyn. hic.

O D allatii ιο non licet nomine, nec alieno licebit. ΙΑ indecens est i erimen suumommodis alienis impendere, &exercere. c. sicut non suo. dist.q6. Et quod una via prohibetur ali-evi,ad id alia non debet admitti. inst.c.cum quid. Et quoniam si quis ponset nomine alieno, quod non potest proprio, videretur inesse id, quod minus debet inesse.glos& Francus hic. Ideo prohibitus suo nomine propteri apacitatem personae, prohibetur eadem ratione , & fortius nomine . alieno hoc facere. ut in tex.& I. I. Ede postuL

Cap. 68. Potest.

POTEST quis per alium, quod pote fifacere perseiarium .

OVIΑ effectus magis estini endus, quam modus. L 3. & ibi Bald

C.de institio subs .Et quoniam lacilius negotia expediuntur, si ilia non solum per se ipsium,sed etiam per alium exerceantur. L I. Ede pro-- cur. Ideo cum quis rebus sitis superin non potest, vel non vult, ad negotiorum expeditionem futtintroductum, ut quis pctat facere per alium is quod posset per se ipsum .ut in tex.& L Ede administriremad civit. Et intellige hanc regulam in his, quae possunt per alium explicari; secus in his, in quibus est electa industria personae; vel ob alium respectum non possint explicari,nisi a seipse, ut in casibus hic per glos enumeratis,&Linter artis fices. Ede solui. i

I N meis promissi dem non expedit obseruari.

379쪽

3 po Liber Quintus . Titulus qr.

OVI A quod est licitum,debet firmari , & quod est illicitum,rescindi.

c. dilectus, ii I .exu.de ptatb. Et quoniam fides data non debet est x inculum iniquitatis. c. quanto. extr. de iureiur. Ideo in malis promissis rescinde fident. In turpi voto, muta decretum.Quod incaute vovisti,ne ficias. Impia est promissio, quae scelere adimpletur. ut in rex. & c. in malis. . q. . Sed dices videtur,quod etiam in malis promissis fidem conueniat obseruari, licet de aequitate detur exceptio;nam si induco te per dolum , vel metum,ut mihi decem promittas,promissio valet,licet aretati ex promissione obstet exceptio doli,vel metus.H C.de inutil. p.l.dolo. & frude, verb. l.l. si quis cum aliter. Resinuid.quod malum promissum dupliciter sumitur; nam uno modo dicitur malum, id est, super re mala, vel turpi, seu turpitudinem continenti interpositum, & istud non expedit obseritari.ut in tex. quia ipse iure non tenet. Instit.de inutil.mp. s.quod ex turpi. Secundo modo dicitur malum promissum, id est,male conceptum, quia is interueniente dolo, vel metu; & tunc licet premisio teneat de iuris rigore;tamen promistari datur exceptio.d.l.dolo. Et nihil interest,utrum quis non habeat ipsis iure actionem; vel habeat,sed possit per exceptionem ex cludi. l.nihil. ffeod. Si tamen interuenit iuramentum, & istud male promissum potest seruari sine dispendio saluti aeternae,tunc est seruandum. c.si

Cap o. In alternatiuis.

I N astematiuis, debitoris est electis, ct scit alterum adimpleH

ΙΑ sedulio est debitoris,quae est facienda ereditori. l. t. ff.de seluti

Et quoniam qui in uno grauatur,in alio releuari debet.l. eundum' naturam. ff.hoc tit.Ideo quod positum est ad istuendum in altereativis,est in fauorem debitoris,ut possit eligere, quod vult. ut intex:& l.in

eo,quod plus. g.vbi.ffeod. Et sicut in copulaticis,ad verificationem copulae requiritur concursus copulatorum. l.si haeredi plures. Ede cond.institi ita in altematiuis fit verificatio in uno eorum. Decius in d. g. ubi. Et imtellige, quod in alternatiuis est et o debitoris, inlicet,in alternatiua dandi,cum verba diriguntur ad debitorem,ut det unum, vel alterum; nain alternatiua accipiendi, cum verba,scilicet, diriguntur ad creditorem, ut accipiat unum,uel alterum,electio est accipientisin creditoris. l.si ita. ff. de contriem . Et hoc in contraetibus. Francus hic. In poenis vero alternatiuis electio est res,nisi iudex aliter haberet arbitrium.Bald. in I.qui-minque. C.de sexu. fiag. In alternatiua vera, remediorum , semper est electio habentis plura remedia.ut i rescriptum. s. si pacto.Ede pact.& vid not.pα Bald. in i cum proponas. C.de transact.

Cap. 71. Qui ad agendum.

ad agendum admittitur, en ad exeipiendum multo magis ad

mittendus.

380쪽

De Regulis iuris. 3 8 r

OVI A eui licet, quod est plus,licet utique quod cst ininus supr.c.cui

licet. Et quoniam plus est agere,quam excipere; nam in exceptio quis est reus . e. Cum inter. ex tr. de except. & rei fauorabiliores potius, uam actores, habentur.l.fauorabiliores.ffhoc tit.Et in exccptione agiture retentione,quae facilius conceditur, quam acquisitio l. per retentione. C.devsur. Ideo cui datur actio, multo magis competit exceptio. vltria tex.& l.inuitus. s. eui. ffeod. Et ista regula procedit, quando de eodem,de ad idem agitur, & excipitur; & sic quando actio, & exceptio tendunt ad idem, secus si ad diuersia. Decius in L s. cui. Secundo linaita,hanc regu lam procedere,q uando nihil ibest magis repellere exceptionem, quan is actionem; alias secus.ut in Odebitores..extr. de iureiur. ubi datur actio,&tamen denegatur exceptio; quod ideo est, quia ibi subest iuramentλquod obstat exceptioni,& non repetitioni.ut Butr.ibidem,Sc Francus hic.

Cap. a. Qui facit.

I facit per alium,es perinde ,- aciat persei sum .

OVI A effectus est magis insipiciendus, quam modus. l. 3. & ibi Bald.C.de instit.& subst. Et quoniam idem essectus potest contingere per unum, qui potest per alium,in i)s, in quibus tam unus, quam alius,haoeteandem habilitatem. glos supr.in c. test. secus in iis, in quibus est electa industria per nae. l. inter artifices.st de solui. Ideo qui facit per alium, est perinde,ae si faciat per seipsum; & is damnum dat, qui iubet damnum dare. ut in tex. & c. is damnum. ff. cod. Et hoc procedit de quadam iitrisint pretatione, nam vere loquendo, iactum etiam ab eodem diuersis temporibus, non repraesentat identitatem eiusdem facti. glos hic. & l. si non sortem .ls.libertus.1fde condit.indeb. Sed dices, videtur,quod haec regula fit superflua, cum idem habeatur, supr. in tapotest. Respodiaquod non est in omnibus eadcm,quia illa loquitur' de potestite explicandi per alium,& de ijs,quae de iure sortiuntur , vel sortiri postlint essectum; ista vero lo- ruitur deessectu explicati,& generaliter , ut etiam maleficia comprehen-π.glosin fin. in Sc.potest.& Dyn.hic.

Cap. 3 Factum.

mas,2 pzo non potuit inchoari. V I quaelibet dispositio intelligitur, rebus sic stantibus. I. eun

quis.Ede solui. Et quoniam factum, infectum reddi non potest. c.si Paulus. 3 3.q. s. Et facilius quis repellitur ab obtinendo,quam ab obtento. c. super his.extr.de accus Ideo ea,quae semel utiliter,& legitime constituta sent,durant,licet superueniat rasus, a quo initium habere non possunt. ut in tex.& l.In ambiguis. F.non est.ε eod. Et ista regula procedit,quando aetiis fuit persectus, & consummatus; secus est, si actus non esset constimatur, quia tunc destruitur, quando deuenit ad casum , a quo inchoari

SEARCH

MENU NAVIGATION