Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

151쪽

1 O. f. Loc- , ubi recitarent , veἰ publicus fuit, vel privat m. Publicus Roma erat, quem Casar Hadrianin huic rei exstruxit. 9 A thenaeum 4ppellavit. - Aurelius Victor in Adriano: Gymnasio ,

doctore que curaro occaepit, ut etiam ludum ingenuarum artium , quod Athenaum -- sant, eonstituerent. Quibus verbis eos inferius refellam. qui, jam Horatii aetate, hoc fuisse Athenaeum, inque eo Poetarum judices convenire solitos arbitrantur. N ominis caussam indicar Dlo, sive Xiphilinus, in extremo eorum,quae retulit de Didio Iuliano. Nempe air, sic vocatum Mis

ditorum hominum in eo exercitatione. Unde liquer, decipi eos, qui putant fuisse sic dictum, quia esset templum Minervae. At longe spissius errat Theodorus Marsilius quem Se sequitur Raderus ad Martialem' cum purar, per Athenaeum intelligi aedem Apollinis capitolial, vel potius

Palatini. Nam Athenaeum Romanum, ut ex Victore vidimus, ab Hadriani demum temporibus fuit. Iraq; nec ullus ante eum meminit. Hic autem poeras, ac rhetores

recitasse, indicar illud Iulii Capitolini in Pertinace: Cum Pertinax eo Hepro sonem, ' Lib Io epit 7o. AE

152쪽

DE IMITAT. POET. II 7 quam ad Athenaeum paraverat, ut audiret

poetam, ob sacrificii prasiarium distulisset. Fir.

mar quoq; Lampridius in Alexandro : Ad Athenaeum , audiendorum se Graeorum, Θ Latinorum rhetorum,uelpoetarum causaste- queriter processit. Ad haec Iul. Capitolinus in Gordianis : Postea,ubi adoleυit, controversiis declamavit, audientibuου etiam imperatoribus sitiis. Et B. Hieronymus de obtru Paullinae ad Pammachium P aeuando omne Athenaum scholasticorum voζibm personabat. Post

Athenaeum videtur Romae exstructumessie auditorium Capitolinum : cujus Impp. Theodosius, Sc Valentinianus, meis minerunt in utroque Codice ,. Athenis publicum auditorium erat Agrippeum inceramico: de quo Philostratus in Alexandro Sophista. Praeterea in publicis recitationis locis fuere theatra magnarum Civitatium h, non modo : de quibus Themistus ': sed etiam Amανοι e , de quibusSynesius M. Nec tamen per θεο γsemper intelligi opus ea, in quibus ludi spectari solerent. Nam 8e λατροι dixere ad horum similitudinem facta , & plurimorum hominu capacia, non ludis sed rectrationibus destinata. Era ut vero vel ος ρε,

153쪽

ε 18 G E R. I o A N. V o S S I Isive publica: vel inaniκα. sive privata. Α mborum meminit in Juliano Euna pius. Ac quandoque videas , theaIpa, & auditoria, conjungi. Philo de quaerend. erudit. Τοου ἀκροτηρο α. - 3-πληροῦτ . Plena stunt auditoria, theatra. Tacitus, sive Fabius in Dialogo : Te ab auditoriis.,

theatris, in forum, is ad caussas, ct ad vera

pratia voeo. Prior horum sub Claudio, al-rer sub Domitiano dixi r. Petronius, qui claruit sub Nerone, memini r poetae reci- rantis in porticu, ac lapidibus inde exacti. Verba adseram cap x. g. a. Sub Antonius floruere Aristides, & Appul ejus quorum ille orationem de concordia habul r in βου- λατηργω, sive curia : hic disseruit in basiliaci : ur resert ipse in Apologia . . Atque ex his liquet , quanropere passim audstoria variarint. sed ad Romanos revertor. c. g. Ante Athenaum , ab Hadriano Ro-

ma exstructum , non pauci privatis potius usi locis iuentin. Vt Domitiani temportibus domo Mella,hortis Frentonis,aesimilibuου. Martialis lib. xv. epigr. v I : In Stella recitatvimo libellos. Iuvena Liat. I: . Homonis ut Geonvul agmarmora eram Semp., ct absiduo rupta laymo columna. Pliniualidi via r epist. x I x: Titinius Ca

154쪽

ατου ' Audi me hodie disserentem in adibusaeuadrati. ι 2.s. Sape etiam, Θ rhetoribus, optatis. conducenda erat domus, in quam auditores convenirent.

De Rhetoribus, sive Scholasticis, est illud Taciti,vel alterius in dialogo de causis corruptae eloquentiae : Domum mutuatur, o auditorium exstruit. Θ subsellia eonducit. vi beatissimus recitationem ejus eventus con sequatur. De poetis vero est hoc J uvenalissat v I I: i Ckm jam celebres, notique poeta, Badneolum Gabiu,Roma conducere furnos Tentarent Et paullo pbst :Ipse facit ves-,atque uni cedis Homero Propter mille annos : ct .s duleiaina fama Succensius ruites, Mamunis commodat ades.

i 3. f. Conducta domo Miam neeesse habebana missumi ι exstruere celsam sedem , unde legerent: item subsiellia , in quibus auditores considerenι. . i . . . Pers Sat. I. Sede leges celsa.----Juvenal. SM J Nemo dabit regum quanti Abstellia eremur Et qua condumpendent a nabathra tigillo , isque reportantis posita es oriacisa --

155쪽

DO GER. IO A M. Vos s II Sententia est, regum neminem tantum daturum, quanti tria haec constant in auditoriis : primum subsellia in media planicie, quasi auditorum plebi disposita deinde anabathra , quae Plaroni in Proragora ,& Epictero apud Arrianum ' , βάτω, Euna pio in Prosere so σα νίδες : videlicet cuneata,& adsurgentia illa subsellia . quae ad latera in Orbem erant, ac gradibus qui busdam adscendebantur ; unde le ἀναβα- λων nomen : ac deniq; in fronte orchestra, sive cathedrae conductitiae primariis viris consti rurae ante recitantis pulpitam,quod γονον, διφρον, βῆμω μηλον dixere: uti Msedem eclpam Persius i. Hujusmodi ramen consessus quidam sophi , tanquam soli

ostentationi forent, penitus aspernaban-tar ut Menedemus apud Laerti um.Etiam Socrates, Plutarcho reste,contem sir.

rq g. Post hae indicebant diem,idelicet posterum, aut perendinum. Fiebat hoc voce, eodicillis, libello.

De die est hoc Iuvenalis sar. v I I. . -- Latam fecit cum Statim urbem,

Promisit qua diem. Sermo est Statio Papinio. Quandoque

autem recitaturi circuibant,atque ipsi au- .dlturos voce invitabant: quod Synesius in Dione dicet holeo mis fores pultare. Inrer- idum

156쪽

dum codicillos mittebant, qui pro literis eran r. Quandoque & in publico sparsim libellos proponebant. Utrumque hunc modum adsignat Plinius junior : Hune P brum cum amicis recitare voluissem non preeodicilios, non per libestos sita si eommodum,is valde vacaret, admonui, 'iassimis ins retampestatibus per biduum convenerunt. De posteriori item modo Tacitus, vel quisquia eriptor dialogi de caussis corruptae eloquen rise : Cum toto anno Sale jus Bassus

per omnes dies, magna noctiumparte, unum

I Mum extudit, ct elucubravit; rogare utiro, o ambire eogitur,ut sint,qui dignentur audi-νe : ct me id quidem gratu: nam ct domum mutuatur: Θ si stilua conducis,ct libellos diftergita s. g. Is etiam, qui ν eritatinus erat, fere ad maiorem elegantiam, atque ostentationem, prodisat coma, barbaque pexa, pallio recenti, vel Roma toga, a fullons candent eum annulo, in quo gemma, pracipu ardonyx. inclusa. Iure hunc morem ridet Persiuρ Sar. 1. Milicet hae populo,pex que,togaque recenti. Ea nat alisia tandem eum sardonyche alburi

Sias lues celsa, liquido eumplasmate surtur Misiti collueris.

Item

157쪽

Hoc ut sat, mille oportet collocare siubsellia , ct ad eari auditores, ct te eleganti tunica , aut pallio, in pulvinum ad tandere, is deseri -

bere,quomodo mortuus sit Achilles. Synesius item in Dione , cum alia de recitatore.

refert, tum illud quoque r o 3 ῆ ελουσατο

qse siverbo, ac insolenti ; ut 9 elegant esset stinaculum, ct considentibus in theatro ar

rideret, atque inde gauderet. g. Recitantes vero in cathedra, mi impo

stus esset ρutvisin, confidebant: contrα quam solent dicentes, qui stabant.

Persius, ut jam vidimus,

Plinius lib. vi. epist. v I: Disenti mihi sollicite assistit, assidet recitanti.

De hoc etiam dicentium,ac recitantium, discrimine,vide eundem lib. I I .epist. XIX. quae ad Cerealem. Negat vero actionem

eam' '-s s. edit. Paris a. I6I 2.

158쪽

oz IMITAT. Pos T. Ia eam vim habere, quam dicentium. Qui inquit, edentes agunt,quamvis illis maxima ex

parte 'persint eadem ista, qua santibus: tamen hoc quo ledent, quasi debilitenturi, is

deprimantur. Recitantium vero praecipua pronunciationis alumenta, oculi, manm,prap

diuntur: quo minus mirum ess auditorum intentio languestis , nullis extrinsecus aut blandimentis capta , aut aculeis excitata. In pulvino recitantes consedime , inclicant verba illa Arriani, quae ante adduximus , ἀναβανυ ἐπὶ msλβινον, ad cendentem m pu minum. Ubi pulvinum dixit pro eathedra, in qua pulvinus : ur pulvinum prolectis, , in qua pulvinus, ait Seneca Consolatione ad Marciam c. xv I. Cialia exprobrat juvenibus

nostri pulvinum adsendentibus in ea illos umbesie ingredi, in qua etiam feminad equo donavimus. Πουλβίνου vox, qua Arrianus utitur, accepta a Latinis : pro qua πουλβιον est a.

pud Erotianum in lexico Hippocrat. Sed non sine mendi suspicione. Nam πέλβινον esse rescribends, in eruditissimo suo Glose

Quomodo & pro eo πουλβι-ωο est in ver. Glossis . Sed maximus Casauhonus , commentario in Persium,ambigi mn usi apud Arrianu pro uri βινε, legi debeat λ- πέον. Ut simile sit illi, Juvenal. sti. UI: Haut tamδ invidem vati,quisu haposcunt.

159쪽

xx 4 G a R. I o An. Vos a IIC A P. VIII. Quo pacto, qui recitarent, cognoscerent judicium auditorum.1.g. Α Tque hao dictasunto de reeitatione Proximum est, ut referam, quo pacto auditores judietum suum tessarisoleant de eo , qui orationem . aut carmen, νεcitasset. Fiebat hoc trifarsam ,stantis. voce. gestu. Silentium potuit esse a triplici caussa , contemtu, invidia, admiratione. Nam utcunque praesarus esse sermo resitantis , silere poterant imperiti, quia contemnerεnt , eoque nec acclamatione . vel plaustu dignarentur. Silere poterant periti: sed siverbi, atque invidi,qui inhumani esse mallent, quam testimoniosuo augere gloriam alterim. Peterant denique silere ba- nevisi , is intelligentes; in qualibuo vehemens attentio, sium que admiratis densium gigneret. De silentio imperitorum satis est rea a. perra. Quomodo enim laudent, quod non intelligunt. De invidorum silentio est illud Plini lub vi. epist xvi r . quae ad Restitutum: Indignationem, quam in cuiusdam amisi auditorio rapi. non possum mihi temperara, quo minus apud te, quia non contιρο εο-

160쪽

assolutismus: hum duo aut tres, ursibi, ct paucis, videntur diserti, siurdis , mutisque similes, audiebant. Non labra diduxerunt,

non moverunt manum, non denique assurrexerum saltem lassitudine βedendi. Qua tanta gravitas ' qua tanta bapientia r qua imo pia

arrogantia seritas,ae potius amentia , in hoc totum diem impendere, ut ossendas, ut inimicum relingum: ad quem, tauquam amisissimin, veneris ' Disertior ime es ' tanto magis ne invideris nam qui invidet. minor est. De silentio admirantium est illud Μusonii philosophi apud Agellium l. U. Cap. I. 'Maena lauι non abest ab adminatione:ώ-- ratio autem qua maxima est, non parit verba, sed silentium. Atque addit ex eo, quomodo Homerus propterea, cum Ulyssem indu

xisset narrantem labores suos, non auditores dicat exsultasse,vel vociferatos: sed co- siluisse universos, quasi attonitos,& obstu pefactos. Quanto aliter fuerit animatum declamarorum vulgus, indicat Fabius lib.

1 v. cap. II. Non serunt illud intentionis silentium; ne: Fbi diserti videntur, nisi omnia

tumuisu, ac vociferatione , concuserint. Ubi intentionis silentium dixit, ut Plin. in epistolis silentium intentum. Cum, inquit, dico, vel cism recito, non mina s silentio, quam Hamore Hector: sit modo silentἰu acre, item 'to ct cupidum ulteriora audiendi. Cum ade