Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

131쪽

in asit sacer illa morbus nisi is furor potius dici dabat) ut si poetas, ct quidem op

. mos , putarent, qui in poetarum hortis adhue,quod dicitur,inter via consisterem. De isthoc audiamus Ciceronem lib. v. Tuscul. Quaest. Adhue neminem cognoυἰ

poetam se mihi fuis eum Aquino amicitia )qui sibi non optimus videretur. A quini illius etiam meminit Catullus epigr. ad Calvum: ubi caesium ei jungit , Se Susenum :

Secli incommoda, tessimospoetas. Nec relatu indignum, quod Lucianus narrat initio ejus libri, cujus proxime meminimus. Air, sub Lysimacho rege conti gisse Abderae, quae Traciae est civitas, Democriti patria ) ut postquam Archelaus tragoedus in magno aestu egisset Euripidis Andromedam , multi e theatro redierint febricitantes: mox urbs plena fueri r pallidis , & macilentis. qui versus ex ea fabula recitarent, Omnesque ad agendam tragoediam impellerentur: durasseque hunc animi morbum , donec , superveniente hieme, frigus deliria, ac nugas istas sedaret. Subdit deinde, ut tum et mnes sibi vide-hantur poetae : sic nunc omnes sibi videri historicos; de quo anta dicebamus. q. s. Opima igitur ea veterum consueIudo

erat; tua , licet bi sic ribendo , ct emendo, iam

132쪽

DE IMITAT. POET. IO9 jam satisfacerent; non prodirere a sinerent 'a in omnium manus venire ; sed ea periris , atque intelligentibu/ recitarent : quo prius corrigerent,qua his jura displicuissent. Hunc recitandi finem suisse, indicat Pli nius lib. v. epist. II. ubi cum de Artio,&Ennio, esset locutus, subjungit: Recito tamen , quod illi an fecerint, nescio etiam : sedisti siuo judicio poterani esse contenti: mihi mo desior constantia est, quam ut satis absola tum putem , quod a me probetur. Varia dein-ι

de recitationis commoda recenset. Itaque,

inquit, has recitationis c ausas sequor. Primum quod ipse , quj recitat, aliquanto acrius scristis suis auditιrum reberentia insendit. Deinde quod, de quibus dubitat, quasi ex con sitiisententia latuit Multa etiam a multis admonetur se si non admoneatur, quid quiseque sentiat , perspicit ex vultu, oculis, nutu , manuum motu . murmure, silentio : qua satirapertis notis iudicium ab humanitate disceris nunt. Atque adeo, sicui forte eorum. qui interfueruην, cura fuerit eadem illa legere ; intestι-get, me quadam aut commulis,aut praterisse ; fortasse etiam ex So judisio , quamvis ipse nihil dixerit mihi. 3 . g. Ambitiosius vero Alis fine reeitabant:

videlicet non tam emendandi gratia,quam ut sapiarent inanem gloriam.

133쪽

r I o G E R I o A N. V o s s i et Tales damnat Tacitus, sive quisquis au- lctor ille dialogi de caussis corruptae elo- lquentiae, ubi de Saleio Basso : Et ut beati silmos reeitationem hin evenim prosequatur ἀomnis illa iam intra unum,aut alterum diem. velut in herba, ct flore pracepta, ad nasiam certam, ct solidampervenit frugem: nec ausamicitiam inde refert, aut clienteum aurmansurum in animo cujusquam beneficium , sed clamorem vagum : is voces inanes , O gaudium volucre. Hujusmodi vanae gloriae aucupes nihil proficiunt. quia non sum-nent audire verum , instar illius, qui Martialem sem per rogaret, ut sibi verum diceret de libellis, quos recitasser. Scite ei responder poeta ': Durum es me tibi, quod petis, negare o. Vero verius ergo quid sit audi. Verum, Gali ice, non libenter audis. 6.I. memadmotam autem erant, quis recitarent , ut laudarentur: ita is fuere, qui recitantes laudarent sto tuti, vel coena ergo.

Unde 'tronius in Satirico : Multo meruvior es tu horcula,qui,ut foris coenares,poetam laudacti. Μartialla lib. v I. in Pomponium ζmod tam grande φως clamat tibi turba

Non tu Pomponis cama viseria tua s.

134쪽

DE IMITAT. POET. mVide& lib. I i. epigr. xxv l. Et praeci Pue, quae caP. v I l . de discernendis auditorum judiciis dicam. Hujusmodi auditores,qui conducerentur,ut illud oφως t acclamarentin alterius laudes dicetenr,scite olim vocarunr tum e φοκλει , allusione ad poerar tragicl. nomen : tum laudi mos, allusione ad urbem Laodiceae. quae dicea , ut laotomia, lautumia. Vide Plinium lib. v I. epist. XI F.

7. I. Sapientis igitur non es advocare alios, quam rei intelligentes, is vere candidos. Ac primum quidem si secerint duo, tres, Postea plures sunto. Et, ut euncta complectar , non videtur melior ratio, quam qua Plinius minor praeivit.

Plenius de hoc loquar cap. VI II. Nunc solum audiamus Plinium lib. v I I. epist. xv i I: Nullum emendandi genus omittor ac

primum, qua scripsi, mecum ipse petracto: deinde duobus, aut tribus, isto: mox aliis trado annotanda , nor siqua eorum, si dubito, cum uno rursus,aut altero ensito: nomisme pluribus reciso kas,siquid mihi raedis, tuno aceni mae emando: nam σ- oatiligentius, Manto sol liritius, λι-do optime autem reverentia spudor,motus , judisant. Et aliquanto post, cum de tragico, Pomponico, ad populum Provocante, esset locutus, ista subjungit:

135쪽

hil ad me. Ego enim non populum advocare . sed certos, electψque , soleo, quos intuear, quibus eredam , quos denique Θ tanquam singulos observam, is tanquam non singulos ri

8 g. Reeitatio hae tam in soluta oratione ,

quμm vincta, obtinebat. De prosa videmus ex Catullo: cui, ad coenam vocato , Sextius Orationem suam legir adversus Attium competitorem. At que hactenus ex more Sextius secit. Sed male illud , quod oratio , quam praelegir, ram frigida erat, ur, ea audita, catullus magno frigore sit correptus : imo, si poe rae ' ludenti credimus, necesse habuerit Dorecipere in villam suam, seu Sabinam, seta Tiburtem, saltem in confinio utriusquct consti tutam, quo illic calorem, aC valetudinem pristinam recuperarer. Audiamu Setiam Plin.lib. v li. epist .Xv 1 . Miror quod

scribis, fuisse quosdam, qui reprehenderent,

quod orationes omnino recitarem,nisi vero h- solas non putant emendandos. A qui 3 libenter requisierim , cur concedant si concedunt iam n) historiam debere recitari ; qua nora ostentationi,sed ei,veritatique componitur. Sed de poetis potius loquamur. Quanti& Ingenii & nominis ovidius sulti Et ille tamen ex eorum sententia, quibus recitan

136쪽

set , si non continuo subinde enim sibi vitiam in vitiis placebar) postea saltem,ubi inelius pensiculasset, sua corrigebat. Unde est, quod cum prius in libris de Arte amandi scripsisset ; uelidum Borean, egelidumque Notum: nunC tamen , ex emendatione ipsius poetae, legatur 9 Etiam plinius de hac consuetudine sic scribit lib. i. epist. x I ri quae ad Sosium Senecionem: Magnum promentum poeta rumammu his attulit.. to mense Aprili nullus fere dies, quo non revitaret aliquis. Estque rota hoc de more epistola, & multorum si mul desidia ad audiendum. Idem i. vi I.

epist. xvi M. ait, Pomponium Secundum. Poetam tragicum, recitare sua aliis solere. Ibidem etiam adversus eos disserit , qui nollent orationes recitari , ac quaeri r square id magis probent in poematis. Cur, inquit , concedunt debere recitari tragoediam , qua non auditorium , sed sicenam, ct auditores: Our brisa, qua non lectorem , μή chorum, is bram, poscunt. At horum

recitatio usu jam recepta est. num ergo culpandus est ille, quἱ coepis ' Videmus hic de tragicis, & lyricis. At de comicis eriam. 8c elegis, & satyris, cognoscere est ex juve

nale Sat. i . hae

137쪽

I14 G E R. Jo AN. Vos s r i lSemper ero auditor tantum ' nunquam n

reponam ν- Vexatm toties rauci Theseide Codri pq Impune ergo mihi recitaverit ille tog at MM , Hic elegos ' impune diem eo um erit ruens

Ubi Elegos aperte nominat: de Tog a tis pertinet ad comicos: de Telepho Moreste, ad Tragicos : de Theseide ad eo Ddem, vel ad Epicos: ad Satyricos vero, quod ait, si alii tam variis poematis molestiam sibi crearint, velle se nunc talion is poenaeos assicere, &, satyras suas recitando, vicissim lis molestiam asserre. 9. Multum vero distat, utrum ipse reeitet auctor, an alius. Vtrumque obtinuit rsia posterias silum in viris principibus.

Nihil igit ut mirum , si ipse recitarit Terentius; quem e servo libertum fecit Terentius Lucanus, Senator Romanus. Unde Donatus, ur vulgo creditur, sed potius Suetonius, in Comici ejus vita : Andriam

eum primum AEdilibus durit ,jussus ante C - νιο recitares ad eoenantem eum ven Iset, di-am Hy, initium quidem fabulae, quod Matcontemtiore vestitu, seubsellis juxta lictulum Hsidens legisse: post paucos vero versem Avitatus , ut accumberet, coenso una: deinde ea- rara percurrisse, non sine magna Carii admi-

138쪽

DE IMITAT. P O E T. Irs ratione. Vix tamen exemplum istoc est hujus loci: quia Terentius non sponte re- ciravit, v t aliosum judicium cognosceret:

sed j ussus ab AEdilibus recitare , ne agere tur publice tabula, priusquam constaret, an etiae digna agi. Aptius exemplum. verum non in sabulae recitatione, sed praeel-m historiae, habemus in C Iaudio caesar

qui nanquam in adolescentiai per alium legebat: sed de m in principatu . Sueto. niua in ejus Vita c p. x L I. rastoriam in

adobstantia, hortanta T. Livio, Sulphio verb aevo etiam adjutante , si gera aggressus erio eum primum frequanti auditorio u cammiasisset. aveperlegit. Nam eum initio recismi nis , defractis complaribuιβUEliu ob laucujusdam, risius exortus esset, ne sedato quidem tumulau temperare potuit, quin ex intervallo Fubinis facti reminisceretur . eachinno , que revocaret. continuo deinde subjungit: Alia mutia recitavis in principatu , non ipse, Ira ρεν lectorem. Sed duplices sunt principum per alios

recitationes ; Mae confundi non debeor. Hic loquimur, solum, de iis, quibus allorum explorarent judicia de suis, ingenii,d ctrinaeque monumentis. At praeret ea, si quid publice decerni vellent, orationem suam de eo jubebant in Senatu recitari per quaestorem. De hoc vide Barnabam Bris-

139쪽

quitarum lib. t.Cap. XVI l.

IO. f. Locus, ubi reoitarent, vel publicus fuit, vel privatus. Publicus Roma erat, quem Cafaν Hadrianus huis rete Duxit. Θ Athenaeum appellavit. Aurelius Victor in Adriano : Gymnasia ,

doctora que curaro occaepit, ut etiam ludum ingenuarum artium , quod Athenaum -- sant, eonstituerent. Quibua verbis eos inferius refellam, qui, jam Horatii aetate, hoc fuisse Athenaeum, inque eo Poetarum judicea convenire soli ros . arbitrantur. Nominis caussam indicat . Dio, sive Xiphilinus, in extremo eorum, quae retulit de DI-dio Iuliano. Nempe ait, sic vocatum a

ditorum hominum in eo exercitatione. Unde liquer, decipi eos, qui putant fuisse sic dictum, quia esset templum Minervae. At longe spissius errat Theodorus Marsilius quem D sequitur Radmus ad Martialem') cum purar, per Athenaeum intelli-gl aedem Apollinis capitolial, vel potius

Palatini. Nam Athenaeum Romanum, ut ex Victore vidimus, ab Hadriani demum temporibus fuit. Iraq; nec ullus ante eum meminit. Hic autem po eras, ac rhetorea

recitasse, indicat illud Iulii Capitolini in Pertinace: Cuna Pertinax eo die procesionem, Lib ro opia γο. quam

140쪽

DE IMITAT. PO ET . II suam ad Athenaum paraverat, ut a&diret

Poetam, obfacrificuprasiarium dissutisset. Fir

mar quoq i Lampridius in Alexandro: Ad Athenaeum, audiendorum is Graecorum, is Latinorum rhetorΗm,vel poetarum causUre-queuter processi. Ad haec Iul. Capitolinus in Gordianis : Postea,ubi adolevit, controversiis declamavit, audientibin etiam imperatoribus suis. Et B. Hieronymus de obitu Paullinae ad Pammachium P Luando omne Athenaum scholasticorum votibin personabat. Post

Athenarum videtur Romae exstructum esse auditorium Capirotinum': cujus Impp. Theodosius, Sc Valentinianus, meis minerunt in utroque codice ,. Athenis publicum auditorium erat Agrippeum in Ceramico: de quo Philostratus in Alexandro Sophista. Praeterea in publicis recitationis locis fuere theatra magnarum civitatium h. non modo; de quibus Themistus': sed etiam IzAστανοι ei

de quibusSynesius f Nec tamen per θέοιόσsemper intelligi opus ea, in quibus ludi Uectari soler nr. Nam de θέατρο ν dixere ad horaim similitudinem faeta , & plurimorum hominu capacia, non ludis sed rectrationibus destinata. Erant vero vel J--,