Quaestiones Parthicae. ...: specimen litterarium inaugurale quod...pro gradu ...

11쪽

SACRAS ESSE VOLUIT

13쪽

ΡRAEFATIO.

Praefationis loco paucis rationes reddere lubet, qui factum Sit, ut studiorum meorum specimen quoddam editurus andem delatus sim ad hoc de Parraicis rebus aromentum. Post alia

nonnulla, quae primum rustra Mutaveram, quaeque commemorare non huius loci est, studia mea contuli ad Plutarchi vitam Antonii, idque ad eam potissimum partem, in qua agitur de Ausonii rebus in Oriente gestis. Sic prima mihi contracta est cum Parthica genu iamiliaritas, non hercle amore rerumve amoenitatis vel suavitatis, etenim quis erit cui gratum videatur etpulchrum iter per solitudinem plenam tenebrarum 'Sed hac una de causa, quod operis mei propositum postulare arbitrabar, ut ne plane essem hospes in historia gentis, quae aetas AnIonii primas partes in Oriente agebat Haec cogitatio stimulum mihi addidit ad Parthicum iter ingrediendum. Vixdum autem a re ni primordiis profectum tantum me cepit odium ne ui suscepti, ut vel sola recordatio aedium mihi pariat, adeo nihil videbam, quod oculos teneret, nihil quod animum delectaret, sed memor petrae necessitatis itinere saepius intermisso progrediebar, donec tandem post multum laboris taediique perveni ad regnum Orodis, Arsacidarum decimi quarti Aohoc inde tempore omnia laetiora mihi obveniebant, et iam firmioregradu atque animo alacriore viam persequebar Cursum enim dirigere licebar in remones nobiliores a isque frequentatas, per quas viam mihi monstrabant duces haud paullo peritiores quam sui anu labant mihi adfuerant iraeter

14쪽

Dionem Cassium, Iustinum, Flavium Iosephum, Strabonem, habebam Iutarchum in vitis Luculli, Crassi, Antonii copiosere Parthicas enarranum, habebam Ciceronem, cuius in Cilicia scriptae epistolae, plenae istae armis timoris, gratam disserendi materiam mihi praebebant, habebam denique Livii

steriochas, Iorum, Orosium, cetero auctores, e quibus Liviani libri deperditi aliquatenus supplerisoraunt Praeterea 'Sabar in eo tempore, quod Parthorum res videbat orentissimas quodque prae ceteris erat nolabile vario e frequenti cum Romanis usu et commercio, ut magis mihi historiam Romanam quam res Parthicas tractare viderer suum igitur in auctorum Iestimoniis diligenter colligendis multum laboris et emporis collocassem, tantopere iis arrisit novi aromenti suavitas, ut quod primum ἐν παρεργο μεοει vere institueram, id ἔργον mihi evaserit. Hoc scilicet animo propositum habebam, ut omnibus testimoniis diu enter conquisitis, dispositis, serpensis et auctorum fide, auctoritate, fontibus quam maximesolui diiudicatis, exponerem et illustrarem quidquid Parra rerum cum Romanis habuerint, quo tempore Orodes et Phraates V sederunt in solio Arsacidarum Sed ausis me excidisse cum magno meo dolore profiteor. Guapropter veha contrakere coactus id tantum reliquum habebam, ut ex magna quam conferaeram copia adnotationum eligorem et in unum corpus redigarem, quae aptissima mihi videbantur. Sic natus est noster libellus, cui quam multa manca et

debilia insint, ipse omnium optime scio. Utinam ne antivum hoc opusculum prorsus indignum iudicem Praeceptorum CZarissimorum institutione, qua in hac Academiapermato animo frui mihi concessum fuit, cuiusque suavissimam memoriam sella dies ex animo meo delebit I

17쪽

Arsacidarum regnum, si ad historiae cognitionem Spectatur, non immerito regnum tenebrarum dixeris; adeo ea vastis lacunis impedita, adeo densis nebulis obducta est. Vi necesse mihi videtur, ut dicam, aliquando fuisse tempus, quo harum rerum notitia multis variisque auctorum operibus consignata meliu et accuratius sese haberet, quod etiamsi non aliunde disertis verbis traderetur, iam sola postularet recordatio singularis et splendidi loci, quem in antiquorum populorum serie Parthi obtinebant. A parvis progressum initiis

eorum imperium octanta ceperat incrementa, ut iam Mithridate I, seXto Arsacidarum, regnante OS multa et sere continua bella tam contra Seleucida quam contra Scythas, Bactrianos alias finitima gente Peructa, omne propemodum complexum sit Achaemenidarum provincias ab Euphrate ad Indum usque et ultra. Hanc imperii magnitudinem postea quoque singulari usi sortuna et virtute integram servabant. Vel Romani tot gentium Victores et domitores horrebant celeres Parthorum impe-

18쪽

'tris, et Aa his cum iis congressi cum magno Suo malo edocti sunt, non ubique neque adversu omne arma

sua valere. Quid mirum igitur, si huius potentissimae et bellicosissimae gentis historia multis et Graecorum et Romanorum dignissima visa sit, quae diligenter

scripto mandaretur Neque aditus ad ea re cognoScenda cum tanta erat coniunctus difficultate, quanta nobis orsan videatur Magnus enim per illas regioneS, quas inde ab Alexandro Magno per centum et plureSannos Graecis subditas fuisse notum est, obtinebat usus Graecarum litterarum Graecique sermonis, ut iam satis inde apparet, quod Arsacidae nummos Graecis titulis inscriptos cudendos curarunt passim per totum imperium, apprime in esopotamia, inveniebantur Graecae civitates potentes et opulentae, quae barbarorum dominationem indigne serentes Graecum cultum, Sermonem, religiouem, instituta, mores fideliter sustentabant, et ad OSterOS propagabant. I In iis multos Xstitisse viros, qui domi

riae tradiderint, quis erit qui in dubium vocet

Quod ergo res ipsa sert et iam per Se Sati PerSpicuUm est, id praeterea confirmatur a Dione Cassio, qui sua aetate complura de Parthicis rebus scripta circumferri

Haec opera omnia si aetatem tulissent, haud improbabiliter offenderemus nonnulla, quae parvi vel nullius eSSent pretii, quaeque redolerent futile illud et ineptum hiStoricorum genus, quod merito a Luciano et acerba ironia notatum atque explosum est Sed in universum

I Prae omnibus Seleucia Graeco cultu et opibus florebat. Vide Tacit Annal. VI, 2. a Lucian. πως δε ἴστορίαν συγγραφειν.

19쪽

Eorum iacturam magno opere dolendam censeo, ut nemo non mihi SSentietur, qui, quoad eius fieri potest, deperditorum auctorum rationem inierit. Inter hos, quOS fata nobis inviderunt, aegerrime desideramus duos Uctores, Apollodorum Artemite num et Isidorum Characenum, quorum testimonia, utpote ab illis viris

tradita, qui in ipso Parthorum regno domicilium haberent, sine dubio insigni fide digna erant Apollodori opus

quale fuerit aut quantum tempori Spatium compleXUm sit, a nullo accurate indicatur haud mediocris eum fuisse auctoritatis iure inde colligas, quod Strabo I in rebus Parthicis exponendis eum potissimum ducem Secutus CSse videtur. Composuit Isidorus auctore Augusto perlegesin geographicam Σταθμοὶ Παρθικο quae inscribitur, in usum Romani exercitus, quo tempore Caius filius eXpeditionem in Orientem paravit. Huius peris etiamnunc SuperSunt quaedam Xcerpta 2 et nonnulla ab Athenaeo et Luciano servata fragmenta, e quibu apparet, non eum substitisse in commemorandis mansionibus, itineribus, oppidis, fluviis, sed saepius adiecisse, si quid loca ad artem, religionem, historiam haberent memorabile.

EXstitit porro de Antonii Parthica expeditione liber concinnatus a Q. Dellio infami illo desuctore lesiorum civi sum . qui olim Dolabellae partes amplexus, hinc

ad Cassium, post vero a Cassio ad Antonium, ab Antonio denique brevi ante Actiacam pugnam ad Octavianum transfugit ). Cf. Strabo 23: υς φησιν ὁ Λέλλιος

scripto fluxisse Plutarchi de bello Parthico narrationem 4

1 Strabo, II 8, 5O9, 14, 3I6. a Carolus niter, Geographiminores , pag. 44. Sqq. 3 Cf. Veli Paterc. II 84 Seneca, Suas. I. 8.4 Vita Antonii 37-sa.

20쪽

pro AEXplorato affirmavit Meerei in nobili opere de

sontibus et auctoritate vitarum parallelarum I). Nequaquam diffiteor vel primo adspectu hanc Coniecturam vehementer mihi arrisisse. Satis enim constat

Dellii historicum opus cognitum fuisse Plutarcho, quippe

qui in eadem vita 2 ἐσωooixo nomine addito mentionem eius faciat. Praeterea et hoc vere statui potest Plutarchum in rebus enarrandis confugisse ad auctoritatem Viri, qui Antonio familiaritate esset coniunctus Etenim quiS non inter legendum mirabitur, Antonii emonam, quae in ceteris vitae partibus in summam adducatur invidiam, ubi primum auctor ad res Parthicas accesserit, StudiOSenobi commendari, adeo, ut qui modo helluo perditissimus et extrema levitate notatus ob oculos nobis Ver- Sabatur, nunc repente prodeat in scenam tamquam eXemplum virtuti et constantiae. Vitia eius XCuSantur vel

dissimulantur, laudibus tollitur eius simplicitas, liberalitas,

comitas, animus in laboribus sortis et strenUUS; memoratur militum favor atque gratia vel ad prisco moreS

incredibilis ). Denique et hoc veri simile CSt, auctorem, quem Plutarchus ducem sibi elegerit, fuisse aut teStem

oculatum aut saltem aec testibus oculatis sua petiiSSe.

I Vide pag. 8a operis laudati omne Delta commentarium Plutarchum in Antonii e editione Parthica non modo ance oculos habuisse, sed unice quoque secutum esse dubitari nequis ita ut, quae capitibu surra memoratis eximus gro suom eius habenda sint, in nonnullis vero cosiosius narraris, ipsa fere verba retinuisse videatur in quo quis non Plutarchi iudiciam robabit Virofecto parum cognitum habet lutarchi iudicium et historiam conscribendi rationem, quicunque eum per tota Capita exemplum ad verbum descripsisse iudicat. on erat eius ingenin tam mediocre et imbecillum, ut ad res ena randas alienae orationis indigeret suis verbis reddidit quae in fontibus suis legerat. Quod cum in universum verum sit, tum imprimis, opinor, Valet in hac, de qua agitur, operis parte, qua propriis illis et suis dotibus, orationis ubertate et suavitate, rerum gestarum expositione clara et vivida, ipse se superaSse Videtur.

a CL Plut Ant. 59 πολλους δε κοὰ των ἄλλων φίλων οι Κλεοπατρας κολωιες ἐυβHον αγν καὶ Μάρκος ὴν Σιλανος καὶ Λέλλιος ὁ τοoMιος. 3 Confer imprimis capita 3 et 44.