Dissertatio inauguralis medica de oleo olivarum

31쪽

& aerimoniam retundat, obvolvat, hebetet, & ita venas subire prohibeat, ac confestim illud vomitu exturbet, nihilque vitae pericul si relinquat. Ex eodem etiam

fundamento omnibus acidis acribusque humoribus m detur, qui alias in plurimos morbos exituri fuissent. Sic ita Colicae dolores ab humoribus acribus intestina irri tantes, alvumque subinde ObaeuenteS, Oleum cum Vehiculo calido sumtum supprimit, dum agit alvum emolliendo, lubricando, fibras relaxando, litimores acres ObVol vendo, &ita tormina & spasimos mitigando. Idem et iam ob eandem rationem dicendum de doloribus calc losis, dum ureteres & meatus urinarios laxat dilatatque,

erosa abstergit & consolidat; quo ita facto calculorum transitus eo facilius accelerari poterit. Nec minus diarrhoeam dysenteriamque, quamvis

funditus non sanet, eo tamen cohibet, ut per obvolt tionem acrimoniae irritatio intestinorum cum torminibus vehementissimis cessit & tunica Villosia, eaque arros obtegatur, atque sub hac concessa quiete consolidetur Ex eodem fundamento usus in ulceribus ac via

neribus internis vulgo laudatus, facile dilucidatur, quum oleum sua Vimite, admixta bile , tamquam coniunctionis medio, in chylum laudabilem abit, hincque probum sanguini nutrimentum praebeat, quo facto sanguis antea salsius corrigitur meliorque fit, vi cujus deinde fibrae nonsolum relaxantur sed & agglutinantur consolidanturque. Haud enim Icio an celebris ille balsamus Locatelli multum virium accipiat ab illis, quae oleo , praecipuae ejus

parti, incoquuntur: & experientia docet, quod simplex D et oleum

32쪽

et 8 Dissertatio inauguralis medica oleum bene dulce etiam tenerrimis interius laesis, ut puerperis, ultra spem bene faciat. In colica spasmodica, passione iliaca, hernia incarcerata oleum bonum, mite &dulae vim exserit admirabilem lenitivam, atque rigidam

strici uram remittentem.

. XXVIII. Quum oleo supra adscripserimus pinguedinem, nec

minus ex eadem demonstraverimus lubricitatem laevit

temque , ex quibus inde prudens Medici judicium progressus ad alia facere, & innumeris casibus, sese tam ii terne quam eXterne exserentibus, vel solitarie, vel inte veniente alio, adhibere poterit: nos tamen in eo eX brevitatis ratione obiter effectum asthmaticis non eviguum notamus, si nimirum v. g. olei nostri optimi, vel eius loco olei amygdal. dulc. uncia una cum Vachari cand. alb. unc. II. in electuarium redigamus & singulis binis horis magnitud. nucis moschatae cum infuso theiformi aegroto propinamus. Et eodem modo parturientibus tam intus quam externe maximum praebet levamen : quia partum longe melius excludunt & doloribus a partu ciue contianuantibus optatissimum solatium copiose hausto illo coim sequuntur. Neque minus infantibus a lumbricis infesta tis, addito succo limoniorum vel granatorum,optime pro ginatur: quo ita vermes enecantur & eXpelluntur.

s. XXIX.

Satis nobis ex dato criterio egisse videmur. Gr dum itaque ulteriorem ad usum externum faciemus Quum autem hicce Vel simpliciter, i. e. nullo alio addit mento interVeniente, vel non simpliciter talis evadat:

33쪽

De oleo oliet arum. a oinde de primo breviter praeter usum ejus Vulgarem, quem praegresta sitstunt paginae, dicendum superest. Id enim quod nobis fusius delibandum videtur, illa olei utilitas

suggerit, quando recte ad Vulnera & ambustiones sanandas ita adhibetur, ut oleum vulnus per horae spatium supernatare possit. Sic non tantum Vulnerum labia conis selidantur, sed & ita sanantur, ut nulla cicatrix postea remaneat: teste GR LINGIO Meae curat. c. V. O , or &ALPINO. Neque minus ex eodem patescit, quod si corpus oleo tepido inungatur, alVus emolliatur & moveatur. Quin imo in serti stranguria semicupium ex oleo factum dolores remOVere Urinamque proVocare Visum fuit. Idem etiam dicendum in unguium ab acu vel ferro factis puncturis, quippe quas mirabiliter sianat doloremqtie sedat. Quid quod viperarum nocentissimo alias morsiui ab solo & simplici oleo olivarum certissima est medela: quod noVissimis observationibus in Britannia factis & in Germania repetitis confirmatum est.

s. XXX.

Quum autem oleum nostrum omnibus omnino vulneribus, aliisque externis internisque affectibus medendis quandoque non si ceret; ejus tamen usus alienus esse

non videretur : inde prudens olim indagavit medici judicium, quo pacto ejus defectum alterius copula carcire& supplere posset. Ex quo factum est ut prodirent V ria praeparata, olea cocta, oleum philosophorum, sapo, emplastra, unguenta &c. Olea cocta a potiori ita ducuntur , quamvis sub eisdem & per infusionem parata comprehendi usus doceat. Dividuntur vulgo in simplicia & composita: quorum notitia cuique patet. Utrum-

34쪽

s o D ferratio laa. garalis media

que autem genus plerumque oleum nostrum pro menstruo, ut loquimur, aut basi agnoscit: utpote quod mulitifaria tam ex regno vegetabili, quam .etiam animali, capit additamenta. Ad priorem modum herbae, flores, se mina &c. referuntur. Qualiter autem ex illis cocta pro parentur, fusius desuper in dispensatoriis, quae passim prostant, provisum. Hinc inde tantum monitu necessarium ducimus, quod subjecta balsamica non aliter, si necessiatas exigat, quam in Vase bene clauso coqui, alias potius infundi debeant. At quum plene planeque tam usum quam praeparandi modum, & in eo adhibendas cautelas,

exhibuerit Celeb. NEV ANNUS in chem . ideo longiores hic esse instituti ratio Vetat. s. XXXI. Oleum philosophorum s laterinum vulgo ideo di

citur, quod ex lateribus candentibus & oleo nostro satu ratis destillando per retortam praeparatur. Quod ita ad classem oleorum empyreVmaticorum pertinet, utpote quae requirunt, si ad usum medicum internum adaptari debeant, ut bis vel ter, sive per se, siVe additamento quodam secundum circumstantias, re stificentur. Hoc ita rectimcatum oleum philosophorum multiplicem habet usum, tam internum quam externum. Credo enim satiscvictum esse, quod gaudeat vi anodina, antispasinodica, discutiente, resolvente, pellente, reserante, roborante, calefaciente &c. unde in colica ac aliis abdominis tormi nibus a gut. V. ad X. cum Vehiculo quodam adhibetur: ruetus a flatibus nimiis ortos, ut & uteri strangulatus si dat. Vermes infantum ad gut. I. vel II. cum saccharo propinatum enecat. Cavendum tamen, ne nimium prae

35쪽

beatur, nec nimis diu in langi lineis, cholericisque eiusdem usus continuetur. Obstructiones Viscerum v. g. li patis vel lienis reserat, dum sanguinis circulum nonQlum accelerat, sed & massam sanguineam spissam attenuat, transpirationemque, cum negotio Omni secretorio, pr movet. Ex eadem ratione sanguinis stagnationem circa uterum non solum reserat, sed & eX ea oriundam mensium detentionem expedit, imo & partum, vel vivum vel mortuum, pellit. Nec minus ob dictam vim resolventem sanguinem congrumatum a casu aut contusione , Ut& mucum pectoris tenacem ac asperae arteriae resolvit, &his vitiis laborantibus cum vehiculo adaptato suadetur.

s. XXXII.

Qtium itaque oleum philosophorum tot tamque variis gaudeat viribus; hinc non incongrue ad calculum, sabulum , materiamque calculosam educendam adhibetur. Oleum etiam hoc dum X. vel XII. est rectificatum, non a paucis medicis ad epilepsiam, morbosque arthriticos, & paralyticos sanandos tam interne, quam externe adhiberi aeque bene potet , quam illud ab aliquot annis celebre oleum animale Dippellanum. Quantum autem hoc oleum interne praestat, in tantum & eX-terne ejusdem usus fere patet, cujus experimenta passim ad nauseam relata recitare possemus, nisi cum luna cumulare Videremur ; generatim enim Observanduim, quod externe habeat vim emolliendi, discutiendi, maturandi, roborandi, &c. ex quibus tumorcs duros &serosos discit tit, nervos & articulos refrigeratos calcfacet & roborat,

ut & ad contracturas, paralysin, podagram, malumischiaticum, reliquaque vitia arthritica, neque minus

36쪽

s a Disseriam inaugur is medicatormina conducit. Passionem hystericam, umbilico iblitum, sedat, febrem quartanam dorso inunctum miti

ducit : quae omnia ita facile justificari poterunt, si debita industria subjectorum individuales conditiones ponder tae & in consilium adhibitae fuerint.

s. XXXIII.

Saponem etiam ex oleo nostro cum alcati depurato fieri, & ad usum medicum summo cum fructu trahi posse, vulgo notum est. Quum autem de eo multi Auctores

fusius egerint, uti Illustris BOERI AVIVS, nec non Exceli. D. PRAESES in peculiari dissertatione de saponis usu medico, aliique quam plurimi , hinc diutius hic

immorando nil nisi opus operatum eVeniret. Id autem obiter circa disjunctionem partium constitutivarum not

mus , quod ea fiat, si sapo in spiritu vini vel aqua communi solvatur, acidi vitriolici tantum, quantum ad alcati saturationem sussicit,inctilletur. Sic absque magna essemescentia oleum vel pinguedo separatur, &si dein solutio fil-tietur &crystallisetur, inde habebis tartarum vitriolatum.

De emplastris denique, ob notum satis praeparandi modum&uium; plura itidem non adducemus et tantum monentes id cujus differentiae rationem modo inculcavi, quod olei separatio seu disjunctio non uti in sapone fieri queat. Nam in praeparatione emplastri fit ope chloris solutio istarum salcium metallorum, quae a princia pio salino in oleo contento dependet. Quum autem in illa actione oleum quam maxime mutetur, quod in si ponis

37쪽

non ita fit, utpote quae contactum in multis plurimisque punctis & particulis aqueis superfluis evaporatis ita esscit, ut inde cohaesio horum corporum tantum euadat;

in emplastris autem haec cohaesio non sufficit, sed potius calces metallorum solvuntur, quae solutae in principia constitutiva ejusdem indolis reduci nequeunt. XXXV. Recitatas hasce species denique excipiunt unguen

ta, utpote quibus praeparandis oleum itidem vel nati vum, vel aliquod oleorum coctorum, adhibetur, cujus modum , usumque omnes fere medicorum libri recitant. His ita praemissis unicum adhuc addo experimentum quod in eo consistit, si oleum nostrum cum acido vitri otio miscetur & per retortam destilletur, impetrabis spiriatum vitrioli volatilem: in retortae collo Vero videbis sui phur commune: quod experimentum nobis sulphurificationem simul ostendit. Hic multa dicendi amplus adhuc esset campus et quia vero Illustris STAI LIVS, NEVMA NVS &c. de vera sulphuris origine tam nativi quam artificialis abunde unicuique satis cerunt rillud tantum addo, quod in hoc labore duo adsint sulphuris requisita, acudum vitriolium Sc pars inflammabilis, seu principium subphureum, quod & phlogiston dictum est, inde facile r tio eruitur , cur praeter spiritum Volatilem sulphur coni mune impetretur: de quo plara ita ediscere , variisque modis sulphur eruere anniti possemus, nisi ad colophonem scripto huic superaddendum Variae rationes Voc

rent.

Ante vero, quam omnino finiamus, Oleum omph E cinum

38쪽

u Dissertatio inauguralis medica de oleo olivarum. cinum a veteribus dictum, tandem paucis attingere etiam debemus, quoniam eius Usus in scriptiS Veterum sire litentissime commendatur & requiritur. Denotant hoc nomine oleum ex immaturis oliuis expressum , quod aliquantulum magis , quam id eX maturis, acerbum & adstringens esse debet. Medici id subinde seorsim commendant. PLINIVS sic de eo scribit: utilissimum est omphacinum : prodest gingiuis si contineatur in ore: colorem dentium custodit magis quam aliud: sudores cohibet. Eadem fere repetit DIOSCORIDES lib. I. c. agatque illud insuper adiicit, quod propter adstringendi vim stomacho sit accommodatum. Sed Vela nUnc contraho, atque telluris domino, qui in infinitos hominum usus oleam, cum tot aliiS Vitae commodioriS adminiculis, am proferre voluit, gratias habendas agendasque profiteor maximaS. IS faxit Vt omnes mei conatus in suam gloriam & proximi cedant e

molumentum.

FINIS.

39쪽

NOBILISSIMO ATQUE DOCTISSIMODO M. CANDIDATO

P. D.

S. R. MAI. A CONSILIIS INTIMIS ET ARCHIATER, FRIDEM RICIANA ET ORDINIS MEDICI SENIOR.

Plurimi quidem sunt medicinae sacris addicti,qui curso stadmorum in academiis adio ad opem aegrotantibus ferendam sine mora deproperant; se non omnes certestari elicitate es nece fariis in Fracti sub iis di immum hoc opus adgrediuntur. Tantam enim abest, ut sigi iam omnes oscii sui partes expleuerint, qui

ea medicin arte, quam theoreticam vocamus, diligenter exculta retractata, generalem quandam remediorum in variis morbis

actisendorum notitia ibi comparauerunt: sed ii demum ad morbos tuto es perit anandos Monei labendisunt,qui sanioribus princ piis phsico mechanicis, anatomicis schemicis imbuti nobili mam iuuandi mentiam viresque remediorum ad certa indiuidua rite a licare didicerunt. Hoc optime Tuperspexis, NOBILVSIMELIM CANDIDATE, utpote qui rerum Tuarum minimestet se putabas, in celeberrima H esse ensium uniuersitate theoriam medicam,cum generalioribus medendipraeceptis comprehendisse sed in no a qoquue academia Te in praxi casuali clinica, sub meo prasertim moderamine, strenue exercuisti, neque paenitendos I*cissprofectas, ut ideo spe oueamprorsus non dubiam, fore, ut aliquando in ipso artis exercitio multum comitio es auxilio Tuo utilitatis aegrotantibus adseras, multumque laudu inde reportes. Id quod ego ex tot pec Fore voveo , Deumque Precor , ut amplius egregiis Tuis eonatibus ad Fat, clementissime s Vales Datam Haia Magdeb, a. d. XXIV. Nov. MDCCXL.

40쪽

NOBILISSIMO Tun DOCTISSIMO

DOMINO CANDIDATO.

S. P. D.

PRAESES.

xeru de donum praeiacabant veteres A lenienses oleisam arborem, hocsue eximio beneficio multum sese esserebant. causa eos adduxerit, ut artium atque scientiarum proiae deae eam consecrarent, hanc puto esse, quoviam oleum praebet. siue quo lucubrationes, sudiosis hominibus in primis necessariae, non possunt pera-gi. Se forte praeuaros etiam in medicina olei mus respexerunt. Eandem enim Mineruam suam etiam HIgeae pu chro cognomine honorabant , tamquam medicinae proiiam es bonae valetndinis conservatricem. Sed laec alii maiori otio exquiraui. TU , Candidate digni me, non alienum a persona tua laborem adgress , Minerua non inuita de arbore et dono Mineruae lucubrationem insiluisti. Fertur fiapiens vir dixisse, plus olei quam uini consumendum esse eruditionis cupido. Id quidem Ire exemplo tuo comprombar, qui omni uitae insituto sobrius,temperans, si quid excessisi in aliqua re, nimio litterarum smore*su Io videris reprehendendi causam AEdisse. Optu ut fructum in Uris tuae plurimum consequaris. Vt hoc IUBI nobisque liceat , DEUM precor , ne pacis olem sinat fringi verberarique, quod omnino temporibus hi ce, is umquam alias fosscita metus plenis . extimescendum D detur.