장음표시 사용
11쪽
stiani debeant, quam in aedificio quopiam lapides minores grandi alicui saxo, quod sui a
menti loco subliernitur, & petrae solidit limae adhaerescunt: quid opus est, ut priuati de reliquis postea controueritis sbliciti sint, cum satis illis esse debeat, ut quod a Pastore primo
ropolitum,constitutum ac definitum fuerit, id corde credant, ore confiteantur, & Opere ipso praeli ense Addebat praeterea Commendonus, hanc primatus Ecclesia ilici tractatio nem id structus siccum inerre, ut qui hoc argumentum p rsequeretur, totam lusioriae Ecclesiasticae rationem percurrere, e exhaurire neccsse habeat quod sane sine ingenti tam auctoris quam lectorum utilitate cuenire non pollet.
Quae omnia grauissime a tua prudentia, illustriis me Cardinalis Commendone, cogi
tata oc perpensa cum ego notassem,caque patri mcx, cui natum me esse nunquam obliuiscor, sumniam utilitatem aiferre posse animaduertercnosimul ac a peregrinatione aliisque negotiis quae amici quotidie noua imponebant,liberum me ac si lutum lenii, ad illam curam adieci animum, ut quae primatum Ecclesiae confirmabant, ea primo quoque tempore in unu in colligerem atque aggregarem. Res tandem ad cam summam peruenit,quam nunc videmus. Quae ii alus aliquando usui cise poterit, nescire eos nolui, quibus 5 quantis viris huius rei vel primas occasiones, vel adiumenta reliqua potis sunt in accepta ferre deberent.. Vos igitur, amplis limi domini, pro mutuis inter vos ossiciis, quae istudii iis sine praestatio
atque exercetis vehementissime rogo,ut quia hunc librum patriae meae causa praecipue scri bendum suscepi. non modo librum ipsum in vel iram fidem suscipiatis. vertim etiam, idque multo magis, patriam meam amore cocomplectamini,quem illa insula meretur,quae paenis
sola hodie in orbe Christiano martyrum scrax cit&secunda. Nam et ii aliquot nulli avi rorum pro Catholica fide in Gallia mortem Di petierunt, tamen id potius per tumultum re rabiem quandam popularem accidit, quam legitimae cuiusdam viae ac rationis obtentu. Verum in Anglia vi de illis taceam qui oba ma in causa iidei contra tyrannos si scepta crudelissime passim necati sunt,qui l . ob fidei Catholicaeco se Monum per uniuersam Europa in exilio degunt non modo Ioannes Roncniis Episcopus,Thomas Morus,& Carthu- , sam olim, verum etiam nuper Ioannes Ecltonus, atque hoc ipso anno Ioannes Storaeus ob fidem Catholicam secundum marias eius Regni lcges ad mortem palam publiceque adiu dicati sunt. Quid quod eadem sola insula grauis sui una li reseos iugum a paucis Mus ob scutis homuncionibus impositum inuita prorsus de coacta sustinet' Nam in Germania, si cui libet. Catholico esse impune licet. Porro in Galba etiam praemium, non modo impunitatas Catholico viro constituitur. In sola vero Anglia nemini licet fidem maiorum in qua ba ptizatus est,profiteri vel aliud in religione sapere,quam lex terrena, imo tyrannica I crinit titi Nec quaelibet poena intenditur, si reclamaueris, Morte luendum cst, quicquid contra vel scripseris, vel dixeris, vel etiam senseris. Ab hac ergo tam immani tyrannide ut fratres vestrosidipsum a vobis omni studio eon tendentes quod in vobis est, libesetis, operam scdulo dabitis, ii rect vos cognoui, illustris simi Cardinales: quibus omnibus cum meipsum meaque Omnia humillime su biecero: tum vitam illis valetudinemque in hoc seculo pros cram, in futuro autem aeternam proco, ac debeo, summis viribus opto x precor. Datum Lou 3 pridie Calend. Iuli j anno
12쪽
D EDE CIvITAT Is DEI AC DIABOLI , DIFFERENTIA ET
ON EO CONs i o, studiose lector, hos De visibili monarchia libros conscripsi, quo putarim, alios qui prius in hoc argumenti genere insignicum laude versati essent, minus docte cumulateque, quod res postulibat. praestitisse. Quinimo vix vnnuam fatis admirari possum Ronenses, Polos, Caietanos, Hositos, Echios, Pighios, Contarenos, Rusos, Campegios, S alios praeterea ex omni gente & lingua permultos, qui ad istam causam excellens ingenium, praest.vitem doctrinam, singulare studium, insignem laborem atque industriam attulerunt. Sed cum hi omnes nihil fere aliud sibi proposuissent, quam ut primatus Ecclesiastici rationem a Christo primum in Petro Apostolorum principe institutam: deinde a Petro in urbe Romana ex Dei voluntate positam, dc collocatam, atque ibi demum a fidelibus populis creditam semper de obseruatam docerent huic autem proposito suo diligenter cano accurate ii sitisieci isent: ego in his libris non sol una candem unius Pastoris praesecturam plenius aliquanto construi aut sed etiam omnem popularem , itemque optimatum, in summo saltem y madu, gubernationem ab Ecclesia Christi longe remotam esse, ex proposito planum secti vi eo facilius aliqui saltem ex Protestantibus unitati Ecclesiae conciliarentur, quo apertius viderent, non mod5 nostras partes optime stabilitas, verum etiam ipsorum iundamenta prorsus conuulsa esse d deiecta. Deinde cum alij sere omnes a Christi solum temporibus quod quidem satis erati unius Patiori primatum deduxerint: ego etiam a Prophetis MPatriai chis atque adeo ab Adamo ipso eiusdem primatus originem repetendam duxi, ut eo firmius id genus regiminis in Ecclei Christi positum esse crederetur, quo manifestius non cum lege tantum caerimoniali, sed etiam cum prophetico spiritu de naturali iure squae se traque cum nouo Testamento communia,& ab omni mutatione fiunt libera; conueni
Iam vero clim ad ipsum Rot r anae Ecclesiae primatum peruenissem , de Patrum antiquo sum graui illina testimonia, dc rerum in Ecclesia gestarum certistimas auctoritates ea serie atque ordine in medium protuli, ut iam inde a Petro qui primus Romae sedit, usque ad ponti Hatus Pij quinti annum sextum, non multos Lanc Pontifices praetermiserim, quin illis ali quod sui primatus testimonium aut 1 rebus eo tempore gestis, aut ab aliquo graui eiusdem
aetatis auctore dictum csse, ostenderim.
Accedit eodem, quod ii quae scopulo a&difficilia quae multa sunt in illa perpetua Pon- ἡ
tis cum serie occurrebant: de illis etiam pro meis viribus it ac , vires obscuras, dilucidei inani biguas distincte, implicatas oc tortuosas, plane aperieci; proponere conarer & explicare. Quid quod haereticorum etiam nomina es singulas opiniones tum squoad assequi licuit)sigillatim sum profectatus, tum ex eorum qui aut simul, aut quam proxime vixerunt, aucto- ritate easdem consutaui quod ab aliis eodem ordine hactenus facium csse, nunquam intel lexi. At plurimum cerid intererat nostra, ut sciremus, nullam ii. aer cli in ullo tempore tam subito emersisse. quin reperti fuerint viri docti M graues,qui sese mox velut murum quendam pro domo Dei opponerent. Quanquam igitur de illa re disputauerim,quam ali praeterea multi egregie pratis ornarunt; tamen eam rationem & viam in hac disputatione mea secutus sum, quae utilissima cum sit , ab aliis prius quod sciam tradita no suit aut obseruata. Caput omnium est, quod ab orbe condito usque ad hodiernum diem hinc perpetua clesiae Dei exaedificatio A structura i inde ciuitatis diaboli perpetuum schisma 5c ruina, ob mciculos lectoris velut in breui tabella proponitur. Qua ex re prudenter animaduersa non parum adiumenti ad Catholicam fidem confirmandam assumi potest. Clim enim constet. tua e se ac semper in inundo fuisse hominum societates unam eo, alteram diabolo addi an . quarum utraque pari fere curtii disp. ari autem fructu, ab initio mimili vi': ad seculi consummatione propreditur;illa quaerens quae sua sunt haec vero quae Iesiu Christi:cum uesi utriusque ciuitatis initia progressiones, &fines inter sic conferantur, facillim θ intelligi
queat quid fidei Qitholicae, quidve haereticae perfidiae proprium sit, quid praeterea in vitae ac motum institutis fugere, &quid ex altera parte amplecti debeamus: quis negauerit, rem
13쪽
in primis utilem esse ,ut illa virili sque populi discrimitis,quae dum intus in solo mentis aerario recluduntur,x obliuioni cepe mandantur,& nimis angust conclusa iacent, nec perinde nos delectant ἰ eadem toris ob oculos corporis in libro quopiam explicata, tum maiore cum voluptate spectentur, tum memoriam nostram rerum Optimarum exemplis uberius
raseant oc confirment 'Ae Linc dum hanc duplicem generis humani seriem descripti. multa milii occurrerunt, quae tum ad Catholicam fidem commendandam utilia,tum alias no- tu digna videbantur.
Principio, Dei Rempublicam prius & in Angelis ic in hominibus inchoatam vidi quam diabolus vllam in utrovis genere partem sibi tui furatus ellet. Quicquid vero in diaboli ciuitate unquam repertum esset, id non nisi a Dei ciuitate primum defecisse ani in aduerti. Vt igitur posterior est diaboli populus, sic etiam totus ex perduellibus dc apostatis constat. Hoc me primum non mediocriter oblectauit. Ita enim cui Tertullianus. egregie ait ordine manifestatur, id se Dominicum se verum , quod tyrtus tradisum . t autem extraneum
Osa immo sis sterius immisum. Negare non possunt Lutherani , quin fis Romanor ,
quam suo tempore in uniuerso mundo annuntiaram fulse Potiti attestatur, semel vera de laudabilis extiterit. Nam quod illam postea mutatam esse dicunt, cum hoc line Pauli, atque etiam sine ullius probatae historiae testimonio, quinimo contra omni hi scriptorum de historiarum fidem impudentissime dicanti mendaciis illorum omissis, quod in ipsorum consessione anolias cit, libenter accipimus, fidem Romanam emel vera fuisse; dc ideo haeresim esse non dubitamus, quicquid fidei Romanae, quae semper eadem m. an sit, ulla ex parte contradicit. Certe in hoc non immerito gloriamur , quod ut Ecclesia Dei fuit ante diaboli synagogan sic Romana fides fuit antiquior uvaldensium , Hussitarum de Lutheranorum haeresibus. Nam de hi omnes non negabunt , primam istas fidem fur secum Eo Bis communem, τι hine iam destinari s mi haeretici, qui deserto quod prius fuerant, id Eea sibi elegerunt, quo retro non erant In tantum si Tertulliano credimusὶ haeresis Qui itur, quod 'MIO inducitur: ras quantum verita, habebitur, quo retro se a primoris traditum eis. Deinde in illa duplici generis humani serie animaduerti, ciuitatem Dei semel inchoatam, semper aliquam cxtitisse, nec totam simul interiisse unquam . cum tamen diaboli ciuitas quae saltem ex hominibus in hoc mundo conflata crat ita in diluvio Noe t
in interierit, ut nisi per maledictum apatre suo Cham, aut certe alium illiusmodi de nouo inchoata esset, aliqua omnino in terris iani esse non posset. Fuit etiam istius rei nec ingrata, nec inutilis consideratio. Etenim omnium haereticorum congregationes videmus tuisses e interruptas i nec aut Arrianos perpetuam si accessionem sortitos, aut Luthcranos cum Donatistis aut Caluinitias cum Berengarianis, continua Pastorum Sc Ouium, ceu patrum
dc nepotum serie, suisse coniunctos : cum tamen Ecclesiae Romanae tam in Pontificibus qui praefuerunt, quam in multarum simul gentium Episcopis de populis, qui Romanae sedi
adhaeserunt continua sempcr fuerit A nunquam intermissa successio. Christus enim venuin mundum, ut ait olueret opus Haloti, ut arma eius, in quibus confidebat, auferrct, utque perpetuam regni eius continuationem amputaret, ac gloriam praecideret. Iugum quippe oneris diaboli, O ut gam humeri eius, ct sceptrum exactoriis eius Christus si per auis. At vero
de ciuitate Dei quid praedixit Spiritus sanctus' i que in aeternum prae ira o men tuum, O ad Dalo et que in renerationem O generationem sedem tuam. Ponam in seculum sicuti semen eius sutique Christi ct thronum eius cui Hes caeli. Semel iuraui in sancZo meo: siemen eius in aeternum manebit, ct thronus eius cur Sol in conjecta meo, es sicut Luna perfecta in Hernum. Et alibi: Spiritus meus qui est in te, o versa mea quae potus in ore tuo, non recedent de ore ruo, or de ore sieminis tui, or de ore seminis seminis tui. Zicii Dominus a*odo, es et quem se 'ternum. Quod vero toties firmentio seminis throni, or feris Chridi, atque cliam verborum quae in ore munis eius nuntur, quid aliud signi hcatur, quam in Eccletia eius perpetuam fore succellionem corum qui e throno, sede de cathedra, quam ipse fixit, docent ac praedicant Euangelium ipsius Sedes enim quae rei fatur a generationem merationem, visibilis utique de militans o liqua sedes est. Quae porro in terris sedes potius dicetur Christi esse quam illa principis Apostolorum, de qua ipse ad Petrum dixit, Tu es Petrus, ct super hanc raram aedi calo Ecclesiam meam, o portae in sera non praeualebunt aduersus eam. Hac igitur inuicta Ecclesiae Petosi accessio, primitiae sunt sieminis quod in siculum sicculi positum eis,
quod' in aeternum ae resur se manet. Quaecunque autem secta ab hac perpetua successione diicedit ad confracta dilicemque regni diabolici rudera pertinere intelligitur. Praeterea video in ciuitate Dei nec unquam defuisse, qui tam sacrificium cxternum Dcopalam offerrent, quam controuersias in populo Dei Ortas exauctoritate summa decideret, nee alios ad cum honorem rite atquc Ordine aspirasse, quam qui vocatione quidem diuina, humano tamen ministerio iniquam A. Gassumerentur. Populus autem nunquam habuit
14쪽
pnar ATro An tuc TOR tu legitimam potestatem aut Prophetas sita auctoritate mittendi, aut sacerdotes consecrandi Nam vel primogeniti sub lege naturae tanquam maiores natu , de summa dignitate vinatiuitatis suae ornandi sacerdotio fungebatur, vol minores natu diuinitus ad cam dignitatem selecti aliquando sunt de se regalii qua etiam ratione Levitica tribus sacerdotii honorema utituit. Verum ut populi multitudo, quos vellet, Pastores de Prophetas vel mitteret,vei institueret . hoc in Ecclesia Dei per om nes hominum aetates omnemque memoria prorsus inauditum est. Cum igitur Ecelesia Romana eam formam in hodiernum diem observet, ut nemo vel Dei. Euangelium cum auctoritate praedicet', vel publicum sacrificium offerat, praeterquam si ab antecessori biis sitis velut Aaron a Movie ad id munus obeundum mitta- . turde consecretur: Lutheram vero partim non aliter Pallores a plebe mittendos dicant, qtiain si ut Ariliotcles in libris suis de Repub. opinatur sacerdotes dc Proplietae Dei,ciuitatis politicae, ac non potius diuinae tantum caelestisq; Reipub parte forent; partim et ianullam omnino publicum sacrificium Deo lana offerendum esse, contendantxertissimum est, cos ad ciuitat a diaboli quae tum Deo nullum unquam sacrificium recte obtulit, tum fi cerdotes de Prophetas suos humana latii iii auctoritate semper creau iti pertinere: Romanam vero Ecclesiam, lux Deo si tinnatim corporis Christi sacrificium non ius per inimi ros diuinitus institutos o Tert, cum Angelorum dc Patriarcharum societate unice conuenire.
Singula hoc modo si enumerarem , quae in tota utriusque ciuitatis serie vel Catholicis cum Dei populo, vel Protestantibus cum diaboli membris communia sunt, vix ullum dicendi finem facturus viderer. illud autem necessario commemorandum csi, quod monarchiae caucam, te qua iam agimus unice commendat. Constat ex ipsi, ciuitatis Dei progresse su Ac decursu, nullum unquam tempus suisse, in quo unus aliquis dux ccitus de tum mus Pastor Eccletiae Dei non praeesset. Nam quis cum Adamo uoad ille vixit, quis postea cum Seth, cum Noe,cuna Melchisedec, cum Abraham lcaac acob cum Aarone de summissacerdotibus pro illo tempore suo singuli ordine suo interris egerurit, in cacris causis moderandis conferri unquam potui taut exaequari' Praefuerunt quippe singuli summo in gradu.At ex altera parte in diaboli synagoga, qtus nescit, innumerabiles fuisse tum Reges tum s cerdotes eo uali potestate praeditos. qui nullum Pontificem aut Regem unum supra se agnouerint, Mobseruarinti Nec enim Chaldaeorum aut sacri aut profani Magistratus ab Agyptiorum Dynastis, vel etiam AEgyptiorum Praesides ab His an is aut Gallis, aut is omnes ab uno quopiam praesecto gubernabantur. Neque mirum. Si enim gentes quae idola colebant, ne de ipsis quidem diis suis intersie consenserunt: quanto minus plurium de dissimilium deorum, diuersi duli milesque sacerdotes de Pontifices uni alicui regulo au t Pontificishbesse potueru te Vni tas igitur vi ubilis de perpetua series in hoc mundo tam corporis quam capitis Ecclesiastici praecipua nota est,qua fides Catholica discernitur ab omni ichisimater haeresi. Clim autem vir quispiam grauis Sc prudens, utriusque ciuitatis initia, progressum, mores, instituta res gestas. de carum exitus perpenderit; facile non inodo haec, quae iam propositi, discrimina ed multo etiam plura colliger unde tum fidem Catholicam corroboret, tum haeresim fugiat de odio prosequatur. Quae cium ita se habeant,non temere, opinor, adductus sum ut de visibili Ecclesiae monarchia post tot insignium virorum tam utiles operas, ham ipsa literis commendar m. Nam ut, quod in hoc opere praecipuum est, non praetermittam: ordo ipse rerum, quem sequor, ipsis rebus explicatis mihi praeserendus videtur. Nec tamen ordo eius odi est,ut eum
putem ab aliis doctioribus viris emendari A suppleri non posse. Nam ut sacillimum est, inuentis ali enis nouum aliquid de suo adiicere, lic viros pios 5c doctos per fraternam, quae in ipsis est charitatem rogo, ut si quid ad hoc opus adiiciendum putabunt, aut ulla alia ratio illis occurret, qua plus utilitatis religioni Callioli afferri posse videatur, iis nostris non secus ac suis ad ea rem viantur, dematit apponant,c5mutent,quicquid libuerit. In commune enim omnes laboramus, a communi Domino unum eundemque denarium, licet non in
eodem honoris dcclaritatis ordine, percepturi. Equidem non ignoro, multa cise a me praetermissa, vel quod iis libris carerem in quibus ea continentur: vel quod magis sestinato li edidi , quam res tanta prodire debuerat, si me solum auctorem habitura esset. Caeterium qui non milii hoc sumo, ut perinde ac alij, nedum melius aliis, hanc causam iuuare possim: quicquid est quod animo conceperam in lucem primo quoque tempore proserendum curaui, ut aliorum etiam opera, si res ita postularet,cons unimaretur Sive enim aliqui id, uod ad primatum Pontificis Romani, seu etiam quod ad haeresiim aliquam vel cognoscendam, vel confutandam spectat, in sanctis Patribus reperieturi ordine temporis dc loci obseruato, non deerit in hoc opere locus ubi reponatur, memoriaeque instruendae causa conseruetur.
Tantum vero abest, ut putem, me vel dimidia ex parte praestitisse, quicquid in hoc genere fieri potest, ut potius iam nunc videam, permulta potuisse adiici, partim ornandi , patetim
15쪽
supplendi gratia, quae me antea fugerunt. Nam ut in posterioribus consiliis cogitationibus
ciue plus fere prudentiae inest, ite iam si omnia essent ab initio retexenda, supplerem nonnulla,com mutarem multa, distinctius paene tingula de explicatius proponerem. Ac dubitaui fane diu ,cosuit iusine foret, sententiam veterum auctorum de Romani Politisicis primatu verbi gratia, Hieronymi aut Au ustini simul eadem scri e continenter ex ponere: an potius ea Hieronymi verba quae ad ungulos ordine Pontifices pertinebant, ita distribuere, ut quae Damasi primatum confirmabant,e regione Damali; quae veto Sirich aut Innocent ij, etiam iuxta illorum nonrana collocarem. Quod posterius consilium ad postre munime secutum esse, res ipsa loquitur. Illud memoria teneri percupio, nulla plane mea culpa, verum potius stoto illo tempore absente me, siue operarum vel incuria. vel incogitantia, siue operis ipsiu; ac paginarum apte collocandarum dissicultate, siue alia quavis causia faestu ira esse. ut nos nina quorundam Potificum si temporibus videlicet Damasi usque ad Gregorium Magnum adeo dissolute peruerseque disponta sint, vix ut unquam testimo niis,quae de illorum primatu dicuntur,apte cohaereant,& velut ex altera par xc resipondeant. Quicquid autem in hoc genere, aut alio praeterea quopiam, erratum cst; id aequi bonique consulet, qui meminerit, nec aliquid in hac vita perfectum, omnibusq; numeris absolutum reperiri, nec ob parua quaedam errata maioribus multo commodis carendum esse. De reliquo, bonis omnibus 5e prudelibus viris, ac poti stimum sedi Apollo licae ita meum hunc laborem,imo totum me,commendo de committo, ut si quid in hoc opere laudandum esse duxerint. Deum in primis, cuius dono illud ei sectiam est, ob id laudandum esse fatear. Si quid autem reprehenderint, me etiam idipsum una secum reprehendere contester. Nolo enim clim Christi Sacramentis initiatus simia Christi corpore, aut sanctorum communione, ulla in re prudens ac sciens di repare.
16쪽
Rgs s v N T laudabiles regendarum ciuitatum formae: monarchia,seu Re- suum: Arpocra is, ficu status Optimatum: Democratia,seu popularis Domin lib. I unum degenera sepe in tyrannidem , Aristocratia in a Ziovem, Democratia in tumultum. Has tres vitio formas tum Catholici quam Protestantes a Re
pubi ea Christiana uno consensu reiiciunt,sicuti etiam negant, i ud absilutum atque aeternum Dominium, quod selus Christus in Ecclesiam habet, advigos Christi ministros
Tria esse omnino gubernandae alicuius Reipublieaegenera.
transeatum es, tamquam quod longo interualla superet vires humanas. Ex tribus uiatur honestis Gubernationum formis,quae ab hominibus obtineri, administrari possunt, Protestantes Popularem Dominationem ex Aribucratia temperatam in Ecclesia positam esse tradunt: Catholici vero Monarchiam quandam paternam, hoc est, lenem, benignam facilem,cui Optimates in partem flicitudinis adiuvantur,in Ecclesia institutum escindunt. In primo testur Libro demonstratur, politiam Ecclesiae non esse populare, tum iurenere, uia Christiani magi iratus praeficiebantur a Christo dum viveret, citra vitam populi consensium: tum in bpecie, quia vulta unquam partes uerunt infimae plebis Christianae,uel in stratuendo de causis si iei,vel in coge do Pagores mali gratumseu rite deponere. Nam quod plebs Magistratuu electioni aut interfuit, aut a sensit, permissioni Pastorum ob certas causas, non autem potestati, quam p bouo iure haberet,iribuendum ea.
VONIAM Mi Hi HOC tempore qua rendii, tractandumque propolin, quodnam gubernationis genus in tota Rep. Christiana primas teneatuequentem orationem illustriorern sore iudicabam, si ab initio de toto regendarum ciuitatum genere paucis agerem. ita enim fiet,ut ad eam quam institu i de primatu disputatione non casu dilapsi is, sed certo iudicio videar adductus. Nam qui omnes gubernandae Rei p. modos primum ob oculos posuerit, ac deinde lingulorum rationes cum Dei Monarchia cum rerum ab illo conditarum natura, cum Euangelii veritate atque institutione Christi contulerit: is facillime animaduertet, uniuersum de Dei de Christi propositum, totamq: Ecclesiae priniit ivxsormam ad unius Pastoris primatum stabiliendum spectasse Sunt igitur gubernandae ciuitatis 5c Reipublicae cuiusque tria genera, quae merito in laude ponuntur. Nam vel unus Princeps, vel pauci optimates ad gubernacula Reip. se- me Arist, dent:vel certe ipsa multitudo seipsam communibus suffragiis regit. Quaniquam enim haec
generatnter se pluribus etiain modis commisceri queant; tamen quicumque modus cx histribus primas obtinet,ab eo Rempub. potissmium gubernari, statuendu est. Ac ut scias haec gubernationum genera non a Philosi phorum ingeniis, verum partim a natura partim a iure Gentium &a rebus ipsis promana ite: tota mente repete hominem sic esse conditia, non visibi soli. verum etiam alias viveret. Deus enim ab initio mulierem produxit, ut primo chomini ad utorium j eaduceret,eo ipso docens,alcerum alterim Ope indigere, ac prop er . . A ca homi-
17쪽
Ma a. . ea homines in communi quadam societate debere vivere. Vnde de Salomon ait: Melitu es duos esse mul, quam unum. Si unus ceciderit, ab altero fulcietur: funiculus triplex Hs cile rumpitur. quod si pluribus hominibus in publica quadam si,cietate vivendum est, iam neces
cario ad Koc deuenitur,ut vel ea ratione,qua eos natura de sanguinis siciles devinxit,cohabitentdc regantur 1 vel certe alia quapiam ex arte & ingenio prosecta. Si natura ducein optitate. ' mam sequi volunt, in unius parentis tutela Omnes filia ac nepotes permanebunt: illosa: de- sancto ad eum qui primogenitus ex fratribus ac maior natu ceris fuerit, si immarei peris petuo deserent. Huc enim eos agnationis ratio de naturae ordo vocat. Sed quoniam pessimi quique svi Cam 5e Nemrod ambitione & dominandi libidine ducti, eo citius paternum hoc gubernationis genus contemnunt,quo id lenius est oc facilius: fit interdum,ut alia consilia necessario capienda videantur. Si ergo malint homines aliam sequi rationem a suo in genio prosectam:certe vel ipsa multitudo per se ac suo iussu, maiorisve partis consensu omnia vult administrari, qui status vocatur Popularisὶ vel certis quibusdam viris eiusdem so cietatis publicam administrationem committet. Hi autem viri si ab initio sciantur vel spe ,--, 6. i. rctur boni viri esse,iam ille status apisellabitur Aristocratia, hoc est, Optimatu gubernatio. i. n. Quod si unus tantopere putetur c eris anteponciliis, ut ei potissimu gubernacula Reipub. credatur, liac Reipub. status appellabitur Monarchia. Nam si d. O genera ex istis .aut etiam Mi. . . Omnia triaalicubi retinenda videbutitur,quamqua illius Reipub. gubernatio mixta erit,ia T. men ut ante dixi vix unquam set , ut non aliqua una ex iis rationibus caeteras vincat, ob quam vere possit dici vel Popularis, vel Optimata status, vel denique Monarchia in ea Repub. Viriolacia potissimumvigere. Porro sciendum est,saaec omnia genera gubernationum apud plerasque gentes degenerasse.& vel in tumultum, vel in factionem,uci in tyrannidem conuersa esse. Nam Monarchia facillime degenerat in tyrannidem : Optimatum praefectura, in facti nem: popularis gubernatio, in plebeium furorem ac tumultum.Cum igitur tot sint genera ciuitatum regendarum, nec ad eam rem probanda alio teste aut iudice, quam recta ratione&communi omnium gentium iure atque usu opus st: cum l. ij omnes qui Christo nomen Ap i. xi. dederunt, ciuitas Dei, de Respublica quaedam lancta de dicatur, de sint; necesse est, aut nullam omnino esse in hac Dei ciuitate visibile gubernationem, aut hanc Dei ciuitatem vel ab
uno Principe,vel a pluribus Optimatibus, vel ab ipso populo Christiano, vel deni lis duobus horii generum, omnibusve his generibus regi de administrari Cum enim Claristus cum hominibus eo modo agat, lue illi capere,intelligere,&moribus exprimere queant, nec sint apud homines plura quam haec tria gubernandi genera: certum est, aut aliquo, aut pluribus istorum modorum,aut iis omnibus cos gubernati, qui saltem ullum omnino visibile recto--uti rem habent. Quibus ita constitutis,quod in rebus ad Deum pertinentibus faciendum esse H . o. Dionysius censuit, ut primum quidnam Deus non esset, ac tum demum quidnam esset, indagaret : hoc mihi quoque imitandum proponam. Primum enim quaena potestas in Ecclesia Dei non esse ab omnibus concedatur.tunc vero su nam potestas in cade Ecclesia vel ab aliis putetur, vel certo deprehendatur esse, patefaciam. Facilius enim in iis quae Dei sitiat,
uid tollas suam quid ponas, inuenies. Cum autem sustuleris ea quae minimc omni u in resiuinas cadiit: ea ratione perspicies, quid eisdem maxime omniv, dc demum quid solium aenecessario coueniat.Etsi vero tam Catholici quam Protestantes in reiiciendis generibus iis uae maxime vitiosa sunt, inter se conueniant; non est tamen otiosum, aliquid de iis rebusi re, tum quia disputatio, quae ordine progreditur, magis perspicua sci; tum praecipiari ruta Protestantes per calumnia nobis interdum imponunt,modo,quod Cliri stu vicario inigere dicamus, modδ autem, quod eam gentium dominatione, quam Christus prohibuit, amplectamur. Ex iis ergo quae clicam,& rei veritas,de nostra fides omnibus manifesta erit. Nec dominium liberam oe absolutum quod solius rarassi proprium eis nec dominatum eius modi, qualis eis intergentes, in Chrim Ecclesia ex ipsi us in titutione esse: quatum inter' fanum Dominatum, O Ecclesianicum Primatum intersit.
Potestas omnis videtur in spiritalem & secularem recte diuidi posse. Spiritalis rursus
aut abs bluta est & omnino libera qualem Christus secudiim humanam natura accepit aut certis legibus&finibus conclusa qualis illa est qua Christus ministris suis lam tur. Ita omni do triplex potestas constitui p0test, sipiritalis eademq; abibluta, quae a principio Ecclesiae usq; ad finem pertinfit: Spiritalis, quae ad tempus Ecclesiae inscruit: de secularis, quae tam extra Ecclesia est,quam in ea. Scimus Dominii de suo dominio in Evangelio dixi sic: Data est mihi omnis potestas in caelo se in terra. Apostolii etiam videmus ad Romanos
C . , . scripsisse: In hoc Granius mortuus est or resurrexit, ut es vivorum Or mortuom dominem Pom, is ci m secularem dominatu qualis ille gentiu esse solet, Apostolis in Evangelio prohibitum esse fatemur in his verbis: Reges gentium Eminantur eorum, Obis maioressiunt intactare exerce
18쪽
et s.ronita eris inrer vos. Nec ignoramus D Petru tu sit i se pro ter pasceregregem Dei non Vt dum mi in eris, velat arma rre se ficto; ex amo o. Ob clium causas nec absolutam l. t 1. illa potestitem qu. x sobus Clitisti propria dii, inobis arrogamus: ae dominatum illia secularem ministris Ecesesiae Christi prolubitu eis credinius de coiitenuit. Perdonainatu vero sc-culare qualis est inter gentes J intelligumis calem potestate cuius acqui titionc pleriq; Prin
cipzs non ta diuino muneri, quani suis aut meritis,aut natalibus tributit: quae Plcrumq; non
praecipue ad si abditorunt, sed ad Principii utilitatem ac dominandi libidinem rescrtur : quae semper non tuli ob pacem terrena humanis conii liis dc rationibus exercetur: cuius lumina vis est, ut corpus dum tot occidere, no autem anima diu tui minister ij virtute a peccatis abibl- Mi iis ... vere,aut etia ligare queat. Talem ergo dominatum libere fatemur a Clita ira in Ecclesia sua institutum non esse. Ministra enim Chri e Mores in plerioru e in quicqui possent, non id aut splendori natali ii, aut suis meritis, verum gratuitae vocationi Dei pcr interpoliri vim
cuiusdam caelestis Ordinationis acceptum ferunt, nec sua, scd ovium causa prael unt: nec pacem terrenam,1 cd caelestem per modos Ic vias etia caelestes lucria iit: nec porcitatevltima in laon. io. corpus,scd in anima acceperiit, ad cuius aedificatione salua corporali vita corpus atq; bona
externa diripere ij I istini,quos in si ibi inraorc gradu Dominiis costituit super camilla sitain. m di Caput o inniti et t. quod solus Chrillus Deus de homo directit dominium ut orbis totius, ita inulto magis Eccletiae suae habeat. Ille toti sena per iure suo praeest ab initio mundi viqi ad finem. Mimilri aute eius non niti portiunculis quibusdam vice Christi ad tempus praeficiuntur de credita tibi gregis parte ratione Dotomo uniuersalis Ecclesiae reddituri. Nam citati Q Qvnus quispia vice Chri iii ad annos sorte dccc aut etia viginti tota, quae in terri, eo temporearit, Ecclesiam moecretur de gubernet tamen quantulum est hoc aut ad totum totius Ec- cicuae corpus, ut ad immensam Christi dignitatem, qui no ad annos dece, imo nec ad mille, aut bis mille, sed in aeternu,nec tantum part icuis militantis iam Ecclesiae, ea de hu:c ipsi,d praterea uniuersa, quae' aut fuit, aut unqua sutura est. non alicia i lcd proprio iure suoque merito praeest Ita nec dominium seculare, quod infra Ecclesiae di nitatem cli, nec otia viai uersale absol tuum,quod longe superat hominum vires Praepolitis Eccletiae Christi vedi- cainus: sed mediu quiddam a Christo ipsi, institutu asser inaus,quod non proprie dominium, sed potius sacra praefectura de Primatus Ecclesiasticus appelletur. Primus enim Apositatorii, Matthaeo tolle Simon Petrus sint. a primo autem Primatus denominatur. Supcrcst ergo ut
ostendamus. tale Primatum in Ecclesia Christi cile debere. Ac nimirum ii viris non doctis tantum, sed etia i spiritu Dei praeditis fides haberetur: si valeret illa D. Pauli regula - aaimus, ct sic credidi Eu: qui etiam pro absurdit imo liabet ut vel Pastorii praedicatio, vel Christianorum fides inanis sit: si auctoritas Concilior ii, si mos populi Dei de instituta Ma- lorum ullius apud Aduersarios auctoritatis esk m: iam olim sinita erat ista cotrouersia. Quis lenim nescit, iam inde ab initio Ecclesiae unu presbyterum multis Fidelium familiis, unum Episcopum pre,frteris ctiam multis, item 4: multis Episcopis viati praefuisse Primare, ita ut ordo Eccleirae ipsius ab infimo ad summa gradatim ascendens, magis magis' semper adita fusa multitudine ad unitatem singulare appropinquaret, donec indem in unius pastoris primatu tota militans Eccletia colligeretur m et n. gregem ouile et num' Quis porro nescit, orbem Christianu iam diu ab uno Pontifice Romano. qui Christi vicarius in terris&dice-bMur, c crat, qui cte tranquilleq; gubernatum esset Deinde Gregorius Magnus crina inter
Christi vicarios sacerdos non vulgaris quidem, sed plane singularis diu morum Mysteri
rum dispensator esset suam Maiorumque Jc Posteroru illorum moderatam Sc rationi consentaneam auctoritate describens, ita h.ibet Si qua culpa tu Floco' inuenitur et iis p s E in ta scopi Sedi Aps, incasu rectus non sit. Cism ver, cur a non exigit, omnes oecundum rationem h - militates aequales Aunt. Et alibi: Summus locus bene regitur cum si quipraeest, vitiis potius: 'arru, Mi r
ac multo magis suis quim sturribus is Matur. Ergo de quera da Principatu in Ecclesia, de cum
non absolutum,aut tyrannicum. scd moderatum de spiritale, ut caeteri Patres ita δί ipse Ro
manus ponti sex agnouit. Cui assentiens D. Bernardus, ad Eugenium Pontifice Romanumini e verba scribit: Pareni tur Apostoli contuituti t Principes fi per omnem rerram. Es, tu Iucta iiii inhaereditarem. leis ducta non Christo Ita tu i rest Ar os tot am): Orbis testi re D cistas. At quarenus haec pomo te contingit, aut diti erat ictos, id obna consideratione Pensando. Non enim per omnem reor modum, e sane qxam te is leto mihi et Hetur di pensitio tibi sis eri u er dua est,no data se D. Si pergi set tirpare hanc, corradicit tibi, qui im: Meus est orbis terrae, o plenisuri eius. Don tu in des o Propheta: Et erit omnis terra sio eius. Christus hic eis, Drposep venisi i indicat, ct Hre creationis, merito redem non , se dono Patris. Cui enim alteradctu est, Po aula a me, se dubo tibi gemes haereditarem tuam, o posse pione tuam terminos ter-- - Po sis bonem O dominium cede huic, tu curam igni habe. Pars tua haec, vltra ne extendas
19쪽
ij a Uge, nee usui Domini dominus est. Ita cir tu prae is et prouideas, ut consulas, ut procures , ut seruet. Praesis ut o iserae Aut filis si tu se prudens, quem costituit Dominus superfamiliam se . Adquid Vt des istas escam in t pore: Hoc ess, ut disse es,non imperes. Hoefac, Gr dominarine assectes homina homo, ut no dominetur tui omos, iniustitia. de post Dbi venensi, nunm,ui plus formido quam libidinem dominandi. Ex iis per sipicere licet, neque secularem domi
natu, neq; absolutu in illud Ecclesiae totius dominium cuiqua Christiano in Ecclesia Christi unquani esse concessum. Praeterea excommuni tam Catholicorum, quam I potestatium consensu reiiciuntur ab Ecclesia Christi tu in confusae dominationes plebeiae , tum illa paucorum praefectura, qui omnia dirigunt ad suum priuat una commodum, oc nia ad utilitatem blica. Cum igitur de quatuor iis generibus reiiciendis inter omnes conueniat, sequitur ut
quaeramus primum, an ulla omnino communis gubernatio tam a nobis, quam ab Aduersariis concedatur: Deinde, quoniam licet aliqua virisque, non tamen cadem gubernatio placet,quaenam illa sit qua Aduersam) ponant. illorum enim orinione in duobus primis libris contutata sic demia ad nostram fidem in sequentibus libris litabiliendam accedemus. Vniuersalem Ecclesiam Christi non carere omni externa cr vj, Artigubernatione, ct de ea re
Vanquam nec summii illud Mabsolutum Christi dominium nec tyranis eiusmodi,
qualis inter 1 ct CS exercetur, nec etia plebeia gubernatio aut Optimatu faectio u Eccletia Christi sit: non tamen caret populus Clarillianus omni externa de visibili prae-- sectura cum Paulus adhortetur presbyteros Ecclesς Ephesiorum,o attendat uniuerse regi, in quo Spiritus sanctas eos Osuu Episcopos ad regendum Eccle iam Dei. Idem ad Timotheus cri- vi beiis tres teros , qui bene praesint, duplici honore Henos iu icat. Quin etiam Apostolus iubet Nebi. ii. nos edire, atque adeo pubiacere Praepositi, nostias. Quomodo aute obedire Plaepolitis nostris, M. . i. posscinus, si nulli omnino essem nostri Praepositit Aut quomodo alibi dixisset, .Qui pro I. insitic tud ne praesit ut nullus omnino in Ecclesia praeciscit Non enim alloquebatur tunc Paulus ciuiles Ecclesiae magii iratus,quia nulli erant ad huc in Ecclesiam recepti sed illud totum
de spiritali &Ecclesiastica prauidentia intelligendum cst. Nec tantum sinpulae particulares Ecclesiae, vorum ctiam totus Christi grex, qui eode tempore in terris agit, aliquo visibili genere gubernationis in ossicio contineri debet. Nam si gubernatio aliqua in particulari quapiam Eccle ita ob salutem eius collituitur: ipsa uniuersalis Ecclesia multo latinus tueri se pOtcst,absque aliqua communi subernatione. Quo enim maior est ciuitas, eo magis regiment aliquod stagitat. Nam necesse est verum esse quod Spiritus Dei per Salomone dixit, Vbi non ' sunt gubernacula partiri corruet. Et per Ezechielem: Dilperias t oues mea, eo quod non esset 3 Res αι. Pastor. Et Michos Propheta cum magnum malum populo suo imminere significaret Mi in im cunictum Israel dilbersum in mpii biti, quasi ei non habentes Pastore. Pontia vcro cum Immi si, Dominus benefacere vellet populo, id ita enunciauit per Ieremia Prophetam: a vi Hsse Iis Actoi .... Vra e congregabit eum oecu logiet cui Pactorgregemstium. Quid' quod Apostoli non modo per singultis Ecclesias constituerunt presbyteros, verunt etiam, tamquam corundem iudices& moderatores ,reuersi sunt ad eas lem Ecclesias τι viderent, quomodo se haberent, praecipiet Gait i. custodire traecepta Apostolorum G seniorum: atque adco Paulus ipse putau it se in vana ct antea cucurrisse, σpos acumirum esse nisi Petrin, c qui una ca inerant Apostoli, dextras si ieratuet dedissent, atq: cum is is contuli set Euangelium quo ingentibus praedicabat Omnia enim mem-rha, s . bra unius corporis pro se inuicem solicitae sic oportet , et struent unitatem Piritus in vinculo paci s. Deniq; Paulus fatetur, holicitudinem omnium Ecclesiarum ibi incubuisse, ac non uni tan- tum ciuitati aut regioni se operam suam dedicasse. Alio iiii si liceret lingulis Episcopis qui uid ipsis libet, nec a sociis de fratribus suis coerceri aliquo modo possent,actu prorsus esset e Repub. Christiana Tot enim tyrannides, aut salte sectae au t schismata futura essent quot sunt Dicocelas. Nullum restaret externum communionis Ecclcsiasticae vinculu, nulla Episcoporum inter se connexio,nulla prouinciarum regentium visibilis concordia 5 vnio,c nique nulla essct de fidei quaestionibus iudicandi, vel Episcopos in delictis pertinaciter de-
. t. o. gentes a comunione separandi potestasxti in tamen Paulus dicat, in promptu ste habe e , ut et Leocatur omnem inobed entrum. Nam neque iudicium Ecclesii asticum excrceri, neque cxcommunicatio fieri potest,praeterquam ab aliquo Superiore, qui potestate a Christo ac copiam cos viatur, de quoru re asitur. Atqui abunde costu, Ne iudicium de causis fidei ab is iis Apo-AML stolis ut in corum Actis legitur ii terpositum fuisse: & Episcopos alios ab altis in ip aprimitiua Ecclesia fuisse tum cxcommunicatos, una dcpositos. Nam te Petrus Apostolorii Princeps Iudam Coat otiolum ab Erisio tu Guo excidisse pronuntiauit, ab in q; in eius locum substi-Mox x. tuendi auctor fuit: dc Victor Pontifex Romanus cxc6municati it Episcopos Asi eo quod in
20쪽
. obseruatione Paschatis Decreto Pis Pontificis, ac suo quod ipsi de fratrum Concilio ad pacem Eccletiae stabiliendam promulgarunt, non parebant: & Cornelius Papa eos Italiae I pi- scopos deposuit qui corra ius ac fas manus Nouatiano imposueriit. Quare nec essario faten dii eli, ton modo in lingulis Ecclesiis particularibus,verum cita in tota militate Ecclesia sacram quanda gubernationem exiitcrc. Ac ut quilibet Episcopos quam uam in sua Ecclesia si ad inferiores eiusdem Eccleiiς Diaconos de Presbyteros alpicimus iii minus Sacerdos iit, tamen se no tuo dumtaxat iure, verum alieni etia beneficii participatione praesidere memini isset ab ipsis Apostolis praeclare militiuum, ac semper in Ecclesia retentum est, et I non nisi a duobus aut tribus aliis Epso' o maretur unde etiam Paulus cu impositione manuil Presb'ur, Timotheum ordinaure viqi communicatoriae literae aut per Omnes Prouincias, aut sal tem ad eos quorum maxime intererat, de cuiusque ordinatione darentur : qua ex re linguli admonebatur se necessario debere cum alus omnibus Episcopis. qui saltem in radice &ma- ,. 'ἐν io. trice permanerent, communicare. Quid multis Ne aduersaris quidem aperte negant ali- . quam gubernationem uniuersale in Ecclesia esse debere. Vnde Magdeburgeses in qualibet Centuria sub capite septimo de communi pubernatione Cr et uersati regimine torius Ecclesia 'nominatim tractant. Caluinus etiam cum illum de Pastoribus & Uoctoribus locu Apollo liapud Ei laesios proposuisset, ita subiunxit: Hom num mniperium, quo Deus Ingubernari Eo sto .clesia et tir se, praecipuus e a neruu , g os deles in uno corpore cohaereant. Neque enim ielytis lumenae lor, vel cibis ac potus, tam sium praestenti vitae fouendae ac funtinendae nece sarta, quam est conseruanda in terrast Ecclesiae Apostolicum ac Pastorale munus. Denique Bera et niues corporis E cosiae restarem aliquam esse dicit, deq; illa tractat in libello suae Confessionis. Conuenit igi- . Ο - . tur Catholicis sal e verbo tenus curii Lutheranis & Caluimilis hae in re, quod iit in Ecclesia militante aliqua visibilis de externa gubernatio. Vcibo tenus conuenire dixi, quia vereor ne cum ad rem ipsam ventum cst, Protellantes deprehendantur nullam gubernationem omnino in Eccletia relinquere. id quod suo loco patefaciam. laevam sit ea commanis gubernatio, quam Protrifores in miluanu Ecclesia esse icant.
PRotestantes milii videntur in ea fere opinione consentire, qudd politia Ecclesis sit o
di nata Quaedam Democraria. Nam Flaccus Illyricus in libro de sermone sacrarii literatum dicit, 'olit impol ub Dei esse quide Democrariam δεῖ tamen non confusim, verum si ordinatam. Caluinus vero tametsi putet utrumque statum in Ecclesia concurrere, tamen inconstituendo Ecclesiae statu plus Optimatu quam populari gubernationi tribucre videtur. quod haud sicio an Illyricus sit concessii rus. Nam Illyricus inlibello quem de Episicoporum electione coscripsit, ubi assirmasset omnes cocionatores Ecclesiae ministros esse: addit, .m- i,dicium, tribunal aut potestatem 1 in Ecclesiae esse. atq; inde concludit, Discopos non minus aplete, quam a clericis eligendos. At Caluinus quamquam velit plebem Episcoporum electioni neces iacium quendam assensum praebere, tamen clari issime testatur, quod in primitiua Ecclesia non pleos, verum soli clerici Episcopos eligebant.nec os inquit populi desideras, o qui necesse halebant. optimas ratione sancitum in Laod ensi Concilio fatetur, ne tuisu Hectio permit. ς
tatur. et x enim inquit unquam euenit, ut tot capita et o siu rem aliquam bene componant. Hoc
ergo inter Lu theranorum de Caluinistarum opinionem interesse videtur, quod Luthcrani velint Ecclesi; statum Democratiam potius esse quam Aristocratiam, tametsi utrumque statum admittant verum Caluinistae malint eundem statum potius ad gubernatione Optimatum , quam ad popularem spectare. quamuis nec illi populum ab omni adminili ratione remoueant. Id ergo utrique sedulo agunt,ut rem a Primatu longissime abducant, quem tamen praecipuum Reipub. Christianae statum csse in iis libris qui sequuntur, patefaciam. si prius de origine, de legibus, teque V agistratibus Ecclesiae Dei nonnihil dixero, depopularem istam Reipublicae Christianae administrationem, quam aduersaru constituunt, ex authoritate diuinarum Scripturarum conflatauero. De quo se comunt litia totius ciuitatis Dei in qua nema utiliser ingreditur ab que charitate fidem ipsus con Vmmante, in qua se es alia scriptae .nt, aliae no scriptae, quas qui faciendo Dia test, oe perendo quo non potest,adimplet iram aeternam ex ins titulo D ei promeretur. Sacristium Nero blica es externum Eccosiae Dei Eucharistia est , cuius 'r' i emores neces iὸ sunt Sacerdoter inter quos unus visibilis Passor ex institutisne diuina Primaru senu, multa alis, O in tarte μι tuinis, ct in con comunicationem vocatas, ac nemine penitus ex lebeiis ita exclus, quin, si vi, ira fueris idoneus, a summum etiam magi Iratum gerendum el isto ii ct cos tari. CAPUT V.
Ullam hominum si ictatem perinde aspectabilem pulchram tesse ac Dei Ecclesia
sit, semper : fuerit tum Catholici rebus ipsis de mos irant luti deinceps planum fiet tum Protestantes verbo saltu costentur .Cqicium si noua Protestantiu opinio quam