장음표시 사용
101쪽
quae omnino iuuenili aetati proposita est auctorum classcorum Iectio, ut ingenia, mores, animos, quasi aliud agendo iuuenes inde fingant, bonos sensus et
habitus induant et ad exempla, quae ante oculo quotidie tanquam posita habent, sensim se sensimque componant; tantum abest, ut sola latinae ac graecae linguae cognitione illa disciplina contineatur, ut potius haec ipsa cognitio non tam per se appetatur, quam potius, ut partim ad legendos praeclaros scriptores via muniatur, partim sermonis omnis ratio grammatica
in linguis iam ad magnam subtilitatem elaboratis, et ex usu vitae sublatis adeoque nulli vicissitudini obnoxiis, animo infigatur, simulque prima logices elementa Vna cum praeceptis grammaticis ac rhetoricis
instillentur. Verum de his et alias multa dicta sunt, et plura dici possunt, quae ad hunc locum haud spectant. Maneamus in eo, quod pie maxime et dramatici generis poetae fingendis iuuenilibus animis sunt idonei est enim in illis multarum Variarumque rerum copia, inprimis earum, quas aut obuia sensibus natura,
aut sensus animi interior suppeditat est in iis magna
affectionum et mouendarum et purgandarum ac re gendarum opportunitas est ornatior oratio. Nec
obstat, quod, ubi ad vitam veram aliquando processeris, generosis istis sensibus, quos poetae nobiliores aluerunt, multum detrahit vitae veritas est enim vel sic facilius et utilius, descendere ad deteriora, quam ab humilibus et proiectis assurgere ad meliora, ab ignauis ad strenua et animosa. In lucro quoque ponendum est, ouod poetae veteres ad diversia tempora, mores diuersos, en jus, iudicia, reuocant, quodque ipsas rerum notiones variant; quae res incredibiles habet utilitates ad iudicium animi informandum et constituendum; cum in magno malo habendum sit, si non is unius aetatis, unius populi, prouinciae, urbis.
102쪽
XCVIII PRAEFATI HRYNII. fectae, notiones et opiniones imbiberis enecat enim haec iudicii imbecillitas omnes sensus et affectus liberales, tollit facilitatem, indulgentiam, integritatem, prouocat iras et odia in alios, qui locupletioribus rerum notitiis instructi, de iis, quae alii pro exploratis habent, aut dubitant aut aliter statuunt. . Hoc est etiam illud,
quod viros interdum acutissimos fecit procliues, ut ea, quae aut ipsi excogitauerant aut ex praeualentibus cuiusque saeculi placitis et assertis arripuerant aut in nouum ordinem redegerant, subtilia per se ac praeclara, toti generi humano obtrudere et quicquid est mortalium in sua partes obtorto collo pertrahere vellent cum non pensitarent, quae ipsi acute cogitassent, acutius etiam verbi e XtUlissent, non con Uenire nisi iis qui ab eadem disciplina essent progresti;
ad bensium comm Enem esse rellocanda ea, quae Omnibus mdinibus, quo non tui modo popularibus aut aequalibus,
sed aliis quoque aetatibus ac populis probari, quae publice ac vulgo utilia et haberi et esse velis. Ab ista opinionis imbecillitate liberari nemo facile potest, qui non di-Versorum temporum, inprimisque antiquiorum, iudicia, opinione S, more S, cognouerit ac re putauerit. Et ea est praecipua aliqua utilitas, quam ex Veterum
scriptorum lectione colligere licebit. si recto cum iudicio aut ductu illa instituta fuerit. . Nemini ita
facile in animum veniet, si ea exceperis, quae sensus omnes homine communis docet, excogitari possie aliquid, multo minus subtilius aliquod placitum, quod toti generi humano, ne Omnibus quidem per litteras suas expolitis populis, assensum et suffragationem extorqueat Quamobrem praestare videtur qui publice utilia tradere voluerit, intra eam societatem, in qua Vivit se contineat, et videat, quam ingeniorum, et multo magis morum, emendationem bonis praeceptis, recta institutione et sensiis communi confirmatione ellicere ac perficere possit; quae autem
103쪽
publice utilia esse viderit, populari praeceptione popularibus suis proponat, docta autem ac subtilia doctis et subtilibus ingeniis propinanda esse intelligat. Ita que nec hoc sibi aut sumserit aut fieri posse putauerit, ut ad eam, quam facile aliquis animo sibi fingere potest,
perfectionem omnis gens humana adducatur: quandoquidem ea, quibus hoc essici possit, caussas continentur externi S, qua nuSquam terrarum adesse videmus hoc
est, praesidia, opes, facultates, sine quibus in longe
maxima hominum parte, quae ad vile curas, timore S, aerumna S, omnium rerum bonarum inopiam, depressa
est, ne sensus quidem communis excitari aut erigi potest. Verum ad ea redeundum est, a quibus aetatis nostrae opinandi facilitas nos abduxerat Lectione poetarum omnino vindicata, restat, ut de recta eorum lectione et interpretatione pauca moneamus. A verborum autem interpretatione omnem
lectionem procedere, et quidem accurata et sermonis indoli consentanea, nemo non intelligit in poeta autem ita porro ea instituta esto, Vt, quae orationi poeticae propria sint, quae ornatum constituant, quae sensus moueant et impellant sententiae, verba et formae loquendi, O tentur. Optandum sane est, ut is, qui interpretatur, poetico quodam calore et ipse incalescat, et, quoties ad insignia loca accessierit, sensus sui vigore ac vi imbuat alios saltem ad ea loca obseruanda et enucleanda diligentior eius erit opera; ut reddat caussas, cur hoc vel illud insigniter placeat, cur alia narrata sint simpliciter, alia copiose et ornate;
quod melius intelligitur, si ad vulgares loquendi
modos ac formas ea reuocaueris; ita enim orationis lumina et ornamenta, ingenii copiae et poetae inuenta,
melius elucescunt. Fingitur sic per singula haec obseruata sensus pulcri, veri, recti acuitur ad diiudicanduin id, quod recte minusue inuentum aut enuntiatur
104쪽
tiatum sit, iudicium praeparaturque animus ad institutionem disciplinae, qua ille aliquando erit imbuendus, inprimis philosophicae praeluditur facultati recte cogitandi, bene dicendi a scribendi, quam maiores nostri logices ac rhetorices nomine insigni e-hant. Etsi et illi, qui iam disciplinis mature imbuti
sunt, ex poetarum lectione et voluptatem et utilitatem haud contemnendam capient, quando quidem illi iudicio iam firmato in rerum et ornamentorum caussas altius descendere et subtiliorem iudicationem facere possunt. Paratur inter haec maior notitiarum doctarum copia, ornatur ingenium et oratio, et ad eloquendum, quod velis, facultas maior ac parata suppetit. Quae si quis aut assequutus fuerit, aut animo reputaverit non sane ille poetarum, generosiorum utique, Iecstionem iuuentuti aut propositam temere, aut parum utilem iudicabit deberique adeo laudem nostro quoque Ruperci, Uiro l. qui in Silio interpretando operam
posuit tam doctam et accuratam, ut aequi iudices inter meliores eum habituri sint interpretes, qui criticam sollertiam cum interpretandi subtilitate praeclare coniunxerit. Scr. Gottingae M. Mart. ΙOI CCXCv.
105쪽
IV o it foliis operis argumento v. I-ao Carthaginis origo describitur, ubi Iuno inprimi colebatur. N. Ι- an Quae projpiciens, Romanos, Troiaua sirpe Oriundos, e plurimum pm opibus armis, et potentia valentes, Carthaginem Romae aemulam, aliquando euerjuros se, Pognis et potissimum Hannibali, quem natura crudelim, Per sidum, fortem, audas, indictae proeliorumque auidam e sine lis religione uxerat, ad ill/ιm cum hoc Populo gerendum, animum incendit. v. 9 do. Ad idem bellium, ineunt etiam aetate, Hannibal a patre suo, amistare, altaribus admotus, in Didonis templo, coramque sacerdote, quae ex im- nae inmolatae extis futura eius fata et re gesta auguratur, solanni iureiurando adigitur. . pG - 139. Hamri stre nortuo, mnma imperii committitur Hildrubali eius genera, viro crudeli et ad iram proclivi, qui Tagum H Aaniae regulum, cruci sub figit. v. 1ψο- 16 . f multi mutem.
Tagi caede Hasdrubalis dominum lati citur, e uter torquenta risu ferenaque laetitia exsultat. . 65-IXI. Qit facto, Hannibal admodum dolascens, a toro exercitis, qui ex Poenis et Hispanis constat, imperaton γὰlutatur. N. ISA-aRDIU fortis, animosus, gloriueqite cupidiis, Onmi .itlitiae labore se exercet et saepius ne nocturnum m i m tem-
106쪽
2 SILII ITALICItem militum aut nos ibi conciIiauit, nullam interponit mora . Istu Sagaatum, Hi aniae Tarraconenses vrbfm, ob- regnet, et hanc e sam sis, Sinuntinorum D.iis, gerendi didripiat. v. 268-295. Castra extemplo urbi admouet et mi te jus ad Cassium inundendum murosque super Hortat s et exempla uritat. . 96-et 0. Saguntini oppidum idici Lalarica tuentur id testudine ho-Jlιum lacta, O nia procumbunt et porta urbis recluditur. v. 35o-375 Tum Murru Po nos ιbeunti s fortiter et ingenti a de repellit, donec tandem ab Hanniba , E i non minorem holium numerum prostrauerat, confossus perit.
N. 376-5I . Victor autem, drum ad corpus Murri spoliandum capro erat, magna hostium D Diutitudine circumuentus et si ii ro vulnere ichus, e maximo, in quo Nersatur Litae disci ira in Iunonis interuentu eripit . r. Et aegre se ad vulnAS sanandaevi ex ι it. . 518-555 Quum itaque, duce Poenorum curiae ct praeterea inminente iam ructe, proelium dirimeretur: byssi, quam exoptatam rei bene gerendae occassisnem amitte Ment, maiore animo ire rPyarant, concilio conuocato de sitim deliberant, legatosque Eo nam mittendo decernunit v. 556-573. Ut auribus pro fre a Tiberim transκ huntur 57 - r. et Senatum VIEI Cm. in templo. poliis besii Punici prirni ornato, ad ui 1 .6O86uo. Sicori aduersam suorum tunam exponit, et Romanos tam foederis, cum Gguntinis cri, religione, Mam origini filii et communis periculi metu, ad ineundam belli societatem et Sagunti libertatem ignitati que tuenseam,m fre conatur. . Go-67I. Oratione estos nita, legati, scisis e sitas, corpora harii ad gunt, et Patre aliqttamdiu animi penit ut G. CorM. LentuIus au Ior es, ut Hannibal ad meritam poenam oscatur, Carthaginiique, si cum Romanis dedere recusaret, bellum extemplo indicatur At Q. Fabius Maximus unitator suadet, ut counderatius rebres suis confulant, et legati prius mittantur qui Enrintient, Dirrtim dux Poenori in sua sponte, an Senatus auctoritate belliti n imminis iustuleris P remo dolor ra mixtus a. tres ad conssilirem Lenticili praeferendum inpellit. . ora D .
107쪽
'rdior arma, quibus coelo se gloria tollit Aene Idum , patiturque ferox Oenotria iura Carthago. Da, Musa, decus memorare laborum Aiui quae
3 Karthaet Drah ubiuis, auctore N. Heinsio, edidit. Sed in numis, Inscii pit et marmoribus orthographia variat, neque auctoritas eoru ira tanta est ut certa inde scribendi regula repeti, iteraque , quae silis Graecis relinquenda videtur Romanis obtrudi pollit. Praeterea in iisdem Dori passi in modo Ranna histit. in it pui. Dii Dinia hi MNil avo evohatus, iii, Parhorum, merh.ito et ded haue ni sed saepissime etiam hi us i ii illi nius Rikndae et u si velis legimus, qua in tamen scribendi a tit nem si duo posteriora exceperis verba, nemo facile imitandam putet. Alii a taxo vel Cartax sine adspirat , ut in quibusdam irascripti reperitur scribendum praecipiunt Vera autem veteresia pronunciatio parum nobis nota est; quocirca nihil certi et in quibus tuto adquiescere possis. statuere
tis et bellicosa, vel potens. Sic et saeuus, cilis V, cfr, atrox, diruS, horridus, in a-nuS, nitrobus, et Graecorum
eiusmodi pitheta, ab ira eiusque attributis desumta, quod semel monuitae lassiciat, vel ad virtutem, vel ad vim et potestatem, vel denique advento O mare tranSseruntur,
et saepius tum siue simpl. Or-
nant, siue per magnuS, Ortis, potetr exponi possunt, qua ratione iam dudum Nonius et Serv. ad Uirg. . , . Voc. saeua ui X plicarunt quos inmerito vanitatis incusabatGes-ner in Thes. v. App. et ad V. 8. IOI. 2SI. it. Cel Heyne ad Uirg. . , ψ et 99. patitur O iura, . in potestatem Romanorum redacta est.
cf. XV, s et 83. Oeno tria vetus nomen Italiae, ab Oenotri .Pelasgis, priscis eius incolis, sic dictae. V. Ill. Hey
33 et in Guthriani operis recensione T. IV. P. S. q. 3. Mi a. v. Heyne ad Virg.
108쪽
Antiquae Hesperiae, quantosque ad bella crearit, Et quot Roma viros, sacri quum perfida pacti
Gens Cadmea super regno certamina movit; Quaesitumque diu, qua tandem poneret arce
Terrarum Fortuna caput. Ter Marte sinistro
statuere licet, semperque lubricum in talibus iudicium esse debet. . . men Cic. Orat. c. 48. - I patrum potius scribendum videtur, ut pacta
EectiS, Hoe, laborum, gloriam rerum gestarum, multis Curis aerumnisque partam; vo gloriolissimum celeberrimumque omnium, quae Π-
quam gesta sunt, bellorum. Labor, ut πόνος et μοχθοc, passim pro pugna. q. Ei speriae, terrae Occidentalis nomen Italias ob situm a Graecis inpositum antiquae . h. post hominum memoriam iam habitatae, adeoque nobilis et fama nomini sui notissimae. Quemadmodum enim hominum quae vulgo dicitur, nobilitas se antiquitate generis fere aestimatur ita et untiqua origo saepe a poetis in magna vel urbium vel terrarum laude ponitur. V. Heyne ad Virg. A. I, 12. 37S. SSI. S. y sida pacti in pacto servando. h. foedifraga graeca loquendi Orma, octis Rom.
sed prae ceteris Silio familiaris. v. App. Persdia Punicatam nota est, ut vel in proverbium abierit eique Graeca fides obposita sit, etsi scriptores Rom. ipsi testantur, Oe. nos causa fide, religione ac moderatione superiores, nec nisi fortuna inferiores fuisse. Gens Cadmea , Carthaginiensis, coloni Tyriorum Phoenicia, unde Cadmus originem habuit. Silius urbium populorumqu2 nomina variare, et hinc passim paulo longius repetere solet. Sic
Romani Dardanii et Rhoetei, Put olani Pherecyadae, XII, 18 9,Tarentini Ocbalid nepotes,
Poeni Agenorides, Lacones Tyndarii vocantur. 6 4. POeni de principatu contenderunt, diuque dubium fuit, in qua arceli urbe Romae an Carthagine, Fortuita caput imperii terrarum constitueret. Arx, ut Gr. κρα et ακρον Poetis Proprie, quidquid altum est, adeoque montes, verte montis,
36, deinde quod in colle et editis
109쪽
PVNI coRUM LIB. I. Iuratumque Ioui foedus conuentaque atrum Sidonii fregere duces atque inpius ensis Io Ter placitam suasit temerando rumpere pacem.
Sed medio finem bello excidiumque vicissim Molitae gentes. propiusque fuere periclo,
maiorum, Non Senatus, intelligantur. II. placitam . quae tam Poenix quam Rotnanis placuit et de cuius conditionibus inter utramque partem conuenit ex libris scriptis restituere Modius et . Hein s. cf. lnipp. ad Virg. Λen. IV. 38 et inpr. X, s. ronov. Gust ad Stat Th VII. I9o. Heius ad Ouid Epist. XIX, O et A. A. I, 3T. Vulgo placidam editur, prob. Datis'. sed placidam pacem propr. turbaνi, placatam autem, h. p ctam sancitam, conuentam , ampi monet Dra k. Cf. III, 4 6. 3. peria elum suspicabatur N Helial. motus auctoritate Mureti et Gron. qui in optimis me natur. Liui XXI i. v. not. γ optus peraculum, non pehiculo, ut vulgo editur, inuenerunt. Vulgaris quoque lectio ex ant scriptura periri vel periclom facile nasci potuit. Sed quoniam propior et proximnx apud Silium plerumque tertio, non, ut p. alios, O Manut ad Sallust. B. C.
editis locis positum est inprimis κρό το ς, et quoniam
haec reliqua ciuitatis initium et origo esse solebat, simpl. etiam urbs dicitur, ut λικ
Poeni, foedore rupto bellum Romanis intulerunt iuratrum Loui, iureiurando confirmatum per Iouem, moderis testem et periurii vindi
μίας dicitur, V. C. Eurip. Med. a 7 et Hippol. Ioas. f. infV.q82. VI, 693. et Schol. Eurip. ad Hecub. 336. Sidonii.
Poeni, a Phoenicibus oriundi. is suo sit r. p., Pr Vulgari, pii in animum indu-Xere . . . ense. Nam quod
Perili. oyne literis humanitor ad me datis, monet, a
arma ipsa stimulare, OUOrct, suadore dicuntur; et egregie gladio tribuitur, quod Ο Ο-tius factum est temerando V., temere violare Nam temerare est temor aliquid moliri et agere, vel noui quid tentare; deinde violares, inprimis res sacras, et sui humano non destinatas, quas temerare dicuntur qui inrumpunt, quo ire nefas est, vel qui vident, tangunt, Omedunt, Iuciunt, quae non licet. v. eius ad Ouid Fast. I, 63O. ad p. e Ponto II, 2, 27 et ad Amor. Ι 8, I9. Burm ad Val. Fl. I. 627. 8OO.
et Brou kli ad Tibull. III S, T.
110쪽
Quis superare datum Reseravit Dardanus arces
Ductor Agenoreas: obsessa palatia vallo Is Poenorum, ac muris defendit Roma salutem. Tantarum causas irarum odiumque perenni Seruatum ludio, et mandata nepotibus arma Fas perare mihi superasque recludere mentes.
Iamque adeo magni repetam primordia motus et o Pygma
B. . t . et ron ad Liv. XXII. do quarto casui iunguntur, nihil mu
tandum censet Dra Huc adcedit, quod poeta orationem non variaretat, uiri potuisse led, qui mo , tvm equitur, Vt κακοιτώ ri a vitaret et. iam de huisse videtur. Cave tamen prouoces ad auctoritatem Virg. A.
V UI, q6 bi v eyne. 4 Et ij, pro neis, Col et v. cuin riscis edd. unde ubi uis illud reuocauit rak., qui laudas Brou kh. ad Prop. II, IO, T. et nipp. ad Virg. A. I, 9s I9. Superumque tacite et inuitis libria
fercuit, intrauit cepit; et actus pro Onam. Cf. APP.a eis. Phoenicias, ut VII 6 2. h. Carthaginem a Phoenicibus conditam, quorum re et auctor in Grae- Corum mythis Agεnor, elis et Cadmi pater fuisse dicitur unde et Poeni Agenorida passim vocantur. U. Ind. Et ad . 6. . t 88 D d nus ductor, Scipio, dux Romanorum, qui a Troianis, quorum regem Samothracum fabulae Dardanum faciunt, Orti dicuntnr ni1 ipsam Dardani origii aem, quae ad Ar- Cadiam, et quoniam inde Pelasgi Italiam venerunt, ad Italiam quoque refertur, respici malis. De Dardano vid. pyne Excurs VI, ad Virg. Aen. III, 6 sq. Dar
2Sa. . L. Palatia, collem Palatinum. h. Romam, a Poenis obsessam, de quo v. XII, SI sqq. - Ι 8. arma, bella, nepotib&S, Osteris et quasi Epigonis Poenorum Romanorumque a maioribus suis mandata tradita et tanquam horeditate ad os uranslata.
tamen nepote non proprio sensu intelligendos monet Ηeyne. perire, Xpli Care, ut a notitiam dixit Cic. Orat.