장음표시 사용
121쪽
ex motivis . quae in rei veritate sint levia , quamvis apprehendantur es legravia a vel quae sint levia secundum apprehensionem : Si primum. contra est , quia conscientia est practice vera , & prudens, quamvis speculative sit falsa; atque adeo talis conscientia non est scrupulosa, sed erronea; ut si quis ignorans Titium esse improbum , &mendacem , apprcheudat ex ejus auctoritate, obligari graviter ad jejunandum, vel ad conti ahendum matrim nium Sc. Si dicarur secundum, quod stilicet motiva apprehendi debeant ut levia, tunc non poterit haberi scrupulus ; quia intellectus apprehendens debilitatem rationum statim agnoscet apprehensionem illam esse vanam, at que adeo nullatenus ex iis consurgere obligationem in conscientia. Respondeo , motiva levia , ex quibus gignitur Scrupulus , debere in se ipsis esse levia. ita ut possint a scrupuloso existimari levia. si ejus intellectus
scrupulis opprcstus non impediretur a perpendenda levitate motivorum; tale autem impedimentum posset a scrupulinis tolli, si vellet scrupulis resistere, cepetamen radio affectus animo dejicitur.
sistere posse scrupulum tum in prima , tum in secunda intellectus operutione , quandoquidem ex consensu Doectorum explicatur & per apprehemsionem trahentem iudicii suspensionem, S per existimationem . Et ratio est,
quia saepe scrupulosi nullum judicium proserunt; sed retinere solent intellectum hine iude sius pensum, & titubaim
rem, ita ut ex tali vacillatione oriam tur in voluntate timores , angustiae .& trillitiae r Ergo scrupulus non solum habetur per judicium dictans ex lavibus motivis dari obligationem iii
conscientia, quod, ut diximus, voca
tur conscientia scrupulosa : sed etiam per simplicem apprehensionem talium
IV. Sequitur secundo , illum appetilandum esse scrupulosium, qui frequenter hujusmodi molestias patitur . sive in eadem , sive in diversis materiis ;non tamen qui raro scrupulis laborat; denominatio enim ista, uti de similes; desumi debet ab actibus frequentibus,
non a raro evenientibus I aliter omnes
deberent dici scrupulosi , cum nemo sit, qui aliquando scrupulis non Iab ret: Indicia autem hominis scrupul si sunt saepe alios interrogare in rebus manifestis , saepe haerere cum suspe sione judicii; Praeterea contra Sapiemtium , immo sui etiam judicium, sentientis nullum in aliqua actione esse . aut fuisse peccatum . adhuc timere , ne sorte Peccet , aut peccaverit , &
V. Dico fecitndo. Quamvis scrupuislus principaliter ad intellectum pertineat juxta traditam definitionem, tr. hit tamen secum actus voluntatis , nempe timorem , & tristitiam . Ita communiter. & constat tum ex o duba, & D. Antonino . & aliis, qui explicantes scrupuli naturam dicunt esse vacillationem quamdam cum sormidine , hoc est timore , ad volunt,tem pertinente ; tum ex ipsa experientia I posita enim apprehensione , vel existimatione peccati orta ex levibus motivis, set pe suboritur in voluntate timor, seu animi perturbatio, ac trist, tia, quae minuit animi vigorem in mperando ; hujusmodi autem perturbatio , quo major est , eo minus certum , cc clarum trahit judicium de honestate operationis, atque adeo mino rem promptitudinem aci verandum. Α Dissilired by Coo
122쪽
An licite operemur cum conscientia Scrupulosa I. Illιci um videtur , non deposito serupula operari. II. Verius tamen id licet. III. Immo non raro ad id tenentur Scru
m. occurritur objectis. I. T Rima opinio cum RodriqueχL in Summa c. 33. , & LOPEZdocet, illicitum esse agere contra conscientiam scrupulosam , non sectis ac contra conscientiam dubiam , aut erroneam , atque adeo deponendum esse prius scrupulum , ut licite opere mur. Ratio cit primo, quia agere contra conscientiam erroneam est peccatum , ut docent omnes, & Nos ostendimus quaestione prima; sed conscientia scrupulosa est pariter erronea , si quidem peccatum reputet , V. gr. kstucam pedibus premere, oculos tollere . Sc. ergo nisi prius deponatur, illicitum est contra scrupulum operari . Secundo quia ad honestam operationem requiritur consensiis, si minus cem
tus . saltem probabilis de operationis honestate ; atqui perseverante scrupulo hujusmodi judicium practicum aut tollitur , aut impeditur , cum intellectus potius propendeat in oppositum ;ergo ut sirpra . Tertio , quia in cap.
Inquisitioni de sententia excommunicati
nis Conjugi petenti, an abstinere deberet ab usii matrimonii, eo quod huberet strupulum de ejus usaditate , respondetur per haec verba. Consectem
plus, licite 'otest non solum reddere ,
sed exigere debitum conjugale: ergo cc
si1it Pontifex, scrupulum prius esse deponendum , quod etiam habetur in cap. Per sua de Simonia apud Io Lugo.
II. Secunda tamen sententia com- Tom. H.
ro, SVrO . Io: Lugo ab lute affirmat licitum esse contra conscientiam scrupulosam etiam non depolitam Operari . Nititur haec sententia contrario suadamento, quo superior r Nam ad honestam operationem susticit judicium robabile directum , ct remotum deonestate Operis , ad quod sequatur judicium practice practicum reflexum.& proximum, quod liceat talem ope rationem ponere sive hujusmodi judicium debeat esse certum, ut docet Suar. de cens d. s. s. & alii communius, sive saltem probabile, ut d
cet Sanch. l. 1. cap. 9. n. Io. Vasq. I. a. d. 62., Salas, Franc. Lugo de
conscientia probabili cap. r. atqui cum scrupulo possimi stare hujusmodi judicia; ergo non deposito scrupulo
otest haberi honesta operatio. Ρr atur minor, quia scrupuliis procedit ex levibus motivis r ergo non potest:
impedire judicium probabile remotum de honestate operationis , saltem per extrinseca principia nixa auctoritati Diiorum nam si hujusmodi judicium tolleret, non esset scrupulus , sed dubium & consequenter nec impediejudicium proximum practice practicum, quod hic. & nunc liceat operari: Si enim potest intellectus judicare duas oppositas opiniones ambas esse probabiles, puta, quod elapsa sit media nox, juxta unum horologium, &quod non sit elapsa juxta aliud, a fortiori poterit judicare , probabile esse, saltem ob extrinseca motiva , quod homicidium, v. g. factum ad defensi
nem cum moderamine inculpatae tute-Iae non sit inhoncllum, & simul habere apparentiam, & apprehensionem inhonestatis de tali homicidio propter levia motiva,quae animo scrupulosi occurrunt; Posito autem illo priori judicio remo
123쪽
1i 8 motis Ultima. Articulus III.
rationis, statim consurgere potest jud, cium practice praeticum, quod hic .& nunc ea liceat.
Sayr. , Io: Lugo, aliquando etiam te neri hominem adversius scrupulum m ere, nimirum quoties scrupulosus excrupulorum anxietate grave damnum valetudinis pateretur , vel se inutilem redderet ad praestandum munus suum, vel a consessione, communione , aut aliis actionibus obligatoriis retrahere tur . Quamvis autem aliquando non
adsit talis obligatio; expedit tamen saepe scrupulosis adversius scrupulos operari; aliter in taedium rerum spiritu, lium incident, ac orationibus. aliisque piis operationibus abstinebunt.
rium respondetur, ideo non licere adversus conscientiam erroneam DPerari,
quia per illam praecluditur omnino assensus probabilis de honestate operationis, quod in scrupulo non contingit. Ad secundam , ostensa est falsitas
Ad tertiam, Glossa ibi dicit . expi dendam esse conscientiam illam temerariae credulitatis , quae aut dubium erat , aut error, non vero scrupulus .
Quare Thom. Sanch. l. c. putat, Dutro I. sententia adductos nunquam,cutos esse de vero scrupulo , qui quamviS vigeat , non tollit assensum partis contrariae ; sed locutos esse deformidine, quae tollat alterius partis assensum determinatum; ut proinde non
sit scrupulus . sed dubium, quo non deposito procul dubio inhonesta, &illicita sequitur Operatio.
ARTICULUS III. De Causis, & Remediis
Scrupulorum. I. Causa intrinseca Scrupulorum corporales sunt plurιma. II. Nec non extrinseca. III. Parrier plurima sunt hujus morbi ea a inirinseca spirituales . IV Aliaque extrinseca. V. Remedia adversus scrupulos natur
VI. Alia remedia moralia adhιbenda sunt VII. Nec non supernaturalia . I. IT opportuno morbo reme- I dia acihibeantur,oportet camsas illius penetrare ei fecitas enim non cessat, nisi causa tollatur. Sunt auicinscrupulorun causae ex D. Antonino P. I. vlt. 3. c. IO. ; aliae intrinsecae , aliae extrinsecae, aliae corporales, aliae seu rituales . Primo autem stini causae intrinsecae corporales scrupulorum stiguda complexio; nam sicut metuS cam
sat frigiditatem, ex Philosopho a. de partibus animalium A. , ita stigiditas
metum fovet, utpote quae cor con
stringit, impeditquc, ne spiritus ad Mlias corporis partes libere transmittat. sicut ad animos italcm rcquiritur: Quapropter dum menti occurrunt scrupuisti . stigiditas complexionis esticit, ut homo nimius sit in timore, praesertim quia deficit vigor ad timorem eree tundum . Est pariter causa intrinsece corporalis scrupulorum melancholia, quia cum terrae naturam participeti frigida cst, redditque hominem formia dolosum, ut docet Artitotcles in Pr blematibus sect. Io. , quamVis Per a
cidens ipsa atra bilis possit calefieri , ut saepe lapis, ferrum, & similia, quae
terrea sunt, per accidens calefiunt .
plusquam carbo ignitus , ut loquitur Disiligod by GO le
124쪽
De Causis, o Remediis SerupuIorum. II 9 Philosophus. Adde ex eodem Philos
pho , & D. Th. melancholicos moveri lape phantasmatibus; etenim cum terrestrem habeant naturam, in iis magis , quam in aliis, phantasin eum impressiones sormantur, & radicantur; unde cum vividius repraesententur ser pulorum phantasmata , intcnsius cruciant, concurrente ad hoc timiditate orta ex frigida complcxione . Sunt demum cjusmodi cauis debilitas capitis, Imio imaginativae, & limites aegritud, neS, quo curare oportet, ut strupuli
II. Secundo, Caula corporales e trinsecae scrupulorum sunt, Tum continua cum scrupulosis familiaritas; ex eorum eniin consortio facile scrupul rum phantasinata excitantur, & raducantur intcnsius; Tum lectio librorum, qui conscientiae castis re ivunt, quin
illos enucleent, ita ut omnem dubit,tIonem, ac formidinem tollant; Tum vitae asperitas, quae nimiiS corporum amictationinus , ac jejuniis temper, mentum capitis laedit , unde oritur melancholia, ac tristitia, quae scrup Ios fovent.
III. Tertio, Cauis hujus morbi intrinsecae spirituales sunt, Tum ignorantia, ex qua irrationabiles scrupuli frequenter iniurgunt; quamvis enim aliquando viri etiam docti eodem mombo laborent, hoc tamen est per accudens, & ex alias causis; siquidem fa-pientia per se confert ad vanas se midines futilium rationum depellendas: Tum superbia , superbus enim nimis proprio fidens judicio, & nolens alieno consilio se submittere, negligit ad Deum rectimere orationibus , aliisque piis operationibus, quibus Deus m veatur ad ejus intellectum illustrandum; Praesertim quia saepe Deus se perbos his culicibus punire solet, ut propriam V, litatem agnoscant: Tum etiam inordinatus Gimet amor , qui solet etiam
hac Poena puniri; quia inordinate sediligens culpas leves negligit vitare,& ad Deum, ut debet, confugere negligit , superbiamque fovet.
rituales extrinsecae daemon, ac Deus; dsmon quidem indirecte concurrens ad actum intellectus, & voluntatiS, nimirum commovendo humores , &Pantasmata, ut D. Antoninus notat, obtenebrando intellectum vi hum ris melancholici, quo impeditur , ne ad ea se applicet, quibuS scrupulorum formidinem depellat et eo autem fine daemon scrupulos fovet, ut homo in taediuin incidat vitae spiritualis, & eam deserat, aut romisse per illam incedat. Deus vero scrupulos etiam directe ingerere potest , vel in poenam desectuum, ac delictorum , vel ut homo a praedictis abstineat , vel ut in tot randis iis angustiis varias operauones
cile est remedia opportuna adhibere, tum impediendo, ne insurgant , tum obsistendo, si insiurrexerint: Sunt autem hujulinodi remedia universiin in triplici genere; quaedam enim sunt naturalia; quaedam moralia; quaedams
Pernaturalia. 'Incipiendo a naturalibus . Primum est, causas scrupulorum naturales a
serre . Unde si scrupulus ex austerit, te vitae procedat, illa ex Astetici P tris conlisio minuatur; si vero ex melancholia procedat, recreatione , laetitia, & cibo, aut pharmaco apto illa tollatur: Nimia etiam cum scrupulosis familiaritas iugiatur, si haec sit fomem tum scrupulorum . Secundum est scru-paeum vix exortum statim prudenti rati ne repellere , alioque cogitationem divertere; aliter vires ad cruciandum accipiet, si diutiusmimo haereat, adhibitis hinc inde rationibus. Quapr Pter ex C et. , LVm. Fillluc. expedit, scrupulosium negotiis vacare, ne str Pulis vacandi tempus suppetat . Te
125쪽
tium est, ut scrupulosius adversus vanas apprehensiones , ac timores cubpae audacter operetur ; licitum enim est, consultum, & aliquando necessarium contra scrupulum agere . VI. Circa remedia moralia, Primum sit, dubium semper in meliorem partum interpretari: si enim in dubiis favendum est possidenti sitam libere tem , a sortiori in icrupulis , qui ex Iovi sundamento oriuntur; non debet enim scrupulosus ex levi indamento
Secundum est acquiescere opinioni probabili vel consessarii, vel alterius viri docti, aut sirperioris, etiamsi dubitetur , num sit scrupulus , an vero habeatur prudens ratio dubitandi ;nam, ut notat Bonac. hoc ipsium dubitare, an hic, & nunc habeatur strinpulus , praebet scrupulolis rationabilem causiam opinandi, quod revera sit scrupulosus. Tertium cst uti regulis a DD. tr ditis ad curandum hunc morbum ;uorum prima cst , scrupulosum cre-ere aut experientiae, aut auctoritati aliorum , se esse scrupulosium, a
que adeo posic licite uti regulis, quae pro scrupulis traduntur. Secundo dein onere statim conscientiam scrupul am cx consilio Conscssarii, aut alterius viri docti, ac probi, pro certo
habendo se non peccaturum, quamvis Doctor crret ; unde scrupulosus non debet plurcs si iner cadem re conse Iere , ne allitescat ad vanos timores
fovendos, sed statim acquiescere dc-bet post responsium ab ejusinodi viro
acceptum . Tertium ut confessiones
non repetat, postquam probabiliter -tisfecit suae obligationi in prima consessione : Quamvis enim in illa consecsione aliqua tacuerit, adhuc non tenetur cum onere, seu periculo haerendi semper in iisdem anxietatibus consecsionis integritalcm materialem Procurare; cum ab illa minores aliquando dillicultares excusent, ut notat Conin 3. p. d. 7. n. 68., & L m. l. I. tr. I. c. 6. inare Confestarius nullatenus permittere debet Consessionis repetitionem , quando conliat in prima Consessione mediocrcm diligentiam esse adhibitam ; quia probabiliter, imo ce to inoraliter praesumere debet, scrupulosum praecepto Consessionis latis secisse . Ita Sa . Sanch. . Bonac., Palaus, monentes Consessarium non debere audire nec scrupulosos, nec peccata di
bia scrupulo rum, aut quae hic dubiatat , an alias consessus sit, vel an cabene intellcxerit Confessarius , sed δε-lum quae ille jurare potest certo coin misisse, certo esse mortalia, ac ccri nunquam subjecisse clavibus. Et ratio est, tum quia crcdulitas scrupulosi fatis aequivalet in hac parte curtitudini morali reliquorum , tum etiam quia prudenter timetur nunquam sore, ut scrupulosus acquiescat, si ejus importunitati Confestarius consentiat. Iinino Consessarius non solum in Confessio ne, sed neque extra Confessionempe mittere debet, ut scrupulosus suos sic r pulos in particulari aperiat causa capiendi consilium, sed debet illum reprehendere . ostendendo ejus inobedientiain, ac solum rcgulas universa les tradere , quibus scrupulosus suo Marte utatur aci scrupulos pellendos. Quartum est , scrupulosum saepe perari adversiis scrupulum ; V. s. si dubitet , an puccet expuendo p saepe expuat. ut scrupulum vincat, & contemnat . Iuvat Eliam s,pe operari jurata sententiam probabilem vari alicujus docti, ac probi, seu Consessarii, quam vis minus tutam . contemnendo formidinem , ne peccet in eo case salieni materialiter ς quia licite , & honeste operatur, etiamsi subsit periculum reis motum transgredicndi legem materi liter: Quis enim dubitet v. g. conju-em licite petere debitum, si prob ilissimum ut matrimonium esse conis
126쪽
De GHu, ct Remediis scrupulorum . . Ialuactum . etiamsi subeatur periculum
remotum de nullitate matrimonii, a
que adeo de fornicatione materiali pQuintum demum ut scrupulosius nunquam judicet actonem aliquam esse morialiter peccaminosam , aut se mortali peccato consensisse, nisi er,mo aspectu id certo, & sine formidine cognoscat , vel interdum nisi jur, re ponit se mortaliter peccasse quam do scilicet nimia est lcrupulorum vexatio ) Quamvis enim ilc operando aliquando eniciat actionem aliquam iblicitam , id tame a non est culpae rebbuendum ; cum pDcedat ex recta imtentione, ne gravibus anxietatibus crucietur , Quae corporis, & animi munam maeninantur; nullo modo ea facturus , si putaret culpam ibi subesse. Ita Villatob. , & Palaus apud Io: Lin
Sextum demum, ut scrupulosus h heat pro morali tertitudine filam credulitatem . Quare si credit . quod consecraverit, quod confestus sit . quod horas recitaverit cum attentione debita , ne repetat ; nam levius iund mentum satis es , ut possit ipse credere , se satisfecisse obligationibus f is, quam requiritur in aliis non scrinpulosis: Iinmo si dubitet, an ea prae.1titerit, credat sic praestitisse . Vide
Circa remedia demum sit pernat ratia: Prinum sit per proprias, & lienas preces ad Deum cum humilutate , ac fiducia iugiter confugerer via , ut notat D. Augustinus apud mines. L 2. n. Ioci. . Deus propitius est timentibus . sc orantibus illum ;Quod innuere voluit D. Iacobus , discens : Si quis Oestrum indiget sapiemtia , postulet a Deo , qm dat omnibus affluenter . Secundum est sollicite eavere venialia, nedum mortalia ;. non nulli enim anxii sunt circa peccat rum praeteritorum consessionem, quin curent tollere praesentia. Tertium, Prae
parare se ad divinam gratiam , & i lustrationes ; quod maxime fit stequentando amoris, & contritionis ,rius; ac puritatem mentis , & cor poris custodiendos, necnon legendo. ac meditando sacras literas, orandinae humiliter subjiciendo intellectum . nedum voluntatem Consessario, quem prudentem , doctum . ac probum eis 4egerit: Sed hac in re diutius immo. rari nec opus est, nec vacat. Esto ,
127쪽
nimus numerus Quaestionem denotat: Secundus Articulum : Tertius Numerum marginalem.
Bonum praeurans in dubio , ansa αλ ius fueris animatus, irregularita tem incurrit. 7. a. si Excommunicatio lata advergus procurantes abori mnetus animati, effectu sectito, absolvi ρεtes a Confessario ad id speciatiter deputato ab Episcopo . 7. a. 7. Sidnum etfam a Paenitentiario i ibid. Absolutio Sacramentalis valida es , si conferatur in dubio . an svirisdictis ad talem easum se extendat, etiamsi deinde depreheniatur , casum ilium esse reservatum : - A conferaIur m bso . an facultas absolvendι a r servatis fuerit revocata , es invalida, si deprehendatur , quod vere fuerar revocata . 7. I - Acceptatis legis presumitur, non promulgatio , in ideo in drubio , num ea sit promulata , non obligat ; secus vero
rn dubio, an sit acceptata . . L MAdulter num teneatur alere filium se
dultera, in dubio , an si seruus filius Z
Amor Dei num possis esse peccaminose in eo, qui putat , se reneri ad ilium omittendum ex pracepto superiorii Z L. . q
ab obstetricibus citra grave peris rum mortis . L. L L Nec potest sub conditione deinde aebum arι anfans, i ab ostetrice cιra prudens peracmiam erroris baptiratus est . Z L 3Beneficium in dubio de tenuitate firmctuum . num obtige. ad Horas p a. a. oe C a. 8.
CEUura in dubio an lata fueris a
legitimo superion , aut in dubio . an D valida, num obliget a. s. Censura nec in dubi. iuris incurritur. nee in tabis faeti. 7. a. L. In dubio tamen , an si iusta, an lata sit se Nato ordine iuris , as detur excusatios iciens, debes te gerere tanquam ea innodatum. ibid. Secus vero, si dubia tetur . an habeat ρ testatem ferendi censuras superior , Di non es in possessione sua malatura. ibid. clerici percussis levis trahit excommuni cationem, qua ab Episcopo absolvi poses; at Papa est reservata non solum si percussis si gravis, sed etiam qua do dubitatur, At, mem gravis, an lo, vis. Iis 3
Communicare mane num possis, qui dubitat , an comederit post medram n ctem ρ 4. 8. . or 6. I. Conjux bona fide pasdens matrimonium posita aquati probabilitate circia moristem prioris coniugis , potes debitum petere . ac reddere. I. 6. 4. Coniux num, oe quando teneatur ἀμω
128쪽
. tum reddere illiciis petenti λ . s. 4.σ I. I. II. Num possit petere. ae reὶ dere in dubio de mas ramomi validitare Θ I. I. o. Et quid, A uterque dub ier λ Τ. I. I Conjux, qui transiit ad secundas nuptias. dubitans de morte prioris coclussas , num possit petere . aut reddere debi tum p Iq.
Conscientia quid, st quotvlex fir 8 I.
L r. In quo diserat a Draheres a. Potest Use probabitior conscientia mi
nus tuta, quam tutior. I, L. fi
Conscientia dubia quotuplex f L. Speculativa in quo disserat a practica, st a practiee praes eis p ibid. Cum eonscientia speculative dubia heisum est operari, non vero cum praetice dubia . L 3. L Quomodo dubiam Iluc lativum deponi possis praeitice 8 1. 3. 4Conscientia perplexa. R Perplexitias . Consilium in dubio an in xerat in homicidium , quid faciendum 1 3. α 1.
eularitatem p 71 δὲ Cooperans ad damno alienum , s dubitet , an ex tali sua cooperatione damnum si secutΜm, num ad restituti nem reneatur Z S a Culpa sviridiea levissima, lata . aut imtissma in quibusnam conreactibus d notet culpam gravem theologicam λ 2.3 1, Culpa theologica interne gravis, sed em
DDU msatis in dubio universim pres
se interpretanda. 1.LL Secus v re potestas dispensand7, nis tamen ver gat in praejudicium tertii. L LM P restas dispensandi alleui delegata in vatiam alicuius persona determinata' stricte es interpretanda, non tamen siniseetur in gratiam utiu et, ct pro persisti indeιerminatis. L sDispensatio num sit valida , in dubio da pote Ie di montis Θ v a a. Quid indolis de sufficientia causa Z s. a. Ei quid in dubio, an verba dispense
nonis hunc casum comprehendam t 1.
a. 1. Quid demum, si dubitetur . num, cause aut tacita , aut falso exprefafueris Analis, an impulsi Z L A. 6 ct ε. a. γDι ensatio , deficiente eausa sinali, est
irrisAE . s. I. Σ. Si communi errore cum titulo colorato aliquis putatur esse superior, dispensatio es vatida . s. . I. In dubio . an detur causa suffciens vel An iuspensatio se extendae ad talem casum , si bona fide proc datur , dispensatio est vatida, quamυιs deinde opposu- Prehendatur. L. I. 3. Secus vero si deprehendatur, illum non fuisse superiorem. 1. a. LDispensario ad contrahendum matrimo nium , in dubio , an sit valida. quid faciendum 8 3. R. 3Dubia fide rem accipiens peccat conIra sustitiam. T. A. L, A tamen non possidominus reperiri , ad quid tenetur pa. Dubitans, num operatio sit graviter, an leviter mala. peccame mortaliteris cum tali dubio operetur ρ L. I. 6Dubrrans, an suo sufragia cooperatus sit ad damnum alterius, num debeat restituere 3 2, 2. IIDubitans , an debito satisfecerit , num teneatur integre, an solum partialiter
iterum satisfacere δ' L. Et quid se dubium si possidium Z x. 2. I.
Dubitans posuive , an res , quam occmpat, sis aliena, comparente domino, reri
emisset animo snquirendi dominum . Poteris pretium reρetere. 2. 1. . Sed
In dubio , niam ex propria cooperalbone damnAm sit secutum, quandonam d sur a us compensandi tale damnum e
129쪽
Index Rerum Notabilium . In dubio , an eo ' um datum in xer ιβ iam ad eitius damnis andum . numdetur aliquatis restituendi obligatis ρIn dubio aliarum virtutum a iusitia, num tutior pars eligenda sit, an vero melior fit conditio positaentrsi a. I. IIn disbio melior es conditio m extis, cst In dubio tutior pars eligenda es , sunt duo axiomata . qua sibi invicem non adversantur. TIn dubio legis, voti, iuraments num ea Obligent i l L L Sicut etiam in duis bis , an lex sit promul ata, acceptasa, abrogata Et in dubio, an detur em
In dubio , an lex sit promulgata , eurnon obliget Et cur obliget in dubio,
an sit acceptata t L 3In dubio , an pro tali easti lex obtreet, ea non dicitur ese in posse ne ; Ρ-
vero in dubio , an rer praecepta fit 3 licita , aΜι excedat potestatem In dubio de honestate aperis non obligat votum ; obigat tamen praceptum semperioris. I, tamen superior non precipiat . sed opinetur solum auod si licitum opus, da quo subditus neoative dubitat, an sit honestum, ei-rra culpam nequit illud poni. I. gIn dubio , num res pracepta in vartute obedientia D n avis , an levia , μυ- terne, an graviter obli O 1 ε Lin dubio da tegitima superioris pol state, an si obediendμm I IIn dubio melior est conditur m entis ri4o;d bbna Me in materia iustιDAE, ita ut po sit interre res possessa retur ki.s dubium superveniat . a. I .
Hoc axioma etiam verum es in materia aliarum virtutum. Ε L4 iniosi dabitans magis inclinet ad duenia
tam diligentiam illam emere, ac Ne L dere. 2, 3 AE At comparente domino,
quid restituendum . His In dubio , an possi Episcopus diapensa
In dubio , num de lutum pertιneat aan Forum Ecclesiasticum, an ad secularem, Iudex Ecclesiast eus ad decernet. P dubio voti, vel jaramenti, aut alia
rum materiarum V. proprias materias.
Dubium aliud neeativum , aliud positivum . L A. a. Aliua formaliter . a-- litia objective dubium . Itala.
Datam est positivum , A pro utraquo
parte snt aquales rationes c ca lus.
i. a. L Et probabiliter etιam esua
factum ; in duo horologia , quarin mmedia noctis dant diversum . Dabius in side formaliter num sit 3αι- delis pS deni rem furtivam anims snqu
rendi dominum . poteritne pretium ab hoc repetere, A compareat 8 2. L Emens rem in dubio. an si furtiva , AEa quid tenetur r an Confessarius dein Ieat hunc ad resilutionem integram
ffore bona fidei, sed dubitans, an soatena, poterit suam μι retinere, a nec dominus compareaι . a. D vmens fragmenta vestium anum ad restitutisnem teneatur e 2. DJ. Emi non possunt res in dubιο , an ima furtiva; aι polliunt eadem ems o eo, isi bona side ιllas prius emerat . a
130쪽
Index Rerum Notabilium. bile fit, nolle superiorem in tali casu
Epicheia prefa dicta non es capax lex naturalis . sed se iam fmplicis interpretationis . q. a. q. Lex vero distiana capax est epichria Dium relate ad Oerba legis , num Icιlicet talem
casum comprehendant ' Non vero relate ad mentem Dei. 4. a. s.
Epicheia non habet locum, nisi quatuor ad ni conditisnes . q. aia A. Cusque usus non requirit, quod sinis legis cesset contraris , sed satis est, quod ces
Episcopui num pusit in dtibio Regularium privilegia interpretari y I. 90sopus num pum in legibus Pon Vinetis dispensare is casu urgentis neces tatis I. I. I. Et an etiam in imis pedimentis matrimonιι, aut in irregu laritate ρ ibid. In dubio, an poss/ Episcopus dispensare , num recuyrenis dism sis ad Pontisicem Z L q. a. Excommunicatro propter abortum foetus animali., escetu secuto, qua absim potest a Confefario specιaliter deputato ab Disopo , num absivi eum a Panitentιario, aut ab asio habente facultatem ab Epissopo absisendi ab omnibus Mi refer ιιι ρ T. 2. TExtrema unctio. qua ratioue morba str oabitiιer fravis confertur aegroto, nΜm valide collata sit , siaut ruravesceu- te agritudine reuerari non passi , si deprehendat r, quod tunc morbus non
universm selum cesset negative , ut cesset tegis obligatio. q. 2.2. Nec obligat lex in cata particulari , in quo Anis ieras cessat contrarιe. ibid. Finis voti , A partialiter cessat , num cesset simpliciter voti obligatio e 6 2 6 nelus reι aliena , quos dominus per cepisset, quandonam restitui debeant a. v a . 'Furioso domino reddens gladium in da
mnum prox mi, num peccet etiam com
in dubιο proprietatis r L 1 ε Haereticus habendus es, tam qui dubiarai in Ade Objectiis , quam qui se maliter, suspendendo deuberate omnem sensum. L 2.3Homicidium , aut aliud damnum in dubio, an ex propria culpa acciderit, quid faciendum 8 3. 3. I
I Gnotantia vincιbilis quandonam est peccatum speciale aperiendum in Confessione r L 1. 3 Infantes non debene ab obstetricabus baptixari . s non sint in graνi mortis periculo . T. L L Nec possvna dei de huiusmodi infantes ab obsterriciabus bulit.ara sub conditione rebaptianari , si non detur prudens motivum, quod ista potuerint errare. Π I. RInventor res, cujus dominus reperιr non potest, teneturne suam dare pauperiabus p a. s. Ioregularitas num incurratur ab homicida , qui peccaυιt quidem graυLeer occidendo, culpa tamen , qua in