장음표시 사용
91쪽
ditione dispensat , aut concedit v. g. Ordinario loci , vel Conseilario , ut dispenset , si scilicet preces veritate nitantur; quando autem est dubium, non nituntur veritate; Tum demum, quia universim a quocunque fiat dispensatio . quando dubitatur , num causa in dispensatione tacita , vel falso e pressa sit finalis . an impulsiva . censenda est finalis, dc dispensatio nulla, ut docet Baldus , Tiraqueil. & alii cum Mol. d. IT 3. Verum SancheE , Palaus, Salas, BO-nac., & alii apud Dian. p. q. tr. 3. r. 6 . putant, causarn illam in dubio praesumendam esse impulsivam, & dispensationem validam; quia in dubio pro valore actus est praesumendum,ex cap. Abbate de veta. Agnisi & l. oties E. de rebus dubiis . oc per consequens
possessio est pro validitate dispensatio. nis ; Nam is possidet, pro quo est
praesuniptio in foro externo, ut Ostendit Meroll. d. 3. c. 3. Ad primam rationem in contrarium
respondet SancheE. possessioni illi stanti pro impedimento , stii pro lege praeponderare priesumptionem valoris ainctus ; Nam praesumptio faciens , ctum valere est reliquis firmior . &validior. ut ostendit Menoch. de praesumpt. l. 6. praesium pl. 4. Ad secundam respondet , quod cum in eo dubio praesumatur pro valore dispensationis, Praevalet ea pars , quod preces sint verae . Ad tertiam , multis idem Samchea ostendit, universim dispensationem in tali dubio esse validam, atque adeo eam causam praestimi in pulsivam, noa finalem . propter rationem adductam; quod scilicet in dubio praesumitur pro valore actus; non esset autem dispem satio valida, si ea causa praesi erctur finalis . VII. Equidem tamen censeo cum Contula de Sacri disp. 33. cap 6. n. 93. Merol. disp. 3. cap. 3. n 178. Bardi d. o. c. I. g. 6. Primam sententiam esse veriorem, atque adeo dispensati nem esse subreptiliam. Ratio est, quia principium illud, in quo secunda sententia nititur , quod scilicet in dubio praesumitur pro valore actus, procedit tantum in favorabilibus, non in odi sis, & quando derogatur juri comm ni; Aliter nunquam contingeret, dispensationes in dubio praesiumendas este invalidas ; posset enim quis dicere, in dubio praesumendum pro validitate actus dispensitionis , quod tamen a
sonum communiter reputatur . Illud
limitandum cum Bardi, quod si possessio stet pro dispensatione , & dimbium superveniat, non impediat validitatem illius, ut si quis ex dispensutione contraxerit matrimonium , di
deinde dubitet de validitate matrimonii. ARTICULUS III. Habendane sit irrita dispensatio . si
deprehendatur Praelatum non potui
se dispensare pI. Si commiani errore censebatur . Pr
latiam dispensantem esse superiorem,
quamvis revera non esset, diste satio erit valιda .
II. Desciente causa Mali dispensari 1,
ILI. In dubio, an dispensatis , aut Por stat dispensandι ad talem casum
se extenueret, vel an daretur Cam
sa fissiciens, si bona fide dispensa
tum fuit , valida est dispensatio,
quamvis deinde deprehendat r Oppositum.
IV In dubio , an possu Episcopui dispem
sare, num recurrenaum sit ad Pom
92쪽
Nd si deprehendatur, non potuise Praelatum dispensare ρ
Praelatum non potuisse dic pensare , eo quod nec superior erat, nec communi errore talis habebatur, procul dubio irrita est dispensatio; Si vero deprehendatur, Praelatum non esse re vera superiorem sed habuisse titulum , licet invalidum, comm ni errore existimatum validues , a que adeo si superior communi e rore existimetur verus superior . Ob illum titulum coloratum, tunc dispem satio est valida . Ratio est , quia ex lege Barberius F. de incia Prat ri , propter bonum commune validastini gesta a superiore habente titulum Coloratum , supplente in eo casu d
lamnn jurisdictionis ipsa Ecclesia, vel
Rcpublica. Ita communiter. Si tamen superior careat titulo colorato , sed Communi errore existimetur superior, probabile etiam est , dispensationem esse validam, ut ostendit Bardi in Bul
lam Cruciatae p. z. tr. S. c. I. S. I a. ,
ec Pontius contra Sanch. apud Dian. P. 3. tr. q. res Iaa.; quia probabilectiam est, propter commune bonum
gesta a tali superiore ab Ecclesia, vel Republica validari. II. Dico secundo: Si deprehendatur, Praelatum non potuisse dispensare ex desectu cauis, vel quia tacita filii Vcra causa finalis, aut expressa causa fabsa, tunc dispensatio est omnino irrita. Ita Sanch. l. q. c. 4. Ratio est , quia non spectat aa bonum Ecclesiae supplere in his castas defectum; atque adeo, cum superior non intendat dispensare, nisi juxta veritatem, quae sibi proponitur , deficiente veritate, & causa finali, deficit pariter voluntas dispensam di in superiore; atque adeo validitas dispensationis.llΙ. Dico tertio. uoties certa est Potestas dispensantis, S solum dubium ibit, an ad talem casum extenderetur, vel an pro tali casu daretur causa sus-ficicns . tunc valida est dispensatio, etiamsi deprehendatur Oppositum, ubdelicet quod potestas ad talem casum non se extenderet . vel quod non ecset siniciens causa' ad dispensanduin . dummodo bona fide processum sit e Ita probabiliter Sanchez loc. cit., &
lv. contra Bonac. apud Dian. P. q. tr. 3. r. M. Et ratio est, tum quia in
his casibus dispensatio est a legitima potestate illius, qui absolute, & non
conditionate dispensationem concessit. ejusque valor non pendet ab eventu futuro; tum etiam quia id exigit bonum Ecclesiae regimen ad vitandos ii numeros scrupulos, qui alias oriri pos
Confirmatur, quia in dubio, an casus sit reservatus, non censetur rese
vatus; quod si post absolutionem deseerehendatur refervatio, adhuc valida iiiit absolutio, nec est opuS recurrere iterum ad superiorem pro absolutione, ut docent Suar. , Salach. . Meroll. apud Dian. p. q. tr. 3. r. 6. , & P. 9- tr. q. r. q6. Pariter in dubio, an votum sit
Pontifici reservatum, si Episcopus dispenset, sicut potest in tali dubio de deinde deprehendatur esse Pont
fici reservatum , non est Opus nova dispensatione, ut doceut communiter cum Sancti. i. q. c. o. n. 26. & I9. &Suar. tom. a. de Relig. lib. I 6. de v
to c. 26.; ergo pariter, si bona fide concedatur dispensatio in casu adducto, valida est dispensatio, etiam post d tectam veritatem: nam in omnibus his casibus dispensatio est a legitima potestate dispensante abselute , & non conditionate. Et ratio a priori horum omnium est, quia, ut ostendimus artiis culo primo , potestas dispen di in dubio latam habet interpretationem et ergo in his omnibus casibus adductis, in quibus potestas dispensendi ad hunc casium, vel ad hoc votum se extendat sicut etiam in dubio an potestas abselvendi se extendat ad tale peccatum dicendum, quod se cxinudat, at
93쪽
que adeo valida est dispensatio , seu absolutio, quin fieri possit, quod talis
actus a principio validus tractu temporis fiat invalidus per hoc quod de- Irehendatur potestatem illam ad ta-em casum re vera non se extendere;
Expedit quippe ad suavem Ecclesia
subernationem, quod non reviviscat necessitas novae dispensationis, aut ab- stlutionis , quando error deprehemditur .
IV. Rogabis hic primo, an Episcin pus possit in lege superioris dispem Lare in dubio , an casis egeat dispem satione λ v. g. Num possit Episcopus
dispensare cum volentibus contrahere matrimonium , si dubitent, num conjuncti sint in Quarto , aut in quinto radii consonguinitatis, aut cum iis, qui
ubitant, an per concubitum carnalem
sit contracta attinitas ita ut post di L pensationem ab Epistopo factam , si
deprehendatur , quod sint re vera in quarto consanguinitatis gradu conjun-eti, aut vere contracta sit attinitas, non sit amplius ad Pontificem recum
Respondeo , si dubium sit positivum,
ita ut probabile sit , v. g. consanguinitatem esse in quinto gradu, etiamsi probabile pariter sit esse in suarto
gradu ; communius docent Doctores, nullam esse petendam dispensationem ab Episcopo : cum liceat sequi opinionem probabilem absque culpa. Verumtamen cit, quod si sic matrimonium contrahatur, & deinde de rehendartur , consanguinitatem esse in quarto Bradu . matrimonium cst irritum. Si vero dubium sit negativum I L m. . Palaus , Si apud Dia. P. A. tr. 3. r. 66. probabilitur paritcr doccnt, nulla mpus este dispensatione, quia praestim-ptio stat pro libertate, & nemo cc scri debet lege astrictus, quousque de lege moraliter conficti Sed Bonac. Mpud eundem Dianam putat, in dubioncsativo recurrendum esse ad Pontificem : tum quia dispensandus non deis bet se exponere periculo faciendi contra legem superioris, in qua Episc pus dispensere non potest; tum etiam. quia ita praxis observat, quoties adhibita diligentia dubium remanet de necessitate dispensationis.
Equidem tamen cohaerenter ad doctrinam traditam censeo cum Sa, Ρ lao tr. 3. d. 6. p. s. , & Sancla l. 8.d. 6., quod si in hoc dubio negativo opus esset dispensatione , Episcopus possiet dispensare , adco ut si deinde
deprehendatur V. gr. consanguinit
tem fuit se in quarto gradu , talis dic pensatio data ab Episcopo sit sit iliciens. Ratio est , non lotum quia potestas
dispensandi latam habet interpretati nem , atque adeo se extendit etiam ad eos cassis, in quibus dubitatur, an mus sit dispcnsatione ; sed etiam quia piscopus potest dispensare in casibus
frequentioribus , ut communitcr D ctores docent agentes de dispensatione cum Salas d. a . g. 3. ἰ Hoc enim expedit ad bonum , ac suave veramen Ecclesiae; dubia autem de ne cecsitate dispensationis sunt frequentia serpo in tali casu potest Episcopus dispensare. Confirmatur, quia cassis dubius non censetur reservatus Summo Pontifici . sed tantum certus ; ut communiter docent Doctores agentes de casibus, de de votiS reservatis .Pontifici : Ergo sicut potest valide Episcopus absolvere eccatum Pontifici reservatum, in es io, an sit commissum, & dispens e in voto Pontifici reservato, si dubie tur, an sit emissum ; ita pariter Poterit dispensare in impedimentiS . V. g. Matrimonii , & in arregularitate . ni dubio, an sit contracta: PraxiS utompetendi dispensationem in his diabiis a Pontifice est adcautelam , ut, si forate deprehendatur impedimentum, D sit deinde recurrendum ad Pont ficem : Verum juxta hanc sentcnistiatu
94쪽
tiam potest etiam ad cautelam peti in his dubiis dispensatio. V. Rogabis secundo hac occasione, an Episcopus dispensare possit in legubus Pontificis non solum in casibus d biis , sed etiam in casu urgentis nece statis , in quo facile non potest Ponistisex adiri , v. gr. in lege de impedimentis matrimonii dirimentibus , vel de irregularitate , vel de reservatione voti, & similium. Respondeo primo , si vera est se
tentia multorum docentium cum Caia jen, Henriq . Pontio apud Dian. p. 3. tr. S. r. 23. apud Boss n. 1aci . Epuscopos , utpote Pastores ordinarios ,
ex vi sui muneris , 8c juxta jus anti quum, & prina Uni Ecclefiae . postein sua Dioecesi , quae porest Pontisex in toto orbe, nisi expresse a Pontifice aliquid iis prohibeatur . & eorum iurisdictio limitetur; sicut quilibet Confessarius potest aeque, ac Ponti sex a solvere ab omnibus peccatis, nisi per Pontificem . aut uncopum casus es, qui reserventur ; consequenter sequitur , posse Episcopum in irregularita. te, & in impedimentis matrimonii diximentibus disipensere, quotieS nec e Preste , nec tacite a Pontifice limitatast quoad haec Epistoporum jurisdictio ;non videtur autem limitata pro casuiargentis necessitatis , quia contra b
Num, S siuave regimen Ecclesiae limutaretur , ut diximus de potestate, quam habent Episcopi ad dispensanduin in impedimentis Matrimonii, ac in irreis gularitate in casibus dubiis . Sed di
currendo juxta sententiam communi rem apud Sanch. l. a. d. 6 ., & l. T. d. 7., quae docet, Episcopos non pos se in lege Pontificis dispensare , nisi expresse, aut tacite iis facultas concedatur, eo quod in serior secundum se non eossit in lege sui superioris dispen
fare; Iovi. Sanch. d. 63. putat in cusis urgentis necessitatis non posse Episcopum dispensare in impedimentis
non potuisse Prael. dispens. 89
Matrimonii , licet occultis : V. gr. si matrimonium sit publice celebratum cum aliquo impedimento occulto, de cum bona fide saltem unius Contra hentis . & ex separatione timeretur scandalum, nec esset facilis recursus ad Papam; Vel si mox sit contrahendum matrimonium. & ex dilatione magnum scandalum , aut incommodum sequatur: Similiter docet non posse Episco. pum in votis Pontifici rcservatis disipensare in casu urgentis necessitatis . v. gr. si ex voto canitatis , aut Rel, gionis immineret periculum incontianentiae . vel scandali, vel gravis damni; Tertio, puta si qui tale votum emisit. velit ducere sceminam a se deflor tam , &, si expectetur dispensatio, periculum esset mutationis voluntatis . aut alterius impedimenti ad matrim nium a unde puella manere deberet cum honoris iactura; Vel si esset periculum quod tali voto astrictus moreretur absique prolis legitimatione .& totae cum Animae periculo. Ratio ex Io: Sanch. est , quia ad epletam solum spectat interpretari legem deficientem , & non comprehendentem talem casum ; non vero dare jurisdictionem non habenti illam ; ergo in his urgentibus casibus , ad quos lex Pontificis iam se extendit, non potest
Episcopus vi Epikejae habere jurisdictionem , atque adeo non potest dispensare. Communius tamen cum Th. sanch. lib. a. d. ΑΟ., & l. 8. d. s. Suar. deleg. d. o. α I . Vasq. Coninch. Lesi
c. q. n. Ia I., Palao, Salas apud Dia. P. a. tr. Iε. res II. docent, posse E-
istopum dispensare per Epikejam ,
oc est ex pia , dc rationabili interis pretatione . seu praesemptione voluntatis Pontificis. Quandoquidem oppinsitum est contra commune bonum, &suave regimen Ecclesiae, quod a Pontifice non est praesemcndum; cum ei
potestas a Cluiuo Domitio data sit in
95쪽
so a fio V. Articulus intimus.
aedificationem, non in destructionem ;tinde reservatio pro bono charitatis in Ecclesiam invecta non debet contra charitatem urgere. Hinc licet in Bulla Coenae expresse dicatur, neminem posse ab iis casibus absolvere, nisi in moristis articulo, & cum cautione praestiista de stando mandatis Ecclesiae , ac de satisfaciendo parii laesae ι comm niter tamen Doctores docent. 9uOd. si non possit adiri Pontifex ob impedimentum vel longum , vel perpet rim, possit ab iis casibus Episcopus a selvere ex praesiumpta Pontificis voluntate ; ergo a sortiori dispensare potestui legibus, in quibus non est tam rigida reservatio : Unde Bog n. I 26 I. probabile putar, Epiae am habere t cum etiam in ὸecreto Tridentini pretis scribente assistentiam Parochi, & du
rum testium ad valorem matrimonii:& n. I 27 . contra Mattinum Perezdocet, posse etiam Episcopum in ea. su raro magnae necessitatis dispensare
in matrimonio rato, non consumma
to, illudque dissolvere. Quare ad fundamentum Ioan. Sancti respondetur. Epichejam non conserre iurisdicti nem, lad emendare legem reservati nis, in hoc quod non comprehendat talem casum : atque adeo vi sui
muneris potest Episcopus dispensare sicut potest absolvere a casibus Bululae Coenae in casu impedimenti per petui ; Vel dicendum, quod pro tali
casu, si non habet locum Epicneja stricte sumpta, habeat fallem locum simplex interpretatio voluntatis Pontii cis , de cujus voluntate praesumitur , quod velit Epistopis concedere lacu, talem dispentandi . Immo multi cum Valero, Boss n. Ia 83. . & aliis apud Sanch. l. 8, d. o. probabiliter docent propter eandem rationem, quod possit dispensare etiam Parochus in casu urgentis necessitatis . si non possit tapistopus adiri; Quamvis enim Par
chus nullam habeat jurisdictionem pro
laro externo, ne voluntariam quidem.
ad quam spectat dispensatio tam in
legibus , quam in votis tamen ex rationabili voluntate Pontificis praesi mitur, quod illi pro tali casu facultas dispensandi concedatur ; cum id erapediat ad bonum Animarum. Quamvis communior , & verior sententia facultatem hanc Parochis non con cedat; sicut non conceditur Saceid
ii , deficiente Parocho . nec Laico . deficiente Sacerdote; elici multi concedant Laico potestatem absolrendi a Censuris moribundum, deficiente Clerico, ex praesumpta Pontificis volunt
Quomodo Privilegium in dubio interis
pretandum sit, stricte ne, an ample
I. Latam in dubio habent inserpretatἰ nem PrιυΠVia data moιώ proprio, aut inserta in corpore ruris, s ramen Tertio non prajudicent. II. Pariter Privilegia Communιtatibus, pura Relι onibus collata.
III. Presse tamen interpretandum , quod derogat iuri communi, nisi si Pria
IV. Sicut etiam quod es in praejudicium Tertii. V. Num Privilegium de non sisendis
decimis iniriligatur etiam ex pr diis acquirendιι en. privilegium, quod derogat suri pa
ticulari alterius, non censetων liti dein rogare , ηs exprimatur. VII. Num Primilegiorum Onfrmatis pr
fumatur falla ex eerta scientia , an sub forma eommuni
VIII. Num tieeae uis Privilegio in ta bis , quod revocatum fit su. Possitne Episcopus in dubio Privia gia Regularium interpretari δ
96쪽
Euomodo Privilegiam interpretandum sis si
I. Icendum primo. Privilegium .
Principe, aut si sit inclusum in corpore Iuris, late explicandum est . atque adeo in dubio standum est pro privi-lagiario . Prima pars probatur ex cap. Si Motu Proprio de Praebendis in sexto ;ubi dicitur ex liberalitate procedere
quicquid motu proprio datur ἰ liberalitas autem, Sc beneficium Principis
est late interpretandum , ex I. I. c. de petitione bonorum public. , Sc leg. ut Lma f. de Constit. Principum . Secunda pars etiam Probatur, quia privilegium inclusum in corpore juris non est contrarium juri communi ; cum sit illius pars . Ergo late interpretandum est , tanquam Principis beneficium t χωties tamen non est in praejudiciuin Tertii , cum non praesumatur privilegium in damnum, seu contra jus Te tit . Hinc sequitur primo , quod in dubio, num privilegium sit reale transiens ad haeredes . an vero dumtaxat Per
sentie p dicendum sit, esse reale , si motu proprio datum hi, aut inclusum sit in corpore Iuris . & nulli inferat ratidicium , ut docet Suar. l. 8. deuS c. 3. Pontius, & alii apud Dia.
II. Sequitur secundo, privilegia ali. cui communitati, puta Religionibus , data in perpetuum in dubio late interpretanda esse . Ratio est , quia talis constitutio, cum sit perpetua , se habet , ac si esset pars Iuris , sive co pori Iuris inserta. Ita Sanch. l. 8. c. I. III. Dicendum secundo, privilegium derogans juri communi datum ad instantiam partis, dc non inclusum in jure communi in dubio stricte interpretandum est. Ratio est, quia derogatio juris communis est odiosa , & ideo
stricte interpretanda, ut constat ex c. 1. de Filiis Presbyterorum in sexto, bi dicitur , exorbitantia a jure communi veluti odiosa restringi; Hinc si dubitetur , an privilegium juri communi derogans , & datum ad instantiam partis sit reale , an personale ;dicendum est , elle personale , dumis modo uon sit conventionale , di on rosium, seu non datum gratis . sed a cepto pretio, vel alia re , quae protio aequipolleat; quia tunc prasamitur re, te, ex lcg. Sι pactum, s. de Probatis.
IV. Dico tertio , privilegium si imserat praejudicium Tertio , in dubio
stricte etiam interpretandum est. Comstat hoc ex l. a. S. Ne quod in loco publico, ubi dicitur: si usumque mliqviod in publico fieri permittitur . ita oportet permitti . ut sine injuria eujuscumque flat ; oe ita seler Princeps pedi
Hinc sequitur primo , privilegium , quod est in damnum Tertii, non prae sumi esse reale , ita ut ad haeredem transeat, sed personale. V. Sequitur secundo , privilegium datum de non solvendis decimis alucui Tertio debitis praestami tantum esse de non solvendis decimis ex praediis acquisitis , non vero ex praediis etiam acquirendis et Contra vero , si Papa, vel Episcopus, aut Princeps det privilegium non solvendi decimas Lysimet concedenti dubitas, privilegium late interpretandum , ita ut se extendat ad decimas etiam sirper pret-dia imposterum obtinenda ; ut habetur in cap. Quia cιrca de Privilegiis ;Et probatur a pari , nam indultum , seu privilegium concessiim Ecclesiis , licujus Civitatis intelligitur etiam concessum Ecclesiis construendis , ut d cent Iurisperiti apud Manticam : Ergo etiam in casu nostro . Et ratio a
priori est, quia, si privilegium non pret-
iudicat Tertio, provenit ex liberalitate Principis. quae late est interpretanda. Privilegium tamen, suu exemptio a s lutione decimarum concessa bocietati
Iesii, licet sit in praejudicium Tertii .
97쪽
ya I aestio V. Articulus intimus.
nempe Epistonorum, & Parochorum, extendit se ad praedia etiain futura , ut constat ex Bullis Pauli Tertii , PEIV., dc Gregorii XIII. apud Bardi . d. 6. c. q. , idque ex speciali eonce fione Pontificis. VI. Sequitur tertio, privilegium d tum a Principe derogans privilegio alterius, quod juri communi est insertum, vel quod passim est usitatum, in dubio late interpretandum esse . Rutio est , quia hujusmodi privilegia inserta juri communi, aut passim usitata P sumuntur cognita Principi; ac proinde praesiimitur velle illis derogare rContra vero si privilegium a Principe concestum deroget privilegio alterius speciali , aut speciali flatilio alicujus
communitatis, non praesumitur in dubio , quod velit Princeps illi derog, re ; atque adeo stricte eli interpretanis dum ; ut constat ex cap. I. de conse tuisonibus in sexto, ubi dicitur : Licet Romanus Pontifex t qui iura omnia inferinis pe Dris sui censetur habere
constitutionem condendo posteriorem . priorem . quamvis de ψsa mentionem non faciat, revocare nsatur ' quia immen locorum specialium , ct Personarum sngularium conseuetudines . oe statuta,
cum sint quid facti , ct in facto eis
sani, ροis probabiliter ignorare . ideo ipsis s dum tamen sint rationabilιa per constitutionem t nisi exprese caveatur mi a non intelliσitur 3n alιquo derogare . Unde Menochius inseri l. o. pr. sumpl. s. quod si Princeps det uni novum privilegium , non praesumatur velle derogare privilegio alterius antiquo, nisi illud expressierit, aut cogno
VII. Rogabis primo , num privilegiorum confirmatio praesumatur in drubio facta es te ex certa scientia, ans luna sub sorma communi Expedit id nosse, nam si confirmatio privilcgii sit sub sorma speciali, seu ex certa scientia, utpote Procedens ex examine. &persecta notitia rei confirmandae eis jusque circumstantiarum , plurimum
prodest erivilegiario ; quandoquidem
talis confirmatio aequivalet novae comcessioni. Unde si prior concessio fine invalida , per talem confirmationem rcvalidatur: Et praeterea in derogatio. ne generali privilegiorum non intellia itur derogatum privilegiis ex certa cientia confirmatis , nisi id exprim,
Resipondeo itaque cum Sanchea L7. c. 29 in hoc dubio praesumi semper Privilegii confirmationem este factam sub Erma communi; nisi tamen tenor privilegii insertus sit confirmationi .& haec dicatur fieri ex certa scientia. Ratio est, quia, cum praesumptio non sit pro privilegiario, sed contra ipsum
circa novam concessionem, ideo confirmatio ex certa scientia probanda est, non praestimenda. VII. Rogabis secundo , licitum ne sit uti privilegio, in dubio, an sit reis
vocatum λRespondeo cum communi apud Dia. P. q. tr. 3. r. II. universim esse liculum, quia, cum revocatio sit odiose, in dubiis ea non praesumitur : Etenim exleg. Ab ea tarte F. de probatιonous , nemo prohibetur jure suo uti , nisi prohibitio probetur . Notandum tamen . quod si deinde deprehendatur privilegium illud sitisse jam revoca tum, invalida sunt , quae ex usu talis privilegii provenerunt , ut sita expliacabimus quaestione sequenti articulo tertio . numero nono: E. gr. si habens privilegium commutandi vota dubi
tet, an sit revocatum . nec possit tale dubium vincere, poterit vota commutare ; Si tamen deinde coni et pria vilegium illud esse revocatum . talia commutatio est invalid4 , & qui em sit votum , debet se gerere ac si non fuisset commutatum. Ad cum modum quo potest Dominus servuin vendere, etiamsi superveniat dubium de ejus servi.
98쪽
Gomodo Privilegium interpretandum sit 3 93
servitute, quod vinci non possit ἰ ac si deinde detegatur, quod non esset servus , invalida censenda est ea venis ditio ; Et eodem modo in laudato a ticulo quaestionis sequentis dicemus , quod possit Pater irritare vota Fili tum in dubio, an fuςrint emilla ante. vel post puberialem; at si deprehendatur deinde, quod fuerint post pube tatem emissa, illa votorim irritatio censenda est nulla . VIII. Neq; obstat quod communiter docent, videlicet, quod ii Episcopus dicrenset in votis in dubio an ea linir servata Pontifici, & deinde deprehendatur εere esse reservata, adhuc vat,
da sit ea dispensatio et Et eodem modo si Confestarius absolvat in dubio m.aliquis casus sit reservatus , quin possit tale dubium vincere; & deinde
deprehendat vere este reservatum, v Iida erit absolutio Sacramentalis . &Poenitens non tenetur peccatum illud iterum subjicere clavibus . Nam ideo talis dispensatio . & absolutio est v Iida etiam post detectam veritatem.
quia Episcopo competit jure sito di
Pensare in votis, etiam in dubio an sine reservata Pontifici, quia cum reserva tio sit odiosa, non extenditur ad cassis dubios ; Et idem dicas de Co sessario. qui pariter jure suo potest a
solvere a Peccatis . ac proinde potest etiam absolute absolvere etiam in dinhio an sint reservata. quando dubium
vinci non potuit: Et ideo si post a,
solutionem peccatum deprehendatur sume reservatum, non est iterum sit,
jiciendum clavibus . At privilegiario, qui ex privilegio potest dispensare in
Otis, aut alascivere Mensuri vel peccatis reservatis, non competat de se.
sed ex speciali concessione tale privi Iesium , propterea Illud non se extemdit ad castis dubios, unde detectar servatione debet iterum conferri aut dispensatio in votis . aut absolutio a censuria vel Peccatis reservavis. Une rite advertit Scudere tr. s. u.
8., quod privilegiarius possit quidem
universi muti seo privile io, in idubio an sit revocatum, ut habetur in ea Iege laudata Ab ea parte, F de Proba tionibus; At non potest eo licite uti, si sublit periculum faciendi actum invalidum . qui caeteroqui deberet esse validus ; nec detur necessitas stibeundi tale periculum: Ut si quis habpas privilenum absolvendi a relervatis citra necelsitatem absolveret ab illis in dubio an tale privilegium per legem niversalem re vocatum sit is Quamvis Onim, quando dubium est, an privilesium sit revocatum a superiore per rescriptum , privilegiatus possit e rgere in ulti jurisilietionis sibi per privs giuiri collatae, quia acta jurisdictionis valida sunt, donec hvienti jurisdictionem re vocatio illa sit intimata. ex L si furtost . de Osse. Prasiae; oppositum tame a
contingit , quanto duoium est, an privilegium per legem promulgatam revocatum sit. Et ratio ex Suar. l. 8.de leg. c. F. est, quia lex promulgata sortitur effectum, dc invalidat actu licet non innotescant singulis; qui autem dubitat de tali lege, non procedit bona fide , si citra necessuMelnabsolvat , atque adeo non conferretur valide absolutio sacramentalis . si forte talis lex promulgata sit . Quare solum in casu gravis necessitatis licutum esset absolvere cum tali dubio j
risdictionis, & sub conditione, si detur jurisdictio et In quo casu Poenitens
deinde teneretur iterum eadem peccata subjicere clavibus; ut communi
ter docent cum Naido, esto probabiliter id neget Salas apud DM. P. q.
IX. Rogabis ultimo, in dubio, num Privilegia hic, & nunc eximant Rest lares ab Episcopi jurisdictione . spectatiae ad Episcopum interprotari privilegia r ad eum modum, quo dum dubitatur . an delictum aliquod pertune at
99쪽
94 uastio V. Articulus intimus.
neat ad serum saeculare , vel Ecclesi,sticum, pertinet ad Iudicem Ecclesi,stieum id decernere. Respondeo negative cum Henriq. Sanch. in opust. l. 6. c. s. Etenim Pamlas VI. , ut habetur in Compendio nostrorum Privilesiorum f. a. expreL se sibi reservavit interpretationem Privilegiorum nostrae Religionis , sive clara ea sint, sive dubia, & in hoc Pruvilegio reliquae Religiones communicant . In tantum autem in dubio an
delictum pertineat ad serum saeculare, pertinet ad Iudicem Ecclesiasticum id decernere . quia in terris non datur Τribunal majus Ecclesiastico . At in casu nostro potest , & debet recurri ad Pontificem, quia sibi hanc facultatem reservavit.
Neque urgeas , in dubio, num delictum pertineat ad .rum Ecclesiasticum, poterit Episcopus absque recur- se ad Pontificem id decernere ἔ ergo etiam in casu nostro. Nam, concesso
antecedente , negatur consequentia , lis enim intcr ipsos Ecciesiasticos comveniens erat, quod dirimeretur ab E
clesiae capite , & ita Pontifex expresse decrevit r At lis inter Ecclesiasticos.& Saeculares rite potuit dirimi ab Lpso Ecclesiastico, qui sit pars scilicet.& Iudex a quamvis possit faecularis ap pellari a decreto Epistoei ad Mere Politanum, vel ad Pontificem ; Quod si lis sit inter Pontificem. & Regem, docent communiter, Christum Domianum decrevisse , quod Pontifex esset
simul pars, & legitimus Iudex ; gladius enim Laicalis sub Ecclesiastico gladio positus est a Christo Domino.
ut Scripturae, Concilia. PP., & cominmunissimus Ecclesiae sensius testatur. &habetur in cap. Si Iudex de semeneia
xcommunicatious1 in 6. Ecclesia enim
est Christi Sponsa; Unde Ecclesiastici ejus Familiares immunes esse debent
100쪽
De Conscientia Dubia in materia Voti,
OUoniam votum est privata lex, quam sibi vovens indicit, & voto amne est juramentum promissorium , idcirco postquain de Dubio in materia
Legis, ac Praecepta . nec non Dispensationis in Lege , ac Privilegii est ximus, agendum cle Dubio in materia Voti, ac Iuramenti ; Quae in hoc disserunt , quod Votum sit promissio Deo facta, Iuramentum vero promissorium sit Invocatio Dei in Testem . voluntatis praesentis de ponenda in posterum re, quae.promittitur et Ex utroque autem idem jus acquiritur in Deo . & e, dem est obligatio passiva tam Voti . quam Iuramenti ; esto non sit eadem obligatio activa r Siquidem ratione voti obligamur ad ponendum, quod Deo promisimus ; ratione vero Iuramenti tenemur non invocare illum in testem ms . ac proinde tenemur non solum habere animum ponendi , quod juratisromittimus , sed etiam tenemur suo tempore ponere id , quod promisimus lumine in testem invocator Et quamvis ratione parvitatis materiae possit albquando peccari leviter in violatione voti, aut juramenti promissorii , semper tamen graviter peccatur, si desit voluntas ponendi, quoa juratur; proscripta
siquidem est ab Innoc. XI. thesis aq.; quae habet: Vocare Deum in testem mem acti levis, non es tanta irreverentia . propter quam De I velis, ast possis da
mnarst hominem. His positis, quaeremus hac primo: Utrum in dubio, an quis voverit, juraverit, promiserit, teneatur ea adimpleres Secundo. Utrum quando quis plura vovit, & deinde dubitat, num ea voverit divisive . & per modum plurium, obligando se ad singula seorsim , an vero copulative , & per modum unius. censeatur ea vovisse copulative; ita ut una ex iis Partibus res dita impossibili, vel illicita , ad nihil teneatur Tertio , utrum m dubio, an votum emissum sit ante pubertatem, possit Pater illud irritare λ Ex his autem tribus quaesitis descendet resolutio plurimarum quaestionum , quae adpectant ad conscientiam dubiam in materia Voti, Iuramenti, & Promissionis.
Utrum in dubio Voti, Iuramenti, &Promissionis detur obligatio ea adimplendi
I. Votum in dubio, etiam positivo, non obtigat. n. Secus vero , A detur pro voti emissione solida probabilitas chra proin babilitatem in oppositum. III. Certus de vota , sed dubius da voti quantitate . oe Dasitate ad quid tenetur IV. Dubitans, an habuerit animam se obligandi per votum, adhuc eo te
V. Usto tenetur, qui dubitat, num a re septennium illud emiserit. n. Non datur voti obligatis , s valiada demur coniectura , quod ration somni, ebrietatis. νει passionis non fuerit silud emissum cum plena deo oberatione .