장음표시 사용
11쪽
SACRI ROMANI IMPERII PRlNCIPI,
Agneticam virtutem fulgentissimo Celeberrimi Nominis Tu lapidi audax sit,
qui deneget CELSISSIM PRINCEPS.
Si enim Magnes occulta vi , cinnata qualitate, multis etiam dissitum spatijs, ferrum admirando naturae prodigio sibi copulat, fulgentissimus CELyrru DINI Tu Virtutum splendor, Adamantis instar, e stemmatis ILLUSTRIS SUM IJOLIO quaquaversum dispersus NERVUM hunc RTICU M oculosque in tenebris hactenuS Xistentes in se abripuit, quo lucis hujus radijs illustrati suam cum luce vitam haurirent. Enim vero singularis Magnetem inter, radamantemis Plinio
12쪽
sidas stin pathia comperta est, qua Magneti sociatus ejusdem virtutem induit, neXumque sibi ferrum auferri nisi quam aegerrime patituta. Ut non mireris, Gentilitium Adamantem TuuM ILLUSTRI SIMAE Virtutis splendore incomparabili remotiores etiam oculos in eminentem radiorum suorum pulchritudinem abripuisi . Parces igitur oculorum propen cupidini in
L IECHTENSI FINIANI Nominis, Gloriaeque
splendoribus conquievisi Felicitatem hanc, si
non desperare, sperare certe non debebant, nisi comis Tu non minus, quam liberalis henevolentiae, provocasset Quamvis quem ILLUSTRISSIMUM
illud Beneficentiae Symbolum Gentilitius SOL Tuus ad audendum non provocet Non distinguit Regium hoc sidus inter altissimos montium vertice ,& demissis vallium sinus inter superbiente Cedro S,& repentes humi myricas; inter vicina coelorum. spatia, dis ita terrae intervalla gratisssima necessit, te sic illustrat omnia, ut singulis minime desit. Quare in benevolentiam Tua injurius eram, si nonis uno Constrictis termino, sed immensis dimisis intervallis, gratiosissimis JoLI Turradiis accendi desperassem. Principes Principis hujus sideris honores ille tantii in Virtuti Tu negaverit, cui alienus gloriae fulgor oculos perstringit. Neque Jossi huic aptius quidquam clari, si debuit, potuit praete Leones quatuor Heroa namque Virtus Tua ignea sua vi nihil non petit excelsiim. In Coelo dictator ille regnat siderum in terris hic Rex quadrupeduim.
13쪽
Ille in uno, Gloriae TUAE SOL, ampliori ne dicam com
mendatione, cum CLARISSIMA FAMILIA quatin
tuor inter Leones decurrit: quos nisi Prudentiam. singularem, Sapientiam eminentem, infractam anumi Fortitudinem, Apostolicum Orthodoxae Religionis Zelum ediXero, a Vero aberravi Felix Ecclesia, quam ante fortissimi hi Vigiles excubarint Non habes quod suos Salomonis lectulo Leones duodecim invideas Amucium, cui LIECHTENS ΕΙΛΙΑ,
NUS Leonum quaternio Vigilat . Unde non immerit e ILLUSTRISSIMA MMILIA tertius Episcopali Diademate decorus tanquam Lucerna ardens, lucens in Ecclesiae vertice ful-
es. Omnibus enim decreta aetatibus Illustrissima rosapia Tu A, favente Coelo, sic nobis est concessa, ut prioribus faeculis minime fuerit negata CreVit potitis, magnorum fluviorum more, eundo,&quam priora suspeXere tempora, laudabili vi cogimur admirari. Vivit etiam post funera Phoeni seculi sui
lia, qui ducentos ante, undecimque annos ridenti non tam praesedit Episcopus, quam moribus suis in Nemrimu ad Stobaei mentem imperia docuit. Hoc vero
saeculo JOANNES CHRISTOPHORUS Vir
tutis avitas, pietatisque praerogativis hiemensis Episcopatus Solium conscendit. Nec prilis dignitatem, quam subditi gregis amorem est consecutus'. Habetnam ab idPietas CValerio Vere Maximo pronun
tiante singulare, im caeterae ministis admirationi multum, haec amoris meretur plurimum.
14쪽
COMITIBVS non paucis ab hinc annis X SALISBVRGENSIS ILLUSTRISSIMORUM, & SERENISSIMORu Canonicorum COLLEGII De canat OL u νε- D scopuM Cum bonis omnibus Videmus, suspicimus,
Qvenerabundi colimus'. Videmus quod plene Virtuti Tu consentit non tam dignitate praecententem, quam gloriosissimi ad aeternam posterit iis memoriam facinoribus dignitatem ipsam superantem. Quis enim debitum celebret ad decorem indefessam illam Vigilantiam, qua pro commisib TIBI grege Pastor optimust sic excubas, ut eum ad Anteces ruminvidiam multorum millium ad Orthodoxam Fidem reductorum accessione gloriosa reddideris auctiorena . Nullos sumptus JIBI thm charos videmus, nisi ut profundas utpote qui omnia insta pretium ducis animarunt. De quo illud Plini istis Trajano sine tuo, si potest, rubore modestia percipiat: E quidem magnificum inquit quod T ab omni contagione vitiorum reprimis, S revocas, sed magnificentius, quod Tu os: Quanto enim masita arduum es alios praesare, quam si fumo laudabilius, quod cis IpsGis Optimus, omnes cir-
sterorum omnium Iolatium, indignantis orci fremitum, haeresis ruinam, avitae Religioni homines, Coelitibus aras, aris cultum non in uno Diae cessau districtu singulari sapientia restituta. Majorum enim msituta fueri, sacris CaeremoniU Hretinendis Ciceroni H risapientis est Religione Romana cum nihil in rebus huma
Teste Lactantio praefantiussi sapientissim ani
15쪽
madvertis, ad ejusdem mentem, eamsummavi Olon re defendi.
Et quomodo ad Gentiliti TUI SOLIS praesentiam secure tenebrae regnarent Stat ad immortalem Nominis Tu gloriam, MILLUSTRISSIMAE FAMILIAE decus reparata a TE OrthodoXae Fidei monumentum, stabitque famosa ab Haeresiarcharuin,
colluvie Lerna Sternbergam loquor merculeo Tuo plusquam labore expurgata, dissipat . Uno hoc in capite omnem antehac late grassantem haeresim contrivisse videri poteras. Liceat in dissa miligenere TECVM plenis gaudijs edicere, quod olim illud belli fulmen Affricanus Cai Minenses 5terlabergam non unius laboris opum cicimus, DEO gen suntgυ- hae Hoc tamen illo majorem T semper praedicabimus, quod muros ille tantum Sc corpora, eius res inexpugnabiles alias hominum animos subegerit. Vertim immensu cum esset Zelus IVVS Moraviae
angustijs claudi haud potuit. Silessis ingressus fines nullibi turpisssimum monstrum securam figere passus es stationena .. Jubeor hic recentia canere gaudia: An non post Superos ut cum Propheta vera loquar Nin Tuum es Domine CELSISSIME Leobschicium, ine pugnabile Antecessoribus os haereticae pravitatis
munimentum, cum tota late vicinia temporibus ViXelapsis ad fidem Orthodoxam reducti Quid memorem admirandam omnibus, indefessam diligentiam, qua aere profussimo bonorum Episcopalium, Castellorum, Palatiorum, Civitatum, quod demum gloriae Tu a punctum est sacrarum aedium aut et ruinaS
16쪽
ruinas erigis, aut substructiones operosissimas moliri S. Taceo, quod lapides ipsi clamabunt facundissime. Quae quidem sic intelligo, ut e sacrarum aedium , , quem studiosissime procuras, C Ultu, animi TV nitorem, e magnificentia Capacitatem interprete . Unum sine scelere silere non potui, plurimi S jam annis, pro maXima TV m minimam nostram Societatem beneUolentia , complures X eadem Sacerdotes in deerrantium adhuc ovium salutem impensis vere TViue, quia liberalissimis, anim ari, desudar . Ex quo, siquid ad posteros dimanaturum est gloriae, origini Tu ingrati, si non transcribimus Sed Annales mediter, si honoris TV Virtutisque
immensis decora comprehendere praesumam. Perge PRIHEPS CELSISSIME applaudentis hae voces sunt ,
non excitantis Romana Divini Cultus propagatione aerarium diviths, famam aeternatura gloria implere. Si CTE, quem studio, conatuque omni cum sacris ad sacrorum Praesidem loquor paginis Misori Pin, glorifcet, ut decli illud sacrorum vindicis Josaphati
plenis plausibus cum bonis omnibus accinat minima , Societas nostra Fuit Dominus cum Jose ut sui ambula Ditis vise DavidPatri sui, perrexitispraeceptis illius, non 1 tapeccata Istrae Cooirma ivu Dominus Regnum in manu ejus, factiquὸsunt ei infinitae divitiae, Ogloria multu. Cujus in votum eri PRINCEPS CELSISSIME lucubrationum mearum levidense quidem munusculum, sed Pietatis in E sincerum ex omni parte, perpetuum que monumentum. Quod si eidem CELSITUDINI neutiquam improbari animadvertero scopum teneo;
17쪽
DEDICATORIA.ut cujus Illustrissimum Nomen NERVO huic OPTICO plus allaturum sit lucisi gratiae, quam qualis qualis Aristarchorum Censura: Ruris honor tulisti, si s ID E posse tueri, Ruriora tali PRIEs1DEposse vii. Vive ergo PRAESUL CELSISSIME, quae Volorum, ierborum meorum meta est' non tam auctis distinctam temporibus, quam multiplicatiSTV γ-RVAE solatijs Coelitum favoribus, CAESAR gratijs vitam vive tacundissimam. Ita precari non desino
AEternian deetotus Zacharias Trabeita.
18쪽
Praefatio ad Lectorem. Ol. . Synopsis eorum, quae in hoc tractatu expli
De oculo, ejus objecto, radio vifionis re
Primi libri elementa, atque definitiones. ibid. CAPUT LDe organo visus, seu oculi constructione. s. CAPUT ILDe proprio objecto visus. LI. CAPUT III De luminis, lucis natura, ac passionibus I a. CAPUT IV. De emissione radiorum ex quocunque opaci visibilis puncto. q. CAPUT U. Quid sit umbra ejusque diversitas. Iq. CAPUT VI. Quid per colorem intelligatu G. II. CAPUT VII. De varietate coloru in superficie corporii. I 6. CAPUT VIII De coloribus in luce apparentibus, vel a sole,
aut luce progenitis in genereia. 7.
Assignantur causae colorum apparentium intadiaphano. 9.f. I Cur in coelo colorcaeruleus appareat I9. S. II. Unde tanta varietas colorum in nubibus I9.
f. III. Cur mare, fluviique diversis eoioribus tincti videantur 3 oCAPUT X. De iridis coloribus,quid nonnulli senserint. 2I. CAPUT XL
Qualiter iris formetur, certis quidem Ornata coloribus juxta Aristotelem. 24.
Cur iris quatuor coloribus tincta videaturpar.
An iris medio tantum arcu, vel etiam integro videri possit 3 9 CAPUT XIV. Quibus modis iris experimentaliter repraesentetur af Ι. Experientia Aristotelis ibid. f. ΙΙ II. Experientiae Authoris ibid. b. LV. Experientia escardes. 33. f. V. Experientiae per certa instrumenta. HA, CAPUT XV. De communibus visi is objectis. 39. I. Quae referantur ad distantiam ibid. f. ΙΙ. Quae ad quantitatem referantur. O. , ΙΙΙ. Quae ad figuram pertineant. I. 9 V Ad locum quid spectet. Ibid. S. V. Quid ad tum pertineat ibid. f. VI. Virid referatur ad transparentiam. ibid. f. VII. uae ad opacitatem referantur ibid. S.VIII Quae ad motum spectent ibid.
CAPUT AULDe speciebus visibilibus. 2.I. An dentur species objectivae. 3. II. An species objectivae sint formales imagines suorum objectorum ibid. III. An species objectivae impressae retinae etiam sint virtuales in genere essicientiS,&c. q. IV. An potentia visiva praeter forin lem imaginem objecti impressam , aliam expletam producat ibid. V. Quid agit potentia visiva, quando in specie
objectiva impressa videt objectum ibidCAPUT XVII. Qualiter fiat visio. q. CAPUT XVIII.
De mirabili specierum ab objecto productarum per medium diaphanum processu. 5. CAPUT XIX. In qua parte oculi fiat, exprimatur visio. 8.
Cur objectum duobus oculis visum semel tantum, non duplex appareat. 49. CAPUT XX. An species erectae, vel eversae in retInae meminbrana exprimantur I. Corostarium Vniversale L. De transfusione radiorum ex singulorum pum ctorum objectis. s. Corollarium II. De concurrentia radiorum in lente sphaeriis
19쪽
Coro arium II L. aliter species depraventur per lentem figurae imperfectae ibid. CAPUT XXI. An visio fiat per lineas recta. 78. CAPUT XXII. Cur oculi lapius fallantur ibid. CAPUT XXIII. Qualiter praedictis defectibus oculorum medendum 8 62.
De telioscopiorum usu in oculorum adiumeae
CApur XXV. Quis usus telioscopi,sit, solis eclipsim aut ejus
maculas, faculas venandi. DCAPUT XX ULQualiter microscopia oculis inserviant. χα CAPUT XUII. Quid emolumenti helioscopia oculis Ons
1 e Scientia Catoptrica. Fol. II. CAPUT Q. Definitiones Catoptricae. 72. CAPUT II. De proprietatibus diversorum speculorum.74. Proprietas I. Radij reflexi fiunt per lineas rectas e quocunque speculo. I. Proprietas L. Quodlibet punctum speculi aptum est luminis, objecti illuminati species reflectere ibid. Consectarium. Quodlibet speculi punctum a diversis observatum potest diversorum objectorum species resecter . ibid. Propriet, II. Anguli incidentiae, deflexionis semper sunt
Consiectarium. Speculo perpendiculariter erecto ad senestram plateae lateralis faciem exhibere. 6. Proprietas V. objecti species non videntur in speculi plani superficie, sed in radio reflexionis protracto tam remove, quantum ipsum objectum a speculo distat. 77M Convexis. Objectum apparet in puncto concursus catheti incidentiae .lineae reflexionis protra- ctae, ultra speculum ibid. In Concavis. Apparet obiectum in puncto sectionis catheti incidentiae, clineae sectionis ante specu
Consiectarium L. E speculo plano Horiaonti parallelo species erecte incidentes reflexae apparent Inver is ibid. Consectarium L. Species eversa in obscurum cubiculum immisis speculo plano eriguntur ibid.
In speculis planis obsecti species, medio non variato tantae apparent, quantum ipsum. objectum. s. Consectarium. Uariato medio speculum planum inspiciens. faciem suam majorem, vel minorem, ei etiam distortam conspiciet ibid. Proprietas ULVitreum speculum planum bis poterit speciem objecti reflectere, metallicum vero, aut aliud opacum semel tantum ibid. Corostarium L. Excandela accensa per cubiculi senestra . pyroboli videntur. 8o. Corostarium L. Catheto resexionis in tectum incidente tempore crepusculi, id ardere videturi ibid. Proprietas VII. In speculis sphaericis convexis, concavis variantur species in quantitate, Itu, juxta
variam objecti oppositionem ibid. Proprietas VIILIn speculis cylindraceis, syramidalibus oppositorum objectorum species corruptere- flectuntur,is corrupta debite opposita.- proportionate. a. Corostarium L. Corrupte imago depicta,per reflexionem pro portionata videbitur ibid. Coron-
20쪽
Orotarium L. Idipsum declaratur. Fol. 8 CAPUT II.
Resolvuntur quinque quaestiones circa potentiam visivam. 8s mares primo. Cujus objecti sormam, figuram, colores, ac multiplicitatem species in retinam impres. is intentionaliter reserant quando potentia uisiva reflexe cognoscens inspicit objecta ibidem depicta. s.
Cuius formae figurae, coloris, filiis, Magnitudinis sit intentionaliter illa forma sive imago objecti, quae apparet, quasi in concursu radi visualis, seu linea res exae productae utque ad cathetum incidentia existeret 87. maeres tertio. Cur sensus interhus non producat similem speciem repraesentantem talem formam, quasi extra se existentem in ipso loco objicti, quando potentia visiva non directe aspicit objectum reale, sed solum repraesente reflexEconspectam, Qquidem semper quasi illa forma existeret in concursu lineae reflexionis protractae, cum protractae catheto incidentiae 88. Euaeres quartὸ.
Quid sit in re ipsa haec forma, ubi physice
existat qua potentia cognoscitiva , producatur 3 89. t res quint). Quodnam objectum dici possit esse harum cognitionum, seu visionum An ipsum obje- ctum reale an species in speculo existen- . tem vel certe ipsa forma imaginaria apprehensa, ut in cathetis terminati ibid. CAPUT V. De multiplicii, varia reflexione unius objecti e duobus speculis planis diversimode oppositis, eum 4 Demonstrat. o.
riter oppositis. q. Propositio I. cum Demonstratione. Duo specula plana in unam Ilineam expansa objecti species ad unum oculum non nisi semel reflectent , ibid. Propositio II. cum Demon ratione. Duobus speculi: tantisper a linea recta desicientibus, imago objecti semel, vel etiam bis ad unum oculum reflectetur ibid.
Proposito III. Si duo specula ad tertiam circuli partem suerint angulariter uncta, poterit objecti spe .cies semel, vel bis aut etiam ter vel nunquam reflexa videri, cum a Demonstrationibus. 97.
Propositio IV. Duobus speculis ad angulum rectum ollocatis, species objecti oppositi ad summum ter. reflexa videbitur. 93 Propositi R.
Datis duobus speculis ad angulum 2 graduum quinquies, ordinarie quater speciein objecti reflectetur, aut rarius ibid.
Propositio VLSi duo specula Go graduum angulum continuerint, reflectetur objectum ad summum quinquies. 29.
Si in duodecimam partem circuli duorum speculorum anguluSeffectus fuerit, undecie objectum reflectetur. Oo. S. I. Cathetorum investigatio in speculis angulariter oppositis ibid. . II. Punctorum ' angulorum singulorunia incidentiae, reflexionis inventio, cunia Demonstratione. O a. Coro arium I. Qua facilitate lineae incidentiae, reflexionis in speculis planis qualitercunque angulari. ter oppositis sint inveniendae. Io Corosiarium L.
Secundus modus indagandi lineas, iuncta incidentiae, ac reflexionis in praedictis opis positionibus duorum speculorum ibid. CAPUT UI. Propositio VIII. cum III. Demon rationibus. Datis duobus speculis planis parallele oppositis reflexio ex objecto opposito, multiplex,
eaque reciproca resultat. Ios.
De trium planorum speculorum oppositi
Trium speculorum in obtusos angulos oppositorum reflexio prodigiosa , una cum Demonstratione exhibetur ibid. CAPUT III. De plurium speculorum planorum opposi
Propositio . Qualiter Theatrum Catoptricum extrui debeat λ ibid. g. I. Do