장음표시 사용
31쪽
DE FALIA RELIG.sfοpriss non potest sensibus comprehendi. alioquini hil ister Deum,homnemq; distiret; si consilia,et distositiones istius marestitis a fernae oetiretio assequere tur humana. χιed quia fieri no potuit,ut bomni per seipsum radio dιuira in desereret: non est passus hominem Deus lumen si pientiae requirentem,diutius oberrare ; ac sine ullo laboris effectu uadri per tenebras inextricabrim . aperuit oculos eius alιquandom momtionem ueriretis munias βι- fecit:ut humanum sapientitam nullam esse monstraretin erranti,ac uago viam os equendae immortallistis Ulanderet. Ver: quoniam pmd utuntur hoe coelesb beneficio , ac munere ; quod obuoluis in obsimro ueritas latet; eas uel contemptui doctis est, quia idoneu aspernot,ubm evi; hel odio indoms,ob insiωm sibi a larire tem qua vi rura hominum proeliuli in uitta pati Von potest: snam quia uirtutibus amaritudo perm is est; nitia uero uoluplate condire sam; ιlla offens hac delimn ferunturm praeceps; ac bonorum hecie sis, mala pro bovis
amplectuntun sic urrendis esse his erroribus eredi dirut docti adueram sapientiam dirigintur; Gr inradom ad ueram relinonem. rasae pro Ulpo mlto me lio utilior .gleriosior putanda est ' j illa oratoria; in qua diu uersati, non ad uirtutem , sed plane ad argu
rem malitiam iuuenes erudiebamus . Multo quippe nune rechus de praeceptis coelesbbas disperemus; quibus ad cultum uerae maiestitis mentes hominu is hiue re possimus . Me tum de rebu3 humanis benemeretur,
quι scientiam bene dicendi affert quim qui pie,atque
in cenaer docet uiuere.iouroo maiore ingloria phil
32쪽
sopbi,s Oratores fuerunt apud Graeans. Illi enim rem uiuendi doctores sinis exit hinam quodest longe praestim bilius: quoniam bene dicere , ad paucos pertimi; bene
tem uiuere,ad omnes . Multum remen uobis exerciditio illa Amris litu oontulit, ut nune maiori odispia, secutate dioendi musem ueritutis peroremus. quae licet possit siue eloquentia de=ndi,ut est a multis sepe de Ua: dimen elarimae, ae nidire firmonis illustrata, quodamedo diserenda est 'ut potetivi manimos innuat re ni Fa, instrum religione,
profisionis Fae quasi ueterant,decursis operibus actionum Farum, postremo si philosiophiae tradiderunt; eamq; sbi requiem laborum iu bsimam tumuerunt,
s ammos Aos in earum rerum, quae inuemri mon poterant,isquisitione tvrquerent ut non Mm otium sibi,
quam negoti quaesisse videantur, ρο quidem mal-m molestius,quam in quo fuerant an de uesti: quunmiushus eu me ad illam piam,ueram Miuinas sepientiam,quasi ad portum aliquem tutissimum,oonstram;
in qua omnia dictu prona An , auditu si, aula, ficilia retensis bono, Moeptu i Et, si quidam prudentes,
m arbitri aequitatis, An brutiones ciuilis iuris copostres ediderunt; quibus ciuiu dissidentiu lites,contentio sq; ρpirens:quanto melius mos , rectius dium s insti-mtiones literis persequemur; in quibus non de stillicidiss, aut aquis arandiis,aut de manu re reda, sid deste,de uiae,defluae de immorreum te,de deo loqmur; ut sepe btiones morti ervi, erroreis turpissimos st-
33쪽
mus Co tintine Imperator Maxinu. QIi primus Roma rum priscipum,repudiatis erroribuε, misentem
dei sin Plaris,ae ueri cognouish, bouora . Nacum ille dies filicissimus Orbi saerrar- illuxissi, quo te Deus Ammus ad beatum inperii culmen evexit: se iururem uniuersis, re σει bilem principatum praeclavo imitio uti stimius es cum euersam, Ablatumq; iustinam reducens, teterrimum aliorum ficinus expiasti. pro quo sim dabit tibi Deus felicitatem, virtute,diuturniaetem: ut eadem iushtia, quia i eius exorsas es, gubernaculum Reipnb. etiam sima tenera; tuis liberi ut ipsi a patre acrepi', tutelam Romam nominis tradG. Nam mulis, qui adhuc aduersius iustos in aliis . terrarum partibus seuiuiu quanto ferius, rendi vehe nuntius idem omnipotens mercedem sceleris exoluet:
quia ut eg ervi pios indulgentissimis pater, sic aduersius sempios recti simus iudex. Cuius religionem , cultum s diuininm cupiens defendere, quem potius appellem,quem alloquar,nisi eum, per quem rebus huma-ms tu hila, sipientia restitum est' omissis erv bu- iuste terrenae philorebiae thoribus, ηιhil certi afferentibM,aggrediamur uiam rectam. quos equidem,sipularem satis idoneos ad beue uiuendum duces ese,
lsi sequerer ; alio ut siquerentur, horrerer. Sed cum inter se magna conaristione disydeans, si-
cumq; ipsi plerum discordent: apparet eorum iter ne
quaquam ese directum: siquidem sibi quis ut est li
bitum,proprias utra inpreserunt , confusiouems magnum quaerentibM ueritatem reliquerunt. Nobis au
34쪽
L IB. I. 3oem,qui saeramentum verae religetoris acrepistis,c mpit ueritas reNelatu diuinitus, cum dochrem sapietis ducems ueritatis Deum siqua r: umversios sene ullo disiri ue uel sexu uel aetatis ad coeleste pabulum cunuocamus. Nustus erum Fautor ammo cibus est, idiognitio ueritatis. cuius asserendae, ais illustrandae se 'prem uolumna de bravimus: quamuis ea res infiniti
pene sit operis, immens.ut si quis haee dilarere mclue exequi plenissime uelit: tunm t ι rerum copia exuberet ut nec libri mcdum , nec sinem reperiat oratio. sed nos iacirco breuiter omnιa colligemus; quod ea,quae . allaturi sumus, tum clara μn ,π lucida, ut magis μν. Υwm esse uideatur,rem obsturam videri hominibus ve-
tuum, ijs praecipue, qui sepientes o purun tur: uel quod tantummodo inshmendι nobis homines . erunt,hoc est ab errore,quo siund impumti,ad rem
rem uiam reuocundi. M od si fuerimus ut sterHas
moenumenins eos ad imm doctrinae uberrinum, ac
piems msontem : cuius hau , atque potu, oena irrem uisiaribus sitim fidens, ardorem l resbnguavi. - Eruivis illis omnia sicili proris, mamna: modo 'e pigeat ad percipiendam sapientiis dis linem,levn-
. di,uel audiendi patientiam cum mcdare. Multi enim sperAnonibus uanis pertinaciter: haerentes, obdu-
τam si confra mininam uentutem, non rem desiis et religionibus, quus praue aserunt, benemeriti, quam demate: qui cum habeant iter re mim, deuios siquAn itur a actus; planum deserum, ut per prisopitum labantur,lucem relinquum, ut in tenebris caeci, ac de xkles taceanι. His opstendum est, ne in virasi pu- a 3
35쪽
: DE FALSA RELIC. Dunt;uelivi s si tundem ab inueteratis errorisus liberari. quod utiq; sideras, quare silvi rati, aliquando perviderint. Haee enim prauitatis est musa, g ratiosi, quam siquis ognitu uerim te di serit: sciet quo reprenda, quemadmodum sibi uitu degenda sit. cuius sicientiae μmmam breuiter circunsiribo:ut nemque religio ulla sine sapientia si clienda sit; nee ullasne religione probanda sepientia. Susirepto igitis illustrandae ueritatis oscio, mn putaui adeo necessa rium ab illa quael boue principium Amere,quae vide tur prima esst natura sit ne prouidentia, quae rebus omnibus molat an fortuitu uel secta sim omnia, uel relantur. Cuius sintentiae author est Democritus,mnfirmamr Epicurus sed π antea Protuloris, qui deos indubim uomuit; π postra Diagoris,qui ex elusit, alui nonnulli,qui non pureuerum deos esse: quid aliud effecerunι; nis ut mira ese prouidenapum rereturi quos dimen π eaeberi philo phi, ae maxime smici acerrime retuderunt,direntes, nee feri mundum sine diuina ratione potuisse, nee constare, nisi βm
ratione regeretur. Sed σ M. Tullius, quamuis amδε-
eae disciplinae desin=r eset, de prouidentia gubem nutrice rerum re multa sepe dis ruit, 'icorum argumendi confirmans; tumis ipsi afrens plurima. quod 'at tum in omnibus Aae philosephiae libristum maxime in iis, qui βns de natura deorum. Nee discite sane μit paucorum hominum praue sentierimnum redarguere mendacia rethmonio populorum alippentium in bae ueta re non disdentium memo e lenim tum rudis, tum fris moribus; quin oculos su
36쪽
TIS. I. in coelum distens,lametsi nesciat cuim dei prouidentia relatur hoc omne, quod cernitur; aliquam remen esse intellitat ex ipse reris misgnitudine, in tu, disi osi non con tinti unum te tulchritudine, temperatione:
nee posse feri,quin id, quod mirabili ratione oon' obnsilio maiori aliquo sit instructum. Et nobis itus scillimum est, exequi hanc partem qu mlibet copio F. sed quia moltum inter psiloophos agitum res est; prouidentiam follentibus, satis restonsim uidetur ab hominibus argutis, eloquentibus ; π de ρler na diuinae prouidentve per totum hoc opus , quod μ- sapimns 'arsim dioere morse est. Omitremus in prae sinti hanc quae bonem . quae cum castris se cohaeret; si nihil a uobis diseri posse uideatur, ut mon fit lde prouidentia disseratur. Sit igitur vestri ope vis exordium quae bo illa consiquens, ae fecunda:
Utrum potestnae umus dei mundus reviser, an nemi
tvrv. Nemo est quidem, qui sapiat rationemq; sica; pu-kt uindicum v d ei es intestient qui condidem
vit omnia re eadem, quia condidit,uirtute mcderetur.
4 Ad enim multis opus est ad mundi regim n si,'- nedum'ns forte arbitremors plures sint minus habere singulos neruorum,atq; uirium. ηod quide se oum st qui esse mitos uolum. quia neresse est inbecilistis esse quidem singuli sine auxilio reliquerum,oentae molis gubernaculum Asbmransnpesent. Deus aura rem,qui est aeterna mens; ex omni litis parte perfectae,consia taeq; virtutis est. Qisod si uerum est unus sit, orse est. Post's erum, uel uirtus asolutu,venis et Fam pruriam firmitutum. Id avi rem Fotidum a 4 φρω ει
37쪽
exillimandum est,cui rubii deredere id perfectum, nihil possit acredere. Quu dubitet porenti sit m esse
regem,qui totius orbis habeat imperium t neque -- merito: cum illius sivi,quae ubi FG omtua: cum ad eum βolum omnes undis copiae oongerantur. At si pluα
res partiatur orbem: nas certe opum, nas uiri
similiti habebunt, cum intra praesicriptam portioncm se quisque contineat. Eodem etiam modo dij, si plures sim , mnus urilibunt, alijs Mntundem in se habenti bus. Uirtutis autemperfecti tuitura Non potest esse tu iis eo , in quo totum est; mon is eo,im quo pars exigua de toto est. Dem uero, si perstritas est nam perfectus
est ut ese debet: non potest esse rusi unus,ut in eo sinsomnia. Deorum Igatur uirtutes, ae potestites im=r orires sim neresse est: quia tantum singulli deerit, quan rum in caeterli puerit.im quanto plures , mnio m res erunt. Q ur quodμmma ista rerum potestis, aediuitur uis ne semel quidem diuidi potest f in icquid enim crepit diuisionem, interιrum mpiat necesse est. Si autem interitus procul est 'a' Deo, quia linoorruptibi tu est, π aeter s: consequens est, ut diuidi potestis Huma no possit. Deus ergo unus est, si rubii eoe aliud potest,quod rentundem inpiat potestitis.' trimeri, qui multos esse arbitrantur: officia inter se dicunt esse partilas . de quibus omnibus βο loco istulabi M. Istud interim, quod adpraestentem locum pertiuet, temneo. Si partiti Ans inter se officia, eodem reuoluiturres,ut ex iis quilibet Alficere Ommbus nequeat. Per simis igitur iam non eri qui cessantiblis caeteris, uon potest Omma luberrare. Ita sit,ut ad regendum min-
38쪽
i ilion unius per sim uirtute mans oplis sit, quἰm-becillitum multorum. Qui autem putat hanc rentum
magnitudinem nonpos ab uvo rese, fallitur. Nee enim quantu uis, post'ss sit diuinae mutemtis, maestivi; se existimat nvitarem De- , qui stare mundum rotuit, eundi m regere uonpose, quem stat. At si oen- cipiat ammo, quisnis sit diuini huικε operu inmensietas: cum antea n/hil est,tamen uirilite, atque oonsilio
dei ex nihilo esse conflatum: quod opus nis ab uno i choari, perfaq; no potuit: Iam intellit, multo siciliisus ab uno rese,quod est ab auo constitutum. Dimi foris tuse aliquis,ne Abri mri quidem rem inmensim opus mandi,nis i pluribus potuisse. quamlibet multos, qua
libet magnos sectat: quicquid in multis mugmtudinis, postsintis, Nirtutis, temtisq; posierit; id totum in umis constro, is umo esse dico: ut tantum ira eo sitior vim rerum, quiantum nec exmIturi, nec dici potest. κa in re,quoniam ρο sinsit destomus, uese 'bh; quia nes diviae multigenti e lucem pems huma--m uel explarationem rentarum rerum cupit lis gua mortulis: idipsim intelligere uos oportet, ac di cere. video rvrses quide contrario dia post . Tales ese istos plures, qualem uos uolumus unum. At hoeperi nullo pacto potest, quod singulorum pote 's pro
gressi lonym uon ualebit,omurrentibus sibi post lati bim caeterorum. Necesse est enim,ut Fos quisque lim aes au t transgredi nequeat; aut si transtresJyis fuerit, si in alteruo sinibus pellat. Non uident, quι deos νω- res esse credum eri pose,ut aliquid diuersim uelint:
ex qua re disceptatio ister eo 'certamen oriatur.
39쪽
: DE FALIA R IC. - peut Homerus bellanteis inter si deos finxit; mm alii Troiam rapi uellen ; alui repugnaren . Vnius intur arbιtrio mand wm rep, Moese est. Nisi enim sinpi rumpartim potestis ad unam prouidentiam restram tur: non poterit Amma ipse oon'repotestus; unoquos'. ι ubii curante amplius, 3 quod ad eum proprie pern- ἰώ um eat simine res quidem militaris; nisi unum habeat so ducem,atq; rectorem Quod si in uuo exercitu rei ue-rivi imperatores, quot lenones, quot subortes,quot m nei,quot alae: prisum nee i rui poterit acies,uu
quos pericvlm recusente nec rest sale, urat temperaxari; quo J suis, propriis oensii s utuntur omnes; quorudiuersitate plws moneam,s prosint Icm hoc rerumnam turae Amperio, si unus fuerit, ad quem totius Ammaercura restraturiuniuersi soluentur, π oorruent. Dicerare autem. 'torum arbitrio rese mundum: rete est, quale siquis affirmet,in uuo oorpore mirus es menα- quoniam mulae,et uaria silvi nisteria membro rum ut sinPlos oorporis sensis, sinPlae mentes reum re credantur: item multi affictus; quibus Oommoueri ρlemus uel ad iram,uel ad cupiditatem uel ad laetitia, uel ad metum uel ad m rationem ut in his omnibus retidem mentes putentur operari. M od siquis pro
sim dicit: ne ipsam quidem, quae una est, haesere
videatur. Quod si in uno corpore renoerum reruP-bernationem mens humana possidet, uniuersis simul intenm est: cur aliquis exishmet, mundum non posse ab
nuo rese, a pluribus posset Quod quia intestimi illi
: asertores Deorum: ire eos praeesse 'Plis rebus, ac partibus dicum; ut tantum innus sit rector eximM.
40쪽
L IB. I. cIam erv eaeteri dij non eruvi, fid satellites, ae mini-istri, quos ille unus maximus, m potens omniu osti xijs bis praestarit; ut ipsi eius imperio, ae nutibus strinniane. Si uniuersi pares non Amt: non ivtur Duj omnes
FG. Nee enim potest hoc idem esse, quod struit, quod do natur. Nam si Deus est uomen simmae potestatis incorruptibiliu esse debe per dictus, impassibilis, sti rei Abiectus. Erly DV von fons, quos pare re
innu maximo Deo ne plus cogit. Sed quia non stupra falluntur ij, qui hoc ire purum: musam huius erroris paulo post aperiemus. Nue unitatem diuinae pom. xtis testimoniis comprobemus. I Prusetae qu fuerunt admodum multi,unwm De praedicrint, unum loquGntur: quippe qui unius Dei stiritu pleni, quae βtura essint, pari, π oo ora uoce praeLXerunt. At enim ueritutis expertes, non putant bis esse eredendum. Istra enim non diuinas, fid humanas uoces βf- se aiunt. Videlicet quia de uno Deo praemia- μ- . Κnt; aut infimi, aut mendaces Jerunt. Atqui implere esse in plerisq; quotidie istor m uaticinia nidemus: σm unum sententiam congruens diuiratio, docet non μisse βri os . Quis enim mentis emotae, on modo
μ tura praecinere , sed etiam cohaerentia liqui postpNum ergo sellares erant, qui retia loquebanturi quid, δν his tum longe alienum , quam ratio sistendi ; cum
eaeteros ab omni fraude cohiberenti Iairco enim adeo i miresiantur; ut praesones essint moleslatis eius σὲ curre lares prauiretis humnae. Praeterea uoluntus singendi,ae mentiendi eorsi est, qui spes appetunt,qui lucra deo erant. quae res proculdubio ab istiue sanctis uia