B. Bernardi Ptolemæi congregationis s. Mariæ Montis Oliueti conditoris vitæ libri quinque. Auctore d. Paulo Carpenterio Neapolitano ..

121쪽

Liber L

Concio de Mundi contemptu in Schola Sapien

cessuro habita.

S unquam ex hoc nobilissimo. aptissimo

orationis loco, curiosa iuxta,& utilia, consessus hic vester, Auditores praeclatissimi, auido animo percepit,auribus hausit, memoria custodiuit . Si magnum unquam quid vobis visum singulas, singulis sermonibus meis, percipere disciplinas, nunc curiosiora in viiliora vobis proponenti, nunc omnes disciplinas unica hac mea, omnium nouissima concione, aperienti, faciles aures, quod magis exopto, animos faciliores, spero mihi vos impensiori cura, ct studio praebituros. Non audituri vos hodie me Idaeas platoni. et antem supra ipsos et lorum vertices,nec cunia, Stagyrita penitiora, occultiora naturae perscrutantem. Non orbes nouos in Lunae orbe designabo, no Terram sua graxi mole iacente aeternum Noniantia sidera,aut caelo inhaeretia;non astrorum meatus, seu vertigines no maris salse dinem, aestumque, atq; alia, id genus,explicabo. Sunt boc spinosae ingeniorum cura nullo prorsus emolumento, in quibus mens humana obuoluta siluescit Proponam, exponam mihi,vobisque quaestionem omnium latissime peregrinam, experto mi

122쪽

6 Bernardi pio misto mihimet notissmam.Tenebras ostendam lucidiores es e ipsa luce; lucem ipsis tenebris tenebrosiorem Demonstrabo captos oculis sapientius, acutissime videre, oculatos prae omnibus cscutire. Omnia caeli clausa amplissimo gyro puctum esse,de nihil; id quod nihili faciunt mortales esse omnia. Quid per vestram fidem, Audito-

Ρ ,Iunosiu quid his quaestionibus utilius Ziauid luce longius dicetis vos, quam tenebras' diri a tenebris remotius,quam lucem Quis iste lynceus in isto lycaeo carens lumine Z Quis victa qcus Argus in hoc theatro scatens oculis P at noua ista cognatio lucis ad tenebras Quaei finitas nihili ad omnia Manc probabo, andis, statoribus. Tu mihi Deus Optime Maxime, Tu Deipara Mater, Nirgo, vos Super beatissimi, quo in in lucubrationibus meis rectores, ve aduocatos habui ct peculiaribus precibus volui lucidii res aperite nunc mihi undas, ct ex meo

ritatem hauriatis, umbras a vestris mentibus sugate omnes,tenebras solvite praeterita

' illi praestiterit, non vi d

iiuIt Omnium, nec sorte nunc est sententia fuisti

&quis scit an modo sitis O meae etcitati, e liudices. C scitatem meam mea scelet e bihi: vias a Deo habui uisnam ectulsit mihi ius pii

123쪽

Liber .rior, penu diuinior. Vidi cς cus, quod videns non videram, imbras inter penitissimas mortalia omnia optime noui Faustissima mihi nox tanti luminis parens .Videram iam antequam ἴ- citatem mihi Deus benigne largiretur , haec mundana quasi quid omne serent. Vidi benec zcus ea omnia nihil esse. Vidi in hoc nihilo, velut lethales ad syrtes ruere praecipites, mori mortales. O quam benesumbrae illa meae fuere lucidissimae Claudite quaeso mecum tantisper tot pro saeculo oculos 4 metimini mentis lumine uniuersa haec intra concaua caeli conclusa, dii Eus fastuosos, superbas opes, sceptra, χο-

tonas, Regna,&Imperia,porticus,&academias,

corporis speciem, animi robur, armorum fulgorem , cataphractos exercitus, sagos, togas, intuebimini omnia volubilia, fugacia, nihil,&mortales pro his aeterna,omnia pessundare. Quid enim Orbis hic uniuersus, cuius fines nos miseri coeci somniamus in immensum porrectos,si cum caelo composuerimus,nisi punctus nulla dimen sione partibilis ξ In hoc puncto insanimus, angi mur, deprimimur. Sub hoc puncto carbasa damus ventis, armis digladiamur , minusquam de semi- puncto certantes. O ridiculos fines Somniauit

Alexander, insipienter dictus Magnus Quis in puncto quaeso Magnus plures undos,& fudit

lacrymas, cum nescio quid Deitatis molitur, mortalem se tandem, & vermibus non imparem, luteamq; carnem agnouit, dedissetque libenter

ta m

124쪽

phi casula, praediuites aulas, pro vili scutelli fla gemmantes pateras. Desuit Pompeio uniuersa

terra ad triumphum, desules pauperculo modica terra ad sepulcrum Triumphat de Parthis, te Gallis bellicosissimus Caesar, ct tandem impie ternis, vicenis ictibiis miser conseditur Belli-

sarius uandalos trucidat, Italos perte iret, γbem commiscet atqui tantorum gestorum terminus quia Coecitas,&egestas miserrima. Em E dicat panem famescens, qui Regna fame expugnarat. Palpat tristes umbras terror rutilantium

agminum, nihil inuenit humanae amplexator gloriae Audistis Dionysium Syracusanum κTyranno Ludim agistrum. Demiramini sceptrum versum inserulam; eκ sera bellua crudelitatis monstrum puerilis disciplinae. Accepistis seniorem blarium de Iugurtha Rege triumphantem Sylla insectatore in limosis minturnensibus delitescentem paludibus trementem,scedum, infeli, cissimum. Notescit vobis Tarquinius Superbus Romanorum Rex nouissimus militari gloria per i illustris, regio deiectus solio, sub Cumarum Tyranno miserrime cadens. An non inspicitis Petilsium Regis , Iacedonia filium eo adactum este lsatis, ut ad pellendam famem regiae immemor iamae,Regij que decoris, in fuliginosa Fabriserra-li ij ossicina folles inanes exagitet,ut excitet ione, exagitatus ipse dolore Agitat ignem infiti potius suspiciorum, quam sollium ventis. Inter in- cudem, malleum malleat serrum conscissa ve-

125쪽

67ste, immundo praecinctus linteo, ore tali pato carbonibus, sudoreq; madidus, vilissimi artificis nobilissimus famulus. Inspicite Mitridatem Ponti Regem tot clarum trophoeis, in coecos carceres trulum stibi ipsi mortem consciscentem Ea manus , quae tot militum ad gloriam captandam fugarat cateruas in seipsam sutit omnes unico ictu pompales ademptura triumphos. Proponite vobis Poli cratem Samiorum Tyrannum suspensum

cannabe,surae claudentem fauces,& vitam. Darium aureis compedibus vinctum, multis confossum vulneribus exspirantem Baia Zetem Turcarum Regem regios curuantem humeros victori Tamuriano equum conscendenti Priamum tot

Regum parentem, sepulcri egentem post fatum, flammae ad Rogum, ardente Troia Achillem Pelei filium Troiani belli fulmen, Ilisexcidium ad Apollinis simulacrum a Paride occisum Vr bis, Morbis idolum iuxta,& ludibrium Seianum,

quo Imperio uniuersi viciniorem, eo famosae neci proximiorem. Nonne temporis momento ad culmen felicitatis euectum conspicitis, datum ad barathrum miseriarum Praetereo Heroinas Reginas , Cleopatram ex Ptolemaeis regibus ortam sponte peremptam. Zenobiam eodem stipite natam pside rosis circumplicatam catenis ab Au. reliano Imperatore in ignominiosum tractam triumphum . Hecubam Troianam ex Regina famulam, tot filiorum ne cibus dolore in lanientem,

infeliciter obeutem. Quot Reges insepulti, abie- Ct auibus, vel canibus laniandis Quot sua dexte-

ra I

126쪽

ra,suo ictu interfecit Quot corona aurea', quae Regum augustius cinxere tempora factae ferrear turpius vinxere eorumdem pedes . Quot imperantes onerati ferreis laqueis in seruitutem redacti 'Quot dati seipsis praecipites Quot fana

absumpti Quot exercitus tri uphatores trilaphat a morte/Inspicite tumulos, busta, Cadauera, cineres.Vsus sum profanorum exemplis, ut ab ipsis

profanis redarguantur profani. Sed quid memorem monum eta sacra Nabuc ex regia ad nemus,

ex sero Rege in seram efferam mutatus, 'ui a regijs dapibus vescebatur, vix vili sceno, bestiarum pabulo, excutit famem. Quid Saul regem necis cupidum suo ferro cadentem Quid Sede chiam ex rege mancipium, catenis onustum Babylonem protractum excς catum, miserrime vita functum Quid effabelem e turri in praeceps de-ic iam equorum protritam pedibus, deuoratam tandem a canibus. Fumo similis haec Mundi gloria,quo ascendit altius,eo citius evanescit. Qua felicitas/Tatula, ut contrahatur ad dies, ad horas,ad punicta, ad momenta, vescitissime su-yiat. Quid diuturnum in saeculo,si nec saeculum ipsum diuturnum ΘSol ipse velocissime raptus annos rotat,&saecula, nec superest denique mo-inonne tum Quid stabile in Mundo labili IMundana, dum florescunt, exarescunt,gloria ipsa caduca, languens. Morimur, quasi aqua dilabimur non amplius reuersuri bullae sumus tumescentes, inanescentes.Spatiolum inter huius vitae ingrcs una, egressum,ipse ingressus egressus eis

127쪽

Liber I.

Id quod dicimus, quod manet manat,d fluit, nec tantillum durat. Dum dormimus, tempus euolat,&ad sepulcra cursu labente sine mora agimur velocissime, cocitatissime rapimur. Sauli regnum promittitur, Vpaditur sepulcru Nihil felicitatis, nihil ergo perenne sub caelo . Bracteata est haec Mundi gloriola nullis nixa radicibus. Somnia sunt, visionesque nocturnae . Consueuit Deus dormientibus ostendere Mundi gloriam, Sic patefecit Iosepho, Pharaoni Nabuco,& ceteris;

somniantium enim bona sunt,umbra, vapor transiens, cscussumus, scenicum, nihil. Quid sodes

Regno fragilius ' Quam ponderosa gestantibus

sceptra legum colonae spinis potius texuntur, quam gemmis. Magis lugent aulae,quam caulae Turres illa procerissima quam apta fulminibus Momento antiquissimi rapiuntur,4 absumuntur fulgores. Quae amicum iam tempus erexit, edacissimum deuorat lepus. Vbi Persarum se licitas pDari thesauris Macedonum Imperium Aegyptiorum ditio ' Aethiopum Regnas Europa quas sata bellis, Asia diruta, cetera omnia, usque, deque iactata veluti marinis fluctibus . Vbi Dianae templum i Qua manu sacrilega,quibus ausis incensum, cinefactum Vbi Pyramides Vbi moenia miracula Memphi: Ubi Portae Thebarum' Vbi Solis simulacrum ' ubi Artemisia Mausoleu'Vbi Vrbes Vbi Regnas Vbi Regnatores Fuit Ilium, cingens Teucrorum gloria, 4bi olim

Troia, nunc seges, dumeta Iacet alta Carthago,

cecidere Thebae. Vbi nota fama Thenedos Vbi iam

128쪽

iam florentes Athenae,scientiarum altrices Aca demiae,Porticus ' bi nunc afri,&arua,&pecudum pabula. Et ut aliquid de sapientibus viris di cam; An non ubi quondam Philosophi, ibi bubulci,Pastores s Vbi cathedrae, ibi rastrorum, jomerum copiis Vbi calami es cultissimi ibi impolitissima sarculi Quis habet Aristotelem,diuinumq; Platonem Paruus cinis. In quid abi dice

leberrimus Solon Z In paruum cinerem. Quem obtinuere gloriae terminum isocrates, Ana Xagoras,Pythagoras,&Salomon omnium sapientissimus t Paruum cinerem. QSi maiestatis insula ornantur eloquentissimi Demosthenes, Tulli , Hortensii Parvo cinere. Quaenam latorum Heroum, ve litteris,ues armis fulgentium vestigii Nihil, vel paruus cinis. Vnus unus omnia cinis aequat. Homo vas fragile, luteum,quid superbit terra,&cinis Quis exiguo orationis guro vana Mundi praetexet Prosequamini vos mecum, Auditores,

ubi Chaldeorum, Persarum,Macedonu sceptra Vbi Romanorum imperium nullis pene coercitu sinibus 'ruci hic omnia obuoluuntur volubili ltate, vorax vicissitudo vorat deniq; omnia. Vbi Vibium Regina Roma an suis cineribus xcadauere quaeratur, nec inuenitur. Sed inspicite ipsa Ailurgunt marinos inter fluctus,quasi alieno it

Regno Syrtes, Scopuli, TVrber, ipse Oee

Massavc latratuque horrido Regna

absorbet ubi lusere ludibunda auigia, bles iacenti Nunc stuat ma

129쪽

Liber I.

7 Ire,fremit, jumer, altissimis undarum montibus coniurat in sidera,& sua aspergine caelum a. cessit,& scedat,modo detumet. deijcitur,&4nter minutul: earena fines se continet Labat, hia scit, seque ipsa absorbet concussa tremore tellus. Extinguitur ab aqua ignis, absumit ignis aquam militant,' cou certat aereo in campo, remuntq; bellicosiores venti. Deficiet ista reciprocantium sphariarum vertigo Iubar hoc Solis, coma illa texta ad ijs, globus hic menstruae Lunae multiplex hic abibit planetarum aspectus, ac siderum Praestigiator est Mundus, fascino lethali tenetur acies nostri oculi in illius purgamentis, te-rumq; quisquilijs. quam cito fulget, avolant, florent,& arenti Fucata illa venustas,quam innumeri in lanientes ardent, sequuntur, labyrinthus omnium est scelerum. Deceptrix forma oculos lippientes depascit. Illae choreae vertiginosae nos dementant, dementa uere iam Herodem, qui pro saltu petulcat puella Regni suit pollicitus medie tatem Det pro saltu Regnum,Regnum ipso saltu mobilius Abdicemus oculos tandem aliquando ab his terrenis spectris, ab hoc phantasinate ludicro, ab hoc miseriarum theatro Simus nac mores excidendam tandem dura mortis securi, diraque falce vitam. Omnia vanitas, scenica sceptra, sceniciae corona , mimici splendores Risus ipse luctus. Qui ad Iridem pacis nuciam,& gemmeum aeri campi pontem, pluuiaeque indicem non stu et Ridet ipsa inter florum nubes, lemmas, sed quas refert gemmas, proscrtq; flores, nec Sc-

130쪽

rnae sunt,nec flores.sed nec quidem colores. Explicat superbus Pauo pennarum gemmulas, rotat fastosus scatentem mille oculis caudam, vel stet latam,vel cocatam,seque ipsum iactat volucrum Argum, fui Caeli vel floriferi, vel stelliseri Atlantem .sed in suco versiatur insipiens , nec colores,nec gemmas, nec stellas habet;pedes tantum bene 'idet, non sucatos, sed cinereos, tunc detum et in orbem complicat alas, contrahit in aceruum pennas, moestissime luget obstruamus, miseri aures ad Syrenum cantus in hac malefida pellicientis, ridentis', freti malacia. In Caelum, in illa aeternitatis lumina oculos quisque vertat suos. Mentem aduertite fortissimam ad ea solum,qus fidem habent,& voluptates fidas ad ea, inquam, quae non ut haec terrena mobilia, sugacia,nihil, sed quae nec tempore perdita,nec eue tibus corruentia, nec seditionibus perturbata, nec aerumnis cocus a, nec vicissitudine irrequieta, nec calamitatibus obruti ad haec mentem , Auditores , mecum dirigite; ad ea, quae semper voluptaria, semper amoena, constantia semper, beantia semper odia immortalitate florentia, vigore arma,decore inclyta. In Caelum tantum citus, ibi vernant rosae sine ullo spinarum aculeo. Illuc appuludum,ubi dies nouissimus nobis promittitur , dies, qui non habet occasum, omnes, praeter septimum,habent. Quae vera sunt, aeterna sunt. Me miserum foedissimi saeculi usque modo iectatorem,usque modo deceptum. O me coecu cum videbam ho me oculatissimum excoecatu i