장음표시 사용
151쪽
Ad indutendum effectum in paluitia vel suscipiente materiam,virtus & potentia causae efficientis inspici debet. Nam causa finita essectum infinitum producere non potest: & potentia causae limita- . ta,limitatum parit essectum.lege si arrogator. de
adop.l.iurisperitos .f.cum oriundus. de excus tuta I pupillo.de tutor.& cura. Alex.in consi. I 18.co sideratis.col.j.versic. pro hoc. vOl.j. Correctio. I. E G V M correctio omnino vitanda est.l.praecipimus .infi.C. de appeti. Subita correctio non praesumitur.l.n5 ad ea. de condit.&demonst. contra l. stichus imo Pamphilus.
Melius est seipsum corrigere,st ab alio corrigi.6.1. 1 auth .de nupt. auth. ut stat. fit.in princ. ubi gloss. Potius pretium itur correctio quam superfluitas. glo. f. in c.quanquam. de Usu. in Vj- Quod expresse non corrigitur, stare minime pr hibetur.l. sancimus. C. de testamen. Correctio non inducitur , nisi quatenus in iure e
pressum reperitur.g.cum igitur. versi.nec est lex. in auth.de non eligen. secvn. nuben.
Lex qnon inuenit expresse correcta,antiqtiet dimittitur figurae. glosfin. in auth. de adminis . in sac. Nisi expresse ius antiquum corrigatur, remanet simul cum nouo.glo. in c.de multa. in fin. glos. magnae. de praeben. Per subauditos intellectus non inducitur legum correctio. glo. sing. in c.cupientes. in verbo, petere.de elect. in vj. Argumentum a contrario sensu non sumitur adiuris correctionem,nisi quando in sensu directo superfluum foret.l. nulla.iunc. authen.diaconissam.
C. de episci &cler. Lex noua gnaliter corriges, no porrigitur ad casus
152쪽
l a lege veteri specialiter dissinitos. l. sciendum.qui. i. sati ld.cogan. iunc. auth.offeratur. C. de lit. contest. Iasin auth. ex causa.col. v. C. de lib. praeter. Lex corrigens, debet intelligi secundum terminosi legis correctae.f.s n. in authen. de fit. ante dora. instrv. nat. Quando duo casus a lege veteri parificantur, lex noua corrigens in uno exteditur ad alterum. glos. inl.quod verb.de legi. Barto. & alii in t .marcerulus. in princ. ad trebell. In correctoriis etiam ex identitate vel maioritate rationis non expressae non fit extensio. l. si vero. f. de viro. sol. mair.doct. communiter. in authen. quas actiones. C. de sac. san. eccl. Quando ratio est expressa in lege corrigente, et unica tantum potest assignari, tunc ex identitate rationis licita est extensio e quoniam non dicitur proprie extensio,sed vera legis dispositio. l. mili- . tes agrum.de re milita. l.his solis. C.lde reuocan. dona. Ias in auth. non licet. C. de libe.pr te. In correctoriis & poenalibus, simul etiam ex malo' ritate rationis,expresse non fit extensio .glo. communiter approbata in clem. ut hi qui . in verbo, - distributionem.&inclem.ij.in verbo, incisdem. de aeta. &qualita. Vbi agitur de fauore animae, etiam in correctoriis& poena lib.fit extensio. gl. not. in c. sciant cuncti.& in c.f. de elec. in vj. Ioan. And.inc. X tenore.. extra, qui fit. sint leg. Quando ius corrigens taxatiue loquitur etiam ex identitate rationis, expresse non fit extensio. do. Eto.communite . in d. auth. quas actiones. C. desac. sanct. eccles per text. in auth. haec constitutio innovat. ubi gl. in rub. Correctio expresse facta in uno correlativorum,exteditur ad aliud.l.fi.in prin. ubi el. Bart. & doc.
153쪽
Correcto uno de connexis,corrigitur & alterum. c. translato. extra, de constitui.
Absurdum est in alio velle corrigere,quod in seipso
vigere conspicitur. l. si uxor.f. iudex.de adult. l. in arenam. g. fin. C. de inois .iella. Corrigens corrigitur,& ad pristinum statum ius reducitur. l.qm praeteritae.in prin. C.de secun .nu p. Peccati venia non datur, nisi correcto. cap. peccatI. de res .iur. in vj. Lex correctoria in uno casu corrigens, extenditur
ad alios qui sub lata significatione comprehendi possunt. gio. ordi. in clem. j.in verbo, eligatur. de et cc. Alexan. in l. ij. de leg.j. Potius praesumitur correctio, q; verborum impropriatio.l. stichus imo Pamphilus.des ita liber. Miu. re Determi itis. V N A determinatio respiciens plura determinabilia, uniform i ter omnia determinat. l. iam hoc iure.de vulga.l.quamuis. C.de impube. Dictum determinatur secundum suam causam. l.ita
Quotiescunq; duo vocabula veniunt ad determinationem eiusdem verbi vel participii, debent uniformiter inteli igi,ut simul & eode tepore operentur. l.fin. C. de senten.& interlocu. omn.iud.Iasin I.contra maiores. circa prin. C.de in ossi . testa. Vna determinatio respiciens plura determinabilia diuersae rationis & naturae,non aequaliter omnia, sed singilla secundum propriam cuiusque naturam
Quotiescunque reperiunti r duo vel plura aded connexa, quod unicam exigunt determinationem,
154쪽
tunc determinatio fieri debet, habito respectu ad
dignius & principalius. c.translato. de consti .l. si non sunt.f. perueniamus. de aur.& arg. leg. Baselo .in l.j.C.de colleg. Illyri. Idem verbum ad duo diuersa relatum , utrunque iasio statu determinat. l. ij. ubi glo.ordi n. in verbo, manumitti .de ossi . proconsul. glos. magna. & ibi doct. in i .gallus.*.1.de lib.& posthu. Ex decisione casus magis dubii, minus dubius pariter determinatur. l.qui testamento. in princ. vese sic. ergo & frater poterit.de testa. Unica determinatio ratione maioris fauoris, i aequaliter determinat. l. si ita scriptum fuerit. de manu. testa. Alex. consi. so. viso .col. 3. vol. iii3. Vnum determinabilium nu quam determinat aliud. l. ante penul.6. si quis aduentu.& ibi not. Barto.vi
In dispositione hominis voluntaria, unica determinatio uniformiter in omnibus operatur: secus in necessaria vel legali .doct.communiter in d. l. iam hoc iure. in fin .de vulga.d Ll. gallus.S.I. in gloss.
Dispos ITro facta in uno coniunctorum, ad reliquum extenditur. l. ancillae. C.de surtis. Dispositio eo loco facta videtur,in quem eius eo se itur effectus. l.contraxisse.de actio.& oblig. Dispositio generalis non comprehendit casum specialiter distinitum. l. doli clausula. de stipulat.L. cum in testamento. g. fin .de haere.insti. l.seruo manumis .de perii l. lega.
Dispositio generalis omnes casus includit , dat quδd maior sit ratio in uno, quam in alio. l.j. s.
quod autem. de ale. tu. & aleato.
Dispositio specialis derogat generali. l. Titia.j. s. pen.de lega. ij. Dispo
155쪽
Dispositio magis specialis, derogat minus speciali.
l .seruo manumisso. de pecul. lega. Dispositioni generali per minus generalem der fatur. l.uxorem .g. codicillis. de lega. D3. positio quanthicunq; generalis, no extenditur ad . incogitata. l. cum Aquiliana. de transact. Roma. consit. 29 .haec confessio scirca fili. . Dispositio generalis, includit casus etiam priuilegiatos. l. in fraudem .f. sua. de mili. testam. Dispositio de aliquo actu facita, non ad necessarium, sed voluntarium actum refertur. l. peto. praediu.
de leg. ia . cum fidei. de fideicom. lib. spositio iacta sub nomine appellativo, sublato
illo nomine non operatur. l.si antequam . de do
Dispositio generalis continens extensionem actus iam concessi, non restringitur ad habilitatem. l.j. f. nuntiati O .de no . ope. nunt. l. iij.gd. in fi. de tutet. Ias. in l. j. col. ij. C. de sac. sane. eccle. Dispositio realis plenius prouidet quam personalis. l. iuri entium .f. pactorum . de pact. l. si necessarias. g. de vendendo. de pigno. M. Dispositio negativa trahitur in infinitum. glos. s. in l. hoc genus.de conditio. & demonstrationibus. Dispositio respiciens personas,specialior est quam quae res vel causas intuetur. Bald .in I. gallus. g. ille casus .col. penui .de libe.& posthu. Deci . in consit. I T. col. penult. VOl. j.
Ex duab' disponibus specialibus illaispecialior est,& rualet, in qua est maior ratio specialitatis. Bal. int .hac consultissima. col.j. C. qui testa. sac. pos. Dispositio Ois ita itelligi debet, ne sibi co tradicere videat .c. inter dilectos. g.caeterum .de fid. instrv. Dispositio legis & hominis aeqv iparantur.l.si in testamento .in fin. de vulga.
Dispositio legis magis ultimae volutati si cotractui
156쪽
comparatur. Alex.in l.ea demum C. de collatio. Dispositio limitata secundum limites adlectae r
Dispositio prohibitiva potentior est permissiua.I.
alienatuna.de verb. signi iuni l .filiusfami.6. fi.de donatio. glo. iii l.hoc genus.de condi & demonst. Dispositio potius iudicada est superflua,q; iniqua. glo.& doct.in l. s.f. in copulatione.in fi.C. de iuridelia ald in l.terminato.C. de fruc.& lit.expen. Dispositio loquens de tali, verificatur in incipien-neri tale.l.δc si non sint. quid ergo.de auri 3c
Dispositio etiam fauorabilis in easu prohibito sacta non confirmatur, licet perueniat ad casum permissum.l.si seruo, qui ct a quib. Dispofitio hominis non aequὸ facilὸ extenditur ac dispositio legis. c. susceptum. de rescript.in πια. cum illis.de praeb. in vj. Disponens &dispositum se sib eodem genere non
compatiuntur.l.fin.de fund .instr. Din. in c.moraia de re iud. in n. Dispositum in uno correlativorum, censetur dispositum N in altero.l.s n. C. de indi. vidv. tollen. I. . sin.ubi Barto.de acceptita. late Deci. in l.j. C. dein ius vocand.
Dispositu de aliquo vitali, no trahit ad illud simpliciter consideratu .l. item eoru in prin. quod cuiusq; uniuersi.nomi. l.debitor. fi ad Trebellian. Cui non conueniunt verba, non couenit dispositio. l. iiij. 9.toties .dedam.insect. l.quod constitutum. de mili.testam.
Dispositio generalis, quae non potest verificari nisi
in una specie,censetur specialis.l. si optio. de optio.lega. l. ij.de libe.& posthu. Licet verba ex toto non conueniant , si tamen essectus
157쪽
diis aliqualiter conuenit, habet locum di; bis
si .prin. col.de iud. Ibi remanet eadem causa & stib statia, licet aliquod
accidens varietur non variatur dispositio .c. inter . . t corporalia. Vbi Abb.de transla. episco.
illud habetur pro disposito, qliodiveri simi liter dispositum fuisset, si de eo sui sient disponentes i
terrogati. glocvlti. in l. tale pactum. in fi. dc pa t. -i l.Titius. f. Lucius.de lib.& post h. Dispositio exorbitas non debet extendi ultra casum specialiter expressum .i. si seruu. f. non dixit praetor. de aequi .haer. . taltitutionibus. ad munici pati Dispositio simpliciteriacta, intelligitur . facta eo casi,quo de iure fieri potest. l.gallus. f. quidam re-e cte.& ibi Iason in is. not. de Iiber & postlitim..Omnis dispositio ita sanὸ intelligenda eit,ut absti . ditas excludatur. l. de pupillo. g. si quis sortes deno.Operi nuntia.l. penui .ad exhib. Qualitas adiecta dispositioni, quae in casu de quo agitur non consideratur, non auget estectum indius dispositionis.J.j.C.delegiti. naer. Bald. in c., ' de gradi. succe. in seudo.
omnis dispositio quantuncunque generalis restringenda est, ne quis indebite damnum patiatur. l. i). C. de noxa l. In generali dispone odios & inimici non comprehenduntur l. luctus. g. luctus titius .de lega .ij. Dispositio hominis licet extendatur. de casu ad e sum, non tame de persona ad persona. l. si quis ita. f. pen.de testa. tutel. Aret. in l. gallus. g. & quid si tantum,circa princ. de lib.&posthii. In odiosis dispositio facta de simplicibus,tasum mistum non comprehendit. l .vim passam .g. praescriptione.de adilte.l.hoc legatum de lega. iij.
158쪽
Dispolitio loquens in casu vero, exteditur etiam ad casum fictum. i. gallus.f.& quid si tantum .de libe.&posthii. l.3. lex salcidia. ad i. falcid. Dis sitio facta ratione alicuius praeseppositi, locunsi habet nisi psuppositu veri ficetur. gbos.& doct. in l. mancipia. in verbo ad vocandum. C. de serifugi.tex. est in l. luctus titius test.de ficom. libere.
E X adentitate rationis, de stricta significatione vocabuli,ad latam fit extensio. glos ordi. in auth. vi hi qui oblig. in princ. in verbo ad curationem . &ibi not. Ange. l. filium habeo, ad Macedo. glo. in
Dispositio hois non tam facilὸ extenditur, q; dispositio legis. c. susceptu .de rescrip. in vj. c. cum illis. de praeben .in v . est supra in verbo, dispositio. Λ ratione,quae consideratur fauore agnationis, non fit extensio de una persona ad aliam. Bal. in l. sed& milites. de excul. tui. Dec. consi. 28I. in ciui .
Vbi agitur de poena imposita a testatore,non fit e tensio de uno casu ad alium. l. pater seuerinam. in prin.& ibi. Bari not.de conditio, & demonstra. Disposito facta in fauorem aliquorum, ad alios noextenditur. Dec. consit. 187. in ciuitate. col. iij. versi. a. propius.
Dispositio facta in uno casu,ad alium similem extenditur,ex verisimili & tacita mente disponentis. g. Titius.l. Lucius. ubi Bar.de lib.& posthu. l.fin. C. de posthu.haere. insti. glos in l. tale pactum. in L de pact. est supra in verbo,dispositio. Quotiescunque idem verbum a lege saepius exprimitur,non potest fieri extensio ad aliud quam nominatu. glo. in cle.j. in verbo dioeceianis . de tuta patri quam extollit Iasin l. si constante. col.xiiij. versi.li 0.limita.solui. matrimo.
159쪽
Quod nullum est,extendi non potest .l.j.& ij. de iudicib. l. sed si manente .de precario. Dictum etiam limitatum extenditur per rationem. l. nomen .f.fin .de lega. iij.l. regula. g. fi n. de tu.&fac. igno. . Etiam ex tacita & verisimili mente disponentis , de persona ad personam non fit exiesio. l. si quis ita. f. pe. detesta. tute. est dictum Areti. communiter*pprobatum secundum. Dec. consi. 287. col. iij.&consit. 377.cOl.J. ver. quia ad hoc respondetur. In fictionibus non fit extensio. l .pare r. 6. fin.cum ibi not.de capti. l. lex coruelia. cum gloss. de vulgar. Alex .consit. Io. videtur.col. ij.vol. j. Tacita dispositio non extenditur. glosin id.6. sed videndum. de succello. edict. glo1.in clem. saepe. in. Verbo, partibus .de. verb. signi. Qia actus non potest aliquid operari, nunq; exleditur in alterius praeiudicium. sed ubi esset omnino nullus,tunc nullius piudicio,considerato solo fauore disponetis,extenditur ut aliquid operet doctri .Bart. in l. scaevola .in vitiina oppo.ad trebelli. Extensum no est maioris virtutis, quam id ad quia extenditur. l.3.& ij de iussi In poenalibus non fit extensio. l. pater seueritiam. ubi Bar. de conditio.& demonstrat. Bal. in i cum proponas. C.de haere. insti. De persona ad personam non fit extensio. I. si unus. f. ante omnia .de pact. l. gallus .f. idem credendu.
ubi Areti. de lib.& posthu. In odiosis & poenalibus etia ex idctitate vel mai
ritate rationis no fit extensio. est comunis reg. se- . cundum Iasin l .cum quidam .col. penuit. de lib.&i politi.quae multipliciter fallit, ut ibi per eum. In correctoriis non fit extensio. l.si vero. f. de viro.
ando agitur de fauore publico, iura exorbitantia
160쪽
extenduntur ex identitate vel maioritate rationis. Bart.&alii in I. si constante. in II.qiiaest. lv. mat. Bar. in l. quemadmodum. C. de agrico. lib. x.
Prouisio facta in uno casu, ad alios similes extenditur. l.gallus .f.& quid si tantum . ubi doct. de lib.& poith u. De tempore ad tenus no fit exiesio. l. com odissime. de lib. & posth.l. si ita quis substituerit. de vulga. Ia his quae sint stricti iuris , casus expressus ad omis.. sum non extenditur. l. quicquid astringendae. deverb.oblig.
E x E M P L A non restringunt, sed declarant. l. regula .f. f.de tu.& sac. ignoran. Exemplis non est iudicandum, sed legibus.l. nemo C. de senten. & interlocu . omn. iud. Exemplum principis sequendum est. l. & hoc Tyberius. de haere. insit. l. titius. ad trebellia. Exemplum magistri sequendum est. l. an manum i
Mala exupla no sunt sequeda .l.1. in prin. ad macedo. Exempli positio,est respondentis instructio. l. viresponsum. C. de trans. l. precibus. C. de impube.l. exprimere. C. de duob. reis. Exemplis res fit manifestior. l. praetor.g.Iulianus.decollatio. bono. Doctrinae gratia unicum exemplum sufficit. l. ita vulneratus. circa fin .ad i. aquil . Ratione mali exempli grauior poena imponitur. l.
omne.g. in acie. re milita . . .
Non statur exemplo nisi constet de originali. auth. si quis in aliquo. C. de eden. Vbi deficit exemplar,exemplum deduci non potest. l. in testamento. de conditio. & demonst. Exemplo alterius saepe docetur homo. l. aut facta. s.fin. de poenis. Ea quae