장음표시 사용
251쪽
no OPERATIONUΜ CHE MICAR VII vegetabili, animali, fossili, perspicitur. Tartarus enim vix Sal aqua solubilis, licet acidus. Oleum Vitrioli surima arte purissimuin, summo frigore hyberno in glebas soli destit perspicuas, sed statim ae acuties frigoris parum retrariditur , statim liquescit, ct dissiuit. Sal hie Succini satis diu
Suecinum sie apparet singulare satis eorpus. OleIs siis Petroleo, Naphthae, similibusque satis aceederis, ademque fossilibus pinguibus. Residua vero parte, post olerim primum & secundum, eductum, superstite quam proxime refert lapidem Gagatem nigrum. Sale adido rursum Chaleanthini quid refert. Dubitavi inde ubinam opportune I carem ejus Analysin. Retuli tandem ainbiguum huc r ueresolvatur in suas partes; vel ideo, quoniam in Aleohole Vini dissolvitur integre fere, sine separatione partium, sedeonereta mole potius, juxta Proc. s8 Quam mirabiliter differt eadem res eoncreta a stiis partibus, in quas arte ch mica resolvituri Succinum; piiivis ejus; Solutio totius in leohole purissimo facta liquida; pulvis de tin intra per de stillationem in spissata, per aquam praecipitata, ct dein
ablutus; destillatione nata olea, sal, colophonia; quis ere. . didisset eadem materie nascitura Quis vires usu convenien tes in his agnoscat viis de iisdem adunatis iterum compo nendo novum electrum componat olea autem, nova de stillatione rite depurata, vim habent aerem, balsamicam eoneitantem, diaphoreticam, diu reticam, emmenagogm, hystericis utilem, facultatem. Externe quoque illitii, &affrictu, muItum prosunt ad contracta, debilia, pφralytica, orpida, membra sananda. Sal ille volatilis, Medine gra4ta, balsami ed, pingui, penetrabili, antiseptica, nervos stimulante, spiritus commovente, estverus Sal volatilis oleo sus, acidus. Hine Anthystericorum, ct Diureticorum, pri
cera ς inertinia ubi destillatione nova deeuratur est,
252쪽
T. Qi vegetabilium partes molles, recentes, sueel lentae,oaesti Vo tempore, congeruntur in dolium ligneum, supra apertum; 3tque in eo conprimuntur; ut vas fere plenum sit; tumqtie in aere aperto ita relinquuntur; incipient,sponte sua, brevi, calere, crescente quotidie magis, magisque, aestu, imprimis in medio; qui calor tandem inerescit in gradum talidiorem fervente aqua; ct quidem eo violentiorem, quo ma- sis compressa, minus aquosa, herba, modo sicca non sit; feris vox hie, ubi pervenit ad summum, defervescit iterum per i adus, reditque in temperationem calori atmosphaerae si miterii, tum tota moles herbaeca in pultem,sere aequabilem, 'reducta est. Calor ille incipit gigni a medio centro massae ibi maximus fit, inde se dispergit quaquaversum, tandem ociscupans totam massam. Nihil refert, qualis berba fuerit al--linissima ut Cochlearia, acidissima ut Aeetosa, insipidisti. ma. ut Gramen. Spirant hae herbae primo odorem pro-erium, si fragrantes ex se, quamdiu ealor exiguus, nec major octuaginta gradibus, tamdiu ct sapor singularis perstat; aucto ealore sensim naturalis odor mutatur in illum, qui in foeno fervente madidiore observatur; dein per gradus si immi loris odor proprius omnis,omnis sapor, periit,quin ct ipse volor ; nascitiir putridus foetor, stercoreus quasi, soporque
cadaverosus pu trefactus, urinam putrefactam referens; pe
xiit spiritus Rector; manet ex diversissimis foetor, sapor, idems
a. Si hecta recens demessa, dimidium mea, humores eam terum naturales adhuc habens,in ingentes asgeritur acervos, odor aeer, valde diffusus, oriqtur primo, qui testatur, moα tum igneum incipere nasci in loco interiori molis, ubi maxima compressio est; sed externe nondum calor pereipitur. Si tum totus acervus Projicitur, ct ventilatur herba, statim Pr bibetur Putrefactio. Ve rum si ita relinqitur, sibique eom
mittitur in illo iam praesnanti acer i aestus adeo inerestit, ut
253쪽
OPERAτIONVΜ CHEΜICARV Μut totum interius eomputrescat, ebulliat, vivas tandem inflammas erumpat, furente incendio. Quo autem grandior acervus, ct mole gravior, eo semper promptior haec Putreis factio, ct calor incendiarius. Sisie in flammam exit, trimvertitur hoc Vegetans, ut fieret, si in camino combureretiar. Sed si valide quidem aestuat, sed non tamen eousque, Ut in cendatur, tum putrescit in pultem perfecte, ita, ut in priore contigit. Foenum exemplo est nimis noto. 3. Haec actio tanto minus procedit in Vegetabilibus, qua arida magis haec, & exsucca fuerint, ex se, vel arefacta prius; si autem huniectantur tunc, tum assula tanta aquae copia, Ut madescant penitus, resuscitatur denuo Putrefactio. Procedit eo etiam minus, quo rarius ineumbunt sibi invicem, interceptis spatiis liberis aeriis; sed eo magis procedit, quo molliores, magisque compressae inter se arctissime compri- . muntur: unde sicciores, rigidiores herbae, ut Rosmarinus, in dolium repositae, vix putrescunt ita, nisi vel pondere valido eo in primuntur, vel in ingenti acervo fuerunt. Contra
vero, si nimis diluuntur tenuiter abundanti aqua, fracedo quaedam, non haec actio aestuans, excitari solet. . Si puls haee, ita parata, statim ad persecte se parata habetur, cucurbitae magnae, vitreae indita, destillat vasis bene elausis, ad siceitatem fere, liquor habetur limpidus, foetidus, seorsum servandus. Residitum, fere siecum, inditum tum' retortae vitreae, si inde destillans per gradus ignis, usque in summa, dat fumos albos, liquorem adhuc copiosum, salem album, ct oleum nigrum, spissiim. Quae seorsum servantur. FOex nigra, valde pauca. in retorta residua, exempta, usta, ealcinata igne aperto, relinquit mera in terram, sine ul-
Io sale fixo remanente; qui in exustis plantis, ante Putrefactionem, tam copiosus, acerque, parabatisi.' s. Quando tum, oleo seposito, liquor ultimus, ex alto Uase, leni igne, ad dimidias destillat, liquor habetur acer, aleatinus, salinus, volatilis. Ille, simili modo, ad dimidias destil-Ians, erit longe fortior. Hocque opere, vasis bene clausis, repetito, tandem comparatur liquor, spiritui Cornu Cervi depurato quam simillimus; tandemque hine leni igne verus
254쪽
sal Volatilis, eopiosus, ct abundantior, quam herba fixuna dedisset salem usta ante Putrefactionem. Ex priore liquido pariter, eodem modo, similis Spiritus, ct Sal. Qui depura tissimi a Sale, & Spiritu, persecte sunt simillimi Animalium sali ct spiritui, absque ullo omnino distriinine chenaico. Et hie talis de aeidissima Acetosa. 6. Oleum, ultima ignis,l expulsum, spissiim, nigrum, foetidiminum intolerabiliter, pertinacissimo nidore, est etiam his notis, tum picea quoque tenacitate, quam similis liniunt illi, quod summa ignis violentia de Animalibus se.
TTae explieata a Stio Putrefactio vocatur. Quae, sine aso itis adiumento, sponte naturae Vegetabilibus accidi qNoties, sueculenta, magna congregantur copia, aut comprimuntur inter se. Actio haec generalis in uniuersa, convertit omnia in eandem omnino materiem, quamvis fuerint quam differentissima prius. Redditque omnia volatilia,ex cepta modo pauca terra, unde nulla quidem operatio almo ἀsphaeram magis implet acribus, saepe pestilentialibus, inquinamentis, id late diffusus putrescentium foetor docet, quo, vel inviti, coguntur homines cavere a talibus locis infectis. Quando aluem Putrefactio haee intime resolvit tam humores, quam solida, serius, oeyus, in liquidum,molle, putidum, labidum, liquamens facile liquet, hujus ope, ct diluentis pluviae Poris telluris matris iterum insinuari omnia, quae inde excreverant prius. Sive rapta in aera cum rore, nebula, pluvia, nive, grandine, iterum in gremium terrae redeant. sive putrescentia in terra eum aqua in eoelo decidua in illam abripiantur. Attamen in arte, rerumque natura, non reperisimus tillam actionem tam generalem: agit enim in unuma quodque Vegetantium eodem mosso, eodem effectit. Acida, austera, alcalescentia, aromatica, calida, frigida, oleosa, phlegmattea, salina, eodem redueit. Eiscit, ut horum omnitim singularis fabrica, odor, sapor, color, virtus partieularis, absolute deleatur, fiatque tandem de omnibus absolua
255쪽
Omni nota tabem gangraenosam, quae in animalium corruisptione, ec tabo, observatur; aut & accedens proxime iII mutationi, quam Vegetabilia in corpore valido sanortim antis malium, patiuntur, dum excrementa alvi putrefacta gignunt, exeuntia alvo. Quo autem animalium vis vitalis fortiori motuque, aut febri, violentior, eo effectus horum in alimenta vegetantia magis respondebit Putrefactioni verae vegetantium. Utique Putrefactio ex omnibus actionibus artificialibus, ct naturalibus, omnium optime exponit actionem primam oris, Ventriculi, intestinoririn: quare neque adeo
explodenda undique plistoniel sententia, qui ethos ibidem
putreicendo praecipue mutari asserebat omnino etiam distinguenda venit haec Putrefactio a Fermentatione, prius ordinatim exposita Processu εχ. a pag. I 3. pari II. ad l66. vel ideo inprimis: quoniam viri in arte elari nimis confundunt, ubique, magno malo artium, has binas, quas ego puto qMam
distinctissimas habendas. Liceat proponere libere, ct pace
dissentientium discrimina. i. Cras lities, compressio, densi tas, major requiri videtur in Putrefactione Vegetantium, quam in Fermentatione eorundem. 2. Putrefactio agit in omnia omnino vegetantia, quaeeunque fuerint, modo sint mollia, ct sueculenta. Fermentatio tantum in certa quaedam, in alia vero nullo modo. 3. In calore qui in Putrefactione requiritur,di putrescendo sponte nascitur a gradu caloris sani hominis ad flammigenam violentiam usque; sed in Fermentatione si adstendit ad gradum caloris sani hominis, dissipatur causa fermentans, vappescit liquor. Neque calor etiam gignitur a sermentatione major septuaginta quinque gradibus; nisi in Aeeti fermentatione: sed nisi tum sistatur calor statim, non continget fermentatio oxypoletica, scI cor-xuptio liquoris vappida. 4. Ineflecti; qui in Putrefactio. ne omia iacit salina volatilia, aleatina, olea foetidissima, volatilia, terram ipsam fere volatilem; at Fermentatio contraneis acida volatilia, tenuia, Meali eontraria; sprirituosa
suaveolentia, inflammabilia s tartarum acidum; materiem igne alea linam futuram fixam aeque ae antea fuerat. s. Ir salibus. Qui Putrefactione ex omnibus iidem simplices, alcationi, foetidi, volatilissimi; ex Fermentatione acidi, fixi magi-mam partem, compositi ex spiritu, olere, sale, terra. 6. Putrefactio dat modum omnem penitus salinam materiem Ue-ιε vetan-
256쪽
getantium convertendi absollite, eerto, in unum, idem, fimis
plex, aleati volatile: Fermentatio certam,parvam, portiunculam materiae salinae vegetantium convertit in aeidum ii. quidum volatile, reliquum salinum relinquit fere immutatum .i vero, omnibus his acetirate consideratis, tamen censent, has operationes non esse distinguendas, sed inde rerum genera temere multiplicari, non amplius me opponam tignarus, quo argumentorum genere aliter in Chemia utenis dum sit. Fermentatio, parvo caloris gradu, latentem solvit aerem, qui eoncursu elementorum viscidum fermentabilis, certa temporis duratione, concutit ebullitione assidua, alte nuat, solvit, movet, spiritus inflammabiles aut liberat,aut generat. Putrefactio vi ignis majoris, aerem eundem, parvo tempore, movet, expellit, totam materiem mutat. Sed notabitis de Putrefactione Vegetantium sola hie acium. In haefinio demonstrationes in Vegetantibus: nam mutavit haee in formam Animantium humoribus similem. Ergo eo nos jam dueit. Caeterum de Putrefactione vid. omnino Egregius Daniel Cox. Αα Phil. N. Ioo. P. TOOa. N. IOI. P. Α
257쪽
onstat ergo ex praecedenti Operatione 88, possibile esse, imo alliduo contingere,ut Vegetantia quaecunque, omni omnino disterentia deleta, corianiti tentur in idem, vix ultra distingitenduin novi produm genus. Sive fuerint acida, acria, aleatina, amara, aromati ea, austera, blanda, calida, dulcia, inodora, insipida, medicata, odora, salina. sapida; venenata, urentia , cuncta, inquam,haee, ct si quae, alia, amittere singularem, propriamque, aequirere novam communem, indolem, per quam salina ale lescunt,volatilia redduntur; olea facile putrescunt, volatilia fiunt. Quod idem accidit vegetantibus, quae in alimenta assiimuntur ab Animalibus. Hinc tractatio Chemica Vege. tantium jam absoluta proderit intelligendis iis, quae ars in Animalium partes exercebit. Quod felicius ut fiat, ne cessa. rio ex historia Medica haec ponam. i. Animalia omnia, quae cognostinaus, vivendo perdunt perpetuo omnes illas partes, solidas; & fluidas, quibus certo tempore constant.. pili, ungues, epidermis, fineς omnium canalium, parietes interni, & externa superfietes horum id ' certo docet. Jactura haec continua sit abjectu patricidarum' minimarum, detritarum, aut expulsarii in faeieέ hinc non apῶparet, aut pro fluidis modo habetur. Perspiratio, exhalatio, - hidor, mucus, saliva, urina,alvi foeces, semen, haemorrhoides sanae. menstrita, foetus, Dei indinae; lochia, lac, haee fluida, ct solida, de eorpore utriusque sexus continenter au. serunt. Ossium fractorum, & quidem eum perditione saeῶpe fragmentorum; intra paucas septimanas instauratio in ina egrum, docet evidenter, ct haec vi vitae sanae moveri assia
258쪽
a. Non manent ergo, hoc resperui,quae fuerunt,sed quotidie perditis nova substituunt ex assi initis cibis, potibusque. ct forte aere: quia pullum ovi, incubatu foli, ovo supposito ponderosiorem Bellinus deprehendit. Constat igitur, qui.
hus irritritur, corpus; crevit quippe mi mole vix granulum ponderante corpus nostriim in adulti molem. Utique natum ita ex alienis crevit, ita adultum, detritum, reficitur ei
iisdem, sed vi sanitatis mutatis: 3. Alimenta vel de Vegetantibus, vel aliis ex Animalibus, petuntur, ut & potulenta ex iisdem; aut ex aqua. Fossilia nihil hue tribuunt; nisi salem forte gemmae, marinum, aut sontium cogites. Sed sine hoc vitam agi posse, dudum conis stitit nationum vel integrarum exemplis Brachmani, Pythagorici, alii solis modo vegetantibus &aqua usi longaevitate frui intur sana
re vescuntur vegetantibus. Boves, Cervi, Damae; oves, Caprae, Porci, Cuniculi, Lepores. Pisces quidem magni minutos comedunt, aut insecta, Avitimque quaedam raptura vivunt exanimalibus, aut insectis. Tamen frequenter vegetantia tandem originem alimentorum praebent animalibus, unde alia animalia vivitnt: quare S illa examinavimus primo, praemii sis octuaginta octo Processibus. s. Quare corpus hominis constat aggregato partium vegetantium inprimis : si enim bubulo Iadie, caseo, butyro, carinne, lititur, certe totus bos prius gramen, foedum, ct aquas fuit. 6. Chemicus examinaturus animalis eorpus vegetantibus solis nutritum, sciat primo Vegetantia explorata silain per artem. Id negligens errabit in eognoscendo eorpore Animalium. Hi ne ct tanta in his confiisio. . Postqliam vero mutationes Vegetantium limnes, arte cheinica obsesvabiles, explicatae; in examine chemicoAhic
malitini prima exploranda natura illius partie in animali; quae quidem vegetabili origine in corpore tamen animalis incepit amittere indolem suam, de jam induere naturam antininalis, quaeque pars sola haberi, tota seorsum explorari,potem ut ita se iri queat successiva haec immutatio etiam tune tria primis,quando adhue multum de veteri ingenio rettinet: me. litis ita pedetentim cognoscetur natura animalis, praecipue
259쪽
xs8 PRO LEGOΜENA . quidem corporis Humani, cujus gratia omnis Iabor fit, quam si statim examinat partem omnes jam actiones pactam totius corporis: ut silet praepostere sieri. Animal fit ex materie, quae non est id animal, sed quae per vires illitta animalis mutabitur in illud animal. Cognoscetis id, si incipitis ab illa prima mutatione, dc per successi s, naturales,
gradus, deinde sensim perspexeritis vero, suo, ordine omnes. Diu speculatus, unde ordirer haec Experimenta, tandem vidi, ex ventriculi contentis id fieri iron posse : quia mutatum, chyli specie, statim ac factum exit. Exereruentu vero alvi jam carent eo confecto. Chylus mesenteriret, aut choraciei ductus, viX obtineri potest tanta copia; imo est sani maximam partem lympha venularum lymphaticarum corporis. Tum Lae apparuit primo explorandum: Est enim chylus verus, longe minus Lympha dilutus, quam chy- Ius ubi subet aviae infunditur, adeoque alimentis propior. Fluxit per venas, cor, pulmonem, arterias, mistum fuit ergo omnibus humoribus, inde iterum fabrica uberum se.
Paratum , seorsum, examinari poterit. Est Lae liquor ex alimentis connuansis; deglutitis; ventriculo percoctis; intestinorum vi ct humoribus persectior 3 mesenterii ope. hujus glandulis, humoribusque & ductus thoraciei elabora
tior; venarum, arteriarum, cordis, pulmonis, humorum
corporis, jam aliquot actiones passis; assimilari ergo inisceptus; seorsum haberi, derivatu extra corpus, Potens. s. Hoe lacte suo, ex chyli propria materie confecto, omnia animalia nota, galactophora, nutriuntur, tam mares, quam foeinellae. Enimvero Lae aeque viris, quam foemiis nis, semper eonficitur e chylo. Foeminae id aeque parant virgines, steriles, nunquam puerperae, nunquam nutrices, quam matres, aut nutrices. Hinc proprio lacte vero Omne tale animal constat, nutritur, vivit, ex eo solo o.
mnia reliqua vi suae vitae parat, tam solida quam fluida. Quincteonstitit, solo lacte bubulo, aliove, hominem per
annos posse vivere, omnesqlie actiones exercere, omnes
partes corporis sui solidas, omnes humorum species, perfectissime elaborare. Hinc inde serum, sanguis, lympha, spiritus, os, cartilago, membrana, vasa. Ex solo igitur
Lacte si homo vivere potest per annos, id habet materiem
260쪽
in se omnium partium eorporis humani. Lac magis aeeedit ad naturam Animalis, quam Chylus. Chylus intestinorum vegetabili propior. Chylus ventriculi proximus Vegeo
tanti. Inde in ventriculo, oc intestinis, phaenomena Feris mentationis, ct Putrefactionis, natus, ructus, acidi excitatio, foetor, borborygini. Est enim verum emulsuin proc. 2I. tritu dentium, linguae, ventriculi, intestino
tum, factum eum saliva, liquore, gastri eo panereatico, heis patim. intestinati ; deinde Lae. Hoe, fi bonum, si in vase quiescit puro, primo aequabilissime candidum, dein eremorem album, crassiim, pinguem ejicit sursum, infra manetiae, defloratum didium, subcoexulescens pellucidius, tenuis , minus pingue quam antea. Si natus cremor aufertur prudenter, Lac remanens novum emittit, donee reliquum
retineat. Id idem in Emulsis. Omnium Animalium notorum Lae illa proprietate simile est, ut & colore album. Humanum valde dulce,& tenue; proximum Asininum I dein Equinum ; postea Caprillum ; Bubulum denique. Hine atrophieo, debilissiniis viseeribus laboranti hoc ordine praescribitur. Quamvis autem Lae emulsis vegetabilibus tot dotibus accedit, non tamen idem est: esagulum Iactis, paratum de sueeo ventrieuli ruminantium, si lacti miseetur. sacit inde unam, aequabilem, eoagulatam, scissi em, malin sim; quae brevi, sponte , seeedit in serum, ct colostra-tlim, vel caseosum. Quod in Emulsis non ita fit. Si igni
impositum diu ebullit, dispersa liquidissima parte, in butyrum recaseum, condensata eogitur, sed non in Inasiam ae,quabilem scissilem vertitur, ut serum sanguinis, aut ovi a linbumen. .Sapor ejus duleis. Non ingratus odor. Summa blandities. Est liquor medius inter sanguinis serum, &emulsum animale, sive ehylum. Hine varium pro diversitate alimenti, & animalis lae parantis. His notatis Che. mice illud examine mi F.