장음표시 사용
261쪽
Lae Bubulum recens non acet. non habet alcati, vix
I. 'dor, sapor, instillatio in oculum apertum, sanum, Inihil acidi, aut aleatini, vel salsi, quod his sensibus explorari potest, ostendit. 2. Calefacto illi, ut videtis, admiseeo jam ieeessive alcati purum volatile, ct fixum; nihil inde effervestentiae, aeidi praeseutiam testantis, oritur, sed perturbatio, & quaedam inspissatio, fit. 3. Alteri parci lactis sueeessive immiseeo aeidum Aeeti, Nitri, Salis , Uitrioli, nota effervescentiae oritur, unde praesentia alcati ullo modo colligeretur. Sed coaguIatio , ct inspissatio, fit. 4. Lae, in quo oleum Tartari per deliquium , confundo inhoe vase cylindrico vitreo eum Iacte, in quo oleum vitrioli.
cernitis, quanta oriatur uno momento effervescentia, rarea
factissima, rapidissima, violentissimal longe major, quam si tanta pars aleati puri fuisset affusa ad OIeum Vitrioli purum, ea copiat qua utrumque erat in hoc lacte. s. In hae vitrea cucurbita, purissimae, recentissime mi Iehum lae per alembieum destillat, igne centum circiter, ct sexaginta gra duum. Adstendit liquor aquosus, nihil spiritibus fermenistatis Vegetantium habens ulla nota. Neque aleaIi, rieque, acidum, exhibet ullo signo chemiso: ut videtis, dum illum luquorem , coram Vobis cominisceo cum salibus . oppositis, aliisque, quibus inquiritur in praesentiam alcaIi, aut acidi ubicunque: sed neque ulla imago salini cujuscunque apparet in hoe liquore t est inodorus, inspidus prorsiis, oeulo instillatus nihil mordet. In fundo autem flavescenε, crassa. pinguis, dulcis, massa remanet; quae grato sapore, dulei, placet. Postquam autem exploratur ad omne experimento. rum genus, nullam similitudinem acidi, alcalici, salini, nequidem jam habet.
En, Auditores exoptatissimi, haec est vera natura istius uisquidi, juxta haec examinati, ex materie Vegetabili , in finimalis corpore jam passi actionem inantionis, deglutitio.
262쪽
nis, minationis, coctionis ventriculi, intestinorum, meis senterii, dumis thoraeici, venarum, arteriarum , eordis, pulmonis, uberum. Quodque liquidum mistum fuit eum taliu , mucoque, oris, faucium, oesophagi, ventriculi, in. testinorum, eum bile vesicaria, cum liquore hepatieo, cum saliva pancreati ea, cum Lympha mesenterica, thoracica, capitis, cum sanguine denique. Unde nihil hie Fermenta. tionis perfectae in productionem acidi aut spirituosi, nihil Putrefactionis in excitationem alea testentis in sale, vel foetiis di nidoris in oleo, deprehenditur hactenus: licet magna pars morum animalis admistoruin hiate materiae vegetabili. adsit. Longe igitur alia idea hujus actionis, thylopolesios, ct galactopolesios, formari debet, quam Chernici vulgo solent habere, ct tradere. Quum vero Lae subdueatur bobus bis in die, est ergo duodecim horarum spatio peracta tota
haec operatio in corpore animalis. Si retinetur diutius, mutari, degenerascere a natura sani lactis, eorrumpi adeo incipit. Cepi autem hoc experimentum in Lacte Bubulor quia solis vegetabilibus, gramine, eove sicco, foeno, utiturct mera aqua. In lacte Muliebri, ex varietate alimenti, quandoque differentia, sed in recenti vix cognoscenda, in. venitiar. Fuere, qui tamen, acidum latens hie ami esse, quamuis non apparens ad experimenta dicta, asserunt; hi vero agnoscant, aeidum dici ratione sensuum nostroriam, aut ratione effectitum sensibus apparentium. Nihil hie tale.
Lae Bubulum recens cum acidis coagulatur, tu calore ebullitionis.
Invasis his purissimis, Lae recens Bubulum, pallea aqua dilutum, ne spissescat nimis ebulliendo, ebullit. Infundo uni Acetum. Statim grumestit, ςoagula format, parte altera remanente fluida. Alteri spiritum Nitri infundo, tertio spiritum Salis, quarto oleum Vitrioli, ubique effectus idem statim nascitur, nec calore graduum 2I2. potest eoagulatio haec impediri; quae omni alio acido fit, ut succo Aeetoiae, Berberis, Citrei, cremore Tartari, omphaeio,
263쪽
Ribesiis, Tamarindis, Tartaro, cte. Ita, quod ex se meis rat tam tenue liquidum, ut per fistulas arteriolas minimas transiret, tam format partes crassas, cohaerentesque, alia pars, serosa dicta, priore lacte Ionge tenuior. Si erassapa rs acido parata, aut & coagulo lactis facta, intra densum linteum summa vi Femitur, caseum pinguem format, qui eremore lactis constat & caseo proprie sic dicto. Ille aetate acerrimus, mordacissimus, nori aei lux fit, sed aleatino quasi propior utcunque nidore singulari, ct sapore penetrabili , saepe os inflammat. Quando vero lae quiescens orbatur prius cremore suo, ac dein coagulatur, ut prius, Per acida, aut per coagulum, caseus inde pressius in sum. mam siecitatem, durescit instar cornu, atque, igni admotus, perfecte ut eornu lentescit, ustulatur, comburitur, foetet.
Mira mutatio materiae limudiuim e Lactist Sed an non in. de omnia solida ι
Ingenium Laetis, ita eognitum, jam in receptaculis gal
ctophoris uberum tale est. Quare ibidem, simili materie salsa coaguli lactis, aut S aeido admisto, eo ut ri potest. Tum tenue serum papillis exit, crassamentum in vasis manet. Duritiem, tumorem, inflammationem, suppuratio. nem, scirrhum, eancrum inde, parit φ An eadem haee in glandulis ehylosis mesenterii possimi fieri In omnibu tamen his a eidi eoagulis Lae colorem album retinet. Inde liquet, corpora debilia, chylum, di lae album, faeere, ruishrum inde sanguinem difficilius conficere : quare acido abundant, acidum eructant, olent, sudant, totoque corpQ. re pallidi sunt. Quibus recte consideratis, plurima mala, , corpori humano evenientia, vere intelliguntur Μedieis.
Lae Bubulum recens ebulliens ad ignem cum arili coagulatur, savet, rubet.
Lacti Bubulo, recenti, pauca aqua diluto, ct in vase puro ebullienti, inlaude oleum Tartari per deliquium gut-
264쪽
tatim. Incipiet flavescere, magis,magisque, quo plus alea lini instillatur, quo plus ebullit, ita ut tandem a flavedine dilutissima adscendat in profunde sere rubrum colorem. Sed simul coagulatur, magis, magisque, secedens in massulas coagulatas, quamvis haud adeo magnas, compactasque, ut ab acido, nec tam facile durescentes. Tandem, sie satia diu coquendo, coagulata, crassa, rubra, massa conficitur.
Lae igitur, in acido, ct eoagulo proprio, eandidi coloris
tenax, etiam in ealore. flavet statim cum aleaticis, in mΘgrio calore, huncque colorem satis intensum per aleati &ignem usque in rubrum fere urget. Febricitanti valide animali, lactanti prolem, lae corrumpitur in uberibus. Fi qUς tum ex candidissimo flavescens, ex dulci salsum, ex crassulo saniosum tenue, interim crassamento eoagulato in mammis relicto, ex inodoro subfoetidulum, infanti horrendum, & fastiditum. In coagu Iatione ergo lactis, una eum febri calida, ct colore flavescente, non licet Medico eo-gitare de causa coagulante acida, sed de calore nimio, ct forte alcalescente potius degeneratione. Quin forte centies
Mediei observant, lae coagulari sie a febri, ubi ne semel id vident fadhun ab acido. Quin etiam in Boum peste ultima,
quum alimenta in ventriculo remanerent, nee ruminando
sursum, nec expellendo deorsum, excreta, atque ibi visce, eum incredibili fervore, putrescerent adeo, ut stomachum excoctum aestii tabefacerent, prorsus ut Processii 88 ex-Positum; tum vero lae in uberibus acre, flavescens, foetidulum, tenue, emulgebatur, aut exstillabat. Si jam porro Iacte per acida, vel ter eoagulum, coagulato, ct fervido al-cali admisceo, videtis, non esse verum, quod ubique asseritur, resolvi id coactum rursum in antiquum liquidum, ec resolvere alealia, quae ab aeidis erant densata. Inde etiam
intelligitur, lae eandidissimum, in eorpusculis valde debili-hus, ct frigidis proinde, diu admodum album manere, nee deduei posse in rubedinem naturalem : hine pallere perpetuo talia corpora, imo ipsum sanguinem dilutum, pallidum,
manere. Contra, iisdem instauratis, statim superari albitudinem,& rilbrum colorem redire. Pariter, si vires vitae valent,
quidem aliquid lacti in sanguinem vertendo dare, sed non
265쪽
aD OPERATIONUΜ CHEΜICARVM integre perficere, tum quidem color orietur post pallidum
flavescens, ruber non ; aut & viridescit, quae V regimina Chlorosis dieitur. Quoties vero vire. vitae valide insuris gunt, laeque fortius circumducunt, ct calefaciunt, tiam albus eoior subito perditui in ruberrimum cito vertitur, sanguis*ie saepe rubedine aucta, ater fere apparet. Tandem liquet lactis colorem in eorpore humano acidis scatente peri sistere : si aleglia ibidem dominantur, bilis calorem primo, sensim deinde magis intensiim , c, in rubra tenderitem, deinquirere. Album cessat duodecima hora post ultimum pastum: ut magnus Lqwerus docuit.
Lotium non acet, uon auali es, sed foetidum.
Lotium sumsi sani, redditum horis duodecim, post viti
'mum cibum, potumque. Hic liquor tanto tempore ergo sitit in corpore humano. Et quidem non multo minori tempore fluxit per idem eorpus vitae vi mistus omnibus ferrhumoribus, percuncta fortς vasa ejusdem. Est igitur a. quosum lixivium , quod abluit, sibi miscuit, nunc extrη rpus exhibet, quidquid in aqua potest solvi, ct per te-muid vascula uropoletic' renum transfluere. Spirituosa, salina, seponaeea, inprimis eontinet de sanguine. Et quidem haee cocta setit in naturam veram corporis humani'. quia jam duodecim horas subacta sunt vi naturae. Quando igitur Lae ipsum in corpore jam amisit propriam indolem, driam in serum sanguinis sonuerti cepit. Hinc etiam collegi illam urinam, quae demum redditur, postquam erudio quae ante duodeeitia a pastu horas confecta fuerat, dimissa fuit. Tale igitur lotium, semper potest colligi, extra corpus, ct tamen propriam naturqm humorum naturalium. Splementorum eorundem, perfectissime exhibet. Urina. t haec non est acida : quia saporent acidi nullum proseri; quia odorem aeidi non spirat; quia colorem rubrum admistu sui non conciliat succo cum aculis rubescente ; denique, quopiam, ut coram ipsi videtis, eatefacto huic lotio oleum
Tartara per deliquium instillo, sine ulla nota vel minimae
266쪽
pmervestentiae; rursusque alteri 'ejusdem portioni calidae spiritum salis Ammoniaci alcatinum tinniisceo, pariter abs - qtae Milo ligno vel motus vel effervescentiae. Mira magis dieami Urina viri copiam ingentem Vini Rhenani, acidi satis, ct cerevisitae etiam acescentis, cum ingenti copia Aeeti ad opsonia, ct fructuum horaeorum, comedens, bibensque;
duodecim horis hospitata in corpora, nihil prorsus acidi ullo experimento dabat. Quin ct in debilibus puellarum corsoribus, solis fere vegetantibus acescentibus, de lacte bubu-O, Pro eibo, potuque, Utentitim, urina duodecim hora. rum nullum efferunn acidi praebebat. Superat ergo naturae vis, hoe temporis spatio, inclinationem naturalem, qua vergunt vegetantia in acescentiam, aut acidum eorundem praesens Helmontius ergo jure dixit, acidum venis hostile. Falso Helinontiani hinc acida, primis viis inimica putantes, proscripsere ex omni usu diaetetico, ct pharma. uti eo, ac si venena forent. I aee demonstrata, Chemici admittunt. Turbabuntur sorte, dum dixero, in hoe lotio nihil esse unquam Alealini alicujus.. Id tamen verissimum. Videte enim. In hujus Urinae successivis portionibus calidis immiseeo aeetum, acidum Limoniorum, Spiritus Nitri, Salis, Chaleanthi, nil fit effervestentiae. Sed acida
haec urinae duodecim horarum eatidae miscentur, ut aqua
pquae sne bullis, absque strepitu. Quin re succos herbarum non convertit in viridςm ςolorem, ut aleatini sales
Hine eolligo, naturam humanam acida mutare, ut non
sint talia amplius: aeescentia prohibere, ne adtii acida fiant. Attamen, salva sanitate, nunquam sales aleatinos generare sed salsos neutros. Idque etiam Observavi in urina hominum, qui fervido aestu, morbisque inflammatoriis, laborabant; ubi vires vitae audiae lolium flammeum, foetidum, aere, pauciim, reddebant, Talium enim ipsorum uis rina, recensitis statim modis explorata, nullum signum alea lidabat. Cogitaveram tamen, an non inqschuria perfecta, diu retenta, calefacta, agitata,tandem actu alcatina evaderet Contigit, ut Clarissimus Vir, gravis annis, in morbum hune,
illi fatalem, incideret, lotium omne ultra quinque dies se- R s ' cum
267쪽
eum retinens. Sexto die uncias aliquot lolii rubri, turbidi. 'graveolentis, subito reddidit, laeto quidem, at fallaci, ominet neque enim postea vel guttam ultra demisit, inde mortuus. Hanc ego urinam statim meeum detuli dcimum, dc exploravi Ocyssime ad notas ehemicas. Nondum alcatina erat ad experiment . Quare scivi, centum viginti hor rum decursu calore eorporis, S actione circuitus vitalis, agitatam urinam, nondum aleatinam evadere: enim vero vesica in viro celeberrimo lotium haud continebat. Scivi, al- catinum nunquam in ullo humore sano bene valentis hominis nasci, sed quidem ingeri posse aliunde. Scivi, ne tu moris his quidem putridissimis id unquam fieri, si ve aeuti fuerint,
sive chronici. Fateor, semel in frumentario sene,calculuiu magnum gerente in vesica, nee apto, ut dextera Lithotomi liberaretur, huic aeri dolore saepe quasi enecto, erat lotium aleali urinarium olens; ct quum saepe detenta urina cogeret, ut peritissimus Chirurgus cathetere repelleret a collo vesicae obstantem caleulum sun dum versus, quo impedito lotio natura se liberaret, contigit semel, ut per negotia absente prohatissimo Viro, sustineret plures per hora-rgens, sed praepeditum, lotium. Quandy tandem, reversus auxiliator consuetam operam praestabat, irrina exiliit adeo acri, alcatino, putrefactae urinae proprio, foetore, ut pulmo incauti Chirurgi, attrahentis vaporem teterrimum, per aliquot dies m Ie affectus fuerit. Unde credo, neque enim dissiliens hoe lotium examinare valui themice, lotium attraditim in meatus pumieosi e leuit, ibi diu stabulans,calore fotum,forte induein re posse aerimoniam vere alcaiInam. ' Quidquid sit, certi sumus, nihil salis. Alcatini, nativi, in Urina haerere. Ergo neque in ullo humore corporis humani, quia urina sales tenet magis, quam ullus alius humor; tum, quia sales urinae sunt magis acres, at calescentes, citius vere aleatini reddendi. quam alterius humoris in toto corpore. Quam falluntur ergo Artifices, qui altum clamant, Sales alcatinos, oleo 3, volatiles, naturalea esse hominis Error, quem Chemia minus prudenter exculta introduxit in Medicinam, quem. sana Chemia unice iterum eorrigit. Foetor ergo. urinae sanae
individuus oleo attenuato putrido hine, ct volatili, non sativo tui aleatino debetur. Sapor amarus, ingratus, salsus,
268쪽
PAR s. II. IN ANIMALIA. 267saIl lolii eomposito, ct oleo simul debetur, tum sali marino, Mi plerumque adest.
Urina recens destillans vasis Hausis, ' dat aquam
foetidam, nausesam, nou alculinam, nec aci-
Lotium sanorum hominum coctum ex cucurbita vitrea, pura, leni igne centum & quinquaginta graduum, aequabiliter eontinuato, destillo, donec vigesima modo pars Iuperfit, exit aqua limpida adspectu. Urina autem, ex colore naturasistraminis, fit sensim rubicunda, ct prout plus aquae illius pellucidae adscendit, e semper profundius ru-hrum colorem aecipit, perque Varios gradus perpetuo altius tincta tandem nigra fere redditur rubra, valde spissa, turbida, opaca, spumae tenax. Prima illa pars limpida foetore ingrato, nauseoso, singulari, non alea lino volatili, dictinguitur. Quodque mirum, quamvis saepenumero iterum deis stillationem patitur, tamen semper hunc nidorem retinet; quin etiam si in aere aperto diu stat, olet semper, nunquam foetorem illum exuit. Indelebilis ergo fracidus hie odor est, intime innexus hiule liquori ita, ut acidi affusu ne quidem aboleatur. Nulli autem rei magis smilis est, quam halitui gravi, qui de abdomine vivi hominis per vulnera aperto spirat, aut de recentissimo eadavere hominis violenta morte suishito exstincti aperto. Sapor aquae illius nauseosus, ingratus, subputridus, non alcatinus, non salsus ullo modo, quomodocunque destillatio instituitur. Porro in destillatione hae nullae apparent in alembico striae, quibus spiritus fer mentati se manifestant. Et, si aquam primo egressam deinde iterum destillare facio, ne tum quidem ullus spiritus talis, vel minime copia, se manifestat. Quoties examinavi, flammam exstinxit, nunquam aluit, lieet quam sol Iicitissime fuerit depuratus. De ipsis hominibus generosissima cerevisa, vino meraeo, spiritibus stillatitiis, erebro, multiimque utentibus, ne sic etiam de urina ςodia spiritus hi educebantur;
269쪽
a68 OPERATIONUM C Η ΕΜ ICARUM. quod quis miretur forsitan . 'Quando autem liquidum hae
primum urinae cum acidis quibuscumque eommiscui, nullam unquam effervescentiae notam obtinui; nee etiam colorem succorum in viridem mutavit,ut altalia solent; non praecipitabat multum, quae in acido soluta fuerant; nulla rectis eatione dista unquam salem dedit conspicuum; nulla acida tinquam mutabat in salem compositum, neutrum: igitur non est alcatinus ille liquor. Sed iisdem experimentis captis ne minimum ejusdem signum exhibet;ut jam coram videtis, dum illi alealia fixa, vel volatilia admisceo, varios succos eum acidis rubentes affundo, reliqua modo dicta perago. Itaque propositum firmavi.
Puleherrimum est discere de levi hoc experimento multa,
ct quidem maximi momenti in Medicina, dogmata. Pars humorum salubrium maxime levis, tenuis, volatilis, est aqua fere elementalis; nisi quod in illa inseparabiliter eohaeret il- Iud alterum aeque leve, tenue, volatile, foetidum, po tridiquid referens, non natum de salino principio, sed ex oleo potius, ct tamen neutiquam spirituosum, fermentatum, inflammabile. Nulla igitur in iis fermentatio, qualis in seris mentatione deprehenditur, nulla confectio spirituum talium ; qui tam facile ab aqua separari possunt: dum foetiis dum hoc nulla arte queat se perari a sua aqua. Nullus igitur spiritus inflammabilis in nostris humoribus volatilis. Oleum
in corpore humano, per vires vitae longe volatilius conficitur, quam sal ullus in eodem corpore; cujus contrarium ereditur. Foetidum id oleo sum singulare vix usquam, nisi in perspirabili Sanctoriano, sudore, ct vapore, qui naturaliter
in cavitatibus naturalibus torporis. Spiritus sermentatilii vegetabiles, eorpori humano ingesti, non eunt ad Hrinae vias. An petunt superiora, turbant cerebrum, sensorium commune, originem nervorum ἶ an inde actiones cerebri, ct cerebelli, tam mire ametunt an ih hine tam facile, potiusque per cutis cireumferentiam exhalant de corpore φHine & novimus, nullum salem volatilem esse in eorpore humano, qui gradu aquae ebullientis inde adscendit: quidquid contra sentiant Autores Chemiei, & Mediei. Nihil aleatini volatilis, aut simplicis, aut oleosi. Acidi volatilis nihil. Quam, ergo
270쪽
ergo erit eorrigenda eirea haee hodierna Medietnal Caeterum foetor ille Iotii semper crescit, pro viritim incremento, in eorpore sano, ct decrescit eontra. Quo etiam plus labore quis, ct motu, corpus exercuerit, eo etiam semper augetur foetor, ct contra. Si in humoribus spiritus quis dicendus ab aerimonia, volatilitate, levitate, penetrabilitate; is non viis nostis, nec salinus, sed de oleo corrupto in putredinem similem Proe. 88. descriptae exoritur revera.
Urina recens, residua post Processum praecedentem , nou acet, non Es alcati, sed salsa, foe
Residuum erassum a praeeedenti destillatione, si commitistitur cum quocunque acido, ut alcati, non dedit unis quam ullum effervescentiae signum unde ullo modo concludi queat alterutra hujus natura. Sed neque & ex ullo alio signo. Aere quidem est quam maxime, saporem habet valis de salsum, quasi amarescentem, sed non alea linum. Odorem aleatinum non praebet, sed olet, ut prius fere. i ad deteris gendum a fullonibus, ct lanam depurantibus adhibetur, non depi rat, nee deterget; vim ideo lixiviosam saponaeeam non habet, quam tamen putrescendo quam optimam acquirit. Iii tota hae in spissatione nihil unquam apparet chylos, Iactei nihil. Neque etiam sollieitissime intentus unquam reperi vel minimum coagulati illitis apparere, in quod Lympha de vasis Lymphaticis, ct fetum de sanguine ad calorem, semper coeunt. Rursum nihil caseoli quoque adfuit quo in Och1nque tractaretur. . Semper autem, quo in spissatur magis igne, eo simul aerius, profundius coloratum, evadit. Sensimque ita, per gradus varios, colorem, spissitatem, acrimoniam, auget, inutatque quo magis in crassescit: ut ita pereurrat omnem diverskatem lolii, quae solet observari in morbis acutis, chronici ite. t It nobilis Bellini pii Iehre observavit: in acutis sane, quo fervidior febris, magisque dissipans humida, eo simul rubicundior, acrior, spissiori uriana habetur.