장음표시 사용
31쪽
et siuestre dileetionis in domino eontinuum et indesinens inerementum. Isto modo prepositi seribunt sibi. positis hiis mi e ponenda sunt. Νotandum spiod in elero tantummodo in principatibus constituti mutuo sibi seribunt et ad alios . I ei gratia ; inferiores autem apellat. ut abbates
simplices et prepositi et consimiles eis de se seribunt - miseratione divina . si ut de utrisque exemplariter superius est expressum.
0uomodo abbates Cynerciensis ordinis inter se se salutant υ. bbates isteretensis ordinis. qui sunt pares. ita quod altor alteri ratione siliationis non subest. sic sibi seribunt: Κarissimo et venerabili patri Clara vallensi abbati fratri, M. abbas Moribundi salutem et interam in domino haritatem. Patres vero abbates suis siliis sie: Dileolo ae harissimo in Christo filio domino L. abbati in Patim gartenperg frater R. abbas Saneto Crueis filialis vel debile dileelionis constantiam et salutem. Filii vero abbates patribus suis sic scribunt: Reverendo in Christo patri et domino B. venerabili abbati talis lodi frater O. abbas taliseeeleste. subiectionem in omnibus tam humilem quam condignam. Isiste9 modus Cysteretensium abbatum est inter se inVariabili' omni viee.ν. . lo .. Priores decani mutuo sic sibi scribunt. Prior priorem appellat: diloetum in Christo anat eum. virum religione eonspicuum, cum orationibus fraternam in domino haritatem. Sic deeanus decano. Primi erit, archiepiscopi. episeopi, archidiaconi, eanonici secularest. rectores ecclesiarum, inferiorum ordinum clerici sie scribunt inter se uno modo alterum appellando virum honorabilem. prudentem:
Diloe in in Christo lati primi peris ete. saluistin et septiformis gratia sapientie illustri, vel salutem de aeri elio in . Iemisalom selieiter
Salutatio scolastisorum adinvicem. Viro spee inhili. magistro. doetori decretorum Η. rpeior sentarum Wi nnensi s. lieet insuffici senset indignus salutem et in scolis philosophye malitiam exereere vel salutem et ea scire et docere in terris. que domino placeant in excelsis. - Sie etiam studens magistro proprio poterit seribere, 'positis debitis adieetivis laudis. voeando eum dilectum dominum et
Magister discipulo si e scribit: Κarissimo preamando dydascalo suo R. bone indolis iuveni l . rector talis loci salutem et sontem scientie quem desiderat adipisei.
32쪽
Viso quomodo omnis Herus extra papam mutuo se salutat. nune videndum est, quomodo idem ost clerus principes seculares extra imperatorem. de quo satis dictum est. Minores in clero seculares principes si e salutant: Magnifico
prineipi et illustri D. regi Bohemie, vel inelito duet Austrie, vel tali marchioni Gregorius servus .Iesu Christi per Dei gratiam talis
patriarcha vel talis eardinalis salutem et cum orationibus paratam ad queque beneplacita voluntatem. Ista erit salutatio maiorum in clero extra papam ad principes
seuomodo maiores in clero inferiores nobiles salutant: Inferiores principes. ut sunt comites. liberi harones. maiores in clero salutant preponendo eos in salutationibus et di eunt eis salutem cum plenitudine omnis boni et hoc sane si non subsunt iidem nobiles in idem in clero, si autem subsunt ei. tune idem clerus se preponit in salutatione. dicens eos fideles dilectos suos gratiam suam et omne bonum, exceptis patriarchis. cardinalibus. apostolice sedis legatis, qui semper preponunt se predietis nobilibus et distunt eis salutem in domino Jesu Christo vel salutem in Oiniti salutari. Ita si non subsunt eis. - Si autem subsunt ditioni eorum, scribunt eis, ut predictum est. gratiam suam et omne bonum. vel obtentum gratie et favoris. luomodo milites simplices et clienses galutent. Milites et lientes et alios layeos et burgenses usque ad servos glebe salutat predictus elerus scribendo eis simplieiter gratiam suam et omne bonum et salutundo quemlibet secundum conditionem suam, prout sagaei dictatori saei te patere potest.
Viso quomodo maiores in clero principes seculares et omnes nobiles usque ad clientes et infra salutant, nunc videndum est, quomodo predieti maiores in elero suos salutant eleri eos inferiores et quomodo e contra a suis inferioribus clericis et laycis salutentur. Patriarche, cardinales et ceteri maiores in elero scribunt suis inferioribus. Vocando eos episcopos vel abbates regules. sive subsunt sive non, dilectos in Christo fratres salutem et honum in domino Jesu Christo. vel salutem set sinceram in domino haritatem.
luomodo abbates simplieea et prepositos salutant: Simplices
prelatos et clerie os sive subsunt sive non , appellant maiores in clero
dilectos iu Christi, filios salutem et pipiutudinem omnis boni. ast iidem V. δ' appellat V.
33쪽
0uomodo gimplices auum episeopi suis inferioribus clericis: Episeopi simplices scribunt humilius unicuique illorum secundum suam
dignitatem et Osseium, applicantes propria et eonvenientia adiecti Va Fol. 10 d. conditionibus singulorum.
luomodo simpliera sera ahbatos et pretali ιυ suis. Abbates simplices et prepositi. simplicem modum seribendi habeant in suis inferioribus, eos in salutatione postponendo et appellando eos dilectos in Christo filios salutem et sine eram in domino haritatem. Inferiores in elero, ut abbates simpliees et prepositi et infra seribunt suis superioribus voeando eos, scilicet maiores in clero: reverendos in Christo patres et dominos obedientiam in omnibus tam humilem quam condignam. Sic monachus abbati, regularis Suo preeosito et sic de aliis. Uuomodo simplices religiosi acribune aibi mutuo: Simplices religiosi ut abbas abbati, prepositus preposito scribunt sibi mutuo, ut supra dictum est: abbatissis ut abbatibus scribunt abbatissa
abbati, ut abbas abbati scribit, mutata tantum sexus discretione. Abbatissa suis monialibus et moniales abbatisse, ut abbas mouacho et monachus abbati, discreto tantum sexu utrobique. Monachus monactor Κarissimo in Christo fratri, viro religioso ac prosesso tu tali monasterio frater H. peccator et inutilis monachus. vel frater talis professionis seu ordinis, vel ejusdem prusessionis et ordinis orationes in domino et de valle lacrimarum transire ad delicias gratiarum. Vel: post decursum vite huius eum angelis gloriari. Monialia moniali: In Christo sorori preamande, dilecte sane timoniali talis loci et talis ordinis soror E. . solo nomine mutuatis. eiusdem vel alterius professionis et ordinis cum devotis orationibus virginitalis florem immaculatum domino custodire. vel sic si non virgo: Omationes tu domino et in die iudicii ad dexteram domino eollocari, vel cum sponso ingredi ad nuptias glorie sempiterne. luomodo monialis monacho et e coiiverso hoe collige ex paragraphis precedentibus duobus, ubi docetur, quomodo monachus scribat monacho et monialis moniali. masculinum et semininum congrue coniungendo. Ν0ta, quod religiose persone luis possunt adiectivis circumscribi: persone religiose tali. septiformis supientie gratia illustrate, vel religione composite vel recto speculo redimite. - Νula etiam, quod sie scribitur volentibus ad religionem convolare . primo posito tytulo et conditione
34쪽
persone, subinfertur: salutem et ad frugem vite se vertere melioris, vel salutem et laqueos evadere huius mundi. Apostatia acribitur: Quando apostate excommunieati sunt sie dieitur: Viro peccatori vel damnatoris semitam ineunti redire ad cor
vel de habitantibus Cedar ad ovile proprium convolare 3 . Item de quarta tabula salutationam υ.
Viso de tereia tabula salutationum . nunc ridendum est de quarta, in qua ostenditur, quomodo omnes priueipes seculares extra imperatores seu reges Romanorum . de quibus supra dietum est. et quomodo omnes nobiles eisdem prineipibus, inferiores usque ad populares mutuo se salutant. Seeundo ostenditur, quomodo iidem principes et nobiles maiores in clero extra papam salutent. Tertio quomodo. inferiores laycos salutent. Quarto qualiter ab inferioribus layeis salutentur. duinto et ultimo modo quedam ponuntur notabilia valde
luomodo restea ae galatens. Rex regi scribit: Inclito principiet illustri domino O. regi Bohemie R. eadem gratia rex Ungarie dilectionem omnimodam cum salute. Si autem rex subdito regi scribit. potest se preponere et scribere sibi favoris plenitudinem cum salute. Puomodo minores nobiles scribunt sibi mutuo. Minores nobiles, ut comites, barones liberi scribunt sibi. persona recipiente premissa in salutatione, et appellando viros nobiles, spectabiles et famosos inserunt Wi fidelitatis obsequium indefessum cum salute. Puomodo miles milui. Miles militem appellat strenuum virum et honestum talis loci, et dicunt salutem cum promplitudine obsequendi. Militares vero appellant se viros dilectos et honestos et dicunt quie- quid possunt cum salute obsequii et honoris. Item generaliter nota. tam in persona recipiente, quam mittente, si su ut uniues et consanguinei. de hoc debent in salutatione sacere mentionem. Item n0ta. quod semper persona miliens tam pro se quam ad personam recipientem. posito primo proprio nomine utriusque, si tantum scitur, et adiunctis in salutatione debitis adiectivis potest utriusque cognomen subinferri. si scitur pro certo. Distinetio Vl. am Rande IV.
35쪽
0uomodo principes seculares ecelesiasticis μὰ extra papam acribunι. Principes seculares salutant ecclesiasticos et preponunt υeos in salutatione appellando eos reverendos in Christo patres etd0minos, positis nominibus dignitatum et osse torum, et di eunt eis Salutem et paratam ad liueque beneplacita voluntatem; ita si iidem
Aeeulares principes non subsunt ecclesiasticis. Si vero subsunt, tune appellant eos: reverendos dominos suos et seribunt eis salutem et condigne reverentie vel debiti homagii famulatum. luomodo minoribus prelatis scribant et elerisis. Principes seculares scribunt minoribus prelatis et elericis, sicut in secunda tabula continetur ad talem paragraphum i): - prelatos inferiores usque ad illum locum: si reges simplices si e salutant , ubi notarius propria nomina, si c0gnoscuntur, titulos dignitatum et officiorum, tam ad personam mittentis quam recipientis caute et congrue ponat, unumquemque Pircumscribendo convenietitibus laudis adiectivis, prout in secunda tabula colligi potest. Inferiores nobiles guos superiores salvia1u sicut in seeunda tabula continetur ad talem paragraphum ) - principes vasalli ete. usque ad illum locum - imperatrix etc. Hic etiam notarius attendat scribentis seu mittentis conditionem et distinguat vasallos et non vasallos, tytulos dignitatum, conditiones personarum. Aiugula singulis proprie coaptando; sic etiam minores in clero. ut sunt abbates simplices ceterique prelati et alii de numero clericorum scribunt superioribus laycis, ut in secunda tabula continetur uis talem paragraphum: - qualiter imperator ab omnibus salutetur usque ibi is principes etc. . hoc observato sie ut supradicium δ) est. Ubi luyci suis superioribusseribunt obsequium, ibi clericus seribat devotus in domino orationes. nec Omllia et singula studioso notario facile patebunt s. ouomodo legatus imp rasoria se gressat. Notandum ergo
quod legatus domini imperatoris omnibus se preponit, qui sunt in hiis provinetis ad quos legatione sungitur, non tamen se Vocat legatum sed presidem: verbi gratia: H. Dei gratia imperialis aule prefies super talem vel tales provincias generales viro inclito regi
36쪽
tali, vel duci. vel marehioni talis terre gratiam suam et omne bonum. Sic etiam possunt seribere maioribus personis in clero. qui sunt in distrietibus legationis sue. Omnes vero, qui Sunt in ipsius distrietibus cuiuscunque fuerint eouditionis, elerici sive layci. ipsum prep0uunt iu salutatione. vocando eum illustrem domitium suum et Meunt ei condigne reverentie famulatum, alias vero . ubi non lungitur officio legationis, scribit se simplieiter tamquam marchio vel dux. Notandum etiam. quod est disserentia inter principem et presidem: prinema est. qui iure hereditario ad minus habet unam terram. preses est, qui tantum de mandato imperatoris uni vel pluribus provinciis preest vel presidet ad tempus, sicut faciebat Pylatus inrit. lib. Judea pro Tyberio Cesare. Romalii iluo lue senatores et presecti urbis, qui pretorie preerant potestati auctoritate senatus et presecture, et quia Roma essei rvput totius mundi. se omnibus principibus preponebant extra papam. imperatorem. imperatricem. Sed quoniam modo facta est velut ancilla. que quondam fuit libera. cessante nune causa cessavit effectus. unde sicut duces vel marchiones modo de se
seribunt: -Inclito principi ac domino it. Dei gratia Sycilie regi. M.
eadem gratia alme urbis vel summus senator vel presectus salutem et prosperitatis obtentum . - Sic scribunt inferioribus suis tam layeis quam clerie is quemadmodum duces vel marchiones, ut dietum est superius in hac quarta tabula. - Ceterum quia consules civitatum. castellorum seu villarum in nostris non habentur terris. ideo apud nos non est usus scribendi ipsis. Verumtamen si contingat eis de nostris terminis fieri legationem, debent poni tanquin barones terrarum nostrarum et hoc non ex arte . sed potius consuetudine. que arti in
multis preiudieat. De qalais tabala salatationum Virgo de quarta tabula. nune subinfertur ultima sive quinia. In quinta tabula doeetur, quomodo populares se salutent usque ad servos glebe. Mariti uxores salutant ut principes uxores suas preter imperatorem . de quo predictum est: Sic seribunt: Inclite ac prei mande
37쪽
domine E. dileete consorii sue Λl. eadem gracia dux eiusdem terre cum salute itidissolubili dilectionis constan iam vel amoris. Sic eisdem principibus seribunt ii xores eorum; verbi gracia: Inclito priueipi et illustri, Larissimo et pro eunetis morialibus diligendo domino ac marito suo O. Dei graeia Bohemorum regi E. eadem gracia eiusdem regni domina nec non fidelissima consors sua eum omnimoda de voeione subiectionem tam humilem quam condignam. In seriores nobiles, ut comites et barones celerique nobiles ad uxores suas. et e converso uxores ad illos. humiliorem habebunt stilum, secundum cuiuscunque condicionem et dignitatem. Humiliores vero . ut cives et alii layci . scribant uxoribus suis simplieiteri sicut tune fuerit consuetum. Salutaeis siliorum ad parentes. verbi gratia: Reverendis et pre- eunetis morialibus diligendis A. et n. parentibus suis F. eorum filius vel silia eum subi petione omnimoda salutem. vel qui equid in mundo iucundius est salute, vel : salutem et qui equid boni .Ioseph Jacob prebuit patri, et multa similia. Salutatio parensum ad silios: Filio preamando Λ. et Ε. parentes sui salutem et quicquid Υsane Jae ob contulit, vel salutem et bonorum ponso reta imitari, Vel salutem et bonis moribus informari. Item de filiabus potest seribi hoc ad parentes et e converso, sexu tamen discreto. Salutaeio parentum ad adulterum silium: C. utinam vocandostio A. B. parentes sui pro salute angustiam, vel pro salute obprobrium
Salutaeio siliorum ad duros parentes: Κarissimis et precordialibus A. et B. parentibus suis II., solo nomine eorum filius, salutem et aperire paterna viscera indigenete filiali. vel : salutem et propriam earnem non odire. vel : salutem et cordis duriciam per pietatis maleriam removere. Idem teneas de filiabus. Salutaeis fratrum linter per Dulcissimo germano suo C. et Ogermanus suus. salutem ei fraterne dilectionis constanc iam et affectum, vel salutem et eam quam sibi desiderat sospitatem. Idem teneas de sororibus. - Verum si aliquis eorum est in dignitate positus, seribetur
sibi secundum dignitatem suam, non obstante 0nnexione fraternitatis. F. . ll e.
Ex predictis collige qualiter omnes consanguinei. quacunque linea
38쪽
sunt assilies. militio sibi seribani. observatis ci retinasiane iis et condicionibus personarum.
Conaunguineo vel alie femine sic se salutant: IJuleissime et amabili cognate suo. pulchritudine et morum eleganeia plurimum decorate. u. talis semina salutem cum plenitudine gaudi
Qualiter ad Amasius sit scribendum religionis causa per
Iudex iudiei: Multe sapiencie ae diserecionis viro P. tali iudici. tam iuris prudeneia quam laeti experieneia redimito, D. talis
iudex salutem et in libra ruetonis sedendo. singula sua perietali utinare, vel ἡ salutem et in omni iudicio mutrem Veritatis consulere raelonem . VeI salutem et cum mansuetudine per semitus ambulare iusticie et veritatis . Salutaeio ad hominem liberalem: Huic scribas, disereta. ut predictum est, cuiuiicione Ilersone. salutem ei gruiis digna postulacii
nibus elargiri. vel : salutem et omnium matrem consulere largitatem. I eurus saluiusur ei dicunt ei sululum, morum non nummorum congeriem coacervuro. vel : salutem et non denariorum sed poeius altitudinem mutes talis udorare. vel : salutem et ut, uvari in se avertere. que est ydolorum servitus. Mercatores sic geribunt: snlulem et lucrum consequi adop-lulum.
Salusaeis civium inter se 'ives iii xlii condicionem dignitatum et olliciorum salutant se ud invicem. prout plueuerit dictatori. Irtis meehanico operarii se simpliciter sululant sic dicendo verbi gracia: Viro discreto. artis sui orie in tali loco li. eiusdem artis vel alterius salutem et omne linitum. Amicus amiso: Dilecto et precordiali uini eo suo li. talis anileus
omnium bonorum copiam eum Aulule . vel : salutem et desideruto fortune incrementum. Vel: salutem ei prosperis successibus habundare. Sic potest socius socio scribere.
Inim laus inimi o. Quando inimicus seribit inimico. persona millens preponit se, laetio proprio nomine pers0ne recipientis, sed deseribit eum vel a cognomine vel a loco: verbi gracia: C. talis linino de tali loco viro tuli pro salute mortem, vel incidere in laqueum quem tetendit.
39쪽
uelisus nauclero. Νalleleri ad invi eum se salutant. seribunt sibi: et O ad portum pertingere cum fortuna. Vel: salutem et perieulorum diserimina evitare. Rusti s rustico: grieole simpli es seribunt ad invistem dicentes: salutem nec non frumento. vino et oleo stabiliri. Vel: salutem et in animalium soli hus hahumlare.
Expedita salutastion p. siue est pars epistole principalis et prima. nune videndum est de epistole pririe prinei pali secunda. siue est rapiae io benivolone te, siue pluribus nominibus appellatur, dicitur enim aliquando proverbium. Bliquando areι sa c9. aliquando Prohemium
nuncupatur: sed communis usus istam solet particulam distere captario benipolericie. eo fluod ipsa nego iii in congruum sive eommodum saeiat et animum auditoris benivolum reddat. Proverbium est quodam similitudo methaphori eo continens consuetudinem approbatam,sioui: Mus in sporia, ignis i ii sinu. serpens in gremio: hec tria non solent suis prebere hospitibus muneragrarios n. Hi ordium est prino ipium orae ionis . per quod nil nudiendum instituitur uilinius auditoris: v rhi gravia: Eius pietas est preeipue Pommendanda. qui dὰ prius quam sibi precum instaneia porrigatur, digno bene solo prevenit indigentem e9. Arenga est quodam prolixu presticio. que vii h ni Volen iam rup-Fol. l l . . landum premittitur . et lino raro uti quis utitur ripuit modernos. nisi in curia Itomana: verbi gi :ipia: - ui se it se aliis prepositum. non moleste serut o ali Iustin si hi esse prelati ini: ipsa nam iliae Ilumana ecclesia, quo disponente Doni ino muter esi cunetorum fidelium. ita vires suus aliis edeles iis disposuit largiendas. ut in partem vocate V sint sollieitudinis. non in litoni ludi ueni potesttilis. Hinc si et c. Prohemium est sermo pream huius nil distenda. sic verbi graeia: -Cum
tales esse debeamus apud si uidit os fiunt A nos. cum subditi essemus. nostros esse volumus 49 prela loq. miramur vehementer. quod contra
talem se eleri cum rigiditas vestra adeo est effrenatu ele. Capta iobeninolentia est quoddam blandimentum . iluo recipientis animus benivolus redditur ei rea porsonam milleniona: verbi graeia: - Vobis
40쪽
regraeiari non sussielmus quod multis beneficiorum impensis esse tibiis hactenus me respieere voluistis. unde quod per vires meas non valeo. suppleat qui est bonorum omnium retribulor. -. Xotandum vero quod hec particula debet esse consors cum sequentibus in materia, ita quod bene eonveniat materi se et milleniis niseelum exprimere videatur, alioquin magis erit dedecori quam honori. - Item notandum, quod captacionem benivolencie non est necesse Semper ponere, quia quandoque by laeetur omnino, quandoque artificiose inseritur narraei uni vel petieioni.
De narraelone Sequitur de narracione, id est tercia parte principali epistote. Est autem narracio rerum congestarum post eio narraeio est intencionis eius qui scribit explicacio. Xotandum eo iam si seribas maiori persone inter lateos sie dicas in principio narracionis: Excellene te vel nobilitati e 9 vestre significo. Item notandum O. si maiori in elero seripseris. dieas 99: Reverene te vel sanctitati, prudenete, disere ioni vestre signifieo. Νolandum e tum, quod narracio alia est simplex. alia duplex. alia multiplex simplex est quando tantum unum narratur negocium. duplex est quando duo narrantur negocia. multiplex quando plura narrantur neg0eia. Sed maxima caucio est adhibenda in ii ego iis pluribus: Ne primum medio, medium ne diserepet imo l). Ad hanc cautelam quedam sunt vincula adhibenda, hec se ilicet: interea, insuper. ceterum et similia materie convenieneia, quoniam
quod saeit pix in navi, hoc faciunt coniunctiones. proposieiones et adverbia in literis. De pelleione xy. Sequitur de pelicione, que est quarta pars principalis epistide. Est autem pelicio, qua in epistola rem aliquam desideratam pelimus. Et notandum, quod septem sunt modi qui cadunt loco petieionis in
au intenetonem Z. - υ quandoquidem Z. - υ Dist. IX. - rerum gestarum velut gestarum post elo; alius: narracio Z. - o vel inagniseeneia Z. not. sellit Z. - iuue dieas Z. - alia est duplex, alia simplex eie. V.
Hor. ara poet. 152. Primo ne medium. inedio ne di eropet imum.