장음표시 사용
101쪽
98 DE LEGE AGRARIA OR. III , CAP.
confirmabuntur Opti illo iure. Habet publicos reddam privatos. Denique eos landos quos in agro Casinati optimos et fructuosissimos Continuavit, quum usque eo vicinos proscriberet, quoad oculis consormando ex multis praediis unam sundi regionem formamque persiceret, quos nunc cum aliquo metu tenet, sine ulla cura possidebit. Et quoniam, qua de causa et quorum causa ille hoc promulgarit ostendi, doceat ipse num ego quem possessoren defendam , quum agrariae legi resisto. Silvam Scantiam vendis populus romanus possidet; defendo Cain panum agrum dividis vos estis in possessione non cedo. Deinde Italiae, Siciliae ceterarumque provinciarum possessiones, venales ac proscriptas hac lege video vestra sunt praedia vestrae possessiones; resistam atque repugnabo; neque patiara quoquam populum romanum de suis possessionibus in consule, Gemoveri praesertim quum vobis nihil quaeratur. Hoc enim vos in errore versari diutius non oportet. Num quis vestrum ad vim ad facinus, ad caedem accommodatus est nemo. Atqui ei generi hominum, mihi credite, Campanus ager, et praeclara
illa Capua seroatur exercitus contra vos, contra libertatem vestram, contra Cn. Pompeium constituitur: contra hanc urbem, Capua contra vos, manus homi num audacissimorum contra Cn. Pompeium, decem duces comparantur. Veniant coram, et quoniam me in vestram concionem , vobis uagitantibus, convoc verunt, disserant.
quod cum Ernestio et Beckio recepi. Promulgaris Sies eri coiri Mi
Ucaserunt quo convocare de uno non dicatur necte monuitarn referendum esse is eoa, qui Ciceroneni comitiunt se iis a vocaveravi.
102쪽
104쪽
L. Apuleius Sa minusquum esset quaestor Ostiensis, ab eo rei
frumentariae procuratio translata est ad pruinpen Senatui et civitatiam Scaurum. Quam ignominiam aegerrime serens, dolorem suum magna eontentione animi persequebatur c Cie. pro Sexti cap. 7 . Itaque quum ptimum tribunus plebis A. V. C. GSi Marii partibus inseroire coepisset, legem de maiestate tulit. Tribunatu defunctum Q. Caecilius etellus censor senatu movere voluit, ob vitae dedecora, dissentiente autem Ollega Me incere non potui Apuleius hanc iniuriam ulturus A. V. Ma tribunatum iterum pelli Advmariorum tamen
diis ori in est, ut Uinm iam tribunis realis extremo Deo A. Muius Sullan Meompetitor ei praeserreturimae repulsa a epta, at vinus, viri conmile et praetore designato Glaueta siventilina, factionem armaiorum iuvenum in Nonium e mitii, redeuntem im ita , qui profugientem in caupona quadam ammouit confoderunt. Postero die summo mane, antequam nequeos populus conveniret in comitium, Apuleius Saturninus iterum tribunus plebis creatur. In hoc secundo tribunatu A. V. 65M, primum issem agrariam tulit, ut Gallicus ager, e quo Marius Cimbros expulerat, populo romnno divideretur, et ut veteranis in Africa cantena iugera dividorentur. Deinde legem promulgavit de eoloniis in Siciliam , Achaiam , Macedoniamque deducendis , qua lege simul hoc Mario consuli detulit, ut in singulas Colonias ternos cive romanos sacere posset. Priori legi adiecta erat clausula, ut si plebs eam scivisset, senatus intra quintum diem in eam iuraret Lex non sine tumultu ac sedi-
105쪽
tione perfertur. Quo facto Marius consul ad Senatum refert de iureiurando, et quum praevideret senatum hoc recusaturum
ipse simulavi se ei sentiri , et se sua sponte iuraturum esse
negaViti uini autem die post Marius, Quaru propere coacto, ait se plebem sulere studio leo sinentes, itaque se iurare Velie in legem, Me tamen eum exueptione, quatenus lex sit
Mais M. I. M saetis mi a postea ostendi posse non esse legem , qua per vim et Iove tonante praeter morem maiorum lata sit. His dictis Marius surgit, et ad aedem Saturni pergit, ibique primiis ipse eum amicis iureiurando se obligat. Idem
ceteri omnes senatores faciunt. Solus Metellus in legem iurare noli iit, ac propterea exsulatum abire coactus est Saturninus vero ut tertium tribunus plebis crearetur effecit, simul lue curavit. ut L. vitium Firmanum, quem Gracchi filium esse mentiebatur, hominem libertinum collegam nancisceretur. Quum autem comitia consularia haberentur, velletque Glauciam praetorem, sediti
num socium, consulem creari, C. Meminium, competitorem.
quem M. Antonius cos des collegam habiturus videbatur, interficiendum qi rarit a pr etrum cum lactione sua alia consilia
i iit, qu---ditione in urbe ciendas spectatranti Tum Sinosino, vidi rentinosi id ne quid respubliea detrimens e peret, hiarius, quan vis invitus, pae oonvocatis ad arma optimatariis,
supplicium servare vellet. Hui 'ro liuo praetextum et similati0nem esse rata, tectum quiri e revulsu, et Apuleium Satur Dinum cum omnibus auis, quos inter erat etiam Q. Labienus, tegulis iniectis in iureniat. Eius igitur ex fratre nepos T. Attiua Labienus XXXVI annis post C. Rabirium perduellionia reum feeit. Saturninum trin. pl. sacrosanctu in ah e interfectum esse ri initiatus A. v. C. so Cicerone et Antonio coss. Ac primum quide ui res acta apud Duumviros, ut erat olim in crimine perduelliouis constitutiu non tame more antiquo a populo me in , M a praetore a reo datos, Iulium Caesarem et quium C es rem Melonis in ivli p. ac Iulium caesar erecipsuum alis, sortias evuc mi inrio perduellionis diem diceret, eum- ρος -- ludimi in reum ductuitu iam eupide condemuasse, ut ad populum p --ami nuui aeque ac iudieis Merbitas prorueriti
106쪽
Quum igitur Babirius a duumviris o populum provocasset, desen mini eum Q. oriensius, et post eum Cicero consul, ab accusatore in semihorae spatium inclusus Fortasse tamen nabirius apud populum etiam damnatus suisset, nisi Metesius celer augur et praetor vexillum de uniculo detraxisset, quod moremiorum hanc ,im habuit, ut comitia centuriata dirimerentur, nee illo die quidquam decem posset. Labienus autem, etsi iudbeium hoc modo interi uptum instaurare poterat, tamen abiecit ecuinionem, nec postea Rabirio molestus fuit. Si ille tum hoc periculo solutus discessiti
Exordium orationis Cicero petit a causis, quae eum ad Rabirium defendendum perinoverint eas iue parti in in micitiae vetustate, in dignitate hominis, et ratione humanitatis, partim in ossicio consulis salutem reipublicae tuendi sitas esse demonstra Vnius enim hominis innocentis senectutem, infirmitatem, solitudinem lino accusatione idcirco tentatam esse, ut nihil posthac auctoritas senatus, consulare imperium et consensio
honorum eontra perniciem civitatis valeret. Itaque laborem in sindendo Rabirio praeeipue suum esse, studium vero eius conseriandi commune sibi eum populo esse debere Melarat; sequitur brevis depulsio aliorum eriminum Rabirio obiectorum , quo quum promus vana et sutilia sint, longam orationem non desiderenti itaque respondendum non esse de locis religiosis et lueli, quos Meusator a Rabirio violatos esse dixerat, eo de poeulatu facto, de tabulario incenso, da sororis filio necato,
de servis alienis retentis, aut de civibus romanis verberatis, denique de impudicitia reo obiectari cap. 3. In resutando crimine perduellionis prini uni orator se ipsum defendit quod iudicium perduellionis a se sublatum esse Labienus fuerat criminatus cap. 4 5. Deinde Saturninum negat a Rabirio intersectum esse, quod quam iam satis esset ab Hortensio demonstratu in ipse in eo versatur, ut ostendat iure occidi Saturninum potuisse, et eon--
steatur intersiciendi eius e in una eum plurimis clarissimis viris, honestissimis et optimis Vibus, Rabirium arma cepisse;
p. 6 1i. Huius argumentationis extrema pars una cum iota orationis eo usione desideratur.
107쪽
DRAT ira I. Etsi Quirites, non est incae consuetudinis initio
dieendi rationem reddere, qua de causa quem quo defendam propterea quod cum omnibus civibus in eorum periculis semper satis iustam mihi causam n cessitudinis esse duxi tamen in hac de sione capitis, famae, fortunavumque omnium C. Rabirii proponenda ratio videtur esse ossicii inci, propterea luo Ι, suae iustissi ino niihi causa ad hunc defendendum esse visa est, adcin vobis ad absolvendum debet videri. Nam me tum amicitiae vetustas, tum dignitas homianis, tum ratio humanitatis, tum mei e vitae perpetua consuetudo, ad C. Rabirium defendendum est adhoritatu tum vero, ut id studiosissime facerem, salus
reipui, Ilicae consulare Ossicium consulatus denique ipse milii a vobis una cum salute reipublicae com
mendatus coegit. Non enim C. Rabirium culpa dolicii, non invidia vitae, non denique veteres, iustae, gravesque inimicitiae civium, in discrimen capitis
Perditullionis damnati virgis eam et unco per urhis vias traeti ad extremum cruci, aeratorum tristar, sussise
mihi ιna cibis tim , quod Ernestium iure ostendit. Reeeri alterum . duo-
is, quae ei in ninniem venerma. Bemus,Miseum renos inclusit. Non enim C. Rabirium euhis a Leti 'abirius non suo, sed da resim nomine in diaeranis' opilis vocatur, quod consuli parum ad arma vocantiet remp. salvam eis voluerit. TvRA. Inoisba,itae rate recte cod. Franc. edd. Med. Iunt. Mi Mim idia, isque μή d by Orale
108쪽
PRO C. RABIRIO, CAP. IOPvocaverein V scit ut illitia suminum auxilium maiestatis
atque imperii, quod nobis a maioribus est traditum, de republica tolleretur ut nihil posilia auctoritas senatus, nihil consulare imperium, nihil consensio bonorum contra pestem ac perniciem civitatis valeret, ideirco unius hominis senectus, infirmitas solitudoque
tentata est. Quamobrem , si est boni consulis, tuum cuncta auxilia reipublicae labefactari convellique videat, cree opem patriue, succurrere saluti sortunisque communibus, implorare civium fidem suam salutem posteriorem salute communi ducere est etiam bonorum et seruum civium, quales vos omnibus rebpublicae temporibus exstitistis, intercludere omnes
seditionum vias , munire praesidia reipublicae, summum in consulibus imperium, summum in senatu
consilitam putare ea qui sequutus sit, laude potius ei honore, quam poena et supplicio dignum iudicare. Quamobrem labor in hoc defendendo praecipue meus
est studium vero conservandi hominis, commune mihi vobiscum esse debebit. II. Sic enim existimare debetis, Quirites, post hominum momoriam rem nullam maiyrem , magis perbculosam, magis ab omnibus .vobis providendam, neque a tribuno plessis suscepiam, neque a consule deiam sam, neque ad populum minanum esse delatam.
Agitur enim nihil aliud in hac causa, Quirites, quam
ei stillabim eo ut habebat, et a darem evocare poteritum iam . Idetrvo tinia hominis senectus Post ideire vulgo additit in his rebuseMertendis in quo glossam verbi ideireo recte agnoscit Ern. Dignum iudi- , Muri quinque codd. inc . .
plerique reCePerunt. Summum auxilium' Senatuscon insultam illud significat, quod extremis
resp. temporibus seri soletini, ut sederent eminuto, ne quid uinbii
detrimetiti caperet. Tvllis Consulam im rium LNam ex illo senatusconsulto summum imperitum
109쪽
ii nullum sit postlia in republica publicum consilium , nulla bonorum consensio contra improborum furorem et audaciam, nullum extremis reipublicae temporibus perfugium et praesidium salutis. Quae quum ita sint, primum, pio in ianta dimicatione capitis, famae fortunarumque omnium seri necesse est, ab Iove optimo Maximo ceterisque diis deabu que minortalibus, quorum ope et auxilio multo magis haec respublici, quam ratione hominum et consilio gubernatur, pacem ac veniam peto precorque ab iis, ut hodiernum diem ei ad huius salutem comsem andam, et ad rempublicam constituendam, illuxisse patiantur. Deinde vos , Quirites quorum potestas proxime ad deorum immortalium numen accedit, oro atque Obsecro, quoniam uno tempore vita C.
Babirii, hominis miserrimi atque innocentissimi, et salus reipublicae, vestris manibus sunt agiisque per mittitur, adhibeatis in hominis fortunis miserie diamin reipublicae salute sapientiam, quam soletis.
m. Nunc quoniam, . Labiene, diligentiae mea temporis angustiis obstitisti, meque ex comparato et constituto spatio defensionis, in semihorae curriculum
coegisti, parebitur, et, quod iniquissimum est, accusatoris conditioni, et, quod miserrimum, inimicii testati Quamquam in hac praescriptione semihomio patroni mihi partes reliquisti, consulis ademisti: prinpterea quod ad defendendum propemodum satis erit hoc mihi temporis, ad conquerendum parum. Nisi
Proxime' maxime eod. Frane. Falso etsi id in inoam involutim T. Labiene mi trib. pleb Ciee- - Lanib. testatur.
auspiciis Caesaris. Tvas hie vulgo additur , recte deleverunt Curri iam L Budaeva et olona Lamh. Em. Et alis, duobus codd. niecerunt legendum esse cir uum. Oaa.
110쪽
PRO C. R BIRIO , CAP. I io 7sorio de locis religiosis ac de lucis, quos ab hoc violatos esse dixisti, pluribiis verbis tibi respondendum putas quo in erimine nihil est unquali abs te dictum, nisi a C. Macro obiectunt esse crimen id C. Rabirio. In quo ego denum' meminisse te, quid obiecerit C. Rabirio Macer inimicus oblitum esse, quid aequi et iurati iudices iudicarint. An de peculatu facto, an de tabulario incenso, longa oratio est expromenda' quo in crimine propinquus C. Rabirii iudicio clarissimo C. Curius pro virtute sua est honestissime liberatus; ipse vero Rabirius non modo in iudicium horum criminum, sed ne in tenuissimam quidem suspicionem
Verbo est Unquari vocatus An de sororis filio diligentius respondendum est quem ab hoc necatum ESSedixisti, quum ad iudicii moram familiaris funeris excusatio quaereretur. Quid enim est tam veri simile, quam cariorem huic sororis maritum, quam sororis situm fuisse atque ita cariorem, ut alter vita crudelissime privaretur, quum alteri ad prolationem imdicii biduum quaereretur An de servis alienis contra Iegem Fabiam retentis, aut de civibus romanis contra m Porciam verberaiis aut necatis plura dicendari . ι aris ino-- Locus erat ubi aeta et tabulae publicae re
ponebantur. Quiam id igitur obiiceretur Rabirio, nondunt patefactuin eratae quo incensum emet quod Q. Sosius
Euromenda' oe cum Ili inuti ei Lambitio edidi . Ernestio troque probatum , Pro uig. exyrimenda. c. Curitis Vulgo C. Curtivi. Sed
reor, causam diseret , ad probationem iudicii filium sororis a Rabirio necatum obitetebant. Qui autem funus familiare ducit, iustave mortuo facit,neo in ius ne in iudiesum vocatur. sed verisimila non est bidui au-
tantum facinus esse perpetratum: nee probabile est eariorem ei maritum sororis quam siliuiti fuisse. v N.