M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

발행: 1827년

분량: 661페이지

출처: archive.org

분류: 로마

251쪽

onisio nos forum non attigeris rasueris tamdiu et, qui longo intervallo veneris, cum iis, qui in sero habitarunt, de dignitate contendas Primum ista nostransSiduitas, Ser i nescis, quantum interdiar asserat

homini laus fastidii, quantum satietatis. Mihi quidem vehenienter expediit, Positam in oculis esse gratiam. Sed tamen ego inci satietatem magno meo labore superavi, et tu idem fortasse verumtamen uirique nostrum desiderium nihil obsuisset sed , ut hoc omisso, ad studiorum atque artium contentionem mxertamur qui potest dubitari, quin ad consulatum adipiscendum multo plus asIeriit dignitatis rei militaris, quam iuris civilis gloria Vigilas tu de nocte, ut tuis consultoribus respondeas : ille, ut eo, quo antendit mature cum exercitu perveniat Te gallorum, illum buccinarum cantus exsuscitat. Tu actionem imstituis, ille aciem instruit. Tu caves, ne tui consubiores ille, ne urbes aut castra capiantur. Ille tenet et scit, ut hostium copiae ui, ut aquae pluviae a ceantur ille exercitatur in propagandis inibus, tu

sationis figura hoc loco indisnati nes, ut, is tu es quis mihi es, ----uM 'O auis in pron nitiae elegans idiotisvivs qitalis et in

aliis linguis nito ac vi lilair Pimrratarae, qui mihι tibi ad acres Mentum ι, eum fiunt senes. CAM.

V. 3, 27. De dignitate' Ita eodd. plurimi. Praepositionem de iniseruiit edd.

Lamb. Goi se Graii Ginem p. Quintil. i. l. eam habent eodd. multi et edd. praeterium et Gesu. 'inl-

esse quam prodesse ad honores meipiendos poniti contra veto pro Cn. Planeis miraria in modum pro

desse prae sentiam, ita illa aettieet causa postulante, vult ostendere. CAN.

Magno m. tioni e supera i mane urbis Mitietatem ei sistidium reorum

defensione superavi.

Intondi Contendit Iegitur p. Qii tulit lX, 2, in edd. aliquot; at ibidem IX. 34 3 est intendit. p.

ut ma ne, quo intendiet. Exercitatur Vulgo exerestrius oti At ap. Quintil. I, , 3 3a citi eodd. aliquot et edd. veti exercitaιur, quod,

ui s. i. apiriis, reeepi.

252쪽

PRO L. MURENA , CAP. II 49 in regendis. Ac nimii lini dicendum est enim, quod

sentio rei militaris virtus praestat ceteris omnibus. Haec nomen populo romano, haec triti urbi aeternam gloria in eperit haec orbem terrarum Parere

huic imperio coegit omnes urbanae res omnia haec nostra praeesaxa studia, et haec forensis laus et i dustria, latent in tutela ac praesidio bellicae virtutis.

simul atque increpuit suspicio tumultus, aries illico

nostrae conticescunt. XI. Et, quoniam mihi videris istam scientiam iuris. tanquam filiolam osculari tuam, non patiar te in tanto eri ore versari, ut istud nescio quid, quod

tantopere didicisti, praeclarum aliquid esse arbitrere. Aliis ego te virtutibus, continentia, gravitate, iustitia, fide ceteris omnibus, consulatu et omni honore

semper dignissimum iudicavi. Quod quidem ius cirile didicisti; non dicam, operam perdidisti, sed illud

dica inci nullam esse in illa disciplina munitam ad consulatum viam. Omnes enim artes, quae nobis populi romani studia conciliant, et admirabilem dignit lem, et pergratam utilitatem debent habere Summa dignitas est in iis, qui militari laude antecellunt. Omnia enim, quae sunt in imperio, et in statu civitatis, ab iis defendi et firmari putantur summa etiam utilitas; siquidem eorum consilio et periculo, quum republica . tum etia in nostris rebus perfrui possumus. Gravis etiam illa est, et plena dignitatis, dicendi sa-culias, quae saepe valuit in consule deligendo posse consilio atque oratione, et senatus, et populi, et

Iustitia si te Illi reseripsi auctore Lambino . non solum Ilii insole Ille, Mimo e-in-ua . sed etiam, quia aequitur invinis innitio posse quis proe esserat alias.

nestio in mentem velut corrigere

concilient.

Quae saepe -- in eo a M. M o I re parenthesin eo uiuunt, ut nillil opus sit quae deleri, quod Em delendum puta L.

253쪽

οRATiο eorunt, qui res iudicant mentes permovere Quaeritur consul qui dicendo nonnunquam comprimat tribunicios sit rores,iniri concitatum populum flectat, qui largitioni resistat. Non mi Pu in si Ob hanc iacultatem homines saepe etiam non nobiles consulatum consequuti sunt praesertim quum haec eadem res

plurimas gratias, firmissimas amicitias, maxima studia pariati Quin uni in isto vestro artiscio, Sulpici, nihil

est.

XII. Primum dignitas in tam tenui scientia quae potest esse Res enim sunt parvae, prope in singulis literis atque interpunctionibus verborum occupatae.

Deinde etiamsi quid apud maiores nostros sui in isto studio admirationis, id enuntiatis vestris mysteriis, totum est contemptum et abiectum Posset agi lege, nume, pauci quondam sciet it Fasios enim vulgo non habebant. Erant in magna potentia, qui consum lebantur a quibus etiam dies, tanquam a Chaldaeis,

isto ture, male Graevio placebat lectio cod. Fratio etiam a quid apud maiores fuit i ιdustriae isti admirationis. Vera est viilgata: tiumst

admiration liquid siti Huid maiores nostros iu isto studio iuris, id Di inusium enuntiatis vestrum Meriis, mi motivnpium. μι-issi me Agere lege, est, suum ius tu iudicio a metore legibus petere. Lib. a in Verri Quis unquam

isto praetor . Chelidone in ita , lege agere Potuit ' Lege agere uon quoti

die, sed sustis taurun Nebus licetisti misti aurem dies non oninibus olim uoti erant, sed a pontiscibus p-

rum scriba Cn. Flavio Ad ille lib. vi quid o profuit, qui μου lusito, Oeri,inatam viant quodam

temPoreialam labulam, ut dies agendi peterentia a paucis Nec Mero patietatin huciores , Cn. Marium scri m

ruin ol, servatione. Iti id titillii eventurum , et ii quisque salo natus

e et, praedicebant Petebantur igitur agendi dies a poniisesbus, anquam ab iis qui , tanquam Chaldaei, de itis, malisve diebus divinare pos

sent. MAI.

254쪽

PRO L. MURENA, CAP. Ma 5 i iebatur. Inventus est scriba quidam Cn. Flavius qui cornicum oculos consserit, et singulis diebus ediscendis fastos populo proposuerit, et ab ipsis cau-

iis iurisconsultis eoru in sapientiam compilarit. Itaque irati illi quod sunt veriti, ne , dierum ratione er

vulgata et cognita, sine sua opera lege posset agi, notas quasdam composuerunt, ut omnibus in rebus ipsi interessent. Quum hoc fieri bellissime posset: Fundus Sabinus meus est: Imo meus deinde iudicium noluerunt vinovs, inquit, qua EST IN AGRO, ivIsABINus v Arva satis, isse Cedo, quid post '

EUM EGO EX IURE QUIRITIVM MEVM ESSE AIO Quid tum 2

Petebatur Sic Erat e MS Gueis. Vulgo petebantur. In ιιι est scriba iuda Cn. EDNius Tol. in hane historian ex Pomponii Elicii tricli cognosore licet, euius verba ex intit in Pandeetis iii eis civilis titulo de origine iuris unde Mecia in suam ni atque bue adseris in eorum, quibus Meeis institit, M.tia: Deinde inquit, ex bis i

bus rerilem sere te in pote actiones comPol itiae sunt, sititius inter, ho-

mines disceptarent quas actiones, ne populus, ut vellet, iustitueret,

certar noleuauesque esse volvemini: et appellabatur hae pars iuris legis actiones. Et ita eodem Paene tem Pore, tria haec iura unia suut leges xl tabularum ex his uere coepi ius civile ex iisdein legis aeuoueaeon

positae frint Ouiritu in tamen harum et interpretaridi scientia . et actiones. opud couegium Pontilicum erant, exquirum constituebatiis, quis quoque in praeesset privatis Misopesus

Prope centum amissi e eousuetudine usus est. Postea quui App. Claudius disposuisset, et ad forniam redegisset has actiones, Cn. Flavius, κriba eius, libertini filius, surreptum librum

populo tradidit et adeo gratum id nautius populo fuit . ut iribunus vi. seret, et senator, et aedilis euriata Ηiue liber, qui aetiones continet, arpellatur ius ei vile Flavianum. LAMB. Qui cor iactim o tot Proverbium

est de iis, qui allicum et prudentes et eireumspecto , qui avere rescirent

Notas quatidam ορο verum,Hrmula aettonum signiscat, quasinitino tenuisset, id est, non quemadmodum oporteret , egisset eausa ca

horum in Nota. Fundus a M. Brutus maluit Pu dum. Ernestio vulvia antiquitatis plus redolere visa.

255쪽

INDE IBI EGO TE EX IvRE AN CONSERT v voco. Quid

huic tam loqtia citer litigioso responderet ille, unde petebatur, non habebat. Transit idem iureconsulius, tibicinis Latini modo: Noe vim, inquit, Ex ivng

Praetor interea, ne pulcrum se ac beatum putaret, atque aliquid ipse sua sponte loqueretur, ei quoque carmen compositum est, quum ceteris rebus absum

autem Mersseatini pro milius, quum septem et quadraginta urbes

Lisse Myni legitur in codd. France aliquot aliis, it ei in edd. vestiante Victor qui illud omisit sequeu-tibus aliis. quidem cum Graevio et Beckio id restituendum cerisui. ναουι--riunx, ii lib. xx, cap. 39, exposuit veteriri in rem ui dia sceptandis vindiciis .innum petereturres, quaessundi einset id est ut nune loquimur. immoti s. O POMumus etiam , ut opinor, simpliciis Mespere, ex De -- con serraim vocari, qui ad iudiciunt accipiendum, id est, ii ius voeetur. Conserere enim manias et conuerre manus, contendere est, et Pugnare vi aurentinisu aturvon hesii ne marinootin pugna, sed e vilis diseepistio additur ex ture. Ilaee autem a priscis sine dolii , ut et alia quaedam ad talem modum suis eis et usurpata suere , non excogitata

a iurisconsuliis, quemadmodum Cicero ait sed quia Vere seri desiillent, et species tantummodo quaedam illorum remaneret ideo scias res et commentitias Cicero appellavit. A .

eodem.

Tibieinis Latini modo Quolannis in monte Albavo ab omnibus populis Latini noviluis communia quaedam sacras aui ex instituto Tarquinii uperbi vi reset Diotiysius , lib. , quae latinae seriae dicebantur; tu bis

essent, sed principatum sacromitu

Boniani liabebant: hoe est, primum pro populo romano, deinde pro reliquis singiuatim solemnes precessundebantur. num igitur a committi illo sacris ei quaelibet rhs

sae risi caret etiam gestarii tim qiri milue sacra non fierent, nisi praecinente

tibicine, an septem et quadragini tibicine, in montem Amanum seniebant quia totidem erant urbes, teste Dionysiol Dixerim potius. unum tantum adhibitum suisse tib eluem, qui modo tu cine modo in illam pariem transiret, ut cuiusque populi magistratus sunm certum locum occupabat et omnitim saetificiis siu-gillatim praecineret. Quae quidem consuetudo notari ho loco videtur. riva me velim eontios eum iis, quae adnotavit Turnebus in il , cap. 34 , et arat ad Plaue e p. huius edit. TP. Inde ib ego Vulgo additn praesentitiis', quod Manutius uolam, Graevius glossa vatum esse recis iudicarunt, Ern uncia inelusit Vrsinus malebat utrisque raesentibus Austerstitibus h. e. litigantibus. Vid. ita veilior in s moto Semus ad vir; Aen. tu. 33s, egit iura virisque si inerstitibus. Ernestius

codd. et edd. deleVit ubi

256쪽

dum rium vero in illo: suis vetatusque svPER ITIM' ISTAM VIAM Dico: ITE IAM. Praesto aderat sapiens ille, qui ire via in doceret. REDITE IAM. Eodeni dilectredibant. Haec iam tum apud illos barbatos ridicula, credes, videbantur. omines quum recte atque in loco constitissent, iuberi abires, ut, unde abissent, eodem statim redirent Iisdem ineptiis sucata sunt illa omnia, quANDO et is avo cor spicio; et haec: DANNE TV Dicis cA A vir DicHERis ' quae dum erant occialia, necessario ab eis, qui ea tenebant, petebantur Postea vero pervulgata, atque in manibus iactata et e XCussa, inanissima prudentiae reperta sunt scaudis autem et stultitiae plenissima. Nam quum permulta

praeclare legibus essent constituta, ea iureconsultorum ingeniis pleraque corrupta ac depravata sunt. Mulieres omnes, propter infirmitatem consilii, maiores in tutorum potestate esse voluerunt hi invenerunt genera tutorum, quae potestate mulierum continerentur. Sacra interire illi noluerunt horum ingenio

ιι Miam 3 vulgo inita Miam. sed tu

harusit Priscian XVIII, p. 368,1177. Serv. ad Virg. IV , 6 4 V. 862. adque elim Bechio recepi. Tum veroeliata paulo post pro vulg. inire cum emi lausi scribenduin erat ire. , irio Pro Mesu. e. t est quandoquidem in hac sormula. Est

autem tantum initium nrmillae sequebatureostulo ansas aucωr', unde

dicis, iuriscousuliorum es,t, et, ut

explicii uotomannus, perinde significat, ae sim uiamsi e Ma vel Per monem Eustachius vero putat, diri sumi pro more et consuetudine. V reo lib. 1 de L. L. pro eo, quod nou serio , sed persunetorie sit. Itaque varius esse potest sensus huius

senientiae . anne tu dicis --, d. eaMeris p quasi diceret, anne ita simulandi ausa tuum illud ac ro ritinasseruisti, vel Pro more et consuetudine; ves, is serio seuperstinetoriis Sane quum truncatae sint et mutila

tae sententiae ex veteribus iuriscou- sultis, quit extulit . I l litis, Eu

ad verum sensum explicare quis possit quum in istis tintum nugetur Cieero. Dieis ausi fulgo dicis, qui causa. Beete vero delendum censuerunt qui

Lanusinus, victor. V. L. iv. Q. Ani. Augustin. . H, a cuiaeius oris v . M. Manuti ad verr. IV, 24. Omiserunt Grais oliv. Laiuina Bech.

257쪽

senes ad coemptiones siciendas, interimendorum sacrorum causa , reperti sunt. In omni lenique iure civili aequitatem reliqtierunt, Verba ipsa tenuerunt: ut, quia in alicuius libris, exempli causa, id nonieninvenerant, putarunt, omnes mulieres, quae Coem

ptionem sacerent, Caias vocari. Iam illud mihi quidem mirum videri solet, tot homines, tam ingeniosos,

per tot annos etiam nunc statuere non potuisse utrum diem tertium, an peremtinum iudicem , an arbitrum; rem, an litem dici oporteret.

XIII itaque Cut dixi dignitas in ista scientia consularis nunquam vit quae tota ex rebus siclis commenticiisque constaret gratiae vero mulio etiari minores. Quod enim omnibus patet, et aeque promptum est mihi, et adversario meo, id esse gratum nullo paci potest. Itaque non modo benescii collocandi spem, sed etiam illitia quod aliquandiu fuit Lic ET

CONAvLER , iam Perili distis Sapiens existimari nemo potest in ea prudentia, quae neque Atra Romam

euim triplex ratio matrimoviunt contrahendi apud Romanos, Eol sit rea

tione, usu, coemptione, de quibus intilia Bri ouius ei ues Minous G qui a in alia inis tibin ιγ Gruti seribi votui vi Caium in a. l. Graev. tit quia Caia in Leuitia libri eae loinMenerant. In aliquot edd. vett. et NM. est a. Sed reeie vulgatum defenditam. o meari Quum nubebunt, vos ingrediendo sponsi domum dicebat. Vbi tu, Catus, ego Cata idest ubi is dominua es hem. Quia

vere Caia Caeciliana Tarquinii sti es

regis uxor prae Gieris olebrata est, initiustum fuit, ut novae nuptae ante ianuam mariti iti terrogaraude vim tuese mina dicerent. Iam illud - mirum ideri solet

Haee Cieero irridens formulas iuris Oi Auli collegit. Quae ara' ob talesquitedam anuolauturo I. D. T. S. P.

Me,i,indiem tertium, 'pere Linium. Ei. T. l. A. v. v. v. D. id est rem ord

iuLeem arbitriam leto ut des Varro ait . Uuibιι res erat in controMersia ea Mociabatur tis. Ideo in aetionibus

videmus dies. Q. R. S. L. D. O idest,

258쪽

PRO L. MYRENA, CAP. 43 55 usquam, neque Romae, rebus prolatis, quidquam valet. Peritus ideo haberi nemo potest, quod in eo, quod sciunt omnes, nullo modo possunt inter se discrepare Dissicilis autem res ideo non putatur quod et perpaucis et in inime obscuris literis continetur. Itaque, si mihi, homini vehementer occupato, Stomachum moveritis, triduo me iurisconsultum prositebor. Etenim quae de scripto aguntur, scripta sunt omnia: neque tamen quidquam iam anguste scriptum est, in quo F non possim . DE RE AGITu videre. Quae consuluntur autem minimo periculo respondentur. Si id quod oportet responderis, idem videare respondisse , quod Servius. Sin alite P. etiam controversum ius nosse et tractare videare. Quo propter non solum illa gloria milliaris vestris sermulisuique actionibus anteponenda est, venim etiam dicendi consuetudo longe et multum isti vestrae exercitationi nil honorem antecellei. Itaque mihi videntur plerique initio multo hoc maluisse post, quum id

assequi non potuissent, is tu e potissi inum sunt delapsi. Vt aiunt in graecis artificibus, eos auloedos esse, Pii citharoedi fieri non potuerint sic nonnullos videmus,

storum. NON.

Risus prolatis ines prolatae dicebautur, quum seriari licebat, mouerum urbanomini oratione eone et quo tempore ludi sierint, votivi, Boniani, etc. MAM Triduo me uriuonsultum' -- viilgo hie adilitum quod delendum

rua prorsus a num est, rescripsis idere. qiiod recte prolinrunt Pantagath et Maiiiit. Idem es t tu S. Gueis a manu sectanda. Sed hoc recepto scribendum erat ante in quo

pro vulg. quo Cicero iseisi perg nsuit nihil posse tam anguste. b. e. iam

minutis litetis scriptum es e , titillam surmilla in tια da re Aa invidere et ii se remoti Possit.

259쪽

qui ortitores evadere non potuerunt, eos ad iuris studium devenire Magnus dicendi labor, magna res, magna dignitas, Summa auteni gratia. Etenim a vobis salubritas quaedam : ab iis, qui dicunt, salus ipsa petitur. Deinde vestra responsa atque decreta, evertuntur saepe dicundo, et sine defensione oratoris sma esse non possunt in qua re si satis profecissem,

parcius de eius laude dicerem; nunc nihil de medico, sed de iis, qui in dicendo magni sunt aut sum

mant.

XIV. Duae sunt artes, quae possunt locare homines in amplissimo gradu dignitatis una imperatoris, altera oratoris honi. Ab hoc enim pacis ornamenta

retinentur ab illo belli pericula repelluntur. Ceterae tamen virtutes ipsae per se mulium valent iustitia, Mes, pudor, temporantia quibus te, servi, ex lere omnes intelligunt sed nunc de studiis ad honorem

dispositis, non de insita cuiusque virtute disputo. Omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur, simul atque aliquis motus novus bellicum canere Oe- Pit Etenim , ut ait ingeniosus poeta, et auctor valde

bonus, proeliis promulgatis, ellisur e medis, non solum ista vestra verbosa simulatio pelidentiae, sed etiam ipsa illa domina rerum, omentiu Mi geraurres spem Horator non solum odiosus in dicendo,

ac loquax, verum etiam bonus; horridus miles amatur; vestrum vero stii diu in toturn iacet. Non ex iure canuconsertum , sed sumaged serri inquit, remis elunLQuod si ita est, cedat, opinor, Sulpici, sorum castris,

μι α 5wmisonis meis Ennio est ap. Gellium L LMil. Versos etiam leguntiis v. G Iageo Abest i HSS. et edit prilium . A XX. s. addi liti e Gellio. Legendum vero Pellitur uitur edi . pr. Lamb. p. Gellium mage g. magis eum eli- m. primus edidit euirur, idque in me iudicari Gronori

260쪽

PRO L. MURENA, CAP. 45 57otiuii militiae, stilus gladio umbra soli sit denique

in civitate ea prima res, propter quam ipsa est civitas omnium Princeps. Verum haec Cato nimium nos nostris verbis magna sacere demonstrat et oblitos esse,

bellum illud omne Mithridaticum cum mulierculis esse gestum. Quod ego longe secus existimo, iudices; deque eo pauca disseram neque enim causa in hoc

continetur. XV. Nam si omnia bella, quae cum Graecis gessimus, Contemnenda sunt derideatur de rege Pyrrho

triumphus M' Curii de Philippo. T. Flaminini de Aetolis, M. Fulvii de rege Perse L. Paulli de Pseudophilippi Q. Metelli de Corinthiis, L. Mummii; sin haec bella gravissima, victoriaeque eorum bellorum rarissimae fuerunt, cur Asiaticae nationes, a que ille a te hostis contemnitur Atqui ex veterum

rerum monumentis es maximum bellum populum I Omanum cum Antiocho gessisse video cuius belli victor L. Scipio, partita cum Publio fratre gloria, qua in laudem ille , Africa oppressa, cognomine ipso Prae se serebat, eandem hic sibi ex Asiae nomine as

sumpsit. Quo quidem in bello virtus enituit egregia

I, rega Trrhoin Epirotarum rege, qui A. V. Q a Tarensivis vocatus, iis Italiam eontra Romanos uevit. De eo triumphavit post annos, quiugite I V Curio Dentauis. Testis omnis historia Mareret. maii a Peraei patre. viiiiiii Naeedoniae regis de quo, et de Iacedonia capta trilitnpliavit L. Aemilius Paullus de Philitipo autem T. Quintius Flamininus Lims, mi- raro. o. Cum Anti Iudi Coi leto mess

eonditiones hae dat aes lint, ut Europa abstin ret,insiaque omni, quae cis

Taurum est, decederet Miniuia talentoruin Euboieorum darei initio

talentum per XII annos daret. Eliment regi. qui populit Ilomanum in bello iuverat CCCC taleuta redderet. ID.

quod rutero placiti t. vulgatum Parta, quod Εrn post Graevium defendit qui tamen coniecerat scriben-

minus e Mnodum praebet Musuuia Quid enim attivelini dicere eum cum Publio statre gloriam peperisset Partita vero respicit hoc quod L. Scimo

SEARCH

MENU NAVIGATION