M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

261쪽

M. Cauinis , proavi tui quo iue quum esset, ut ego inita statuo, talis, Malam in esse video, nunquam esset prosectus si cum mulierculis bellandunt esse

arbitraretur Neque vero cui P. Africano senatus egisset, ut legatus fratri proficisceretur, quum ipse, paulo ante II annibale ex Italia expulso. ex Asrica eiecto, Carthagine oppressa, maxiuiis Periculis rempublicam Iiberasset, nisi illud grave bellum et vehemens putaretur. Atqui, si diligenter, quid Mithridates potuerit, et quid effruerit, et qui vir fuerit, consideraris omnibus regibus, quibuscunt populus

romanus bellum gessit, hunc regem nimirum antepones. Quem L. Sulla, maximo et sortissimo Exeicitu. Pligna excitatum, non rudis imperator, ut aliud nihil dicam, bello invectum totam in Asiam, cum pace

dimisit quem L. Murena, pater huiusce, vehentemtissime vigilantissimeque vexatum, repressum magna ex parte, non oppressum reliquit qui rex, sibi alliquot annis sumtis ad eo mandas rationes ei copias belli, tantum ipse opibus conatuque invaluit, ut se

Oceanum cum Ponto, Sertorii copias cum suis coniuncturum putaret Adinii od bellum duobus consu

libus ii missis, ut alter Mithridatem persequeretur,

que Bechius si exponit ut Minem de aenoia meo. Mihi verbii ut ego mihi stauu corrupta esse ιdeutur, iis

262쪽

calamitosae, vehementer et opes regis et nomen auxe runt L. Luculli vero res tantae exstiterunt, ut neque maius bellum commemorari possit, neque maiore consilio et virtute gestum Nam, quum totius impetus

besti ad Cyzicenorum moenia constitisset, eamquou-m sibi Mithridates Asiae ianuam fore putavisset, ina effracta et revulsa, iota pateret provincia per- secia ab Lucullo haec sunt omnia, ut urbs sidelissimorum sociorum defenderetur, ei omnes copiae regis diuturnitate obsessionis consumerentur. Quid illam

pugnam navalem ad Tenedum quum Conleni cursu, ncorrimis ducibus, hostium classis Italiam spe atque animis innata peteret, mediocri certamine et parva

dimicatione commissam arbitraris mitto proelia: praeiere oppugnationes oppidorum Expulsus regno tandem aliquando innium tamen consilio atque auctoritate valuit, ut se rege Armeniorum adiuncto, novis opibus copiisque renovarit. XVI. Ac si mihi nunc de rebus gestis esset nostri

exercitus imperatorisque dicendum, plurima et maxima proelia commemorare possem. Sed non id agimus inoc dico: si bellum hoc , si hic hostis, si illexe contemnendus suisset, neque tanta cura senatus

et Populus romanus suscipiendum putasset, neque tot annos gessisset, neque tanta gloria L. Luculli, neque vero eius belli consciendi curam tanto studio populus aromanus ad Cn. Pompeium detulisset cuius ex omnibus pugnis, quae sunt innumerabiles, vel acevrima mihi videtur illa, quae cum rege commissa

263쪽

oRATIO est, et summa contentione pugnata. Qua ex pugna quum se ille eripuisset, et Bosporum confugisset,

quo exercitus adire non posset, etiam in extre inasortuna et fuga, nomen tamen retinuit regium. Itaque ipse Pompeius regno possesso ex omnibus oris aenotis sedibus toste pulso, tamen tantum in unius

anima posuit, ut, quum omnia, quae ille tenuer adierat, sperarat, victoria possiderei; tamen non an quam illum vita expulit, bellum consectum iudicarit

Hunc tu hostem, Cato, contemnis, quocum per tot annos, tot proeliis, tot imperatores bella gesserunt' cuius expulsi et eiecti vita tanti aestimata est, ut, morte eius nuntiata, tum denique hellum consectum

arbitraremur Hoc igitur in bello L. Murenam, Ie .gatum sortissimi animi summi consilii, minimi Iab ris cognitum esse defendimus et hanc eius operam non minus ad consulatum adipiscendum, quam hanc nostram forensem industriam, dignitatis habuisse. u. t enim in praeturae petitione prior renu

tintus est Servius Pergilis ne vos, tanquam ex syngrapha, agere cum Opulo ut, quem locum semel honoris cuipiam dederit eundem reliquis honoribus

debeat Quod enim fretum, quem Euripum tot motus, tantas, tam varias habere putatis agitationes fluctuum, quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum 7 Dies intermissus unus, aut nox inier-XXXVI. 3a Appian in Mithrid.

proprie est debitae pecuniae perscriptio . et solvendi illam condiliolies contiitet. Agere auis in ex syns via,

peiere significat quod Misatur G- Quem Euri in ' Euripo dixere

Hellestionia, Tauromini in Sicilia. B in motio erebrius quam reiiiiii mitia exaestuavt aliquae residunt lv.

264쪽

PRO L. MURENA , CAP. G as posita, saepe perturbat omnia et torum opinionem

parva nonnimquam commutat aura mimoris Saepe etiam sine ulla aperia causa sit aliud, atque existim mus , ut nonnunquam ita factum esse etiam populus admiretur quasi vero non ipse secerit. Nihil est incertius vulgo nilii obscurius voluntate hominum nihil sallacius ratione tota comitiorum. Quis L. Philippum summo ingenio spera, gratia, nobilitate, a M. Herennio superari posse arbitratus est qui Q. Catulum, humanitate, aplanxia, integritate antecelleniem, a Cn. Manlio quis M. Maurum, hominem gravissimum, civem egregium, sortissimum senatorem, a Q. Maximo Non modo horum nihil ita fore putatum est, sed ne quum esset factum quidem, quare ita factum esset, intelligi potuit. Nam ut tempestates saepe certo aliquo caeli signo commoventur, saepe improviso nulla ex certa ratione, obscura aliqua ex causa concitantur: sic in hac comitiorum tempestate.

populari saepe intelligas , quo signo commota sit;

saepe ita obscura est, ut casu excitata esse videatur. XVIII. Sed tamen, si est reddenda ratio, duae res

vehementer in praetura desideratae sunt, quae ambae in consulatu Murenae prosuerunt una , Aspectatio

Una . exspectatio mulieris Ἀ-- Merat Aedilis I Inrena non siterat, adeo Ille niillos Reeriit ludos ex Pectatio igitur , hoe est, Diistratio

muneri viuirini, quum iri aerumnipeieret quod, inus aedilitate,

popillum sibi magnificentia ludori nae apparatu . ii teteri fere tonsue Erant, non conciliasset. Praeeipue

quum missionem aedilis inlineris nequa disimulares populus m re

265쪽

muneris, prae et mamore nonnullo, et studiis sermonibusque competitorum creverat altera , quod ii, quos in provincia ac legatione omnis et liberalitatis et virtutis suae testes habuerat, nondum decesserant. Horum utriimque ei sortuna ad consulatus petitionem

resem avit. Nam et Luculli exercitus, qui ad trium, phum convenerat, idem comitiis L. Murenae praesto. suit et munus aini dissimum, quod petitio praeturae

desiderabat, praetum restituit. Num tibi haec parva videntur adiumenta et subsidia consulatus Voluntas militum quae quum per se valet multitudino, quum apud suos graitia tum vero in consule declarando mullum etiam apud universum populum romanum

auctoritatis habet. Suffragatio militaris imperatores enim comitiis consularibus, non verborum inter' tes deliguntur. Quare grim est illa oratior me --

estim recre-a; me praeda don-ι, hoc duce instra e Pimus, i a coruulimus nunquam iste plus militi Iaboris imposuis, quam sibi summi ipse tum fortis, stim etiam flix. Hoc quanti pulas esse ad famam hominum ac voluntatem y Etenim, si tanta illis comitiis religio est, ut adhuc semper omen valuerit praeroga

tivum quid mirum est, in hoc felicitatis famam se monemque valuisse '

to; et eompetitorea suos ista ludos velliis Extollerent et fili

amplificarent. Quid deinde rI sonis απιρι-- , quod Maio

maetiam desiderisvi praetura in Mimiti sortitus enim praetoriam provinciam urbanam magnifiea ludos Apollinares, quos Praetore urbanoee se erat, apparavit Qua ratione populum gratia illinium patenti. - . Nondum M ser ι Mndum

Luetillus eum exereitu Romam vet-rat ad triti mphum, uti in Murena Praettim Peteret. Via Acad. II, t.

266쪽

sinia, et hanc uviainani sussi agationem militari anteponis: noli ludorum huius elegantiam , et scenae magnificentiam valde contemnere quae huic admodum profuerunt. Nam quid ego dicam, populum ac vulgus imperitorum ludis magnopere delectaria Minus Montivanduin Quamquam huic causae id satis est. Sunt

enim populiae multitudinis comitia. Quare si populo ludorum magniscentia voluptati est, non est mirandum, eam L. Imrenae apud populum profuisse. Sed si

nosmetipsi, qui et ab delectatione omni negotiis impedimur, et in ipsa occupatione delectationes alias multas habere possumus, Iudis tamen oblectamur et ducimur:

quid tu admirere de multitudine indocia 2 L. Otho, vir sextis, meus necessarius, equestri ordini restituit non solum dignitatem, sed etiam voluptatem. Itaque lex haec, quae ad ludos pertinet, est omnium gratissima, quod honestissimo ordini cum splendore Ducius

quoque iucunditatis est restitutus. Quare delectant homines mihi crede, ludi etia in illos, qui dissimulant, non solum eos, qui latentur quod ego in mea petitione sensi. Nam nos quoque habuimus scenam

competitricem. Quod si ego, qui irinos ludos aedilis

Minias eat mirandum Mare genuina esse non viden ur. Beckio praeter ista a pecta erant etiam quae sequiintura quam με --ι-. Admoreis dis rei tirudine in elao Lainbin malebat admiror multitudinem indociam inutili conieetura.

tuordecim gradu proximi speetandi e-- , darentur qua lege restitutamat Cicero equestri ordini eum digni-

XLm ego quoque semiclados amm- petitore Antonio inla. buta valde

lib. XXXIII, 3 in uilis dederat, ein σε ciereonis in aedilitate Bine

metuebat Cicero ne eena illa pius apud populum in petitione valeret, quam ipse et scena pro Antonia Petere consulatum videbatur Las.

267쪽

irrides, argent earn cena in , adversatam putas 3

XX. Sed haec sane sint paria omni sit par rensis opera militari sit par militari suli agatio urbana sit idem, magni licentissiinos et nullos unquam

secisse ludos quid in ipsa praetura nihilne existumas intor tuam et istius sortem interfuisse Huius sors ea fuit, quam omnes tui necessarii tibi optabamus,luris di eundi in qua gloriam conciliat magnitudo negotii;

gratiam , aequitatis largitio ; qua in sorte sapiens praetor qualis hic fuit offensionem vita aequabilitato decernendi, benivolentiam adiungit leni late audiendi. Egregia et ad consulatum apta provincia, in qua laus aequitatis, integritatis, facilitatis ad extremum ludorum voluptate concluditur Quid tu soria tristis. atrox quaestio peculatus, ex altera parte, lacrym xum et squaloris ex altera, Plena Menarum atque indicum. Cogendi iudices inviti, retinendi contra vo-Primos Cereri, Libero et Liberae: secundos Florae tertios lovi, Iuuonio Miser, ne verr. v xέ. M. O iuris leundi in no est, prouuies iuris dicendi. Sora enim quaevis provincia alieti imposita vel eum sorte, vel sine sorte Sic apud nostratin soriis eoisi uisti est Minisias miles . Sori a Mem Aonis dioenai Ga praetura clino , quam qui con-quutus erat, dicebatur honoratus praetor. Ini etiam soli et Peregrinopinio iturisdietiodicebatur signata esse res ui praetores qui quae

stiones sortiti erant carebant iurisdictione. 1 ine ac Agrie. Idem Ninu eisnor et esse uium. Nec enim

ni nome ad aequi talem ad iiiiixit.

Nam saetie quod ius negat, aequitas turgitur. AN uestio, ut uis 3 Tu sortitus es quaestionem. hoe est iudicium de

Pectitatu seu furto pecuniae publieae. Ceteri uim praetores, excepto sebano et peregrino Mutiebantur inier

se quaestimes. si quaesito dicitur tristis et atrox, quia peeulatus rei in

squalore, omnesque illius necessarii in lacrymia versat,nntur. G AE . Ex utieratoris ricii reorum. Alieru) Nempe secusatorum.

Pletia venarum' ortasse metaphorice dictum si eul in Drati pro Sext. e. legum sacrarum catenis constri

euo. Si proprie significatii aceus torem preolaius reo vincula minari.

268쪽

Pn L. VRENA, CAP. ai 65 iuniniem scriba dantitatus, ordo totus alienus suulana gratificatio reprehensa; multi viri sortes, et prope

pars civitatis ossensa est lites severe uostimatae cui placet, obliviscitur cui dolet meminit. Postremo iii in provinciam ire nolitisti. Non possum id in o reprehendere, quod in me ipso et praetor et consul probavi Sed tamen L. Murenae provincia multas bonas gratias cum optima existimatione attulit. Habuit pro

sciscens delectum in Vmbria; dedit ei secultatem re publica liberalitatis; qua usus, multas sibi tribus, quae inunicipiis Vmbriae conficiuntur, adiunxit. Ipsa autem

in Gallia, ut nostri homines desperatas iam pecunias exigerent, aequitate diligent in quo perfecit. Tu interea Romae scilicet amicis praesto fuisti. Fateor sed tamen illud cogita, nonnullorum amicorum studia

minui solere in eos, a quibus provincias contemni intelligant. I. Et, quoniam ostendi, iudices, parem digni

tatem ad consulatus petitionem, disparem fortunam provincialium negotiorum in Murena atque in Sulpicio fuisses dicam tali apertius, in quo meus necessarius fuerit inferior Servius, et ea dicam, vobis

. Seritra damnatus, ordo totus alie

nus' Scribam Semritis praetor de peculatu Muivaverat quo totus ordo

seribarum os cnsiis quin comitiis postea eonsillam tria Murenam Servio Praeposuerit uo est ne dubitetur.

Narto. Sullana grati litis reprehensa Sulla vieior iis' iii suas partes in helio iuverant, de publico largitiis est ea iamnio post illiusinieriluit peculatim nomine in iudicium vociva . multique servio praetore condemnati.Vnde illi pars civitatis insensa ID.

aeeipere. Lites seseere aestimatae aestimatio litis est, quantum solvere, alit nihili sufferre lamuaturi oportent. CANER. Factutuum liberatiιatis Onaitiens in delectu habendo, quos vellet.

Ipsa autem in Galliso pii in sierorrexit Ern. Vulg. ρse auten in Gallia. Oi vovitur Gallia, quae Ilurenae

proviuria erat, Vmbri e Per quamio proriuesam proseiaeebatur Amismum studia mimii Favent enim eandidatis, ut sibi in provinciis gratiam illi rependant. 1 u

269쪽

audientibus, amisso iam tempore, quae ipsi soli re integra, saepe dixi. Petero consulatum nescis te, Semri pereaepe tibi dixi et in iis rebus ipsis, quas te magno et sint animo et agere et dicere vi iam,

tibi solitiis sum dicere magis te Ariem senatorem mihi videri, uti sapientem candidatum. Primum BCcusandi terrores et minae quibus tu quotidie uti solebas sunt sor is viri; sed et populi opinionem a

spe adipiscendi avertunt, et amicoriri studia detrilitanti Nescio quo pacto semper hoc sic neque in uno aut altero animadversum est, sed iam in pluribus :simul atque candidatus accusationem meditari visus est, ut honorem desperasso videatur. Quid ergo

acceptam iniuriam persequi non placet Immo vel, menter placet sed aliud tempus est petendi , aliud persequendi. Petitorem ego iraesertim consulatus ,

magna spe, magno animo, magnis copiis et in forum et in campum deduci volo; non placet mihi inquisitio candidati, praenuntia repulsae non insilui potius, tuam sussogaiorum comparatio; non minae magis quam blanditiae non declamatio potius, quam e

salutatio praesertim quum iam hoc novo more omnes sero domos omnium concursent, et ex vultu candidatorum coniecturam suciant, quantum quisque animi et facultas habere videatur re Videsne tu illum

Amisso iam edi ore suun prae si is minatur, I partim sperare consu-terierit occasio Maon latuin videtur. Quod quum populus

Meloiandi terrorra Aem-ndi de auimadvertit, desperantem deserit, ibitu, ut nune ---Μ- v. ei ainteor in stadia debituantur. D. Quos terroris iam tum emididatio Quid ergo Melitis Meiaciebas In Lamh. Vulgo, Quιd ergo flειροι opinionem a sya admiseendi Quam Persalutatι- Sigiuifieal ea aMertum rassiciunt, ut populus opi didato tempus potius in prensando et netur eum. - mribiis es modi utitur, adipisci eomminis1non poμε.

270쪽

PRO L. MURENA, CAP. 3 67. tristem 7 demissum iacet, dissidit, abiecit hastas. Serpit hic rumor Scis tu illum accusationem cogitare inquirere in competitores testes quaerere Z

alium faciam, quoniam tibi hic ipse de rat. Eiu modi eandidatorum amici intimi debilitantur, india

deponunt, aut totam rem abiiciunt, et suam operam et gratiam iudicio et accusationi reservant. XXII. Accedit eodem, ut etiam ipse candidatus totum animum atque omnem curam, operam , dilis nitamque suam in petitione non possit ponere Adiungitur enim accusationis cogitatio, non parva res, sed nimirum omnium maxima Magnum est enim te comparare ea, quibus possis hominem e civitate, praesertim non inopem, neque infrmum, exturbare;

qui et per se et per suos et em etiam per alienos defendatur. Omnes enim ad pericula propulsanda concurrimus et qui non aperte inimici sumus, etiam

alienissimis in capitis periculis, amicissimorum ossicia et studia praestamus. Quare ego expertus et petendi et defendendi et accusandi molestiam, sic intellexi in petendo, studium esse acerrimum indefendendo, ossicium; in accusando , laborem. Itaque

sic statuo seri nullo modo posse, ut idem accusationem et petitionem consulatus diligenter ad ovnet atque instruat. Vnum sustinere pauci possunt, utrum

que nemo.

XXIlI Tu, quum te de curriculo petitionis deflexisses, animumque ad accusandum transtulisses, exi stimusti in uirique negotio satisfacere posse Velie