장음표시 사용
31쪽
a8 D LEGE AGRARIA ORAT. I, CAP. ptari reipublicae iratiun coercere, milii iratum eon .
UL Quamobrem, per deos immortales colligite vos, tribui, sebis, deserite eos, a quibus, nisi prospicitis,
brevi tempore deseremini conspirate nobiscum; con senti tecum honis; communem rempublicam communi
studio atque amore defendite. Multa sunt occulta reipublicae, iera, inulta nefariorum civium pereiaciosa consilia; nullum exterarum periculum est, non rex, non gens ulla, non natio pertimesce ad est; inclivum malum, intestinum ac domesticum est. Huic
pro se quisque nostrum mederi, atque hoe omnes sanare velle debemus Erratis, si senatum probare ea, quae dicuntur a me putatis, populum autem esse in alia voluntate. Omnes, qui se incolumes volunt, s
quentur auctoritatem consulis, soluti a cupiditatibus, liberi a delictis, cauti in periculis, non timidi in contentionibus. Quod si quis vestrum spe ducitur,
se posse turbulenta ratione honori velificari suo, Primum, me consule, id sperare desistat deinde habeat me ipsum sibi documento, quem equestri ortum
loco consulem videt, quae ritae via facillimo viros bonos ad honorem dignitatemque perducat. Quod si vos vestrum mihi studium, Patres conscripti, ad communem dignitatem defendendam prositemini, pedificiam profecto id , laod maxime respublica desiderat, ut huius ordinis alictoritas quae apud maiores nostros fuit, eadem nunc long intervallo reipublicaorestituta esse videatur.
32쪽
hoe in more positum Quirites, institutoque nratiorum, ut ii, qui beneficio vestro imagines familiae suae consequuti sunt, eam primam habeant conci
nem, qua gratiam beneficii vestii cum suorum laude coniunganti Qua in oratione nonnulli aliquando digni maiorum loco reperiuntur plerique autem hoc peri
s uni, ut tantum maioribus eorum debitum esse
Mi ea mora positiam .- come- eriti stant Nohites intelligit quie dem , atque maiore sui, quori mrmagines haberent honores populi
maiorum apud Romanos comparabatur. Ertit autem imago auctore Po-h bio, lib. Vi simulacrum otia ai. adumbratam resereus, quam insi-miori ae celabriori domus in parta Ilocabant. Imaginis autern sua Poinnendae ius consequebautur ex Cl rua, quorum pri evmilis aedilitas, ut Glanditereo lib. V in Verrem east 1 riuum ait se ob aedilitatem delatam ad
Ptum esse antiquiorem in aenatu en
ad memoriam Poster t- dandam. Quare consequi imagines familiae est magistratus curules a maioribus uis gestiri item capere,
33쪽
vuleatur, unde etiam, quod posteris soIveretur , redundaret. Mihi quidem apud vos de meis natoribus dicendi auultas non datur non, quod non tales fuerint, quales nos illorum sanguine creatos, disci
plinisque institutos videtis; sed quod laude populari, atque honoris vestri luce caruerunti De me autem ipso vereor, ne arrogantis sit, apud vos dicere im
grati, tacere. Nam et quibus studiis hanc dignitatem consequutus sim, memetipsum Commemorare, Perquam grave est, et silere de tantis vestris beneficiis nullo modo possum. Quare adhibebitur a me certa ra
tio moderatioque dicendi, ut, quid a vobis acceperim, commemorem quam dignus vestro summo honoro singularique iudicio sim, ipse modice dicam, si,
cesse erit vos eosdem existimaturos putem, qui iudicavistis. Me perlongo intervallo prope memoriao temporumque nostrorum irimum horarinem novum consulem fecistis, et eum locum, quem nobilitas praesidiis firmatum, atque omni ratione obvalhilum ι- aint, in duce, rescidistis, iriniique in posteritin patere Hiluistis. Neque me iamtummodo consulem, quod est ipsum per sese amplissimum, sed ita secistis, quomodo pauci nobiles in hac civitate consules facti
improborit. Mevius recepit. nominem ne ι- nutaretius Iu Catone maiore noνos lato fixis seribit, qui ex genera noti non es
area modinii ipsi primi sis Viriuis
ς--rentur. Rectes nain tit -- hae eos dixitnu qui maiorum imais ines hahe,iut ais tit ortam, Mores magistratus curules gesserant. c.
me talito studio eoos alatum est lacleptus, nee sim anno, sed ne usiouelbelli Iugurthini inutiis vos Plautu--x uuis. Tvaria
34쪽
0RATI Ii, CAP. a an am presecto si x dari volueritis de novis
hominibus, reperietis eos, qui sine repulsa consules facii sint, diuturno labore atque aliqua occasione esse factos, quum multis annis postietissent quam
praetores fuissent . aliquanto seritis, quam per aetatem ac 'leges liceret; Priame anno suo peii rint,ine avulsa non is, facios me esse unum ex omi ilius novis hominilnis de quibus meminisse possimus, qui consulatum petierim, quum primum licitum sit consul factus sim, quum primum petierim; ut vester honos ad me temporis diem petitus, non ad aliena petitionis occasionem interceptus, nec
diuturnis precanis inlagitatus, sed dignitale impetr ius esse videatur. Est illud amplissim in quod paulo
ante commemoravi, Quirites, quod hoc honore ex novis hominibus primum me multis post annis , an secistis; quod prima petitione quod anno meo; sed tamen magnis centius atque ornatius esse illo nihil potest, quod meis conuuis non tabellam, vindieem tacitae libertatis, sed vocem rixam prae vobis, in li- in vesiorum metu meis intatum ac studior ii, t disiis. Itaque me non extrema tribus suffragior n, sed primi illi vestri concursus neque singulae voces
praeconum, Sed una voce universus populus in manus consulem declaravit. Hoc ego tam insigne, tam singu
lare ves in beneficium, Quirites, quum in animi
et ai u Sieraro vulgo unt. Idem Posis dedit Possimus, pro vulvato anno, quo viri patrum euri peterent. F R. a. iii multis posuistitis. TYP.
TMeuam Nam Gabiiii lege in magistratibus inudandis, populusi bella vini voce Missimum stiebat.
Tabella alitem dabatur a diribitoribus populo suffragium sereuli tu qua notis erant omnia opinor, -- ii inmim nonnua seripia quorum
ratio h. buturi Ad eorum autem, in nari tos sacerent, puneta notati tu quo uo facerent . uo uotarunt.
idque est quod Horatii interpretes in mini Deum sotruini O-- Mit --
35쪽
santurenim, Quirites, in animo meo inutiae et graves cogitationes, quae mihi nullam partem neque diurnae, neque nocturnas quietis impertitant primum tuendi consulatus; quae quum omnibus est dissicilis et magna ratio, tum vero mihi praeter ceteros; cui errato,imila venia recte sueto, exigua laus et ab invitis e prem Proponitur non dubitanti fidele consilivin. non laborant cerium subsidium nobilitatis ostem
III. Quod si solus in discrimen aliquod adducerer, serrem, Quirites, animo aequiore sed mihi videntur certi homines, si qua in re me non modo consilio, Verum etiam casu lapsum esse arbitrabuntur, vosvinversos, qui me animularius nobilitati, vituperaturi. Mihi autem, Quirites, omnia potius perpetienda e Moduco, quam non ita gerendum consulatum ut in omnibus meis iactis atque consiliis vestriun d mos actum consiliumque laudetur. Accedit etiam ille mihi
summus labor ac dissicillima ratio consulatus gerendi, quod non eadem, qua superioribus consulibus, lego et conditione utendum esse decrevi qui aditum huius
loci conspectumque vestrum partim magnopere su- gemant, partim non vehemente sequuti sunt. Ego autem non solum hoc in Ioco dicam, ubi est id dictu
facillimum, sed in ipso senatu, in quo esse locus huic voci non videbatur, popularem me suturum esse consulem, prima mea illa oratione Ralendis I .nuariis dixi. Neque enim ullo modo sacere possum, ut, quum me intelligam, non hominum potentitim studio, non excellentibus gratiis paucorum, sed um-
36쪽
erat populi romani iudicio consuleni ita iacuim, ut nobilissimis homillibus longe praeponerer, non et in hoc magistratu et in omni vita sim popularis. Sed mihi ad hi iusce verbi vim et interpretationem velim menter opus est vestra sapientia Versatur enim in gnus error, propter insidiosas nonnulloriim simu itones qui quum populi non solum commoda, erum etiam salutem oppugnant et impediunt, oratione as sequi volunt, ut populares esse videantur. Ego qualem Kalendis Ianuariis acceperim rempublicam , Qui
rites intelligo; plenam sollicitudinis, plenam timoris; in qua nihil erat mali , nihil adversi, quod non boni metuerent, improbi exspectarent. Omnia turbulenta
eonsilia contra hunc reipublicae statum, et contra vestrum otium partim iniri, partim nobis consulibus designatis, inita esse dicebantur. Sublata erat de sorosides, non ictu aliquo novae calamitatis, sed suspicione ac perturbatione iudiciorum, infirmatione rerum iudicatarum novae dominationes, extraordinaria, non imperia, sed regna, quaeri putabantur. IV. Quae quum ego non solum suspicarer, sed plane cernerem ineque enim obscure gerebantur ); dixi in senatu, in hoc magistratu me Popularem con-
meuDin. Novartim enim tabularii mspes improtiis et o eratis erat. Prois inde creduae Pecuniae non solvebantur. Tvam
tores, qui novas tahulas fore suspicabantur, aes alietium non dissolve hant, eas exsperiantes. Novarum au in
Maroni inductio iudiciorum est poturbatio, quum ereditori in disiatorem ius non dicatur. ID. Extraordinarii inclinaria enim et usitat imperia sunt Consulum, et Praetorum decemvirorum autem
extraordinaria. Me lesiuina, uec --
37쪽
inuti suturum. Quid enim est iam populare, quam pax qua non modo ii, quibus natura sensum dedit, sed etiam tecta atque agi mihi laetari videntur. Quid tam populare, quam libertas quam non solum ab hominibus, verum etiam a bestiis expeti, atque omnibus rebus anteponi videtis. Quid tam populare, quam otiumst quod ita iucundum est, ut ei vos et maiores
vostri, et sortissimus quisque vir, maximos labores suscipiendos putet, ut aliquando in otio possit esse, praesertim in imperio ac dignitate; qui idcirco et ianirnatoribus nostris praecipuam audem gratiumque
debemus, quod eomam labore vita intum, ut impune in otio esse possemus. Quare qui possum non esse populatis, quum videam haec omnia, Quirites, Meem externam, libertatem propriam generis ac nominis vestri otium domesticum . denique omnia , quae Vobis cara atque ampla sunt, in fidem et quodam modo in Patrocinium mei consolatus esse ossata I Neque
enim, Quirites, illud vobis iucundum aut populare debe rideri, largitio aliqua promulgata, quae verbis
ostentari potest, re vera fieri, nisi exhausto aerario, nullo pacto potest. Neque vero illa popularia sunt
existimanda iudiciorum perturbationes, rerum iudicatarum infirmationes, restitutio damnatorum qui
civitatum amictarum, perditis iam rebus, extremi exitiorum solent esse exitus. Neque si qui agros populo romano pollicemur, si aliud quiddam obscure moliuntur, aliud spe acri cie simulationis ostentant, populares existimandi sunt. V. Num vere dicam, Quirites, genus ipsum legis .grariae vituperare non possum. Venit enim mihi in
Extremi exitι iam solam esse exi quae eruitatum abfietarum Perditis iam
38쪽
mentem duos clarissimos, ingeniosissimos amantissimos plebis romanae viros, Ti. et C. Gracchos, plebem in agris publicis constituisse, qui agri a privatis antea possidebantur. Non vim auteni eo is consul, qui , ut plerire, netis esse arbitrer, Gracchos laudare quorum consiliis, sapientia, legibus, multas esse video reipublicae partes constitutas. Itaque, at initio mihi, designato consuli nuntiabatur , legem agrariam tribunos plebis designatos conscribere, inpiebam, quis cogitarent, cognoscere Etenim arbitrabar, quoniam eodem anno gerendi nobis essent magis tus esse aliquam oportere inter nos reipublieae bene administrandae societatem Quum familiariter me in eorum sermonem insinuarem ac darem. celabar, excludebar et quum ostenderem , si lex utilis plebi romanae mihi videretur, auctorem me atque adiutorem suturum, tamen aspernabantur hanc
liberalitatem meam in 'bant, me adduci posse, ut ullam largitionem probarem Finem feci offerendi mei, ne Arte mea sedulitas aut insidiosa aut impudens
videretur. Interea non desistebant elam inter se convenire, privatos quosdam adhibere . ad suos coetus occultos noctem adiungere et solitudinem. Quibus rebus quanto in metu fuerimus, ex vestra sollicitudine, in qua illis temporibus fuistis, facile assequi coniectura poteritis. Ineunt tandem magistratus triabuni plebis. Concio exspectata P. Bulli, quod et
princeps erat agrariae legis, et truculentius se gerebat, quam ceteri. Iam designatus, alio vultu, alio
39쪽
DE LEGE AGRAnlAvocis sono, alio incessu esse meditabatur vestitu obsoletiore, corpore inculto et horrido capillatior, quam alit , arbaque maiores ut oculis et adspectu denuntiare omnibus vi in tribuniciam, et minitari reipublicae videretur. Legem hominis concionemque exspectabam Lex initio nulla proponitur concionem in primis advocari iubet summa cum exspectatione concurritur. Explicat orationem sane longam, Et verbis valde bonis. Vnum erat, quod mihi vitiosum videbatur, quod tanta ex frequenti inveniri nemo
potuit, qui intelligere posset, quid dicerat. Hoc illo
utrum insidiarum causa secerit, an hoc nere eloquentiae delectetur, nescio Tamen, si qui acutiores in concione steterant, de lege agraria nescio quid voluisse eum dicere, suspicabantur. Aliquando tandem me designato, lex in publicum proponitur. Concurrunt iussu meo plures uno tempore Iibrarii ; descriptam legem ad me asserunt. VI. Omni hoc vobis ratione confirmare possum,
Quirites, hoc animo me ad legendam legem cogno
scendamque venisse ut, si eam vobis accommodaiam atque utilem esse intelligerem, auctor eius atque adiutor essem. Non enim natura, neque discidio,
neque odio penitus insito bellum nescio quod habet susceptum consulatus cum tribunatu quia persaepe seditiosis atque improbis tribunis plebis boni et sortes consules obstiterunt, et quia vis tribunicia nonnunquam Iibidini restitit consulari. Non potestatum
Meratione nulla inutorum auctis itala seripsit Lan n. Neque discidio Idest tanquam diversi generi liotnines iuncti sim a separati. GRAE .
40쪽
dissimilitudo sed animorum disiunctio dissensionem facit. Itaque hoc mina legem sumpsi in manus, ut eam cuperem esse aptam vestris commodis , et eiusmodi, quam consul, re, non orctione popularis, et honeste et libenter posset deseddere. Atque ego a primo capite legis, usque ad extremum, reperio, Quirites nihil aliud cogitatum, nihil aliud sit sceptum , nihil aliud actum , nisi ut decem reges, aera rii, vectigalium, provinviarum omnium , totius reipublicae, regnorum, liberorum populorum, orbis denique terrarum domini constituerentur, legis agrariae simulatione atque nomine. Sic contamo, Quirites, hac lege agraria, pulcra atque populari, dari
vobis nihil condonari certis hominibus omnia ostentari popuIO Omano agros , eripi etiam libertatem privatorum pecunias augeri, publiuas exhauriri; denique, quod est indignissimum, per tribunum is bis, qMem maiores praesidem libertatis custodemque esse voluerunt, reges in civitate constitui. Quae quum
expostiero, si salsa vobis videbuntur esse, se triarauctoritatem vestram mutabo meam sententiam. Sin
insidias fieri libertati vestrae , simulatione largitionis, intelligetis, nolitote dubitare, plurimo sudore et sanguine maiorum vestrorum partam vobisque u ditam libertatem, nullo vestro labore, consule auctore defendere. VII. Primum caput est legis agrariae , quo, ut illi putant, tentamini leviter, quo animo libertatis vestrae deminutionem ferre possitis. Iubet enim TRisuNvMPer tribunum,lebis Ἀψluerunt' consule auctor Recte in iis Coll. rs minus bene e tribunos scribendum esse iudicavit, pro viilg. 4 is quos maiores praesides liber, mittitore. ἐδε hi tillo stio laboretatis ovaimiasque esse Mestimore defendere debet populus, consui non m ιον esse potest Ar auctor.