M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 3

발행: 1827년

분량: 661페이지

출처: archive.org

분류: 로마

41쪽

38 DE LEGE AGRAM A

causam Mutium retinni ac legum suarum hine duxerit, ut populus remunus suffragio prevaretur Toties le- gyriis agrariis curatores constituti sunt, triumviri, quinqueviri, decemviri quaero a populari tribuno plebis . ecquando, nisi per xxxv tribus creati sint 2 Etenim quum omnes potestates, imperia curationes ab universo populo romano proficisci convenit, tum eas profecto maxime, quae constituitiatur ad populi soletum aliquem et cominaum in quo et universi deligant, quem populo romano maxime consulturum putent, et unusquisque studio et suffragio suo viamsihi ad beneficium impetrandum munire possit. Hoc tribuno plebis potissimum venit in mentem, populum romanum universum privare suffragiis paucas tribus,rum certa uinditione iuris, sed sortis Moesicio, iesiae, ad usurpandam libertatem vocare. τεω, imquit, o Meve -- capite altero, T coviriis PONTIFICI MAxIκI. Ne hoc quidem vidit maiores nostros tam fuisse populares, ut, quod per populum creari fas non erat, propter religionem sacrorum, in

I bruto pilis. me terie restituit Beehius. Nam e Graiieriana in alias edd. venit tribuno plebeio quum edd. id eis Da - vel Misei. Hu h ne sormam iure oc γ Mehias e eoae Pith. Franc eamque aliis exemplis defendit Goeren . M Cie de Fiu. V. 1 r. Vuls. Miuuo. -- Maius inter Munsno distinxit. -- - - -e veratur .ine interrogatione. Eodemque modoomaee Lauredau. at Lambin pro stoma bent, P hante Graevio. At recte Em defendit similium soranularum exemplis. comitia Ponti is maximi creabiniit poni ea minimi a popula non univoso, sed tantum a --ruibus xvii ex vetere instituto reliqui cerdotes a vilegiis. Postea ipsi quoque lege Domitia a populo ereari coepti sunt. NANVT.

- μα- eou Pinui erim visa Meni saere, M sacerdotium a promimia plebe mandarum fuisset

potius . quam cooptatione traditum. Tamen propter amplitiidiatum sacer-

42쪽

m tamen, propter amplitudinem sacerdotii, voluerint popillo supplicari Atqtie hoc idem de ceteris face dotiis Cn. Domitius, tribunus plebis, vir clarissimus, tulit quod populus, per religionem, sacerdotia

mandare non poterat, ut minor pars populi vocaretur ab ea parte qui esset sactus, is a collegio cooptaretur. Videte, quid intersit inter Cn. Domitium, tri

bunum plebis, hominem nobili simum, et P. Rullum, qui tentavit, ut opinor, patientiam vestram, . quum se nobilem esse diceret Domitius, quod per caerimonias populi seri non poterat, ratione assequutus est, ut id, quoad posset, quoad fas esset, quoad liceret, populi ad partes daret hic, quod populi proprium semper fuit, quod nemo imminuit, nemo immutavit, quin ii, qui populo agros essent assignaturi, ante acciperent a populo beneficium, quam darent, id totum eripere vobis atque e manibus e torquere conatus est ille, quod dari populo nullo

modo Poterat, tamen quodammodo dedit hic quod adimi nullo pacto poterat, potestate quadam ratione eripere conatur.

dolii eius cui res omnes humanae

divinae ius himaa sunt, laeuitv iisdem Μα--- eomitiis emiri. misit pii pontis tum magistratumni,vellatit, quum emtdotium sit.

comitia e solis xvii tribtibiis eonstitiaen , FGPlaltim tribliniis pliabis contemnere videtur. AN T.

lanum. D. . Domitius tribunus plebis Ahenob inus, Q. Catuli minoris avuncu-

iu, Qui tribun in plebi suiu aurano Pedian C. Mario ii, C. Fimbria coss.

Is quum augur em e non 'tuisset. iratus, tanquat accepta iniuria . eooptandor' sacerdotum Potestatem

lege tuis . a milesiis ad populum iransiuiti ut iis eri rentur a pupulo

id est a xvIt tribubus, quemadmodum ponti lex max creari soli lucerat. ID. Populi adiaris daret I artes Po

puli sunt tribus et ad partes igitur populi, ad trib. - non ad unive sum populum Suspectus lacus ei vitate sermonis. D. . Pol iste scibaribunicia Becia

43쪽

DE LEGE AGRARIA

VIII. Quaeret quispiani, in tanta intuita tantaque impudentia quid spectarit. Fon defuit consilium; fides erga plebeii mmunam . aequitas in vos libertatemque vestram vehementer defuit Iubet enim, comitia decemviris habere creandis eum, qui legem tulerit. Hoc dicam planius Iubet nullus, homo non cupidus, neque appotens habere comitia Rullum. I, Onduin repro-hendo, video secisse alios Illud, quod nemo secit

de minore parte populi, quo pertineat, videte. Habebit comitia; volet eos renuntiare, quibus regia potesias hac lege quaeritur. Vniverso populo neque ipse com- initiit, neque illi horum consiliorum auctores committi

recte putant posse Sortietur tribus idem Rullus. Homo felix educet, quas volet, tribus. Quos novem tribus decemviros secerint, ab eodem ullo eductae, hos omnium rerum ut iam ostendam dominos habebimus. Atque ii, ut grati ac memores beneficii esse videantur, aliquid se novem tribuum notis hominibus debere consitebuntur reliquis vero sex et xx tribubus, nihil erit, quod non putent posse suo iure denegare. Quos tandem igitur decemviros creari vult se primum. Qui licet leges enim sunt veteres, neque eae commlares, si quid interesse hoc arbitramini . sed tribuniciae, vobis maioribusque vestris vehementer gratae atque iucundae. Licinia est lex, atque altera Aebutia quae non modo eum qui tulerit de aliqua curatione ac potestate, sed etiam collegas eius, cognatos, assines excipit, ne eis ea potestas curatiove mandetur.

voci potesista incis uehisit mihi hoe genuiuum, et si quid mi irandum

sit, potius quia iis ratione delendum videtur. - Mire ininis post ρ--

state distinguunt Novi defuit eo,isaium' Id vero Ρ suum in eo fuit, ut et paucis hominibus et sibi gratis retur LAu . Renuntiare Godd. plerique et edd. ante Lamb. dein uiare. Quod in mitem Gram . e eod.

Plane quod non a platent. creari uti Codd. rf. Fiane.

44쪽

ORATio ii, CAP. Eieni in si populo consulis, remove te a suspicione alicuius tui cominodi sacridem , te nihil nisi populi utilitatem et fructum quaerere sine ad ullos potestatem ad te gratiam beneficii tui pervenire. Nam hoc quidem vix est Iiberi populi, vix vestrorum antium rem ac magnificentiae.

IX. Quis et tulit'Rullus. Quis maiorem partem

populi suffragiis privavit Rullus Quis comitiis pra fuit Bullus. Quis tribus, quas voluit, vocavit, nullo custode sortitui Aulius. Quis decemviros, quos intuit, renuntiavit idem Rulliis. Quem principem -- nuntiavit Russum. Dc, mehercule .servis hoc eum suis, non vobis, omnium gentium dominis, probat rum arbitrarer. Optimae leges igitur hac lege sine ulla exceptione tollentur. Idem sibi sua lege curationem petet idem, maiore parte populi suifragiis poliata, comitia habebit; quos volet, atque in iis seipsum renuntiabit et videlicet collegas suos, adscimpiores legis agrariae non repudiabit, a quibus ei locus primus invidiae in praescriptione legis concessus est: celari fructus omnium rerum, qui in spe legis huius

utraque.

a, sal. D. iidem faciet, et quas volet uibus dueet , aliis circumventis. Clistodes sortientibus tribus appone- Mutur apponinantur et suffragiis.

Sortitias 'Rumιs Rullus, quod ineiad exciderat, ab Ernestio additum. Non MoM, Gulielm eoni ne Mina aut nedum obis. Adseriptores legit a x eius eo legisqitidam legi favebaiit, et ah eo lege Agrarii consulti quaedam eapita a

seripserant. Nain isdemi ii miseri Hori rinisolio quum quis adiicit quod quies diei etiam probat. At Mo serisitor est, qui suliscribit se pin-

ρι-- legis Quia in legis uiuio nomen uni sui in erat, qui em

serebat, quum essent tantum adseri- plores alii, a Servilia de nonii ne

eius ense vocata Est istitur Pra scri

ριio titulus Iesia, in quo uomen Ἀ-

45쪽

4 DE LEGE AGl RIA. positi sunt, comitiunt cautione, atque aequa ibi pario

retinebuntur.

At vides hominis diligentiam, si aut Rullum cogi

tasse aut si ullo potuisse in mentem venire arbitramini. Viderunt ii, qui haec machinabantur, si

vobis ex omni populo deligendi potestas esset data, quaecumque res esset, in qua Mes, integritas, virtus. auctoritas quaereretur, vos eam sine dubitatione ad Cn. Pompeium principem delatums. Etenim, quem

un9m ex cunctis delegissetis, ut eum omnibus omni uim gentium bellis terra et mari praeponeretis, certe in decemviris faciendis, sive fides haberetur, sive honos, et committi huic optime, et ornari hunc iustissime

posse intellisebant Iiaque excipitur hac lege, non adolescentia, non legitimum aliquod impedimentum,

non potestas, non magistratus ullus aliis negotiis aelegibus impeditus, reus denique, quo minus decemvir fieri possit non excipitur Cn. Pompeius excipitur, ne cum . Rullo taceo de ceteris, decemvir

sieri possit. Praesentem enim profiteri iubet, quod

toris Muitur, qui praescribitur tui.

ID. Communi cautione' Cautio est,

misim vel verbis vest scriptis, vel pipio innis datis p--mur uterquemn eavemiis. Pro syngrapiis ponti ira iurisconsultis, ut Leeta ea in au duori Pastiniani praesecti prael vis Lutismocli catilio Isitur cum n uni

sinentura Non exo uti dacemini si Dipossu innec in antecedentibus edd.

. -μuti mauis insis recte e eod. Pal. 2. quinque xx et utraque Venis reposuit Bech. et ita legendum esse iam censebat Turneb. ex veleri libro. πιλνvulgo praemiiD- --.

esariste se petitori m esse nomenque svum inter candi intris dare. Qii odautem hic reprelieudit usitatum Dreerat, ut Plutarctius in Caesare dicit: quin ex IlisI auia reversurii, ouai

iere triuini lium scribi eoactum esse. quod praesentem materi iuberent. Caesarem quoque Tranquillus seribit Itellisse ut legibus solveretur, ne obtinuisse tamen. Postea etiam lege opem, et iure magistratuunt , senio a priuione iis misi summota suci. Tv- Uul Ud by orale

46쪽

nulla alia in lege unquam fuit, ne in his quidem ma

gistratibus, quorum certus ordo est. Timebat enim, Pompeius si adesset, ne serri non posset aut ne, si

accepta lex esset, illum sibi collegam adscriberetis, custodem ac vindicem cupiditatum. X. Hic, quoniam video vos hominis dignitate, et contumelia legis esse eommotos, renovabo illud, quod

initio dixi, regnum omparari, libertatem vestram hac lege sunditus tolli. An vos aliter existimabatis, quum ad omnia vestra pauci homines cupiditate oculas adiecissent non eos in primis id acturos, ut ex omni custodia estrae libertatis omni potestate, curatione, patrocinio vestrorum commodorum Cn. Pompeius depelleretur Viderunt, et vident, si per imprudentiam vestram, negligentiam meam, legem incognitam acceperitis , ore , uti postea , cognitis insidiis, quum decemviros crearitis, tum vitiis omnibus

et sceseribus legis, Cn. Pompei praesidium opponem

Quod nulla alia in lege unquam Die Non habet eam uim ut signi- licet, sese concessum fuisM, ut ab

amisium maialari niti simitiis posset, quod sese prohibition siisse imidi ximus , sed ne Vesuuii quidem fuisse.

ne quis Per amicos absens prosteretur quamquam eius ratio non haberetur, nisi comitiis intersui et r

haberentur . accurrere qui absens professus fuerat ad diem comitiorum

poterat. Quod ne seri quidem hae lege Servilia lievisse arguit Cicero.

Quorum einetis ordo ore In aedialitate praetura . eonsulaturi qui ma- stratus quota is certo orisine cre--tur Ducemviratus autem et uiuu -

viratus extraordinarii stin Tusν. Timebat aut ne Verba in edd. Pr omissa Primus explevit Iaeunam

go cupiditatis oeulos odiecissent. Iuro Guillelm e GraeWium osseudit illud uti ditatis oeulos. Itaque Gilitieini. emendabat hominis evidi atque -- dones ocidos adimisint. Ego vero Deiliore conectione reposui essidua M. Nam eadem sorma direndi usus est Cimili ilipp. XI S in euius osses-ιiones inque friunas non iNudenusumos oculos spe --- dequere.

47쪽

dum puteus. Et hoc parvum argumentum vobis erit,

a certis hominibus dominationem potestatemque omnium rerum quaeri, quum videatis, cum, quem CuStOdem vestrae ihertatis ore videant, expertem fieri dignitati. Cognoscite tinc, quae potestas decemviris, et quanta detur. Primum lege curiata decemviros omat. Iam hoc inauditum, et plane novo more, uti curiata lege magistratus detur, qui nullis comitiis anto sit datus. Eam legem ab eo praetore, qui sit primus factus, serri iubet. Α quo modes ut ii decemviratum

habeant, quos plebs designaverit oblitus est, nullos

quot eoo MM. et edd. pr. est cui. Lambino placebat vi ei curiati detur mi, vel, icciariat, delumqui. Curιati εἰ ex curiata erat,

quae uiniis eoiniuia re liniuri curiata omnia quilitia populiis pereurias suffragia inibat. Curiae erant triginta urbis partes, iam inde a Romulo rege saetae , in quas totus Populus ita divisus erat, ut unaquaeque

euria propria sacra ac proprios --rdotes haberet. Atque haec quidem minata milia prima Romae instituta

anni quibus reges ante centuriata a Ser. Tullio rege instituta, creari soliti sunt, itemque tribuni pleb quousque

imo Publilia tributis reari inepti sunt Lex autem eo lata siti, quae

de imperio magistratus ro seretur . et ostendit Livius lib. quiam ait Cu

riata comitia rem militarem conti

nuisse; et Cicero paulo post Constiti,M tis et euri αι ι non habet, aut sere rem matureum non licet. Ergo, quum ornabat decemviros lege curiata, Potestate1 dabat eis exercitum habendi ira,elli gerendi, quae dito uno imperii verbo Latini comprehenderenti me autem trium oMendit.

quia contra ni res est, ut aliquis euriata lege ornetur, qui nullis ante eo mitiis magistratum adeptus sit. Neque enim decem vim aliquibus comitiis creatos ait, quum ni odi, pari populi sint orati quae vere mitia non possunt appellari. Ava. Eam legem ab eo praetore , qui suPrιmua Iire tu , ferri rubet' Praetor primus dictus est,inii primus legiti-

in suffragia contieerit ei in quem maior populi s Vor inest Verit, id-rire primo Deo renuntiatus siti mo

enim gradus renuntii lionis est

honoris. Quale Cicero dixit ili Domin Peiana: se Promer ὐιationem eo miti π,rW-tormimus ostiis Minotis renuntiatus mim. Quaeretqitispiam cur a tribuno plebis hane lege in serri iussit Quia tribuni , nisi trihiit comitia habere. qtitie inausPi-eato habebantur, nec patricios advo--M qui eurisiis suffragium serebant, poterant. Auctor Gellius. Huius οὐ tem rei reprehensione. ad alium

locum reservat. Acc.

Quos lebs Erravit nullus ineri. toque reprehenditur, qui ducenavit OS

48쪽

ORATIO II, CAP. I I

a plebe designari. Et is orbem terrarum constringit novis inibus, qui, quod in secundo capite scriptum est, non meminit in tertio Atque hic perspicuum est, quid iuris a maioribus acceperitis, quid ab hoc tribuno plebis vobis relinquatur.

XI. Maiores de omnibus magistratibus his vos sententiam ferre voluerunt. Nam quum centuriata ex censoribus serebatur, quum curiata ceteris patriciis

magistratibus tum iterum de eisdem iudicabatur, ut esset reprehendendi potestas, si populum beneficii sui poeniteret. Nunc, quia prima illa comitia tenetis,

centuriata et tributa, curiata tantum auspiciorum causa remanserunt. Hi C autem tribunus plebis, quia

ridebat, potestatem neminem iniussu populi aut pi

seripserit a plebe designat et popu- Itim enim dicere debitil. Pia in triblitis comitiis suffragia seri populus, non

enim plebem non populum dixerit. reprehendit. ID.

Quum centuriata Dan timis rei publicae tempori hiis duobus comiti iantagismittas dabantur, ceuttietatis et curiatis excerta censum de qua noula, Humi . ni. centuriata. Posse quam iri is in usu esse coeperuut, alii ex patritiis magistratibus d ibantur coalitiis emittitualis . alii imbutis utrisque deinde addel, intur curiaω,

quae ad sociem vetustatis, auspiriorum causa reisuis sunt, in quibus non populus usitagia dabat , sedi

puli, hoe est, XXX euriarum vicem triginta lictores supplebant ut infra bet Cicero Suusus itaque est et 2 mitium eenturiata . . . Censores quidem creabantur comitiis tantum centuriatis.

in eurinia .... velim magi simius patriui emuriatis simul et

curiatis. Tum iterum ... Eo tempore quum illa duo comitia tantii in in usu erant, bis populus indicabat. Iuttire qum ... Nune, quia ex illis duobus omitiorum seneribus, e iuri ais solum lin iis, et pro euritatis ributa inventa sunt euriata quidem adhue adhibentur sed solum ad spe. eiem vetustatis, et auspieiorum gratia, quod tributa maxime non fierexit

eonsulibus. Quum euriata V . euriata milia ponendum videtur inter tum et iterum. Prima illi Hae veli, hic delenda et ante curiata latiιum Poneuda videntur.

49쪽

bis posse habere, curiatis ea comitiis, quae vos non sinitis, confirmavit tributa, quae vestra erant, sustuIit. Ita, quum maiores binis comitiis voluerint vos

de singulis mag stratibus iudicare, hic homo popul ris ne unam quidem populo comitioraim potestatem reliquit sed videte hominis religionem et diligentiam. Vidit et perspexit, sine curiata lege decemvir in

here potestatem non Posse, quoniam Per ovem trihus essent constituti Iubet serre de his legem curia

tam Praetori imperat, quam id ipsum absurde, nihil

ad me attinet iubet enim, qui nixus si PRAETORPAcrus, Eum ceu cvRIATAM FORE: Is PERRE NON PossiT, qui Monexus siet ut aut lusisse in tantis rebus, aut profecto nescis quid spectasse videatur. Verum hoc, quod est aut ita perversum , ut ridiculum, aut ita malitiosum, ut obscurum sit, relinqua-inus ad religionem hominis revertamur. Videt, sine

lage curiata nihil agi per decemviros posse. Quid,

stea, si ea lata non erit' attendite ingemum. Tvuor D EMVIRI, inquit, EODEM ivo sis , quo qui OPTiMANon simia, Quae vos eoosmi r debuerit. Id tamen Reerat, ut reor. Rutilis, in initiis Rutius ... -,pieivin Matioum rugis eurisiae, o ai

tantum tribait sed potestatem etiam piissetit saltem ostremus Arret. decemvirum confirmat ii uilis comitiis peccas nullum ensent . quod

designatorum , priunt suifragiisio Praetori maiori et patritio magistrapnio Lainbin Milin tenetis Lau tui imperarit et in ., a Ciceronere 1 --. reprehendi, aberrant a sententia Io. -- - - Legein nisi Possιι Graev.e eod. Ercyosset. Huiam sim tribunus non poterat, religionem Quam contempsit propter auspicium, quod ii alium sublata lege curiata. Nam si ea loci Plebis est. Tva No. serretur, volvit tamen eodein iure ac Abiuriis obsurde uim iubet pote inis eis vim esse, a silaia Bulius qui imperet prinii praetori e M. Tvari. surre legem evriatam, si is serre non E lem iure sint, φι qui optima

pomit, ei qui postremiis actus sit. Iege Fornaula est romani in rici sie ueptum enitnest a primo ad postre in Philist Vri Sic um raetor eo iure auum an ue, quum ad aucundum quo qui πιιnιo. Hoc autem quid sit,

50쪽

ORATi ii, CAP. DILEGE. Si hoc serri potest, ut in hac civitate, quAulonge iure libertatis ceteris civitatibus antecellit, quisquam nullis comitiis imperium aut potestatem assequi

possit, quid attinet, tertio capite legem curiatam re iubere, quoniam quarto permittas, ut sine lege curiata idem iuris habeant, quod haberent, si optima lege a

populo essent creatist Reges constituuntur, non doco in viri Quiritesci iique ab his initiis sundamentisque

nascuntur, ut non modo quum gerere coeperint, sed etiam quum constituentur, omne vestrum ius, potestas, libertasque tollatur. At videte, quam diligenter retineat ius tribuniciae potestatis. Consulibus legem curiatam serentibus, a tribunis plebis saepe est intericosum. Neque tamen nos id querimur, esse hanc tribunorum plebis potestatem Tantumni Odo, si quis ea

temere est usus, existimamus. Hic tribunus plebis lege

immineus aure mirarum Misistrorum. Reprehendit autem cie capit i ta quam id qtiod terti utri tollat. Nam si aliis lege curiata pleni imum ius as--qui ieemoviri possunt, quod quarto mi deiinmittitur,'indauiuet afferre tertiuin, in quo de curiata sese Aretida seribit. y hun. Si hoc Ierri potest avredano et Sebellem auctoribus reseripsi si rimo g. v. Est enim ins densioliri,cues --πιθανά ossin verba, hoe erri Mese signifieant'. q. si cui hoe lege seire aut oe in egeiata proponere licet.

1que ab iis imisi, in Maus ritii iei iuviem L POL piis. Franc. quinque xa reposuit ira qua ab his

initiis. At ι idete quam diligenter relineatius tribunitiae einestatis 'epreliendit

Milivetabat enim sexenii tulere relere. Quod et ipsum

iniquum esse ostendit primunt quia minuit tribuni liam potestatem, deinde , quis impudenter, si intercessum

fuerit, eandem postsialam iniiiiiiii, quam nisi iniero,auni esse utero inquit, hie retineat ius tribu-

uitiae pittestatis allelidite. LAV . Existimiami. 'anta gallius legendam putabat exaestuumus. Aliis visum est Midus reprehemum nues queremtimi, ante existimamus, Lambinus volgatum defendit ne ratioties, ut sit iudicamiis trihum tomere Potestate ε ε .um M.

SEARCH

MENU NAVIGATION