장음표시 사용
61쪽
DE LEGK AGnani Archus, ita in republica luxuriosus est nepos, qui
prius silvas vendat, quam vineas Italiam percensuisti; perge in Siciliam AvcTIONIS PARS EA, QUA AD IcI-
Liav ERTiNET. Nihil est in hac provincia, quod aueis oppidis, aut in agris maiores vestri proprium, bis reliquerint, quin id venire iubeat. Quod partum
reconii victoria maiores vobis in sociorum urbibus ac sinibus, et vinculum pacis , et monumentum belli reliquerunt, id vos ab illis acceptum, hoc auctore, endetis 2
XIX. Hic mihi parumper mentes vestras, Quirites, commovere videor, dum patefacio vobis, quas istii nitus abstrusas insidias se posuisse arbitrentur contra Cn. Pompeii dignitatem. Et mihi, quaeso, ignoscite, si appello talent virum saepius. Vos mihi praetori, biennio ante, Quirites , hoc eodem in loco, personam hanc imposuistis, ut, quibuscumque rebus possem illius absentis dignitatem vobiscum una tuereri Feci
ius ei intempermitia perditiis res a maioribiis ad dignitatem tuendam relictas, turpium voluptatum explendarum ea n prosiderit. Ex quo concludit qliod is de re privata secit, idem de publica esse saeturum. Visn talis porro eum arguti, quum studio bibendi visino amari magis,
qtiam silvas atque has vendat illas vi postremum relinquat LAVAED. Dixuriosus est Est omittitur in
paeis est, quod populus, qui popillo nuino berium secerat, hae eoudition in deditionem recepius esset ut gro, aut tigri parte mulctaret. Aser enim si durus vinculum erat pacis, pacemque eo illabat et Miringebat. Erat ei monumentum belli. Argumentum enim erat belli ab ilio
popillo eum Romanis gesti, agrorum mulctatio aut vectigalis impositio.
Nam a quibus in bello adiuvabantur Romani eorum agros liberatant, fines amplificabant, urbes contribu
hiint. Fιnes antem quum dicit, amum, et lit vialso dieiinus, territorium intelligit. Tvnr ra.
ni miluim rumper Probabilis est coulaetum aratoni ante haec verba excidisse alius eniusdam legis Sem i-Iiae clipitis litulum . ito praeconi Ciee o recitandum dederit. Nam locunt qui sequitur eum proxime ante denti uis non e aerere idem autem viderat Lauredavns. μ' seum una rete J Significat
62쪽
ORATIO II, CAP. I 'adhuc, quae potui, neque familiaritate illius adducius, nec spe honoris atque amplissimae dignitatis: quam ego, etsi libente illo, tamen absente illo per vos consequutus sum. Quamobrem quum intestigam, hanc totam sere legem ad illius opes evertendas, tanquam machinam, compararici et resistam consiliis
hominum, et perficiam prosecto, tio ego video comparari, ut id vos universi non solum videre, verum etiam tenere possitis Iubet venire, quae Attalensium, quae Phaselitum, quae Olympenorum su rint, agrumque gerensem, et mandicum, et Gedusaniam. Haec P. Servilii imperio et victoria, clarissimi viri, vestra iacta sunt. Adiungit agros Bithyniae
regios, quibus nunc publicani fruuntur deinde Abiaticos agros in Cherroneso in Macedonia, qui regis Philippi sive Persae fuerunt, qui item a censoribus locati sunt, et certissivium vectigal. Adscribit idem auctioni corinthios agros, opimos et sertiles, et Cyrenenses , qui Apionis suerunt; et agros in Hispania propter Carthaginem novam, et in Africa ipsam veterem Carthaginem vendit quam videlicet P. Africanus non propter religionem sedium illarum ac vetions praetor suasit legem C. Manilii iri ni pl. . qua bellum Mithridati-
eum Cn.Pompeio mandaruitur. Lava. Illo listum illo post absente delendum putabat Lauredanus recte,
s Meliensem aui Musae Mem. Oroam tum ita rescrip eum Beehio, auctore Garatono Vulgo orandiciam Graevius eorrigebat O
δει-- agros id est, quos A tuus rexi' gam po sederat in Cher---: qui uri, postquam Asia provines saeia est, publici populi Romani sicli sunt Sisamoitu, disiuintiuisis miliam O.
Qui Amicinis fuerunt Ptolemaeus cognomento Appio rex Cyrenarum moriens heredem populum Romanum reliquerat, euius regni civitates tu inras esse senatus iusserat. Hoc saeium est Cn. Domitio, C. Cassio coss. ID. Non mi ter religionem aeιliti miliarum' Atqui dubitat oratione superiore, cap. 2, num ob oblatam ali- iam religionem Africanus eam con-
Merarii sed id, de quo duini avii,
63쪽
DE LEGE AGRAniAstatis, de consilii sententia consecravit, sed ut ipso locus eorum qui cum hac urbe de imperio certarunt, vestigia calamitatis ostenderet. Sed non fuit tam diligens, quam est Rullus aut sortasse emptorem
ei loco reperire non potuit. Verum iste ad hos agros regios captos veteribus bellis virtute summorum imperatorum, adiungit regios agros Mithridatis, qui in Paphlagonia, qui in Ponto, qui in Cappadocia fuerunt, ut eos decemviri vendant.
XX. Itane vero 7 non legibus datis, non auditis verbis imperatoris, nondum denique bello consecto, quum rex Mithridates, umisso Hercitu, regno expubsus, tamen in ultimis terris aliquid etiam nunc, liatur, atque ab invicta Cn. Pompeii manu, Maeotide, et illis paludibus et itinerum angustiis, atque altitudine montium defendatur quum imperator in bello versetur, in locis autem illis etiam nunc belli nomen reliquum sit eos agros, quorum adhuc penes Cn. Pompeium omne iudicium et potestas, more maiorum, debet esse, decemviri vendent Et, credo, P. Rullus
lite aperte negat. Illic Iuno sanet i- me colebatur, ut inquit Maro Aeneid. i. is Cesesistit Saturixus, eui etiam liberos suos immolabant , ut et Ae
senti pius, sed omnium religiosissime Gielcstuc qui etiam heres, ut Vlpianus scribit, institui poterat. Tun .
De o insiti seium a Solet inninoninui, besse oviaeto, decem legatos mittere, qui conditiones tu ess
elicerent loges darent, res trietiri litiarent. Si Siciliae, hello confecto. Rupilius de decem legatorum
sententia leges dedit, quas Rupilias
vocarunt. D. Vestigia etiLimitatis ut Romae domus Maelii Flacci, Saturnini di--- suuia Ciceronis nou diruta solum . sed etiam consecrata. LAVMu .
um irae aram Ita reae ipsi pro vula Me inser hos iam Lai . nes vi satis latinum es, Diniar hos
agro adiungi regio agros; et torrisIi niluni censuit Veriuri interim ad hos Sros.
nondum in provinciae mam redactae Mut, nondum sint pacatae. TvR. Irin auditis Mer6is imperatori Nondum audita conditione pacis qnam eis serebat imperator. Quid
enim, si iniis eorum non publice rq iid, si liberet Senientia est:quum illi nondum audiverint, quam conditionein paeis imperobi proponati
64쪽
is enim sic se gerit, ut sibi iam decemvir designatus esse videatur ad eam auctionem potissimum proficiscetur. Is videlicet antequam veniat in Pontum, literas ad Cn. Pompeium mittet quarum ego iam exemplum ab istis compositum esse arbitror P. --
UMPEIO cs. P. Non credo adscriptumi esse, MAGNO; non enim videtur id, quod imminuere lege conatur,
concessuru verbo TE VOLO CURARE , T MI IH SINOPE PRAESTO SIS, AUXILIUMQUE ADDVcAS, DUM EOS AGROS, Quos vo LABORE EPISTL, EGO MEA LEGE VENDAM. An
Pompeium non adhibebit in eius provincia ventat manubias imperatoris 'Ponite ante oculos vobis Rub
lum in Ponto, inter vestra atque hostium castra hasta posita, cum suis sermo sis sinitoribus auctionantem. Neque in hoc solum inest contumelia, quae vehementer et insignis est et nova, ut ulla res arta
bello, nondum legibus datis, etiam tum imperatore bellum administrante, non modo venierit, verum etiam locata sit Plus spectant homines certe, quam
Quarum ego iam exemρliam ab istis Demosthenes , Cicero nistonii Iiteris in concione recitatis, iu- vidimn saei in in eos quaesiverunt, quilin Mogula vertis perpenderent atque inde aliquid ad excitaudum populum elicerent Callide illi quider et argute, nisi hoe sit inultorallidius, singere literas, quas eri--ile sit, adversarios et sirim esse scripturos atque inis est idis uia. ximum invidiae in eos incendium excitare. Hane figuram Graeci προτό-
Masnoo Pompeius vulso Magnus dicantior iam inde, ex quo ab Aoneana victoria rediit, viveni Sulla
dictatore a quo Magnus consalutatus
fuisse militum , quod postea translatum est iu cognomen . quod , ut Cit.
lib. ad Attic secundo ait, praebuum satu increpandi Ponipeium comicopoeiae Diphila Plutarchus autem, cognomen sui H-νει- io Quos tuo in mutavito pineuit quos
Hone locum laudat Aquila Romanus de sgg. e. ia, ubi Wit de Quo muri σιος. Cum suis formosis Sie est etiam ap. Aquilam l. l. Frustra Faernus ulla Volavinis risi volint famosia.
65쪽
6a D LEGE AGRARIA conivinetiam sperant, si concessum sit Hunucis LPompeii, cum imperio, cum iudicio ovinium rerum, cum insinita potestate, cum innumerabili pecunia, non solum aliis in locis vagari, verum etiam ad ipsius exercitum pervenire, aliquid illi insidiarum fieri, aliquid de eius exercitu copiis, gloria, de alii posse. Putant, si quam spem in Cn. Pompeio exercitus habeat, aut agrorum, aut aliorum commodorum, hanc non habiturum, quum viderit, earum rerum omnium
potestate in ad decemviros esse translata in Patior non moleste , lani stultos esse , qui haec spereIIt ta in
impudentes, qui conentur. Illud queror, tam me ab iis esse contemptum ut hae portenta, me consule, potissimum cogitarent.
I. Atque in omnibus his agris aedificiisque ven
dendis, permittitur decemviris v vENDANT, QUIBUS-CVM Qv IN LOCI VIDEATVR O perturbatam rationem lo libidinem refrenandam' o consilia dissoluta atque perdita Vectigalia locare nusquam licet, nisi in hac urbe, hoc ex loco,ia, mirum requentia. Venire vestras res proprias, et in perpetuum a vobis alienari in Paphlagoniae tenebris atque in Cappadociae sol
tudine licebit L. Sulla uunt Oii ii, Iemnatorum civium funesta illa auctione sua vendet et, et se praedam suam diceret vendere, tanae ex hoc loco vo
didit nec, quorum oculos ostendebat, eorum ipsorum conspectum sugere ausus est. Decemviri vestra vectigalia non modo ne vobis quidem arbitris, sed ne Praecone quid ei publico teste vendent'
XXII. Sequitur, OMNE AGROS ExTRA ITALIA insinito ex te inpore , non, ut antea ab Sulla et Pompeio
consulibus. Cognitio decemvirum, privatus sit, un
66쪽
ORATI Ii, CAP. a 63 publicus: sicque agro pergrande vectigal imponitur. Hoc quantum iudicium , quam intolei andum, quam regium sit, quem praeterit posse, quibuscumque locis velint, nulla disceptatione, nullo consilio, privata publicare, publica liberare3 Excipitur hoc capite ager in Sicilia Recentoricus quem ego excipi, et propter hominum necessitudinem, et propter aequitatem, Quirites, vehementer gaudeo. Sed quae haec impudentia Qui agrum Becento licu II possident, A etustate possessionis se, non iure, misericordia senatus, non gri conditione defendunt. Nam illum agrum publicum esse fatentur: se moveri possessimnibus, amicissimis sedibus ac diis penatibus negant oportere. At si est privatus ager Becentoricus, quid
eum excipis sin autem publicus, quae est ista aequitas, ceteros, etiamsi privati sint, permittere ut
publici iudicentur hunc excipere nominatim, qui publicus esse sateatur Ergo eorum age excipitur, qui apud Rullum alia ratione valuerunt ceteri agri omnes, qui ubique sunt, sine ullo delectu, sine populi romani notione, sine iudicio senatus decemviris addicentur. Atque etiam est alia, superiore capite,
tantum agris vectigal imponebat Rui
67쪽
DE LEGE AGRARIA quo omnia veneunt, quaestuosa exceptio, quae teget eos agros, de quibus Medere cautum est. Audivit, hanc rem non a me, sed ab aliis agitari saepe in sin natu, nonnunquam ex hoc loco possidere agros in ora maritima regem Hiempsalem, quos P. Africanus populo romano adiudicarit; et tamen postea per
Cottam consulem cautum esse laedere. Hoc quia vos laedus II on iusseritis, veretur Hiempsal, ut satis si
mum sit ut ratum. Quid cuiusmodi est illud Tollibtur vestrum iudicium Ioedus totum excipitur comprobatur. Quod minuit auctionem decemviralem, laudo quod rogi amico cavet, non reprehendo; quod non gratis sit indico. Volita enim ante oculos isi Dum Iubae regis filius, adolescens non minus benenum mutu , quam bene capillatus.
XXIII. Vix iam videtur locus esse, qui tantos ace vos pecuniae capiat Augei, addit, accumulat: Aunos,
capite etiam quaestionem de clarissimis iris, qui populi romani bella gesserunt, iudiciumque do
.u es et tribuni non raro solebant cum Orrtam perera quum au tam bene caρι
68쪽
pecuniis repetundis, ad decemviros translatum videtis. I lolii in erit u liciti in , quantae cuiusque manubiae fuerint quid retarii in quid residuum sit. In postcrin vero ex haec imperatoribus vestris emistituitur,
ut, quicumque dei vincia de verit, apud eosdem decemviros, quantum habeat praedae, manubiarum, auri coronarii, prosteatur. Hic tamen vir optimus
eum, quem amat, excipit, Cn. Pompeium Vnde iste amor tam improvisus ac tam repentinus qui honore decemviratus excluditur prope nominatim cuius iu
dicium legi unque datio, cupiorum agrorum ipsiu s,irtute comito tollitur; cuiu non in provinciam, sed in ipsa castra decemviri cum imperio, insolia
pecunia, maxima potestate, et iudicio rerum omnium, inittuntur cui ius imperatorium , quod semper omnibus imperatoribus est conservatum , soli eripitura sexcipitur unus, ne manubias resurre debeat. Vtrum tandem hoc capite honos haberi homini, an invidia
Daeri videtur Remittit hoc Rullo Cn. Pompeius: benescio isto legis, benignitate decemvirali nihil uti
tur. Nam si est aequum, praedas ac manubias suas
imperatores non in monumenta deorum minoriali uin, neque in Uri is Ornamenta conferre, sed ad
decemviros, tanquam ad dominos, deportare nihil
i tho'- eri nidium λώι--. Sed voca iunx nullum, sensui aperte 'olitrarium iniicili iam aut lilii iis delendum es e vidit, ab Ernesii uncis inclusini dolevi. Eius ioco Laured
nos nunc . adii liberum , alii soluerim
69쪽
66 E LxGE AGRAni, sibi appetit praecipuo Pompeius, nihil vult se in
communi, atque in eodem, quo ceteri iure versari.
Sin est iniquum, Quirites, si turpe, si intolerandum, hos decemviros, portitores omnibus omnium pecuniis constitui, qui non modo regra atque exterarum, tisnum homines, sed etiam imperatores nostros excinitant non mihi videntur honoris causa excipere Pompeium, sed metvero, ne ille eandem contumelium qiuam ceteri, serre non possit. Ponipeius autem quum hoc animo sit, ut, quid tu id vobis placeat, sibi serendiri putet quod vos ferre non poteritis, id prosecto perficiet, ne diutius inviti ferre cogamini. Verum
is ova Nova porro vectigalia videt ea sere, quae
Pompeius adiunxerit. Ita remissis manubiis, vectigalibus eius virtute partis se rui putat oportere Paria
sit pecunia Quirites, decemviris tanta, quanta sit in terris nihil praetermissum sit omnes urbes, agri, regna denique, postremo etiam vectigalia vestra venierint accesserint in cumulium manubiae vestrorum
imperatorum quantae et quam immanes divitiae decemviris, in tantis auctionibus, tot iudiciis tam insnita potestate rerum omnium quaerantur, videtis.
μοι rares Sunt operae publiea- nomini, qui portoriare urerant; quae is portu indebant, merces excuti baut et portorium exigebant an quo
alitiim uiquitis elacerbius versarentur. omnibus hominibus odiosi fuere Tur
ninus uiuis Minono interpretatur qui ei error eum muliis ommoniarit et ab Asconio hausius Ens. tim Me ni ita sit opportune in laudem l Onipei egreditiir. Pompeius inquit, est ea nnimi aequitate, utrilineculii tu a populo iussa fierint suelle sit laturus ea mi gnitu
diues ut si quid popillus sese non m it, ne id invitus diutius selut sit
perfecturus. LAva. tium hoc animo sit Fulgo aberue quum , quod iiiiredulitis di illit probantibus Manuito, Lamb. Graρον.
i. aliter enim oratiosibi non eo tota Persieis Llta eum Lamb. et Be-
70쪽
XXIV. Cognoscii nunc alios inmensos atque intolerabiles quaestus, ut intelligatis, ad certorum hominum importunam avaritiam hoc populare legis
agrariae nomen esse quaesitum. Hac ecunia iubet agri s emi, quo deducamini. Non consuevi homines
appellare asperius, Quirites, nisi lacessitus Vellem fieri posset, ut a me sine conuimelia nominarentudii , qui se decemviros sperant futuros iam videretis. quibus hominibus omnium rerum et vendendarum et emendarum potestatem permitteretis. 4ed, quod ego
nondum statuo dii osse dicendum, vos lanieti id potestis .cum animis vestris cogitare. Vnum hoc certo
videor mihi verissime posse dicere tum, quum lin-beret haec respublica Luscino, Calatinos Acidinos, homines non solum honoribus populi rebusque gestis,
erum etiam patientia paupertatis ornatos et ium, quuIn erant Catones , Phili, Laelii, quorum sapientiam temperantiamque in publicis privatis lite , in forensibus domesticisque rebus perspexeratis lanien
huiusceni in res commissa nemini est, ut idem iudicaret ei venderet, et hoc saceret per quinquennium toto in orbe terrarum idemque agros vectigalesimpuli romani abutienaret, et quum summam tantae I ecuniae, nullo teste, sibi ipse ex sua voluntatefecisset, tum denique emeret, quibus vellet, quod videre tur.
XXV. Committiis vos nunc, Quirites his hominibus haec omnia, quos dorari hunc decemviratum