장음표시 사용
111쪽
tem nimis e vulgari essesermone.Ita neque humile in abiectam orationem,nec nimis altam, O exaggerata probat, plenam tamen eam vult esse grauitatis,ut eos,qui audient, ad maiorem admirationempossis traducere. Trocheum au tem,quem ali, Tribrachum appellan ab orationes regat, quia contractio, in breuitas dignitatem no habet.Ita P naprobat,quem orationi vel orienti et mediae,mel cadentio hes'ilis aptissimum iudicat. Cicero autem sentit omnes in orationes ''. - esse permistos, in quo confusios pedes. Nec enim steterest0 hvmς- ροί et animaduersionem orator,si emper isdem uteret r. Cui turbisupra etiam dictu est permista in temperata
numeris,nec dissoluta,nec tota numerosa oratio esse debeat In humili Paeone maxime,quonia optimus autor ita censet sed etiam Ox xivης ii reliquis numeris,quos illepraeteri teperanda est In his quari l. ηο, demisso,atque humili sermone dicentur, Iabus eri requetissim Paeon in amplioribus,in utroq; Dactylus. Ita varia
perpetua oratione hi sunt inter se miscendi inteperadis
sic minim animaduertetur delectationis aucupiu, ' quadradae orationis industria. Nec vero nimius is cursus numeroru esse debet,id enim in dicendo numerosumputatur,non D, simis, q'totum costat e numeris sed quod ad numeros proxime lubui iο- accedit.Nullus enim pes est,qui non aliqua δε venit in ora-mor non tione.Miscessi ergo siunt, rudumq is ut ni plures,qmpla' Pio Ma . ceant, circi fusi bonis deteriores lateant. Dochimus quouis loco est aptus,dumodo no iteretur.Plurimu etiam enu- satis habet Creticus, Cicero Mar. Nullius est tantumme ingenij,nulla dicendi,autfribendι tanta mi tantaque Co pia,quae non dicam exornare, sita enarrare QCaesar res tuas
gesta possit: tamen hoc assismo, hoc pace dicam tu nullam in his laudem esse ampliorem, quam eam, quam hodi'
112쪽
emo die cosecutus es in hac periodo sunt quidem alijpedes, sed qui eam iucundissimam osciunt ,sunt Cretici, Dochimus, Paeon, Dacty Spondet. De his quae suapte natura numerosia sunt. Cap. 44. ALiquado uapte natura numeros knt, quae diculur, ςet euasi nihil factu est de indushria. Cum enim sunt ca- feruntur.
us in exitu smiles, aut paribus paria re eruntur,qua luua in exilustonte concinnitate habet oratis,ut in illo Cic. pro Milone, is tuis sta'
Est enim iudices haec non scriptased nata lex, quam no di- θ' g. 7
dicimus, accepimus egimus,uerum ex natura ipsa arripui - ficitur inmus,expressimus,haomus:ad quam non docti ias .no pio Mil. instituti sed imbuti sumus. Haec enim talia sui ut quia re fertitur ad ea,ad quae debet referri, intelligamus no quotu cam egit, esse numerum, 'secutum. Quod sit item refer edis contrariis. In hoc genere Cisfreques est, utilia sunt in quarto ac- russpome sationis Coferte hacpacem cum ido bello: huius Praetoris hec . in aduetu, cu istius Imperatoris victoria: huius cohorte puta ς' ram cti illius exercitu inuicto huius libidines cum illius co-tinetia ab isto,qui cepit coditas, ab hoc qui costitutas accepit, captas dicetis Syracusas, quaesunt venustifima. Seperenim haec,quae a Graecis antitheta nominari supra diximus cum de figuris ageremus,numerum oratorium necessitate ipsa liciunt, in eum fine indu bia. Quae vitia sunt vitada in oratione numerose. cap. I. Haec tamen vitia in tota hac re diligenti me sunt mita-
vitada sintius aut ca- in hac re. Quint ib.
da, primis ne aperia teda traiiciatur,quo dat, aut volueturoratio deinde ne inania quaedam verba, ,.cap.
quas copi sta numeroru inculcetur: tertiὸ ne minutis co-cidata infringaturi suetia. Sed verba ta probata'electa cocinne coagmenturna vel dura inter se comi potiora
113쪽
Multa mi sunt inutilibus.Multasunt te,quae vitiis declinatis, nu-2 e5ρoΛε merose coponessi laborem minuat. Sunt enim multae figurae, :j ' ' quib', casus, numeriposiat variari Sunt multa etiaquae ide valet atq; gnifica ex quibus exercitati facile illud eligunt, quod institura verbo coprehesioni maxime quadrat. De magnitudine ambitus. Cap. 46. HAbet autem periodus mebra minimum duo, ape etiatria: cicero lege Asa.Nam cum antea per aetatem nondum huius auctoritatem loci cotingere auderem, statueremque nihil huc,ris perfectum ingenio, elaboratum industria afferri oportere,omne meum tempus amι Orum temporibus transimittendumputaui.Cic.enim ambitum mediocriatatem habere ais,qui quatuorsere mebras constat.Nam aures implet, nec uereuior est,quam satis si nec longior.
ir Eribit, star quod', comiseri plena copraebeo. us generis est i ς0'st- - lud 'ro estilone, Ego cum tribunus plebis Republica oppres, .ua me senatui dedissem,quem extinctum accepera: Equiti
bus Romanis,quom vires erat debiles bonis viris, qui om nem auctoritatem Clodianis armis abiecerant: mihi unquabonorum prodium defuturumputarem. Debet autem pesti Ea besii Nodussiensium concludere t etiam aperta, ut intelli possit pς60 . . in non immodica,ut memoria continerinsiit. o. cap. . De numero, qui es in membris,& cuiusmodi Cie inora. ea esse debeant. Cap. 47.
i. h. si membrum: quid messium,quid ambitus,antearini est. Illud etia est explicatum, aliud esse cic-nai.Valde scripte aliud mebratim dicere.Illic enim rercunscribitur ver si ' fr bo vi comprehPyla, donec in clausula semel consistat: hic msngulis mebras oratio insistit. Quod inpronuntino magnο-
114쪽
pere reficiis intum, defit ut oratio,quam muris carpimus Nior multo essepossit, quam ea quae constat circuitu. pitur logicIta mi aliquari ad quindecim, aliquando ad viginti mem- ἡ αbra excurrat. Cicero ΛId. Occidi, occidi non Spurium Melium, quae sequuntur.Nihil autem tam debet esse nume rosum,quam hoc,quod minimὸ apparet. Sed notam aperia, in palam in incisionibus, membris numerus est adhibe-dus,quam aperia, in ambitu adhibetur. In quo scribendi genere circunscripte,in quo sit membratim dicendum. Cap. 8. N histori laudationibus, totque eo genere, quod i. sci epidicticon nominat, quoil quasi ad institiendum dele- co generectationis causa computatum sit,omnia scruteo,Theopona ' 'peoque more ilia circunscriptione, ambitu dicessasiunt, ut d::ho: tanquam in orbe incluse currat oratio.Itaqueposteaquas cognita haec vel circunscriptio, vel coprehem nemo qui aliquo esset in numero scripsi onutione eius generis, quod esset
ad delectationem comparatum remotumque a iudiciis, fo- resque certamine,quin redigeret omnes in quadrum num rum entetias. Genus autem hoc orationis nec totum asi sumendum est ad contentiones O causas veras nec omnino sis nee assurepudiandum.Si en semper utare,cumsatietatem assent omis: nutum qualisit ab imperitis etiam cogno citur. Detrahisprae- ''hεὰ beterea actionis dolore, infert humanum sensum actoris tol- 'ἱ Pμ bifunditusveritatem, fidem.Sed quoma adhibenda no- nunquam est,primum videndum erit quo loco,deinde qua- diu retinendast,tum quot modis commutanda. Adhibenda est igitur numerosa oratio: f aut laudandum est aliquid or- Actiarinatius, ut C in accusationis secundo de Sicilia laude dixit ir
115쪽
Act. 4. in expone ga narratio quae plus dignitatis de erat, quam doloris,ut in quarto accusationis idem Cicide Dracusarum in ,mρlifi- situ dixit. Est etiam apta pro iis maiorum causarum ubi humeso,ε solicitudine,miseratione, ommendatione res eget. pe etiae . t.' in amplificanda re concessu omniumfunditur numorose in volubiliter oratio.Id aut e tum valet,cum is,qui audit ab oratore iam obsessus est,ac tenetur. No enim id agit, ut inflantem observet sed iamfaue processumq; vult, diciatq; ' Ibξ i. vim admirans,non inquirit quod reprehendat. Haec autem
forma perorationes quide includit ,sed in reliquis orationis partibus retinenda non diu est. Nam cὲm locis supra dictis ea fuerimus ψ,tota dictio est ad incisa,'mebra trans
renda. Inci autem oe membratim tractata oratio in ve- ris caussplurimum valet. maximeque bis locis, cum aut a Pas,aut refellari Qua ratione paretur haec facultas apte, ac numerose dicendi. Cap. 9.Ci.is ora. TT Aec autem facultas apte atque numerose dicendi non
l bst tali laboris quisti midetur. Nec ideo haec tractatur
. Γὰρ sa. summis viris,ut oratio, qVae feri debet ac fuere,demetie- vh' ζ' pedibus,acperpessendis strabis cosenescat: satis enim in
Indi. hoc oratoreformabit multa scribendi exercitatio, ut ex tepore etia apte,numeroseque dicat. Ante enim circuscribitur metesententi confestimque verba cocurrunt,quae, mes ea-
d qua nihil est celerius , tum dimittit,eti suo quodq; locosidori: u,' res osseat. Quod F Antipater ille SidoniusIolitus est versus
es; ἡ ' Hexametros alios; variis modis ac numeris fundere ex te ἡ ἡ ' '' pore tantum, hominis ingeniosi,ac memoris valuit exerci tatio, ut cumse mete ac moluntate coniecisset in versu ve basequerentur quanto id facilius in oratione, exercitatione
116쪽
σ consuetudine adhibenda cossequemur3Nihil est enim tu Nihil
teneru,neque ta rexibite,ni, quod tam acilepq uatur, flexibile quomnque duca quam oratio. hac mersus,ex eade dis ''μ' 'μ' pares numeri co juntur ex hac hac etia soluta variis mo dis,multorumquegenera oratio.Et ut Pi am cera ad nosbum arbitriaformamus: sic orationis genin ad omnem rationem, ad aurium voluptatem, oe animorum motu facile mutatur, Π vertitur. Neminem itaque Paeon,aut Creticus ille,aut Dichoreus coturbet,ipsi occurrent oratio-nt,ipf,inquamse offerent, in restondebunt no vocati, co-juetudo modo adsit scribendi hoc modo, atque dicendi. Hi enim musici accurate primo, ' cogitat suae artis praescripta, informulas obseruant,at ubi us accessione cogitatione etia in cura eadem illa incredibili celeritate sectunt sic ibi orator hoc modo scribere initio consueueri De τί labore postea similitescribe ac dicet. Quanti momenti sit apte dicere. Cap. co
oratoris benestructa col catione dissoluas,permuta- ta' 'ac, tione verboru corrupatur enim tota res:mt haec Cic. in Com R. neliana: Neque me diuitiae mouent, quibus omnes Africa--, nos Laelios, multi venalis j mercatoresque superarunt, ear immuta paululu: visit:Multisuperarui mercatores venalitisque perierit tota res.Et quae sequunturi. Neq, vestis, axica tu auri; ct argentu,quo nostro eteresMarcellos,M
117쪽
DE ARTE ferserat,ab aliquo video perfacile Deliaco aut Syro potuisse superuri facita, potuisse seperari ab aliquo Syro, aut
Deliaco desine ut ordine verboru paulum comutato,iisse edis fiesententia,ad nihilum omnia recidant, cumsint ex aptis dissoluta lauis alicuiuι inconditi arripias dissipata' aliquasententiam, e que ordine verborum paulum commutato in quadrum redigas,essciatur aptu ilia quod Derit antea diffluens ac solutum.Age sume de Gracchi apud censores istud, Abesse non potest, quin eiusdem hominust probos improbare,1uι improbos probet. Quanto aptius si ita dixisset Quin eluseri hominio qui improbos probet, probos improbare Hoc modo dicere nemo unquam nolui nemoquepotuit,quin dixerit.Qui autem aliter dixerun hoc
im quo entio, posse,inapsesinesententiis dicere,insania est.sententiose autem fine verborum, in ordine, mmodo,infantia sed huiusmodi tame infantis,ut ea qui viatur,non stulti homines haberipossis et iamplemnquepru- .es bis, dentes:quo,qui est contentus,utatur.Eloquens veia,qui no. Aies. :' approbatione olkm,sed admirationes,clamores elausus
A A., liceat,mouere debe omnibus oportet ita rebus excedat, mi uiςu suo- ei turpe' quicqua ausectari,aut auiuri libetius.Haec Gnis flumen. ceno In Oratore. Quare cum Aristoteles,qui aureum funditDEmissis. flumen orationuxum Theophrastus,qui diuinitate loquut iis .i nomen inuenit. cum Isecrate quem eloquentiaepare Cic..... '' ς appellancum Demosthenes,cui sine dubio summa vis eloquentiae coceditumum Cicero,qui primum cum Graecorum gloria Latinὸ dicendi copiam aequauit, hanc eloquetiaepa tem tanti fecerint: eam nobissumma debemus industria, summo etiam dis comparare.
118쪽
RHETORICA LIB. III. De tribus generibus dicendi. Cap. si. 7
PE sucuu est aliquid dicedi genus in paruis causis aliud Cie
in modicis,aliud in grauibus demerari. cflam, - riae cause, variu dictat genus efflagitat sed diuerse orationis partes, diuersam quoque orationis forma possulat. uod cum ita si quo int genena dic edi, in quibus tu causs,tu orationis partibus ea sint adhibeta,dicamus. Tria sunt igitur dicendi genera,in quibus omnibus peraeque debet florere excellens in perfectus orator: Musubtile, acutum, in t nue: Alterum vehemes,copiosum, in grave. Tertius-- 'Iteriectum inter medium, quasi toreatum,in quo neque ςnd subit
s acume veriorisgeneris,nec vis postmoras. Cum autem tum. & ve-
oratoris triasint officia docere,mouere, in delectare: siubtile . 'i s. in probari, modicum in delecta io,vehemes inflectedo ver- s/p
saturiis genere subtili forma debet esse orationis a viculis h. t ia
numeroru bbera fluta,no tamen vaga ut Ingredi libere tale in pro- non ut licenter videatur errare. Diligetia etia conglutinadi Esilis' a everba praetermitteta est, momnis insignis ornatus remoue-dus.Ponentur tamen acutae,crebraeque sententiae ornameta ' verborum, in sentetiarum cum tropis verecundeparceque
adhibebuntur tranflationes tamen poterunt esse crebriores, nec tam crebrae tamen, quam in genere dicendi amplisimo. Genus temperatu uberius est aliquato in robustius, quam hoc humili,de quo dictu ssummissius autem,quam illud, de quo dicetur,amplisimum: Huic omnia dictas ornameta uentur, plurimumq; est in hac oratione suauitatis. In idemeriam cadunt lumina omnia multa sentetiarum.Hoc Genus dicε in genere nemorumet minimum,siuauitatis autes,vel tu vises rimum. At illud amplum,graue copiosum ornatu,vim pro
sem habet vel maxima, modo enim per figit, modo irrepit P
119쪽
t. o . insensu , in ferit nouas opiniones,messit instri.Hic orator pro Caes ljuctos excitabis,mi Appiu Caecu. Apud huc in patria ipsa exclamabit liqueq; ut apud Cicerone in oratione co-tra Catilinamsenatu alloquetur.Hicinamplificationib' extollet oratione 'superlationu quoq; eriget: ut Quae Charybdis ta moro: Oceanus medius ius ille hic ira ostior He hic misericordia in senabit:hic dicet.Te midit in fleuit, insu, h. appella it,m per omnes affectus tractatur.His trib' generibu t ἔς Πἶ'τtetur orator,mi res exige necpro causa modo dpropartibus cause agni igitur iudici, ummae etiafacultatis esse debebit moderator ilis, quo teperator huius tripartitae varietatis. iudicabit,quid cuiq γ' sit, ' pote- Eri44, ιε' rit ocu=; modopostulabit causa, licere. Ad causas tenues nu3 4 ςςR missimodi est cause proc e nariummisiu ad graues qualis
graue .g est Rabii j vehemens ad mediocres,ex quo genere Ut pro te-oere, ἶρ π Manilia, temperatum dicendi genus accommodatum est. mbeluasi In eadem etiam oratione ad conciliandu quidem mediocre si is isti, ad docendum vero atque probandumsubtile enucleatur proprio est ata mouendum graue debet adhiberi. enim eloquetispromissi modi prium,parua submisse, modica temperan, magna auiter miguigia dicere. Multu etiam refert quoipersona eius,qui ilici σMxςς 4 ς' eoia qui audiunt.Non enim omnis fortuna,non omnis ho-
Genu Qx nos non omnis auctoritas, non omnis aetas, nec vero locultionis ad ρpersonae, to aut tempus, aut auditor omnis eodem aut verborum genere
is, ii '' tractandus est, aut sententiarum. In omnibus etiam ristis a s ' ' videndum est quatenus. Et enim suus cuique modus est, l .i ἡ ἡ of tifcndit nimium,quam parum indest mi Ao-
rarum rexu quentiae ut reliquarum rerum fundamentu sit castientia. ium est sa. Haec de elocutione dictalunt. Nunc quoniam omnIa For-r ςμ' - mandae o . expoliendae orationispraecepta, postas sist '
120쪽
dine it instituimus,ad memoriam transeamus. De memoria. Cap. 32.
g Emoriae arte primu omniu instituisseserunt Chium1V1 Simonidem Cum enim celebri, frequenti couiuis c u m. interesse de triclinio egressus est. egresso tricliniusvra
uiuas corrui atque ita coturi vi cu eos humare vestent Cicer i de
s no pessent obtritos internoscere vlgo modo. c Simoni- Quitu. Iib. des dicitur ex eo,quὸd meminisset, quo eoru loco qui , cu-'' 'Τ
buisset,demostrato musicui quesepeliendifuisse. hoc
Simonidi acto notatum videtur uuari memoria signatis M ibis, animo sedibus.Quo uo quisque etiam experimento crede- tuu tur si repotest. Nam cum in loca aliqua post tempus reuerssumus mosedibus no ipse cognoscimus latum sed etiam quae in iis fecerimus, reminiscimur , personaeque subeunt, nonnunquam tacitae
quoque cogitationes in animum reuertuntur.
An memoria sit eloquentiae pars. Cap. 13. Tias memoria eloquetiae cum aliis artibus fit comunis,
tame artificio se memoria oratoriae artis meritὸ para e- Ai ifieios, xistimatur. sciretur enim quata vis eius se quata diuinitas,ns in hoc lume oradi vim extulisset. enim rem p*x ςst mo sed etia merborum ordinepraestat, nec eapaucacote
xit iaprvὸ in infinitum, ita mi in longis is actionibus prius audiendi patientia,quam memoriae es deficiac A M ἡόὰ immeriia igitur thesaurus hic eloquentiae dicitur,cum exe-plorum,legum, sapienter dictorum,ben'uefactorum me t tu, quassa copias,quibus abundare,qu que in promptu se-- per habere debet orato incredibilis eius vis repraesenteti De artificio memoriae. Cap. 14. Artiscium ARti tum igitur memoriae a veteribus traditum ocis constat lo costat m imaginibus.Itaque iis,qui bacingenijparte tu , '