장음표시 사용
81쪽
Cicero in Antonium, Quae Carybdis tam vorax Carybd dico,quo 'it fuit animal unum: Oceanus mediusfidiusmis mititur,tot res,ta dissipatasta distantibus locis positas tam cito absorberepotuisse. Illud Vergiliy ad minuendum, Vix ossibus haerent Hrperbole Sed tam in augendo, quam in minuendo seruetur mensura esca i. ' quaedam. Quamuis est enim omnis hyperbole ultra fidem,
- - non tamen es debet ultra modum. De ornatu,qui est in verbis coniunctis.
collationem primum,deinde modum quendam, formamque desiderat. Tum m verbis oesententiis oratio conso manda est, de quibus post tropos apti me dicemus: deinde de collocatione: postremὸ de modo forma, id est numeris qui sunt adhibenda in oratione,disserimus. De figuris. Cap. 23.
h. . Tri fimi nomine i opatet est conformatio quaeda
gula. A orationis remota a communi in primum se osserere ra- h ' tione Dissere autem a tropis Rura,quia propriis verb/0gura feripotest, quod in tropos no cadit ut, Fuit hoc quon- , Ai. ., iam δε ip p rumpu. Rom. Rura est in verbo geminato, insuasignificatione permanente. IlIud tamen notandum,
Ta ,eibi, coirefrequenter in ea se sententias, tropum, Rus .a 'm.' ram. Tam enim transeatis verbis quam propriis, Ruratur . . i. ' oratio:vi, Sistem Cati mollibussententiis aluerunt, coniurationsenque nascentem corroborauerunt. Aluerunt corroborauerunt, transeat unt,in militer dementia --bterque cadentia.
82쪽
De generibus figurarum. Cap. 24. SIcut omnem orationem, ita guras quoque necesse est rara mersari insensu ,-in verbis. Hi ven natura prius est
cocis ere animos res quam enuciare ita de iis si uris ante lo- Mid 'ς
quendum esset, quae ad mentempertine edfacilitat δε- ra Avt.ad cuti,defiguris verborum prius dicemus. lautem verborsi Quo pacto exornatio, quae ipsiussermonis insignita continetur perpoli- k82 seutione. Inter conformationem vero verborum oe siententia- xj sen ςR'
rum hoc interest,quod verborum coformatio tollituo ver- stinguatur. ba mutaris: sententiarumpermane quibuscunque merbis 'etti velis ut, Nunc vero quid aga quid moliatur, quid δε-nique quotidie cogitet, quem ignorare nosti mputat Repetitio est verborum Rura, interrogatio figurasententia rum persepe enim unus cir idem locus in verborum,o sententiarum o ametis illuminatur muta merba.Quid agat in moliatur,ac denique quid cogite quem ignorare nostruputat Repetitio militur, interrogatio permanet semperque permanebit, quibuscunque verbis uti velis Sed quo p. his ρε
niam parum inter auctores couenit de numero, m nomini- uenit inter
busfigurarum, in eo etiam magna lycrepantia est,qudd numero, α aliquae a quibusdam inter verborum ponuntur,quae ab aliis ruitium. inter sententiarum ornameta numerantur: nos mediam visi
secuti,ea, de quibus grauis orum scriptorum maior costenses e i,explicabimus. Figurae ver
sol modis fiant figurae verborum. H. b0rum tri FIgurae verborum tribus maximὸ sunt modis, per adie- fiunt modi, monem, tetractionem Jimthtudinem. Peradiectionem, ut Cicero pro Milone: Occidi, occidi non Spurium Mellum quo loco,verbum occidi figurate geminatu est. Per detractio-
83쪽
ne etia sunt gurae in quibus multum est venustatis. Citantisis A. i. Caul. Abjt excessis erupit, euasit ubi coniunctionespraetemr; . ἡ4. mittuntur. Sed tertium genuπ figurarum , quod quandam vocu h ut quocum habet militudinem, in aurespraecipuὸ isse vertit
ne aures ire coe in animos excitat, Cι .in Oratore:Itaque esicis, ut cum
.es utiliis gratiae causa nibi acta omnia tamen 't grata,quafacis.
. . De figuris,quae fiunt per adiectionem. Cap. '' Epetitio est, cum ab eodem merbo dicitursepius ora- .a AE . I tio vehmi Cicero describit, Est eiusdem verbi crebra a, b '' primo repetitio. Quod acriter m in lanter'. Cicero in Ca-λ. u. , tilinam, Nihil agis,nihil bris,nihil gitas,quod ego non
In Oiai. modo audiam dia ream videa,planeque sentiam. Idem co- λάε ,e bis tra Rullum, Quid enim est tampopulare,quam pax qua nos . . t. modo isquibus natur ensem dedit,sed etiam tecta,atque invςo ni mihi tituri videntur.Quid tam populare,quam libemtasZquam non solum ab hominibus, merum etiam a bestis expet atque omnibus rebus anteponi videtis. Quid tam populare,quam otium'. quod ita iucundum est, ut in vos, o maiores vestri, in fortissimus qui qua vir maximos laboressu stipiendosputet, ut aliquando in otio psit esse,prae- io νά .el sertim imperis,ac dignitate. η': τ' ' Conuerso est, cum m idem mei bu coinitursaepius oratio. piui Cicero in Antonium: Doletis tres exercitus populi Romani interfectos: Interfecit Antonius. Desideratis clari mos ouesreos quoque eripuit vobis Antonius.Auctoritas huius
ordinis afflicta est afflixit Antonius. complexio est, quae repetitionem, conuersonem conplectitur.uuisunt,quifaede sepe ruperuntὶ Cartha -
84쪽
RHETORICA LIB. III. 4onenses. Quisunt,qui crudele bellam in Italia gesserui3 Carthaginenses.uuisunt,qui Italiam deformaueruntὶ Cartha- ironensis Quisunt, quisbi postulant ignosciὶCarthaginen- fes.Cicero pro lege Agraria.uuis lege tulit3Rultas.Quis maiorepopuli partesu fragiispriuauit Z Rullus. Quis comitiis prouisZidem Rusius. Conduplicatis,est verbora geminatio, quae habet interda;
mim Fbre alias. Geminantur aut e veria modis pluribus: aut enim adiungitur idem iteratum: mi Cicero in Catili ἔμ' nam,Huis, in vivis non ad deponenda, sed ad confirman 6 7 dam audacia. Aut in idem ad extremum refertur: Cicero in Verre, Multi σ graues dolores inventiparentibus, in pro- , 4
pinquis multi. Aut continenter unum verbum non in ea- eoo -ee
ssem sententia ponitur: Cicero pro Ligario, Principum di- l. 2
imis repondere. Aeneid.7. Aliquando senteria to
gnitas erat pen par,non parfortasse eoru quisequebantur. t
Autpost aliqua interiectione repetuntur, Cic.Bona, misersi Phiι me consiumptis enim lachrymis tamen infixus animo haeret dolor Iona,inqua, Cn. Pompei, acerbissimae vocisubiacta b. νbruti praeconis. Possunt quoque media restondere, vel primis, ut i
Tenemus Angitiae, vitrea te Fucinu unda, ita . Vel mitimis, Oc.in Verr Haec nauis onusta expraeda. M- talepetitur
cilienscu ipsa quoque esset expraeda. Interim sententia tota cl. b. 'reperitur. Cicero in eadem Act. Quid Cleomenes facerepo- ςi tuisZnoen possum quequa infimularesso. Quid, inqua, Cleomenes magnopere facere potuit3 Ide vero apud Cicerone locus spulcherrimus,in quo primo verbo logo interuallo redditu est ultimu, in media primis, mediis ultima cog ιηLVUm ia bicfactu reprehenditur P. c non mea: ac
85쪽
DE ARTE pulcherrimum quidemsectum,verῖm bt dixi non meum
-- , sed vestrum. Raductio est,cum verba paululum immutata ponuntur. Ocero, Homines te propterpecunia iudicio libera-mt,hominibus iniuria tui pri dolori non fuit. Homines tibi arma,alij in me,alijpost in istu, in τι tum ciuem dederunt : hominum beneficia prorsus concedo tibi. Et pro A chia r Pleni sunt omnes libri,plenae sapientum voces ,plena exemplorum vetustas. Si nonymia est, cum verba idem ignificantia congregantur. Quae cum it in Catilis perge quo carpisti: egredere aliquando ex urbelatapori proficiscere,ctar alio libro: Abiit, excessit, erupit, euasit. Nec verba modo ,sed sensius 2 i 'Της Mom Dientes aceruantur.Perturbatio istum menque idε ει- tis, in quaedam scelerum esse caligo, ardente unam
Ol Intelon e chema, quod coniunctionibus abudat. T eetiimque,taremque, Armaq;, Amyclaeumq; canem, Cressamq; pharetra.
Radatio repetit quae dictasunt, pri qua ad aliud
descenda in pluribus resistit.Vel, vicu Cicerone d niamus, Gradatio est,cu gradat sursum versus redditur. Africano virtute indu h ia,virtus gloria, oria aemulos co- parauit. Cicero pro Milone: Neque vero se populo solum, sed et lasenatui comisit nessenatui modo sed publicis praefi- diis . armis,neque his tantasia etia eiuspotestati,cui fe- natus totam Re .commisit.In tertio loco, cum dicendum fuisse nec publicis praesidiis, armis tantu:consulto,quoniam id longum erat, ' insuaue,pro eo dixit neque bis ta-
86쪽
tum. Haec figura apertionem habet in artem magis essectata deoq; esse rurior debet. De figuris verborum, quae fiunt per detractionem Cap. 27. QEquuntur durae quae per detractionem sunt, quae bre--a Ouitutis,nouitatrique maximὸgratiapetuntur, quarum una sonecdoche,non tropus ille, de quo iuctum antea est, x xi brςu sed verborum gura,cum pubstractum verbum aliquod sa- gratia main sex caeteris intelligiturvi Cicero,ad Brutum: Sermo nul .' e ''
Iussicilicet nisi de te quid enim potiui dua
Dissolutis,quam articulum alij vocant,ess,cum demptis φ' coniunctionibus dissolut)plura dicuntur. Cic.Sit in eius tu- Heren. ii. tela milia,cuitu virtuti dei felicitati comesuta est. Apta est baec figura no in singulis modo verbis, stasententiis etia zz. iis ut Cicero pro Archia: Haec dia adolescetiam alunt fenectutem oblectat fecundas res ornant,adsei spesv up -- pq I ben delectant domi, non impediuisoris pernoctat nobiscu, 2 ciis,' 'peregrinatur,rusticantur. Dissolutionis aute o polysynte-ιifons unus est, quia acrior actu quae dicuntur, in vim quandampraefferentia velut epius erumpentis affectus. Adiunctio est in qua unum ad verbu,quod primum, aut ρ beate prostremum colla turpluressententiae referuntur,quarum T ibis misv quaeque de deraret illa ιδ fla poneretur. Fit autem I 'μ' praeposto verbo, ad quod reliqua respiciat, hoc modo Vicit
pudore libido,timorem audacia iratione amentia aut illato, quo plura clauduntur,nec enim is est Catil. vi te, aut pudor inquam a turpitudine,aut metus apericulo,aut ratio afurore reuocauerit.Mediu quoq; potest esse quod priori itio siqui tibus sufficia ut formae dignitas,aut morbo de refici aut vetustate.cu'aci filoniunctio figura s.
87쪽
D uιEaio quam perspicuitatis gratia, quoniamsuperiori contraria est,hoc loco tradimus es cum eorum de quibus
dicimus, mnumquodque certo concluditur verbo. Cic. pro Archia: Me autem quid pudeat,qui tot annos ita uiuo Iudices,Gt ab illis nullo me unquam tempore,aut commodum aut ociu meu abstraxerit,aut voluptaue auocarat,aut demq;
Thi I somnus retardariti Et in eade oratione.Homem Colophonj. . ἡ 'Eas ciuem esse dicuntsuum, hi uum medicant, Salamini, rediςμμ - petunt, ynnaei vero essesevum confirmant. Synecdoche, cuius in Cicero in Quintilianus meminerunt,non tropus modo de quo antὶ dictum est, sed Gei bo1 umetiam est exornatio. Ea it cum subtractum aliquod vel bum satis ex caeteris intelligitur:Praecisione mocat auctorame T. Cicero ad Brut. Sermo nullus scit cernis de te. Quid enim potius Z Simul enim intelligitur in priori quidem parte,est,in posteriori verὸ aciamus,auta liqui simile. Disteri ablo sive i,quaesententiarum est exomatis,quod in ea unu me is , Ea, ' bii, manifestum quidem desideratur, ut insuperiora ex-ec dictxx emplo, in illo etiam Cic. Data Lupercalibus, quo die, si ' Antonius Caesari, ibi nihil aliud intelli potest quam hoc, diadema imposuit. At in Aposiopes, aut incertum est,quod tacetur certe longiore fermone explicandum. -οκιωας est quae duas res diuersas colligat, hoc modo: Tam deest auaro quod habet,quam quod non habet. De figuris verborum tertij generis.
O in Tertium est genus jurarum, quae aut similitudinem L AExim rem,aut paribus, aut contrariis, vertunt inse aures,o' ἀ-
88쪽
Annominatio,quam Graeci Paronomasiam vacant, est cum paulun immutata verba,atque deflexa,in oratione ponuntur. Ea multis .in variis rationibη cincitur: Adiectione hoc o , . . modo, Ciceropro Cluentis es in hac calamitosa fama, quoi v xiis x uum a liqua pernicio is aflamma. Et, is morte immortali- -o irrtate. Detractione ic contra eum qui se legationi immoritu ' ' VIR ' O dixerat,pater Quintilianirno exigo ut immoriaris lega- thu a itioni,immorare. Comutatione,hoc modo: Cicero in Catilina,
Hanc reipublicaepe lemmuli er reprimi, non in perpetuu coprimiposse.T astatione M. ete Iudices utru homini gna-uo,an vano credere malitis.Hae gura leuis alto qui, siente- sententia-tiarupondere implenda est.Merito igitur illa exempla ista- ά. ς'y 'Apotius,quam imittat gratia ponit. Quintilianus: Aulum piis 1 e. dulcedo ducit ad auium, ,non Pisonum sitapistorti: pef- Μ'' uver Ne patres Conscript circusicripti videantur: ',
Raro euenissed vehementer venit aliaque ilia. pioAtehia. Similiter cadens exornatio est,cum in eosdem casus verba Eia Ih5 cadunt.Graeci Homoloptoton appellant. Cicero, Ac primum s0'. ς' n
quanta innocentia debent e me imperatores Puanta deinde sed ei iam
Omnibus in rebus temperatia Z Quanta Jelicitate uuato ingenioὶ Quanta humanitate SEt alibi: Hunc ego non diligar uita non admiret 'no omni ratione defendendus utem' Similiter cades est in illis membris, Diliga,admire putem. Nam in Pio Mil.
verborum,mi nominum sui etiam sunt casus. Similiter definens est cum siue casus=nt in verbis flue no, tamen miles exitus sunt Cicero, ut eis emper voluntatibus non modo ciues assenserint,soci, obtemperarint, hostes obedierint sed etiam menti, tempestatesique obsecundarint. Et pro Milone, Non modo ad salutem etin extinguen
89쪽
Jumsed etiam gloria per tales viros in frigenssum. Dissere 4imili x x hae ora asuperiori,s enim iliter cauens, tantum ca- militer ὀρ- sessimilis,etiam dissimilia' quae declinentur: ac mili-
Is ter definens in eosdem exitus cadit, ut, Audacter territas, humiliter placas. Atque eo fit Umiliter cadens in verbis nominibus tantum essepsit,cum similiter definens non modo in his sed in illis etiam,quae declinari nonpossunt, reperiatur,ut proximum declarat exemplum. '' δ'' obmpar Graeci Gocant Isocolum, habet membra orationis,quae constant ex pari fere numero syllabarum. Hoc non:- - g de enumeratione nostr e nam id qui lepuerile est: sed ta- e nostx tum assere usus,o' exercitatio facultatis: ut animi quodalione eomesensu par membrum superiori referre possimus. Cicero pro I. u.Hi legeManilia: Extrema hyeme apparui ineunte verssu ce- , .i.u's,pit media aestate confecit.Loquitur aute de bello,quod Pu-guli vpp'peius gesiit contra Pinatas. Contrapositum autem, vel: ut quidem vocan Contentio
, , ci'ai antitheton Graecis dicitur non uno fit modo. Nam fit, M.A.. . 'ffri a gulis opponuntur, ut, Hicit pudorem libido, i
per comς morem audacia,rationem amentia. Et bina binis: Non m-
Murena. Iri ingeni,vestri auxilij est. Et siententiae sententiis: Odit bii, per an-pop.RO priuata luxuriam,publicam magnificentia diligit.,ouisis uri P ecfemper contrapositumsubiungitur,ut in hoc Ciceronis pro Mil. mmiaec Iudices non scripta sed nata lex. Sed
crebra etiam crebris opponutur,ut in eo quod sequitur, quano didicimus,accepimus,legimus,uerum ex natura ipsa a ripuimus,hausimus, prepimus.Sunt quidam auctores, qui duplicem faciunt contentionem, una verborum,quam Antitheo appeliant sententiarum alteram,quam Antithetonaeocant. sautem ita disicemusivi contentione merborum
90쪽
fgurum esse dico cum ex verbis contrariis conficitur oratio,i Inimicis te placabilem,amicis inexorabilem praebes: sententiarum vero cum sententiae contraria ex comparatione referuntur. Sed cum suintilianus Cice ne secutus Antitheton inter verborum numeret exornationes, in discrimen illad tenuest, oe exilestis esse debet,quod de conten- ves res eetione dictum est. Magnae meteribus curae fuit gratia dicen- adi equatuor bis proximis Duris acquirere Gorgias in hoc gu i sun
immodicus, pisus utiqueprima aetate Vocrate uis. De- dicε lectatus est bis etiam Marcus Tullius, verum in monad- Cieero opinhibui non ingratae nisi copia redundet voluptati,strem
alioqui leuesententia pondere impleuit. Naperffigi
Comutatio est,cu duae sententiae inter se discrepantes ita efferuntur,ut a priorepo sterior contraria prioriproficisca- :' '
tur: Non ut eram uiuo,sed mi visam edo. Item 1 poema sententiam
loquens pictura est,pictura tacitu poema debet esse.Et apud piscSub Cicerone: Hi in sine inuidia culpa plectatur , . fine culpa inuidia ponatur. Haec de medorum figuris dicta sint, in quibus Atad notandum est, multas earum cadere frequenter in easdesententias, sitque csi magna venustate. Cicero: Si quantum in agro oririque desertis audaciapotest, tantuin foro, ac iudiciis impudentia valeret. Copar est in similiter cadens: Non minus nunc in causa cederet Aulus Ce- Figura illa
cinna Sexti Ebutii impudeliae,qua tunc in mi facienda ref- g ' '' fit audaciae. Copar militer cadens militer demens. Accedit ex ista figura gratia,qua mutatis cobus verba repeta Mon minus cedere quam cessit.