장음표시 사용
131쪽
illud ac congenitum ipsi humidum in acetabulis foliorum
ipsius contentum, extremis leniter digitis ubi attingatur, duadhuc natali suo talo ipsa inhaerens aut tamen confestim m- de uulsi feruentes solis radios experitur(quod quam primo obseruassem, postea saepius eius rei experientiam feci mox veluti in exigua aliqua ac sericca&candidiuscula si lamenta ipsum diducatur, quae confestim concreta ita postea semper perdurant: quod in aridis plantulis, eo modo du vegetae adhuc essent, tractatis ac libris meis herbarijs agglutinatas, hactenus multis ostendi ac etiamnum ostendere possum. S ruthium herba lanaria aut fullonum no procul a Northusa ad
promontoria Harcvnica. Moret onera tentii folia ut ea itidem ad promontortu quoddam non procul, NOrthusa, . . . Quia autem huius Scorgonerae nobis hic menti Om cI-dit, non incommodum forte erit de Scorgoneris paucula V liit in transcursu subiiceret Atqui varia varii hactenus de hoc stirpis genere statuerunt. Initio, cliisus eius in Hispania contra viperarum morsius m notuisset, Planta Hispanica nonnullis dici coepit, quasi in Hispania solummodo pontis suae esset deinde ex Hispanico idiomate cor Zonerae nomenclaturae accessit a facultate quapiam peculari qua specilice existimatur viperinis ictib succus huius stirpis praesentaneo auxilio esse. Plurimis aute in Germania locis reperiturqUoque, montosis praecipue Differcntias vero folio ruratio ine&nO-
m iam euidenter obtinet, ita ut altera sit ini folia altera
an 'usti folia Lati foliam(quae fortassii S&in ipsa Harcvniata
sit alicubi ueniri poterio vidimur anxu immo ei
Hue duo ad radicis saporem, iterum dii plex est. Nam a Varu munior est, saporet exhibet subdulce in , acria a T oporon inhil ferme distat,unius etia profecto aliqua spe te ipsa est. Aliera radice constat valde amara tpote genti-
132쪽
D Harcynia Saxonotini ringi ca
anae alicuius instar copiosoque lacteo succo turgente. Haec 1eperitur tum alibi tum maxime in Fores asyluuia Ieriae urbi imminente solo lapidosiori firmioriquet ac in prato praeterea quodam humectiori herboso agri Thuringici, iuxta pagri Ritia orthusiam distantem sesquiminiaris spacio ab Erforda, inter nimirum irides tenui folia copiose prosiliens natali pinguiori . ubi propter saporem ab aliquibus ex vulgo pro Gentiana ostenditur restodique ipsam non semel ibi praesentibus amicis nostris quibus da cubiti longitudine. Cumq; torr*-1- Veterum, cui eandem de stirpium historia praeclare meritus Ruellius facit micandri solumodo differata Tragopogone radicis amaricie: omnino
in eam sententiam inducar, ut hanc Scorgonerae speciem, eua videlicet radix amara est, censeam esse, tapetam Myo mantiquo rum Verum. Nec puto multum reclamare posse unicam illam notam quod ra1hmarum 1N folia describantur esse tenuiora Tragopvonis, cum e contra illa in hac Scorgonera nostra multo non in frequenter sint latiora,(e nepe quaeradici sunt viciniorax nonnihil saepe breuiora. Facile enim contingere poterit, Vt regionum&locorum ratione aut alterius in natura abdita causae interdum quaedam plantae alibilatioribus folijs constent longioribusque, alibi strictioribus
ac brevioribus . Videmus namque hoc in multis itaobuenirect quandoq; etiam colorem si oris mutari, qui tamen ipsam sipeciem non mutat. Ita etenim Peta si tes&Prunella minoribus foliis&cadidis florib affatim reperiuntur circa Anders tergum ac aliquibus in locis Harcymae nostraealce tenui folia fere tantum nascitur,ut econ tra alius latifolia, sicut suis locis id annotatum est. Eodem modo in Marchia veteri sum phytum maius tenui folium reperitur in fossis quibusdam agnantibus caule longiori rectioriq; ut saepe vid inius P. aereanon ubiq; ac perpetuo latis otia ut dictum est nobis occurrit
133쪽
currit nostra Scorronera sed sifoliis longioribus ac strictioribus. Estq;&haec tentii folia Scorronera itidem dupIex Alteranainq; store est luteo, eaq: radicem aut duleiusculam aut amaram nacta, pro natalium diuersitate altera vero flore ex rubro subcaesio ac talijs priori mulio tenuioribus angustioribusq; coliculo sesquid odrantali, radice amariuscula, quae in collibus arenosis non infrequens est circa Ouedi in burgum Saxoniae urbem ac clivosiis quibusdam areis S apricis inter vineas nonnullas, no procul ab Erfordo patria nostra, in Ericetis ad haec Marchiae arenoso solo Maior porro antidotariavi eam, quae amariori est radice existimauerim esse praedita in illam quae dulci radice pro nascitur. Verum haec obiter hoc loco commonefacere, studiosiisque rei herbariae dijudicanda relinquere libuit. Struthioptra stare a Radice haec costa crassissima tuberosaque, nonihil fibrata, nigricante, cui circumcirca ad nascuntur pediculi logi, cubitales, procerioresq; ipsi radicis corpori squa-matim quasi inhaerentes ungue latiori, nigricante, lovgo Vncias duas, semunciam lato canalicti lato parum in serius tamen angustiori madunco, qui eleganter exprimit figuram inferioris partis instrumenti istius ferrei pharmacopoeorta, spatulae nomine ipsis appellati, quo nimirum materiae ab ipsis dum medicamenta componuntur miscenturque agitarico unirique solent. Reliqua deinde pars quae unguem mox
subsequitur, canaliculata imbricatur cauitate profundius. Pediculi exteriores frequentibus costis foliosis exornantur, quaru sempbina ad utruq; latus aequaliter sibi contra ponuntur suntq soliola in hisce costis similia prorsus foliolis filicis foeminae supra indicatae Acistis exterioribus pediculis color est in flavo russescens, ipsiq; aliquantulum molliori materia constant. Interiores vero ex spadice subnigricant recrassiores
134쪽
uo Harcynia Saxono thuringi ca
stores simi, multoque ex solidiori materia compositi. Horuij qui caeteris striat proceriores, inferiori loco absque costaruadminiculo, foliolis istiusmodi ad latera obuestiuntur, qualia esse folia exteriorum pediculorum costis iam didit deinde vero post medium pediculi usque in summum eius cacumen utrinquescostae folios a frequentes sursum porrectae in ipsis disponuntur breuiores, neruo per medium dorsi ipsarum extrinsecus protuberante, coloris spadicet costis singulis interiori parte imbricatis folio se vero pars ad latera ipsaru continua serie utrinque crenantur, quemadmodu folia Scolo-pendri veri illaeque crenis angustioribus ita incisae particulae eleganticvt sic dicam crispatura versus interiora recurta antur aut retorquentur, puluisculum istiusmodi etiam, qualis eidem est stirpi, dense ac arcte ipsis adhaerentem, interius sibi includentes compraehendentesque svnde figuram, si quam ista crispatura conuoluta haec folia quasi pennarii Struthio- cameloru cum plumata ipsarui curuatione effigiare videntur. Caetera apud Cordum satis diligenter describuntur, qui ipse fatetur se integram plantam, ut quae sibi non dia tota vica
esset, non adumbrare. Nascitur autem non solum Gors lariae
sed frequentissima est circa pagum Lutterdorfium in comitatu Honsteniensi distantem mille passus ab Andersberso.
Hyeme non viret, Ut tamen Gesinerus apud Corduexistimat,
deceptus falsa opinione, qua putauit onchitidem secundani seu asperam, quae esto splenion sylvestre Tragi, eandem es ecum hac Cordi Struthiopteride, sicut&eius conex Trago perperam isti capiti apud Cordum praefigitur Obseruaui autem diligenter stirpem hanc montes fastidire, lautum modo ilicssuallibus, ripis flaminum gaudere. Cumq; eiu Splantam Stolbergam translatam horto montano iuxta stillicidiuloco umbrosiore&humentiore committerem, feliciter quidem post hyemem renascebatur, sed exteriora tantum folia
135쪽
sio ferebat, lirieriorum inerudimentum quid cedens, moxq; media aestate emarcescebat, unde prorsus eam perijsse puta-ham, Atquicum post proximam hyemem denuo repullularet eleganter ipsam ex horto montano in alium locum trἀl- tuli iuxta putetura, ita tanaen ut ei proxime ad iacuerit saxume cauatum ampliam quod aquas praesertim pluuias ad irrigationem mearu stirpium colligere solebat semper aquis plenum. Huc transpolita ista mea filix quasi locum ibi conuenientiorem post priorc ni transplainationem iterum nacta hac aestate non talum exteriora produxit folia, sed: interiora quoq;, quae Struthionum pennis Cordus contulit. Vnderae precium fecerit is, qui Struthiopteri deni veram Or- iti Orto suo ex natali solo traductam fouere voluerit, si commodum ei locum elegerit cui aqua sit in propinquo Caeterum male in subiecto capiti de Struthiopteri de scholio
Cordus castigatur,quasi confinxerit dictionem ex Latino de Graeco vocabulo contra cruditiorum consuetudinem. Cum enim notatum ut h/ led& tu i recte Graece pro Struthioneaue dicatur,dictione composita, ut apud aut ho- res reperire licet quare non etiam recte Cordus, utpote vir Graecae linguae non triuialiter peritus nomen vi. i. NI ex anetis Graecis vocibus construxisse putaretur
HALicet RuM nigrum Cordi, alias Saxifraga lutea In pratis quibusdam circa Stolbergam reliseidam. Thalicirum Dodonaeis Sophia, a Belsaanciri aut Seriphium Trae Recte hoc Getae rus propter sapori: in Nasturtij annumerat in hortis Germaniae,unde sorte nasturtiu laneta: Aho a multitudine tenelloruiolio rudici poterit Circa loca habitata.
Trae Eon lutem communu, quandoq; ad flamitar in prat s.
136쪽
iret Harcynia Saxonot intingi caTaxi in montibus caleariis prope Uualchen ridam. Th seos generibus cognata planta praesertim quoad folia, sili- qui fera Radix ei est parua, diuisia, ignosa, candida in cuius summo folia prodeunt carnosa, aspera, uncias duas longa, semissem lata, in ambitu veluti leniter excisa seu praerosa, in mucronem obtusum desinentia ex medio horum exurgunt coliculi teretes, dodrantales, asperi, folijs minoribus quam
fuerunt priora VCardamoidi Cordi Thia spei similioribus,
non tamen ita mucronatis, per continua interualla circumcirca obuestiti, in cacumine coma racemos a flosculis paruulis, candidulis, Jeuco ij similibus plena nutante, qua per et IntCoblongae silli quae subsequuntur semine paruo Nasturtii alicuius instar, praegnantes. Haec aliquo modo congruit non ta- naen in omnibus cum illa Angloru Prouinciali planta, quam inter Sinapi ethlaspi mediam faciunt. coij stativi, cinereis caulibus rotundis, scabristi florum corymbis albis seminibus in mucronatis, cinereis, xveluti inflatis vesiculis similibus capitulis Camelinae In locis aridioribus. OPUS in quoque nascitur apud nos hoc Thiasipi, sed
videtur parum congruere cum Matthioli pictura III. Thiasis eos, quod in saxosis nasci ipsemet asserit: hoc vero nunquaciusmodi locis inueni, sed potius circa se pes&alibi strigoso gramine obductis areis Ideo in nostra editione omissa Matthioli Laxatilis Thias eos cone, aliam substituimus ex ipsia plantula depictam, qua antehac nemo, VParbitror,exhibuir, donec Matthio laeti illud Thiaspi nobis quoq; innotesceret. Jfoliola in superficie terra reclinata haben S, parua, acuminata, in ambitu leuiuscularum incissionum impresistones admittentia, aspera, ac nonnihil hispida: coliculos vero digitali lo-gitudine aut nonnii quam patinares singulares Viplurimum,
137쪽
teneros paucis foliolis donatos: ac breui candido nimio scillorum corvmbo, capitulis item priori specie similibus, quibus includit tu semina exigua, rubetia, plurima Oritur mox veris initio in collibus aridioribus: saxis item Saepeq; ade plantula haec pusilla est, ut tota eius proceritas vix unciae Ongitudinem excedat. Conuenit haec soliis praesertim, ut&ssoribus prorsus cuillo sella siliquata nostra minori,cuius superius memin metus, laeoc solummodo ab ea diuersa, quod illa in silliculi Saenaamaaeferat, haec vero in turgidulis mucronatisq; capitulis ideoq; utranq; cognoscere cupienti diligentius ad
tranq; attendendum erit, ne alteram pro altera accipiat. Til niuitana: circa liseidam ac Stolbergam.
De es nigrum vulgare videlicet illud, quod communiter Saxifragiam rubram vocant id nigrum appello propter sequentis differentiam.
Trachomanes candidum, exigua tenellaque admodum plantula, trichomani nigro similis coliculo, qui ipsi retitor candidiorq; est,&foliis etiam, quae candidiora itidem obtinet, teneriora, molliora, quasi rudimentum quoddam semiperfectum trichomanis teneritudine sua referentia, quod videlicet a natura nondum sit inperfectae stirpis, or plene traductum. Nascitur hoc in liginos musco passim facileque
ntius sine uia perscrutanti obuium est. radices arborum antiquarum.
'foctumpratens vulgare, Stris chi sum it sic alterum flore ru
Trifolium aDad montanum, etiarn satis vulgare soliis oblongiorib acute mucronatis. Hoc duplex est. Maius T cauliculos et irit dodratales, folia cotinente in oblongiorib pediculis tria simul cohaeretia, unciarum trium saepe longitudinem u- a cronata,
138쪽
1r Harcynia Saxono thuringi ca
cro nata, in ambitu neruulorum suorum extremitatibus et ganter veluti striata storem purpureu in oblongiori quasiqvspicato capitulo Diuersum ab hac specie non admodum est trifolium spicat tun, quod a Trago pro Cythiso habetur, cui tali armulto longiora sunt, spicata norum series quoque prolixior, qua saltem nota distingui potest,priori. Prouenit
vero aiij dcrian scii. Minus breuioribus costaicoliculis foliis&capitulis etiam, estq; flore quandoq; purpureo, quandoq;candido Proueniunt omnia ut plurimum in montibus apricis, nonnunquam etiam 'pratis.
solium luteumprimum capitulta scilicet breuiori. Duplex hoc est Maius enim coliculos profert dodrantet maiores, folia paulo maiora, rotundi Oraq;, florum luteorum capitulti breue, post quod seminaeracematim exhibet in rotundioribus paruis arie viricu li S. Est vero hoc Metillatus minor Tragi ac Lotus sylvestri minor Dodonaei. Minussu struticans ferme est, viticulis murari exiguis, gracilibus restriati in terra direptans, quosdami etiam dodrantali altitudine erigens, foliis breuioribus, humani Cordis fere quae nempe figura vulgo pingi talet liquam similitudinem exprimentibus, ac pulchre suis neruulis striatis Capitulis storum: racemisseminum iisdem est cum priori Reperitur ita ratis arida oribus, marginibu S, ac siccus vias. Videtur autem trifolium luteum minimuini Anglorum, aut idem eum laOcesse, aut tamen eiusdem g
Trifolium luteum acterum lupulinum , quod sic denominari poterita capitulo florum , fruerinia lupuli imitant , unde vulgo lupulus sylvaticus nominatur. Assurgit coliculis vitigineis, lentis dodrantalibus folij pratensis Tritali minoribus : ores in capitulosquamatim compactili, lut co
139쪽
e hibet, lupuli salictarij fructu, ut dixi, simili, sed minori. Thmotam odoratum primum Dodonaei, seu Melilotus vulgaris, so-
re tam ei trino, quam candido.
Trifolium cornicu&tum rimum Dodonaei, D. Laurentio Hiel olim inclitot pentaphylli nomine dictu, quod iuxta singulos trifoliati soli pediculos bina adhuc ad coliculum aut brachia
stirpis eius foliola constituantur. Lotus vero sylvestris maior Dodonae rini conibusTo. .ac Melilotus nobilis Tragi. itolium com eultum Dodonaeialterum, tertia Meliloti maioris species apud Tragum,coliculos taliosos emittens,cubitales: tenues soli trifoli sed angustiora fiore luteos paruosiaco a serta veluti breuioriq; spica siliquas cornu modo incuruas, unciales fere.
Trifolium ala reseu Trifolium Castoris,lio pyron Dodonaeo,allas a Cordo olim amicis in suis herbationibus pro Limonio ero exhibitum,quod nempe irriguis pratis , confrinilibus loci, gaudeat, a quibus Limonio suum apud Graecos nomen antiquitus obtigit. Hoc florigerum paucis abhinc annis reperiebatur in Havia se idoloco montano, pratensi, uliginolo, Stolbergae vicino, sed fioribus ipsis absque ic manibus euanescentibus una cum suo colae talo cur insederat Ipuim praeterea sterile prorsus absque videlicet enatare&fiorem quo- clam prato nora procula uernigeroda reperitur Seminiterum rursus coriose conspicitur absque storibus circa pagunt Dectinete rodim, non admodum multum sistanterna uehi geroda. Traeus idem Limonii pratensis non rine describit.
se apparet ipsum incidisse in locum ubi stirps haec florifera idem fuerit sed floribus eius absque fructu intercident Inde ipse existia auit nullum herba huius fructum prorsu' ββ suis bii, apricis,clivosis, in conu)pib
140쪽
ras Harcynia Saxonothuringi ca
nnacetum album et auri,ur,quo ad caules folia citrino prorsus simile in floribus autem dissis mile, quos videlicet exhibet si iis magnos, belli dis sylvestris foribus in omnibus respondentes , eodem nimirum modo forinsecus orbiculatim, pitulum luteum intus constitutum rotundiuscule' pro tuberans, foliis oblongis, candidis circumambientibus Passim locis caeduis ac aliis locis apricis montanis. Tormentim, passim . ni mali quoddam genus caulibus foliosis, simplicibus, non brachiatis seu Tithymalus m citi Ahoe, quod sic nominare Q- leo, cum alio peculiari conuenientioriq; nomine ipsum hactenus vel denominatum vel descriptum ab aliquo, nesciam, quia ut iam dicetur, foliola mire puncteliis notata continet. Duplex hoc est. Maius caules emittit ex una radice forinsecus rubente multifida plures, sesqui palmares, teretes, cauos, glabros cacuminibus suis desuper nutantes aut recurvos, foliolis oblongiusculis per interualla continua circumcirca eosdem ambientibus, lenticulae fere figura, crassis, colorissumaui, asperis parte inferiori ob crocata punctella, quae plura uastar macularum vel potius stigmatum exiguorum protuberantia leuiter, ibi continentur, superiori vero laeuiore, viridi. Nascitur in apricis asperisque locis, ite circa prata quaeda radiora ac semitas etiam nonnunquam .Minor coliculos obtinet teneriores, breuiores, palmares nimirum , folio-Ia itidem multo minora ac tenuiora, sextulam dimidiam non
multunal altitudine excedentia.
Tu miam caparissas passim . Tu miam septu sim Matthioli, plantula videlicet fruticosa
radice parua, distorta, ignosa, inutili ferh: caulibus palmaribus, plurimis, brachiatis,&late nonnunquam diffusis, foliolis numerosis, oblongis, quor aminferiora lenticulae simili.
ora sunt, superiora autem ex paulo latiori veluti basi,aqua nempe