장음표시 사용
111쪽
tres contrarios pediculos breuiores diluit si, quibus talia continentur diuisa, crenata in ambitu ac subnigriora, caeterisque iam narrandis speciebus aliquantulum latiora. Hoc vero genus flores edere nunquam potui depraehendere. Secundum genus flore citrino praeditum est, cuius etiam discretae reperiuntur non infrequenter species. Prima namque quae in hoc genere maior est, pediculo constat palmari, sol ijs profundius incisis, quam prioris generis,quarum tamen particulae se inuicem diremptae longiores sunt,strictiores vero: ubi in mucronem deduci incipiunt,dentatae nigriores item: ex media taliorum ala bini,oblongiusculi ut plurimum petioli egredita mir. quorum quilibet florem exhibet singularem, luteum. itali Oli leptem, nonnunquana dc Octo compositum, intus staminula plurima ostendentem luteis apiculis conspicua. Altera species, quae minor est, breuiores aliquantulum nacta est coliculos, soliorum item a se diuulsas particulas breuiores angustiores Florem deinde singularem profert in pediculo uni cumque breuiore inu Tertium genus fiores obtinet candidos, cuius etiam specierum nonnullarum euidens discrimen occurrit. Huius itaque species maior coliculum emittit palmarem, folia cum primogenere eadem, hoc est, inlatiores particulas, non vero in longas discreta, nigriora, florem in singulari pediculo unicum. Altera eius seu media species minoribus coliculis nititur, foliis item minoribus gaudens, ut&ctore. Minor speci-cies rursum omnia minora obtinet, utpote cui folia raro admodum sunt uncialia. Quartum flore ex candido rubente donatur, foliis iisdem cum primo tertiogenere, ipsum etiam ratione disserentis proportionis soliorum, praecipue in maiorem de minorem speciem discretur imaduertitur. Haecque genera Omnia(praeterquam I bluod circa Vrbes&pagos, ad saepes et dumeta
112쪽
dumeta nascitur uno eodemque in loco passim in sylvis veris principio facili me inueniri poterunt. Caeterum liuius classis, quintum genus frequenter Obseruaui, quod tam in montibus, quam hortis oritur ac sterile prorsus est, radice subnixum transuersali, parua, iunci crassatie, forinsecus ex rubro nigri cante, paucis cirri Sipsi annexis, ex qua singularis prodit coliculus palmaris, in summo non ita cuidenter intres pediculos diremptus, sed potius in foliorum breues veluti unguiculos quosdam diductus, foliis ipsius longius incisis, in ambitu dentatis. Hoc autem prae reliquis huius ordinis generibus foliatore peculiare obtinet, quod in dorso frequentibus veluti stigmatibus seu punctulis protuberantibus si spicturata exasperataque. Emunci mpebant musprimus Dodonaei, qui est Ranuculus pratensis primus Anglorum, octaua vero Ranunculi species
Sanunculuspo anthemis maculatvi Hic folia continet in palmaribus canaliculatisque pediculis quinquies profundioribus incisuris, veluti in Pentaphylii modum diuisa, correspodontia folijs maioribus, quae in caule ranunculi auricomi dicti cxistunt, nisi quod ijs multo sint latiora, maioraq; quaelibet vero harum quinque foliosarum diuisionum rursus in tres alias profundius inciditur, partibus ex neruis cuiuslibet diuisionis altius crenatis Catilem emittit cubitalem culmi frumcntacei crassitudine teretem latum, laeuem, brachiatum, flores proferentem citrinos, plures In medio autem foliorum, qua ipsa cum suis diuisionibus, veluti in unum principium collecta unguiculis quibusdam suis pediculis adhaeret,
naacula sanguinea altius impressa conspicitur: ideoque videtur hoc genus compraehendi a Trago sub altero suo Ranunculo, cui maculas Persicaria: ipse attribuit, quavis con apud
ipsum, nostra stirpi non respondeat.
113쪽
Ir intra eius, seu flammula ipsinis radicit iis multis di tutis, talijs consitiatili is quodammodo Ra- nunculo bulboso, multo tamen maioribus silatioribus Vtpote quae expansam manus volam adaequent, incisis, crena ti R. pilosis, flore citrino. F. an tertius Gnatthioti, aut idem tamen congener Admodum aut in manca huius descriptio apud illum Comment morem. Mi ii in o reperi aliquandosia ut ictiamnum illiina papuroa et iiiiii illum seruo cum nondum in caulem creuerat, radice oblonga, multifida fibris trequentibus intercursata,ex qua prodibant multi palmares, imbricatiq; Pe- procumbentes: quibuSin ta extre- Oliae cotrario correspondentia, incisas renata,apii osticinarii in fere similitudine quae post breue interstitium subsequebantur consimilia alia extremum cum occupantia omnia ex viridi nigri cantia, spleuia Puto me etiam alias hanc Ranunculi speciem imita scaulibus, rotundis videlicet floribus citrinis extra Harcuniam vidisse. Sanunculm auricomus Dodonaei, seu tertia apud Dodonaeum Ra- nunculi species Ranunculus dulcis siue pratensis Trago di- pium . qu Micu Tragi, mi ancis tallorum Dodonaei ac Cordi speci cs: pat sim in fossis stagnantib. fluviorum alueis aliis locis udis. Sanunculus ouaticus se a 3 Ahoe, seu solio Plantaginis acu ia ciui est ima species Ranunculi apud Cordu, quamios , ael. Repeliuntur huius in Harcynia duae species Maior quam Cordus fit perfici iter describit, radice constat crat a capillataque, c. Iulibus teretibus, catas eniculat i lci lii cubitalibus ac brachiatis: ex curiis si i)
t iles geniculis folia prodeunt Plantaginis acutae ferme
114쪽
io Harcynia Saxono thuringi ca
sighira, sed non ita neruis conspicuis intercureata splenderitia, laeuia seu glabra, dodrantem saepe longa, unciali latitudine: ex quorum alis brachiola ipsa geniculata prodeunt, esuis geniculis cossimilia sed breuiora folia producentia. Sunt vero folia haec in hac nostra stirpe, integra prorsus absq; Omni serratura, quamuis&alijs in locis ipsa serrata viderim. Fl res profertia nunculi auricomi ex luteo pallidiores, maiores reliquis ranunculi speciebus Nastitur autem copiose ci ca Vualckenridam monasterium ad piscinas, inter arundines Rembertus speciem huius folijs serratis fiammulae nomine depingit Tomos Iconum pag. rs. Minor radice cXOritur imilii fida, coliculis geniculatis, tenuibus, dodrantali in
procumbentibus . foliis oblongiusculis&multo strictioribustosculo citrino paruo . Passim in uliginibus&ad aquas. In hac tiam minori specie, quoad folia discrimen quandoque aliquod reperitur nam folia illa ut plurimum huic plantae integra sunt, absque dentatis impressionibus nonnunqua: parum dentata circa extremum mucronem reperiuntur. Porro
cum generi huic Ranunculorum et, Whatta hi nomen indiderit,ia I praeter rem facturum me putauero, si hic obiter saltem meminero alterius huius generis Ranunculi speciei,qua egor. UTA iit Ab nomine habeo. Hic autem tot Harcyniae nostrae Viri tu S, Ut credo, prorsus est, ac maxima existit species Ra-
nunculi istius duodecimi Cordi iam descripti Ipsum vero
copiosi nati reperi olim in Marchiae veteris sylvis, locis vliginositoribus ac opacis, putridis, limosis remetidis, maxime cir- circa Stendat iam&Tanger mundam ciuitates. Radix ei est nigra, crassia,Vixi extrema limorum superficie compraehendens ac haerens, capillaceis cirrosiisque fibris numero se circumsepta caulam emittit stimularem, sesquicubi talem digiti ferme crassitie, geniculatum, mitis ex singulis geniculis pro untibus Iongis acuminatis, latis, quorum ea quae in f
115쪽
rius cauli adhaerent,dodrantalia sunt, quandoque dc sesqui- dodrantalia, unciarum duarum quandoque et ianitriumlatitudine, non ita carnosa ut in pla typhyllo Cordi, sed modi ori substati a xpropterea facile flacciditati obnoxia, glabra, splendentia, sine erraturis flores exhibet in singularibus pediculis, singulares, eosque paucos, radioles, folijs sex septe ire in ambitu constantes, subpallidioribus ex luteo, capitulo intus frequentibus staminulis exornato fiores decidentes subsequunt rue minata nunculis caeterissimilia scd maiora
aliquantulum, nigrioraque . . Tanunculm maximus seu coniti tali mis Radice nititur nodosa , quali nimirum aquaticae plani a plurima firmari videtur, fibris multis cadidis ex ea propendentit, eaque vix laterrae superficiem capillamentis quibusdam durioribus circumuestita, quae scilicet ex neruosis pediculorum partibus superiorum annorum transeunt in eiusmodi formam, potide perditam substantiam reliquam. Emittit primum pedic II-los imbricato dodrante longiores, in quonam tum mo soli a late expansium a quinquies vel sexies ut plurimum profunde incisum: in ambitu serratum, simile folijs alicuius Aconiti speciei continetur Catilem profert saepe bicubi talem calami scriptorij cra aette, intus cauum, splendentem, teretem, in summo quibusdam ad natis brachiatum,cur priorib. consimilia adhaerent folia paulo minora, breuibus item pediculis donata. Flores ei sunt forma caeterorum Ranunculorum, maiores paulo, lactei, quibus decidentibus protuberant Icapitulo inhaerent semina reliquis Ranunculis(ea cepto latitOlio nostro fandiora. Eadem proculdubio cum hoc est stirps illa,quae in Valerij Cordi obseruation sylva describitur pag. ar est turba Lucoctoni maiori b. gerant italis S&c Copiose est insilientibus montosis circa Broccen bergum si linitimis montibus locis praecipue ophis superiori met
116쪽
rbi Harcynia Saxono thuringi ca
dum oluam Thuringiacam transii rem eandem ibidem conspexi.xumex maior, passim Folijs videlicet grandioribus Idem cum Rhaharbaro monachorum, nisi quod sit sylvestrior.Lumex minor, radice fibrosa, cirris plurimis obsita capillaribus: foliis longis, strictis, vinciali latitudine, sinuatis, nauescentiabus caulibus brachiatis, striatis, lignosis, seminum racemis
frequentibus abundantibus. Nascitur circa loca culta. De Rumsteaquatico seu Hydrolapatho, supra.Aubias luestris pati s m. Ausus et ulgaris ili asph cer h. imbem Locis pluribus&maxime
iuxta loca habitata, in altis etiam montium iugis: locis caeduis carbonariorum areis. Ausus aem, passiim, fructu videlicet communiter rubicundo, nonnunquam xcandido sed rarius. Luba minimus, seu Rubus Alpinus emeri hic Et in Smvocant Circa Vualchen ridam, Stolbergam&Ilfeldam.
Lapistrum amorum, Dederich. non tam in agris, quani quandoq; locis quibusdam apricis ac caeduis.
Rhamnus Solutium, locis quibusdam. Reseda, plantae Erucarum sylvestrium genere, hoc nimirum, Stirpium inquisitoribus nomine Plinio attributa Eam au tem duplicem vidimus. Maior circa loca inculta locis apricis, in quibusdam Promontorijs secus vias nonnunquam cospicitur, radice multifida, longa, fibrosia,candida: circa cuius caput in terrae superficie densius foliorum flauescentium plerunq; cespes circumfunditur, in modum Frucae dissectorii, tenerita Stamen, ac ita Vt inter Erucae alicuius sylvestris Rutae caninae Gallorum folia mediam veluti figuram obtinere videantur. Ex horum medio caules prodeunt cubitales, lignosi, striati, procidui, ad natis frequentibus brachiati . Folia
qua caulibus Jracliijs appenduntur, oblongiora sunt, eminus
117쪽
minus dlausa semunciali latitudine In summo caulium brachior uno eluti in oblongioris spicae figura thyrstili Pipiciuntur dense Roseulis infringularibus exiguis pedicia utari es costitutis obuestiti, luteolis, musccisis, capillaceis: quiem arcescentibus prodeunt oblongiusculae turgid Cae tuente theculae superne repandulae seu hiantes. Estq; haec Vmnino illa Rescda, quam Angli in sua Aduersaria dc scribunt&de pineunt, eamq; praeterea Erucam peregrinam, italicas e Cantabrica appellitat quavis ibi micone illa adeoq; densa circa radice eius folioru luxuries no exprimatur. Minor radicit, . existit brcuioribus coliculis simplicioribus, rectio- , . minus solio sis, dodrantalibus, nonnun-
drantalibus foliis minoribus priori, eodetamen modo incisiis in summo coma breui osculorum costituta, ita uente. Haec in iugis mont in altissimorum naici iur, praecipueq: in ieir Zbergo cuiuiscida adiacet.
cipue circa Ilscidam, V uernigerodam, ercia rodam, criti
Huic coeeneres aliquot praeterea in narcynia plantas obseruaui qui&aliis etiam locis reperiri solent. Prima illarum est odoris admodum grauis, caulibus cubita tibiis, quadrati S asperis, hirsutis quibus percontinua interualla semper toti a bina ex aduerso adhaerent Obicinga, mucronata, Vncia tres,
qo niloq:cti aquatuor longa, nam lata in m
superne i iuriora inferne magis cmerea, hirsuta floribus rit- b c undis verticillatis Reperitur haec ad ripa fluuiorum recirca loca habitata quandoq;&m agris. Secunda consimilis admodum iam dictae spectau
118쪽
nisi quod in omnibus Ionge sit minor, prorsusque in Odor Radix ei est transuersalis, ligno se cirros quosdam obtinens, inutilis,candida coliculi palmares, quadrati, asperi, recurvi, rubentes, brachiati equi b. talia per interualla sunt bina semper exaduerso locata, sescuntiali longitudine, semunciali lititudine,mucronata ,serrata: flores itidem verticillati, rubetes, longius extra suos alveolos exerti, quam in praecedente. Figuram stirps haec nonnihil minoris Ocymi referre videtur. Passim locis asperis, montanis, sterilib. saxosis acapricis. Cospicitur haec species etiam quandoque flore candido, sed rariuscule. Tertia, quoad foliorum magnitudinem inter iam positas duas stirpes medio se loco habet, eamque propter flores sideritidem caeruleam voco. Caules producit quadrato S,infirmiores, brachiatos, folij numerosis praeditos, quorum semper bina ex utroque latere sibi opponuntur, molliora, nigricantia horum maxima uncias tres longa sunt,unam lata, sisnbinde usque in summu apitem cauli attenuantur, suntque similia folijs Pseudolysimachiae purpurem nisi quod breuiora: inter Vtrasque alas exiguus consistit petiolus, cui vaseulum quoddam cauum incumbit, ex quo flosculus oblongus, eleganter caeruleus exeritur, forma ea, qua solent quarundam urticarum mortuarum flores esse quo decidente superne vasculum veluti superiniecta valvula occluditur, semina continens papaueris, maiora lutea Prouenithaec pas
sim in ripis fluuiorum, pistinarum ac fossarum stagnantium, in pratis item uliginosioribus. Hanc videntur Lobelius Pena inter Lysimachia retulisse: nomine Galericulatae a vasculorum forma depinxisse. Folia crenata sunt, quod hic silentio praeteritum fuisse demiror Plantae sapor amarus est, Craticulae fere in morem. Ideoque ea mi prius quam illi suas obseruationes in lucem ediderant Herbari quidam Cratiotam
119쪽
tiolam caeruleam appellare non verebantur, aqua tamen figura tota non parum discrepat. Si ratis Cordi: Haec olim proueniebat in agris montanis motis
Haynscidi prope tot bergam, tu videlicet illi adhuc excolerentur,auena i consererentur. Nunc aute postquam cessante cultura agri illi in pratensem naturam abire coeperunt, etiam planta haec euanuit. Nusquam autem interca, qtaa in pu - , Cordi nomine extant, haec descripta habetur. Ostendit imi Cordus olim hoc nomine plantam istam tum Aemylio, tum alii Nascitur autem alias frequens in arenosii Sagris
Marchiae veteris, aliisque locis Radix ei est tenuis, lignosa, est oliculus tenuis, cum paucis ad nati S, qua
hiri Vc hirsutus folia ei sunt suffauetia, uncialia, rotudiora, hirsuta in ambitu dentata verticillos profert consimiles ut semina ac flores, Sideriti di primae Caeterum illius Sideriti dis primae species amensis, passim alias, quaedam in agris motanis reperitur solio mucronato, primae ritidis, in mori, flavescentiori, caule cossimili sed breuiori Uerum i J , mnino est Sideritide nostra Cordi,
Ilectuara illi ire nisi Otunda sint, ita isti contra mucronalbentur quod ideo mat indico, ne videar sorte alteram pro altera intellexisse. Saperba rao locis quibus dana apri I S. It v mi res lethale, quod Itorio seu fandra ram Theos clam sic autumant. Propter fructum nigru, splendentem, quia exacte cerasa aemulatur, ipsum quandoque soleo i par ex tetrarappellare. In monte altissimo propelli elia iuri Ebergi nomines copiosic reperitur, ut ea in radicibus eius quandoque, item in ingressu specus subterranei aquosi, qui circa Bischos rodam villam est, non procul ab Il-felda, quam vocant ibi dicii circiles dicti Fuit hic non multis adeo abhinc annistonsor quidam, qui xt solet hoc genus homi-
120쪽
ito Harcynia Saxonothi tringica
hominum admodum temerarium esse deuer mortes la Omidinum, Ut ille ait, impune experimet sua face: e cuidam Stol-bergesi ciui, sparsis per uniuersum corpus, nescio in quo morbi genere, doloribus ijsque misere excruciantibus laboranti, huius plantae foliorum maiorem copiam in decoctione aladam propinauit, praesertim cum circui astantes varia, ipsis is nota auxilia conciliandae quietis gre tia, frustra autem tentassent, tandemq; effecit ut aegerrile non solum quietem caperet, Verum etiam omnium istorum dolorum oblitus lethali prorsus somno diem suum clauderet.
Solanum hortem,seu o numni um Cordi, acueschati Circa
Sax reta, a quae granu Iosiam habet radicem n pratis quibusdam circa Stolbergam. Sax rata aurea Dodonaei, passim ad rivulos, scaturigines, loca muliginosia. Scrophusiria maior communis, pisti m. Scrophu ria maior aquatica frequens ad fluuios. Sion verumsu Aio et Atror In scaturiginibus gelidis passim .
Sis imbrium primum, Mentha sit 8mbria Anglorum. Si ymbrium acterum, seu Nasturtium aquaticii, asturtium fontanum vulgo dictum, cuius aliquot species existunt. Prima species seu Nasturtium aquaticum acre est illa vulgatissimo species in fonticulis rivulis aeorum elicibus nascens, quae culinae inseruit, folijs rotundioribus, passimaq; Brunnfre' dicitur. Secunda seu Nasti ut una aquaticum anaarum: haec species priori omnino silmilis est, nisi quod gradius paulo assurgat, ac folia magis acumiitar a longioraq; habeat&nigriora, saporis vehementer amari, ita ut prioris modo inmensias recipi non possit, nisi decocta, iuribus tamen priorib abiectistandiu donec amaritudinem sere omnem deponat. Haec autem