Morborum omnium qui corpus humanum affligunt, vt decet, & ex arte curandorum, accurata, & plenissima methodus. Auctore Demetrio Caneuario philosopho, et medico..

261쪽

copia, & uirium ipsarum consensu iraemittamus, ab euacuationeque per phlebothomiam sumpto principio, quanta, & quousque ea utilis, & profi-cua, se tura sit, deincees expendamus is sane eu matio quae per phleb Momiam, per initia morbicci bratur, antecedentem causam morbi, humo-Tem nempe in venis residentem, suaque quantiatate peccantem, etsi violenter, apposite tamen vLsuat. Q. antus autem exundans humor sit, qui inde sui evacuationem indicat, cum sensibus non

constet, mente saltem ex propriis tusis,& esse- stis, euidenter satis conijcitur ; ex iasis puta iam pridem cognitis, unde siue per se,siue per accides, sumor iple, uel mu itus, vel paucus ducit origine; ex effectis uerb proprij s, ab ipsimet humore, mi

Sis, aut minus, redundanti, manantibus,obseruu,tis, quemadmodum nos alias, cum de causarum

morbi ficarum notitia loquebamur, satis abundὶ inplicabamus. Sed quamuis humoris multituis Ao largam, & copiosam, mediocritas,mediocrem assilebothomiam autumet, paucitas vero no item, huic attamen magnitudini uel paucitati, uirium tolerantia modum imponit; ne ipsi igitur peccan .lis humoris copiae aequa uires toleraturae sint phl bothomiam , ex earumdemmet uirium perpens'

bore colligi potest, atqui cum pridem ipso morstini priucipio cau se an tecedens cla populetur,ut quae Postmodum coniuncta cau si est, facilius dissipati eo sit, periodeque non prae utes solum uires de-

262쪽

populatione exerceantur, verum misit etia multifariam operibus varijs intercise tur , profecto non tantum robur praesen ς, ad toleran iam m/tiendum, sed& isturum necessario praenosce

dum est. Vires quandoquidem post phlebotho-miaid itaseruari pax usdeatur, ut & alia adhibenda remedia serre, & morbi longitudini,a que iudicationi sustinendae atis esse ualeant; ur in quam dice dum nos per phlebothomiam; profligando

maleuecte instituatim, in maioris remmodi spem adducamur, intereaque uiribus tantisper velimus nolimus ossicere uideamur, attamen dum ptae sentibus, atque suturis illis, ex aequo ipsi spondeat, leuiter admodum id eueniat P&qmees spari 3 d . ξ, quod paulo postlianira,eo quod θε ractu rue-

Tad instaurato, priores uires facile secuperet . Vis Tum eminuero Oamquam us hvssioris peccantis exundans copia, ob 11gnorum demonstrantium. -obseuritatem,exquili te nequit intelligi ita neque

gob uirium 'quoillius sustinetur euacuario, obeomm quae passim contingunt dissicultatem, adamassim; assequi pomst, nihilominus cuius cerct habere scientiam tibi licet, potior sinem, veritaisiliorque coniectura quaerenda est . Atque, ut fide humoris p cantis copia quaestissierit,non dabit dum quin,*nisdeficiente,ina iam dictavit, ex causis scilicet,&effectis opus οἱ Ita si virium sobur metiatus , utique vel pra sntiti m illud, v et

λtararum earum est. Siquidem presentium,pro'

263쪽

Iecto qua ratione prquestigetur, abunde allaxe

.plicauimus - Qaod si suturarum illud idem fixo.

Tit, tunc uires primum examinabuntur quaterim

Dra sentes, ex seque conseruationi propriae incurim Dentes, ut longius deinceps sint coseruaturaeiaquia nempὸ opportunis operibus, buni. pabuli, hoc ei: sanguinis, abundantiae fauerint, uel adhuc fauere aptς nat fiat, ut eius demum beneficio, requisitat. instaurationi illae potentev uacaruere: sintssipabilo enim iusta alumi debito, bono uidelicet famguine, ad conseruationem desiderato, abundar iti, conseruatio ipsa longius perseuerat . , Sed boni sanguinis praesentem copiam, ex qua dein futura comjciatur, cum sensus non sentiat, mens saltem .deducet ex causis, ex his scilicet, quae ηd uictum,

pro corporis habilitate, requicuntur; necnon re ex effectis, ex his inquam, quae habitum corporiseucrati conciellhque numinui exprimunt,de quiabus iam alias scripsi inus . Secundo vires aestitu buntur, quatevus a pr ternatura , & rationem

continsentibus, undὶ tunc MMiuntur, in post rum labefactaturae sint i non enim haec suo tilam Φrincipio vises onculcahi sed & augmenta chaogis, ad statum usque, eas ipfungunt. Et potabPropria magnitudine, ac prauitate, ut certum est,iqua: quidem sit ex multis: hρ t originem, ita multis etiam squando senses lateatὶ mente eo cipitur, quemadmodum iam qua arte conc stem

da, ubi de horum pernitie inter praesagiendum

264쪽

loquebamur, distincte docuimus. Sed ex magnitudine, & prauitate pr senti & quanta, dc quam seua, hςc ipsa priterluaturam in futurum sint eu sura, Maturnitas inprimis eorum,deinde & mos, palam iudicabit; siquidem longius illis perduratibus, diutius uires labefactantur ; atqui po stea more suo seuius perpexuo affligentibus, ualentius ui res infringun tur quare,si quando ea deinceps de aeriorassint futura, ueti simile est uires ire posterum debiliores euasuras. dc contra, ualidiores. Omnibus his ergo ita examiciatis,&utrinque ualiditatis,& inualiditatis virium,testibus in unum collectis,& inuicem diligenter, non numero tantum , sed & praestantia , comparatis, consequenter quod quaeritur,hoc est,quantum succi peccantis per phlebothom iam utiliter vacuandum sit, Re in pernitiosam debilitatem,citra eoncessam in staurationem , vires tandem adductae coneuant, apparebit. Etenim, ut dicebamus, tum humoris piae, tum uirium roborἰ, certus huius uadiatio nis gradus accommodari posset 3 aut enim illa in tegra proponitur,& perfecte absoluta , quae cim nicto omnem antecedentem morbi causam ipsis collectam venis adimali , aut non integra, aeque persecta, sed utilis solam thatuitur, quae certe mC-diocris cum fuerit, plurimam talem morbi materiam tollatino autem Omnem , aut demue usque exigua,deficiensque decernitur,quae tantummo

do paru, uel etiam minimu auseratred undantiae.

265쪽

xsci PARTITERTIAE

Veruinamen ex his,quae puta perfecta, & absoImea quodamodo euacuatio est,ipsis viribus praeserutibus,& in posterum seruandis nunqua congruisi quoniam cum humor antecedens mali causa, ita forsan bono misceatur sanguini taperta vena siemoderari opus nequear, ut solum redundans, vel contaminatus soras erumpat, sed omnes, qus invenis codici humores sunt,aequabiliter es uere uerissimum sit, meritone per sumno, persectamq; phle thoimiam imperatam, quae omnem quasi succi peccantis copiam esset demolitura,sImulatque semel nimia boni sanguinis quantitaseduc turiviae post hac,deficienti virium pabulo iresis omnino deficiant eI intempestiue,& alieno

tempore nos aegrum nutrire creamur, hoc VnOprucienti consilio operandum,nempe uena secta, ab exquisita vacuatione absti nendum- CaereTum, ut obviriumpraesentium ,& Qturarum tutelam, exquisita hiec euacuatio pernitiosa est , ita, ob e rumdem leuamen,vacuatib exigua inutilis est,&vana; quanao igituzmanca, diminutaq; ilIapr Ponarur, prorsus praetermitrenda est, quoniam com modi nihiI,incom modi uer atque perturbationis plurimum necessario inserto Restat medim cris, quae fere semper utilis,& laudabilis est, quae nem inidiuisibili sed ita ceria latitudine consisti adeo quod modo peccantis humoris vacuadi causa, modovirium, tam praesentium, quam iutur

aum seruandarum, occassiane, ea,tum maior,tum 'mun v minor,

266쪽

minor, utiliter celebratur. Siquidem vires, depraesentes, & futurae, ualentes,constantesque se rint, fidenter tune largior, pro humoris pellendi copia, conuenit euacuatio,minus ualidis,parcior, prostratis, nulla penitus. At, si humor iuncitan tus sit, cui supra vires lonse maior congruat eu cuatio, utique vel paulo largior illa permittitur, quod non verendu constantes vires aliquantisper imminuere, dum morbi sentina valenter exhaureriatur, ear quippὰ deinceos quam fatile, nullaquς mora, recreentur. vel saltem,cum tanta semel, uniuersini neutiquam admittatur, ut quam Vireρ minime tolerent, saluberrimum consilium est, quod vitiose se haber, partitὰ euacuare,ve viribus interim recreatis,atque refectis, reliquum euacuationis absoluatur. Idque in diuturnis p sertim morbis, praestandu est, in quibus vel praesens ca si antecedens multa sit, vel in posterum eadem, quamuis ex o missa diligeti vacuatione iam diaminuta creaatur,obiurium tamen multiplex impedimentum, etiam ex victus regimine optim Imperato, augeatur ultro, dc crescat: in his enimvmissimum, Sc tutissimum est, non simul, & -- mel tantum hoc enim praecipiti morbo conuenit, in quo cunctatio semper anceps, Sc periculosa est, meritoq; extrema, & summa vacuatio statim d

sideratur) sed partite, de diebus interpositis, s a Pius, serentibus attamen viribus, phlebothomiam celebrare. Quod si adhuc fortasse 'ires, ob deri-

..... sitatem

267쪽

litatem nimiam, similem etiacuatione serelε modo possint, utique ne nos morbum di Upietes,cum eo iugulatis viribus,aegrum ddio tollamus,tunc in roborandis illis, confidisque,omne studiu collocabimus ; quippiterea ipsas recreari, ac refici contingat,iam iadhibebitur phlebothomia. Sed quoties ui ueant, quaestione dignum est, non quid cIione, uel resolutione langueat, in omni qucuatione maximi reserat eas dissipatas ab isis internoscere, quoniam oppresti, utputa

pres , per euacuationem subleuari desideandem ideo facilius sessierunt. Dissipatae

ne ulterius dissoluantur, & concidant euanem minus sesserunt,etsi ubi eaedem ex los pressione detentae tales consequenter euasemaiorem dis lutionis occasionem abole sentius uacuationem admittant. Sed os

ipsas vires a di lutis agnoscere,alibi satis stratum est. Et de phlebothomiae quam sit, quam tandem si quis neque artis cogi neque longo rerum usu,neque prudenti,sque mentis iudicio, se posse definire credi potiu14nfia subsistat, quam largius uaceni in ad omnem morbi decursum,& re rationis necessitatem , uires commochirantur.

Sed iam de qu uitate alterius euacuatis uersalis , qua antecedens causa morbi pdem

268쪽

demolitur, quae inquam per pharmacum celebratur, sermo erit. Ex quo etenim pharmacum ita naturae fauore indigeat, ut citra hunc, munus sua .recte obire nullo mocloi possi t 3 quippe prater ce ram qu'm summopere expetit uirium toleratiam, insuper & naturam ipsi initanti cooperare neces.sarium sit ; ne illud ergo inter agendum naturam suppreta aut superetur ab ea, merito certam illius agnouisse mensuram operae pretium est . Qua xe, posim euacuationem per pharmacum esse tentandam, ut dicebamus, utique primum, quonam Vsque,scu qu*ntum sit, euacuandum, nodis prae

medihandum est, ne si .ulixo quam par sit, id op ais nosequatur , spiritus dissipentur, & maximo aegri damno, humidum sqbstantificum colliqumtur, subindeque convellatur corpus,& in graues aeger incidat cruciatus, vel si infra consistat, pa-xum aut nihil illius, quod cupimus, consequae mur, agitemus quidem humorem, sed non ed camus, proptereauue etiam aegrum in non leues molestias inducamus ε, sane musilue u cuan dum est, quousque peccaus humor, qui antece dens causa est, fuerit sufficienter expurgatus, dum nihil tamen, seu parum, inde nocumen ei viribus impendat . Atqui , sufficiens expurgatio, vellit in uacuationibus caeteris, ex. Praecognit/ peccantis humoris uacuandi copia, pri mum innotesiit, quando ille si multus, larganu cupissam uacuationem elippreti, sin autem

269쪽

paucus, nullam, aut saltem breuem, velut dioeris existat, mediocrem, uel mediam t:

modo expetat,& quamquam ipsa humorieopia sciri adamussi m non potest,ut inde illi evacuatio imperetur, ea tamen coni ealibi Expressis indi iij s facile inuestigatu r,c superque dirigit ad veritatem,& si sempero tutius,melius infra subsistere censeatur,q uisite euaeuare, cum praesertim in causa enti, ut plurimum, sat si exuberantianauserre, quippe si aliquid illius relinquatuinceps commode a natura superetur,& nilim tam musam mali ultro decumbat, coetiam cohibeatur . Verum cnimuer5 secim, an requis ta haec vacuationis qu an titas

ri possit 1 viribus, necessarid etiam obseri

est, posteaqua hoc ipsum euacuationis opinaturae inprimis ope absoluitur, nec appotui citra uirium euidentem tolerantia, smacum aggredi, & prosequi potest . Vt ibellὸ suecedat, haee illa tolerantia accurat nabitur; tum ijs potissimum notis, quila loco dictum est, uniuersim robur uiri uastit, tum praesertim quibus ventriculi, δnorum, cum reliquis uacuationi inseruvasis,inditu robur exprimitur. Exprimit ex extrinsecus obseruatis effectis, qui parrumdem omnium opera consequuntur,cs uires ubique ualames, & firmae extiteri

270쪽

CAR SEPTI M V M.

.ottenerosim nacuationem illae sustinere apte ni tm , itaquoties opus sit, illam exacte tentare licebis; ntra, si imbecillae, & languidae eaedem fuerint,alias omnino procedendum est. Etsi cum imbecillitas h c,uel ex dissolutionemel ex oppres.sione contingat, ut perinde ab utrovis illa ducat originem,ipso operis exordio, prinoscendum sit; uippE si ex dissolutione fiat,minor omnino illius tolerantia sit quam si ex oppressione fuerit: ne ergo perperam interuacuandium labefactentur uires quibus semperimon tam paeaesentihus, quam .etiam futuris , ita accur e prospicere est opus , ut aduersus malum, pro sanitate, ad extremam usque,dimicaturae vigeant, necessarib attendendu, ut illis ubiq; humoram uacuandorum copiae compararis, uacuationis opus desideratum aeque utris.

que respondeat. Sed quoniam pharmacum idi

sim instrumentum est, quo nos praesentem pec-κantis humoris demolionem assequi tentamus,

hinc merito MMinon quodcunq; sat sit,sed quod

tantummodo iustis tum uiribus, tum quantitate, dc corpori, α humori purgando accommodatur. Quodvis enim pharmacum licet peccantem hin. morem omnem indifferenter pellere aptum sua natura sit, ex quo,ut dicebamus, pellentem facultatem, sine discrimine, ad euacuandum quod inutile,excitet, & impellat; ex uaria attamen, tum aegrotantik, tum humoris conditione, & dispositione, fit, ut non omne pharmacum, quacunque ui prae-