장음표시 사용
11쪽
tuunt, quorum numerus inter Catholicos dico malopsane est quam quisquam arbitretur. Sive enim ex practicis quibusdam abusibus, qui temporum iniuria pluribus in locis in morem sermo abiere, siva ex Febr niana doctrina, ingenti librorum numero propagata, eiusmodi virus in plurium etiam Catholicorum animos nonnihil irrepsit, non eorum tantum quemadmodum
vulgaris querela est), qui ultra montes sunt, Verum etiam eorum, qui citra montes, quorum sane doctrina neque perpetuo, neque constanter ea peste immunis
dici polost. Quae cum ita se habeant, atque iis, ut dixi, qui in hisco studiis periti sunt, plans sint perspecta,
inde prosecto natum est, quod nuperrima insigniumvirorum sententia suerit, ad maiorum nostrorum consuetudinem, qui ius ecclesiasticum publicum a privato non secernebant, revertendum esse; divisionem vero
ipsam iuris occlesiastici in publicum et privatum veluti logico salsam esse abiiciendam. Quos ego viros licet apprime colam, ab eorum tamen sententia longissime absum, quippe qui non modo iniuria latam, quod mihi nunc demonstrandum non est, cum facto ipst demonstrandum hoc libro sit, sed rei catholicae valdo noxiam et periculosam existimem. Etenim quod maiores nostri peculiari disputationeius Ecclesiae publicum complexi non fuerint, id nemini, qui eorum aetatem moresque noverit, mirum videri debet. Ad pietatem enim pertinero illi arbitrabantur, Ecclesiae potestatem revereri potius ac suspicere, quam curiosius imostigare: si quis vero conflictus inter imperii ac sacerdotii potestatem coortus esset, Omnem dubii caliginem unius sormulae luce, quae infirmos r centiorum obtutus haud leviter perstringit, consueV
12쪽
runt removerer e Ouidquid rationem habet peccati, id Scelesiae foro recte subiicitur. γ Sed posteaqualia Pr testantium seditio in Ecclesia commota est, ordinata- quo methodo eiusdem potestatem oppugnare ii coeperunt, primi scilicet omnium Ius publicum ecclesiasticum, veluti novam quandam scientiam proponentes, saulacibus quibusdam principiis magna cum arte initio constitutis, logicisque exinde conclusionibus accurate dorivatis; posteaquam Protestantium conatus ex ipso Catholicorum gremio ingenti studio Regalistae exceperunt, eorumque cura nesaria illorum systemata, plurimis ubiquo editis libris, popularia sermo facta sunt, ex eo iam tempore neque licuit, neque profecto licet C tholicis hanc spartam deserere, nisi sorte Eeclesiae, legitimaequo eius potestatis proditores esse velint. Ε enim, quemadmodum hostibus instructa acie progrωdientibus sparsa confusaquo multitudine frustra resistitur, aliamque ordinatam aciem, exercitumque alium opponers iisdem necesse est: ita profecto salsum s7st ma nonnisi vero instituto Vstemate dissolvi potest, quo
nempe et veras notiones et rectus earum ordo restituatur; itaque laciis solidequo contrarias adversari rum artes ac sallaciae detegantur ac dissipentur. Iam vero quid in hisco meis institutionibus ipso curaverim, brevitea aperiam. Non laudis ingenii, sed veritatis cupidus, ad suum naturalemquo ordinem l tam iuris publici ecclesiastici disputationem revoca
dam esse censui, eiusdem nimirum et qua rus est, et qua publicum, et qua ecclesiasticum, constituta natura, ac fino proposito: ex eoque fine natura ipsa ecclesiasticae societatis et qua perfecta, et qua Supremo est, derivata: undo omnis potestas eius ordinaria si vo in
13쪽
suos sivo in exteros. Eadem sermo methodo mira dunariam exposui, quae eX concordatis dimanat. Natura quippe concordalarum ex natura obiecti, circa quod versantur, recognita, facile fuit definire, quae circa e
dem utriusque societatis secclesiasticae, inquam, et civilis) pro sua cuique natura partes ast iura sint. Ad sormam autem quod speciat, brevitas mihi maximo curanda suit. Id senim imperabat eorum conditio, pr0 quibus praecipue scripsi, qui scilicet eodem tempore in ius ecclesiasticum studia conserunt, quo tempore gravissimis theologiae studiis distinentur. Nihilominus ne perspicuitati, aut intogritati, aut emcaciae dispulationis necessaria haec brevitas quidquam detrahoret, arto atque industria cavi. Quapropter in probationibus asserendis, et obiectionibus diluendis syllogistica oratione
usus sum, quod genus est orationis cum omnium brevissimum, tum etiam omnium maxime perspicuum etessicax. Defigit enim audientium mentes in unica illare, in qua tota est demonstratio, nequo sinit eorum attentionem in plura obiecta pervagari. Itaque non raro animadverti, longas orationes, licet ad rem nitidius declarandam adhiberi soleant, contrarium effectum saepenumero parere, Oneratis scilicet et confusis multitudino rerum ac Verborum discipulorum montibus, quas molaris syllogismo mirifice edoetao et illustratas fuerant: praesertim cum in hac quoque re divina illa valeat se tentia: In multilogum non deerit peccatum'. quo enim magis loqueris eo facilius verba excidunt minus propria, quae, cum rerum notionem adulterent, obscurit tem ingerant necesse est. Deinde a probationum S perflua multitudine abstinui, eam tantum studiose selia gens, quae tangeret rei naturam, rerumque nexum et
14쪽
totam theoriam revelaret. Indo alia mihi ars, ut ordinem logicum diligenter servarem, ita ut ordo ipse saepe
pro demonstratione esset, ex quo nimirum manifestum fieret, insequentes propositiones Vera esse praecedentium corollaria. Quod Vero attinet ad practicas quaestiones, in iis immorari neque necessarium, neque indoli institutionum satis proprium esse duxi, illudquo tantum sedulo cavi, ut principia omnia perspicuo exponerem, in quibus quaestionum omnium solutio contineretur: praesertim cum eiusmodi applicationes orati praeceptoris declarationi relinquendae sint, qui nisi habeat, in quibus utiliter doctrinam suam exerceat, ad Suam dignitatem pertinere facile arbitrabitur in alia discurrere, quae sortasse oneri magis quam adiumento auditoribus orunt. Delibavi tamen per accidens, ubi opportunitas fuit, quae praecipuae sunt, itaque praeceptori occasi nem exhibui eas planius declarandi. Habes igitur, lector, quantum satis est, rationem
operis mei, quod si quidquam in Ecclesias Ninum conseret, gratias Deo agam; sin minus, nihil aliud mihi restat, nisi ut vehementer optem, ut, quod mihi fuit in votis, id alii melius feliciusquo exequantur.
15쪽
1. Ius etsi plura significet, eum tamen ab obiectum scien-liae indicandum traducitur, systema legum exprimit, quibus societas aliqua ordinatur, ut et eomervari et finem suum assequi possit. Quapropter Ius Ecelesiasticum systema legum intelligimus. quibus ordinatur Ecclesia Christi, ut ril
conservetur, sinemque proprium consequatur. 2. Iam Vero neque conservari, neque assequi sinem suum
ulla societas potest, nisi 1'. apto membrorum ordine iis scilicet, qui praeesse, ab iis, qui parere debent, rite distinctis sit constituta, simulque Viribus ad semetipsam conservandam, finemque suum consequendum proportionatis praedita sit; et nisi 2'. eiusmodi vires in actum exserat, ita per eas dirigendo singula membra, ut praestitutum sinem assequantur. Hinc duplex quoque in unaquaque s cietate systema legum distingui necesse est, alterum nimirum, quo ipsius societatis constitutio determinatur, quod proinde audit ius publicum; alterum Vero, quo leges continentur, quibus eiusdem societatis membra diriguntur ad finem in ea propositum assequendum, quod propterea ius privatum appellatur. Ergo etiam in Ecclesia Christi duplexius recte distinguitur, Ecelesiasticum publicum, et Mel siasticum privatum ' .l l Haud igitur absurda est inris Oeelesiastici in puuleum et pri-τaιum distinetio, quod nuperrime contendit ei. Philips praepostera do-eeptus iuris publiet ecclesiastici notione, quae tortasse in Germania invaluit. Ait enim Droiι eeeisinst. trad. par M. Crouael. . Introduci. . S. 3.l eiusmodi disii uclionem admitti non posse, nisi duplex quoque regimi uis norma in Beelesia admittatur, quarum altera eius membra regantur singillatim sumpta, altera eadem in corpus coaela: quae quidem ratiocinatio indieat clarissimum auctorem distinctionem quandam iuris ecclesiastici in publieum ae privatum prao oculis habuisse, quad ra
16쪽
I. Est igitur Ius publicum ecclesiasticum, ut ex dictis
consequitur, Legum systema, quibus Ecclesiae constitutio desinitur. Constitutionis autem nomine ea flatula intelligimus. quibus alicuius societatis regimen ordinatur, Sive rinspectu potestatis, quae eidem ad finem suum consequendum sit altributa, sive respectu personarum, in quibus dicta potestas resideat. Inde est, quod ius ecclesiasticum publicum duobus complectimur libris, in quorum primo ressit de Melesiae potestate in se spectata, in altero de eiuS-dem potestatis 3ubiecto.
DE ECCLESIAE CHRISII P0TESTATE IN SE SPECTATA. 4. Cuiuslibet societatis potestas, ceu mox innuimus, paulloque in serius demonstrabimus, ad eiusdem sinem a sequendum proportionem habeat necesse est. Quapropter cum sinis Ecclesiae proximus, per quem ad ultimum tenditur, qui est vita aeterna, sanetisseatio sit animarum , quae non nisi geminarum virium conspiralione comparari p0lest, hoc est gratia sanctimante, quam Christum per Sa-
ramenta conserri voluit, atque hominis sive per rectam fidem, sive per bonam Vitam eooperatione, necessario Sequitur, duplex potestatis genus in Ecclesia esse oportere, eam scilicet, quae ordinatur ad efficienda Sacramenta, quaeque potestas ordinis dieitur, ei eam, quae ad fidelium cooperationem dirigendam, et, quantum fieri potest, efficaciter urgendam instituta est, quaeque potestas iurisdictionis appellatur . Iain vero potestas ordinis a Theologis plenius exponitur, adeoque abstinendum ab eadem cenSemus; prae-Serlim eum eiusmodi materia in iure coelesiastico privato,
Rom. n. 22. ''in Tertium potes latis genus, quod vastisιerii appellavit, frustra invexit ei. Philipstop. et t. X. XXXII. et alibiP. Si enim purum sit magisterium, P0testas dici nequit: sin autem ita concipitur, ut ius eidem insit inelinandi Fideles in obsequium fidei, eorumque assensum imperandi, pars est potestatis iurisdietionis. Non erat Igitur diseedendum a doctrina in setiolis catholicis eommuni
17쪽
hoc est in iure canonico, quantum satis est, altingi debeat, ubi de Sacramentorum administratione res erit. Τola igitur quaestio de iurisdietionis potestate versabitur, deque legitimis eius limitibus a iustis sundamentis eruendis. Quae porro sundamenta tria in Ecclesia animadverti possunt, quorum duo ceteris societatibus communia sunt, tertium est Ecclesiae proprium. Proprium Ecelesiae est positiva voluntas divini eius Institu loris; ex duobus reliquis ali rum est intrinseeum, quod ex ipsa eius natura deducitur, alterum extrinSecum, quod ex aliqua pactione dimanat.
5. In investiganda potestate, quae ex hoc Mnle oritur. viam hanc tenebimus. Primo, Studio omni seposito, lactaque abstractione ab Ecclesia, ex iure naturali recognoscemus, quae et quanta Sit potestas, quae cuilibet societati persectae vi suae naturae competit: Seeundo natura Ecclesiae considerata. eam societatem esse perfectam demonstrahimus; quae duo exposita cum fuerint, ipsius Ecclesiae potestas, quae ex hoc sonte dimanat, logica necessitate per se
6. Societas est multitudo hominum ea ratione coeuntium, ut collatis viribus media sibi comparent ad certum communemque finem a Ssequendum ' : perfecta autem ea
Porro eius inodi desinitio go letalem exprimit in suo genere aegeptam. Quapropter non ita est aecipienda, quemadmodum a doctissimo viro aeceptam esse legi, ut sopietas tantum rotunιaria per eam indicetur, quasei licet homines nulla neeossitate compulsi arbitrio suo coeunt ad linem libere iis rotitum oblinendum. Verbum enim meu nιium non cavisa iudieatur, unde coeunt, utrum ex necessitate ea sit an ex arbitrio. Sed merum coeundi factum. Verbis autem cerιum communemque nou id ase
18쪽
diri debet, quae est in se completa, adeoque media ad suum sinem oblinendum sufficientia in semetipsa habet ).7. Ex tradita societatis desinitione sequitur, elementa cuiuslibet societatis quatuor esse, multitudinem hominum,
Moralem eorum coniunctionem, Finem ad quem convirant.
Media ad finem consequendum: ex quibus Multitudo hominum materiam societatis constituit, reliqua formam: ita tamen, ut Finis sit obiectum, ad quod celera lendunt. Unde haec di manant:
I. Praecipuum societatis elementum esse finem: quia celera ad illum ordinantur, eique Serviunt. II. Media non posse determinari in se, sed pro varia finis necessitate ex eorum proportione ac sufficientia ad illius assequutionem: quia media natura sua sunt ad finem ordinata, ita ut eatenus tantum expetantur, quatenus ad sinem conducant ). III. Naturam seu Essentiam societatum eae sine earum adaequato determinari. Probatur: Determinare alicuius rei essentiam idem est, ac assignare notam aliquam eidem intrinsecam et immutabilem, quae sit ei unice propria. Atqui nota inirinseca et immutabilis, quae singulis societatibus Sit unice popria, non potest esSe, nisi sinis: quia ex quatuor elementis essentialibus duo priora, id est multitudo hominum, eorumque coniunctio, quatenus in se Spectantur , abstractione saeta a sine, sunt communia generi: tertium autem , id est media non est per se determinatum hete li). insuper aliis etiam potest esse commune; contra Vero qua se
tum, idest finis in societatum genere est plane indormificinatur, quod in qualibet societate sinis a sociis ipsis eligi semper, ae praestitui debeat, sed quod esse debeat desinitus, ncque incertus esse possit, idemque ad omnes perιineat, alque ita sit communis. Cf. Calp. Leae iurid. U. Commune S. Commune dicitur. 'j Hue recidunt, quae de notione societatis persectas habet S. Thom. l. 2. quclesι. 90. urι. 3. ad 3, ubi innuit εsciet alam perfectam eam esse. quae non sit allerius pars, quaeque sinem n0u habeat ad alterius st-nem lin eodem scilicet, genere) ordinatum: adeoque sit in suo genero independens et in se completa: unde consequitur, quod media ad sui conservationem, propriique sinis asseeutionem necessaria tu semetipsa habere debeat.
19쪽
natum, determinatur autem lanium in singulis societatibus, ita ut uniuscuiusque sit unice proprium. Ergo ex sine tantum essentia societatum determinari potest. Quae Vero societales inter se distinctae sunt, et nihilominus eundem adaequale sinem habent, eae sunt lotidem repetitiones eiusdem societatis, quae non natura sed numero distinguuntur. IV. Iura omnia, quae pro sua natura societali competunt, ex eius sine prodire. Probatur: Ius est potestas ad
illud. quod ad rationis normam compelli ): at in qualibet societate quidquid alienum est a sine non est ad rationis normam: quia non habet rationem sufficientem; siquidem ratio sufficiens societalis tota est in sine heie I . Ergo iura
omnia, quae pro Sua natura societati compelunt, prodeant ex sine necesse eSt. Hisce praenotatis potestatem, seu complexionem iurium, quae cuilibet societali persectae pro eius natura competit, iam exponimus, et primo quidem eam, quam in suos habet, deinde eam, quam in eaetra neOS. ARTICULUS PRIMUS De potestate, quae pro eius natura societati perseetae in εuos competit. 8. Potestas, quae pro eius natura societali persectae in suos competit, generali hac regula continetur: Et, quae sunt
iecessaria ad sinem plene conSequendum, Migere iure possit: quae non gunt neerasaria, non possit; quae Nero ne rasaria sunt, sed pertinent ad ordinem quendam superiorem, ea per se ordinare et determinare non valeat.
9. Probatur 1'. pars. Ius aliquid exigendi correlativum
ost ossicio, quod alteri parti inest, illud praestandi. Atqui
Pro natura societatis singulis eius membris inest officium Sponte susceptum, si societas sit voluntaria, legitime impositum, si necessaria, conserendi in societalem vires suas ad Da comparanda, quae sunt necessaria ad eius sinem plene integreque assequendum 6). Ergo societati pro sua natura
inest ius eadem ab illis exigendii
20쪽
0. Ob. NuIlum ius est exigendi eonaliam ad id, quod est moraliter impossibile. Conatus aulem ad plenam finis
assequutionem, speciata hominum conditione, est conatus ad impossibile. Ergo ius exigendi talem conatum, ut, quae necessaria sunt ad plenam sinis assequutionem praestentur, nullum esse poteSt. R. Conatus ad persectionem actu apprehendendam est conatus ad impossibile cone. Conatus accedendi ad perseeli nem per indesinitum graduum numerum pro variis circumstantiis flatuque societatis est conatus ad impossit,ile nego.
Hinc sequitur, ut legislatoribus id inflar regulae esse ii beat: licet per se potestalem habeant exigendi quae ad plenam finis exequutionem necessaria sunt, usum tam n eiusmodi polestalis prudentem esse debere, ita ut praesenti societatis statui leges contemperent, neque quidquam praeeipiant, quod, habita illius ratione, sit moraliter impossibile. ll. Ex hac aulem prima parte propositionis tria profluunt eorollaria notatu dignissima, quaeque prae oculis
semper habenda sunt. I. Ius esse societali non modo exigendi, quae Sunt immediate necessaria, idest ea, quae cum assoquutione sinis sunt immediale connexa, verum Pliam quae mediate. Εl- enim mediata haec necessitas est vera necessitas, imo et ordinaria et communior. Sive enim ex imp rsectione naturae et voluntatis nostrae, sive ex ipsa difficultate sinis, sive caussa impedimentorum, quae intercedunt, vix unquam seri potest, ut uno actu finis apprehendatur, sed Sensim et per quosdam gradus est ad illum accedendum rII. Cum plura media suppetunt, quorum nullum est necessarium in individuo, aliquod autem est necessarium in genere, ius esse foetetali eligendi, quod opportunius iudicaverit, siquidem hoc ipsum ius est necessarium ad sinis assecutionem. In ordine enim ad asseculionum sinis illud ostsocietatibus plane necessarium, ut inter membra sit vera
conspiratio, tum quia id pertinet ad essentiam ipsam si cietatis 63. tum quia sine hae conspiratione alter alterum impediret, sinemque propositum disperderet. At eiusmodi
conspirationem, si mediorum olectio singulis relinquatur, manifestum est nullam osse, autem Sallem permanere diu Diuitigod by Coosl