Iuris ecclesiastici publici institutiones

41쪽

saltem societalis cuiusdam utraque excellentioris: ex eo nia mirum, quod relate ad illas bonum collegii seu societatis minoris neeessarii medii rationem habeat. 56. Propositio 2'. Si quaestio incidat de veritate nece sitatis, quam societates inter se confligentes pro re sua asSerunt, ius serendi iudicium ad societatem superiorem, Seu quae excellenitorem sinem habet, pertinet, reservato quoad inferiorem iure ea, quae sui intersunt, exponendi. Prob. 1'. pars. Absurdum est boni minoris gratia maius bonum in discrimen vocare. Atqui vocaretur, nisi in re dubia iudicium societati superiori reservatum esset. Ergo ele. Prob. 2'. pars. Iudicium rectum, nisi libralis hinc indae rationibus, serri non potest; librari autem rationes non possunt, nisi auditis iis, quorum interest. Ergo etc. 57. De societatibus inter se paribus, quae iisdem membris coalescere dicantur, haec animadvertisse salis sit. I. Eiusmodi societates, quae iisdem omnino membris constent, ne fingi quidem animo possunt. Distingui enim societates nequeunt, nisi natura aut numero. Atqui duae s cietates pares iisdem omnino membris coalescentes non distinguuntur natura, ex eo quod, cum pares dicantur, eandem naturam et sinem habere debent 5l ; non distinguuntur autem numero, ex eo quod, cum iisdem omnino membris constent, idem habent suppositum. Ergo etc. II. Si vero non omnia, sed quaedam tantum membra ad duas societates inter se pares pertinere dicantur, ex. gr. Si qui sint, qui ad duarum naiionum inter se independentium societatem civilem pertineant, ii, si vi collisionis utriusque societatis contraria agere sorte iubeantur, alteri quidem adhaerere, ab altera discedere coguntur, quandoquidem disce pi in contrarias paries non pOSSunt. g. II. De potestate, seu de iuribus societatis perfectae in eos, qui vel eae toto, vel eae parte eaetranei Sunt. 58. Extraneos eae toto cos esse diximus, qui nulla ex parte ad societatem pertinent, adeoque nullo nexu cum ea Duiligod by Cooste

42쪽

- 28 eolligantur. Si quae igitur societates eiusmodi inter se sint, de his ita est sentiendum.

I. Duae vel plures eiusmodi societates natura distinctae singi nequeunt, quae sint absolute supremae. Dico absolute Supremas, quae Sub omni respectu tales sunt, quaeque opponuntur iis, quae dicuntur in suo tantum ordine Supremae, quae scilicet sub aliquo tantum respectu, idest relate ad ceteras minores societates, quae in suo ordine contine lur, Supremae sunt, cum tamen relate ad alias societates, quae ad alium ordinem pertinent, inferiores esse possint, prout ordo ille superior sit. Iam vero duas societates natura distinctas, penitusque inter se extraneas, quae absolute supremae sint, singi non posse, manifestum est. Etenim natura et excellentia socie-

latum ab earum sine pendet. Atqui inter homines duo si nos absolute supremi singi nequeunt '). Ergo ne duae quidem

societates etc. Quapropter exemplum duarum eiusmodi s cietatum, quae inter se penitus extraneae sint, inter eas in lum societates haberi potest, quae uno eodemque ordine continentur, quique simul eiusmodi sit, ut admittat diversos hominum coetus eidem sini seorsim insistere: cuiusmodi est ordo politicus, cuius est temporalem selicitalem quaerere ita tamen, ut admittat plures hominum coelus, id est plures nationes inter se independentes eidem fini seorsim insistere. II. In statu concordiae societatibus extraneis mutuum ius est, ne allera alteri impedimentum serat: quandoquidem impedimentum sine ratione sufficiente esset ex eo ipso, quod in statu concordiae res est. Auxilium autem invicem sibi serre stricto iure non tenentur: quia, utpote extraneae, nul- Io invicem nexu obligantur; nisi tamen charitalis caussa idiabeat, quatenus omnes universalis hominum societatis

membra Sunt.

III. In statu consiletus pro communi utriusque societalis bono atque utilitate dirimenda lis est, nisi sorte maioris cuiuspiam societalis bonum aliud exigat; ex. gr. honum Un, versalis hominum societatis, quae utpote societas maior, vincat necesse est δ' .

43쪽

IV. Si iura dubia sint, communi concordia controversia finienda est; sin minus bello V. Fieri potest, ut duae inter se consigant societates ordine supremae, eaedemque invicem extraneae, quarum altera illegitima sit, cum tamen legitimam se existimet. Eo in casu ab altera, quae vere Iegitima est, ea iure spernetur; ipsa autem eatenus adversus legitimam societatem praetensa sua iura experietur, quatenus in bona side m

neat.

59. 0uod attinet ad extraneos eae parte, ii sane ita comparati sunt, ut participes sint conditionis tum eorum, qui membra sunt foetetatis, tum eorum, qui a societate sunt extranei. Ergo qua ex parte conditionem habent membrorum, iisdem eorum legibus subiiciantur necesse est, eoque pertinent ea, quae dicta sunt toto articulo primo. Qua Vero ex parte Sunt eaetranei, eorumdem conditionem ac leges sequantur oportet. Quapropter in eorum controversiis demniendis, circumstantiae particularis casus, qui proponitur, inspiciendae sunt, ex iisque decernendum, utrum legibus extraneorum, an eorum, qui membra sunt societatis, sint

iudicandi. SECTIO II.

40. Syllogismi, quo lotum systema polestalis Ecclesiae concludere aggressi sumus, quatenus eae primo eius lanie, idest ex ipsa Ecclesiae natura eadem eruitur, propositionem maiorem exposuimus, iuribus nempe expositis, quac perfecta quaelibet societas habet primum in suos, deinceps in extraneos. Qua sane in propositione nisi plene nobis Regalistae consentiant, malo eorum siet. Hoc enim subruto, vel imminuto landamento, civilis quidem Societatis potestas, quam illi exaggerant, subruetur, aut minuetur; quandoquiisdem aliud, cui innitatur, non habet; potestas autem Ecclesiae mole sua flabit, voluntati scilicet subnixa divini instiliatoris sui Christi Dei, quo veluti ex altero sonte, primoque longe nobiliore ac firmiore ipsa dimanat. Concedant igitur Duiligod by Cooste

44쪽

- 30 adversarii necesse est quidquid haelenus affirmatum, ac

demonstratum est de iuribus societatis perlaetae, Si Ve erga Suos, sive erga extraneos pro diverso gradu, quem erga illos tenet: ossicii vero nostri unum hoc modo erit, ut 1'. d monstremus Ecclesiam Christi esse societatem persectam ,2'. Rperiamus, quem gradum erga alias societates tenet: quae tamen duo antequam doceantur, ipsius Ecclesiae notio, ex qua illa tamquam corollaria dimanare debent, pra mittenda est. 11. Porro Ecclesiam Christi esse societatem ab ipso Christo Deo ita institutam, ut proprius eiusdem sinis sit ad

ptio vitae aeternae, atque ita proprius, ut eaetra eam acquiri illa nullatenus possit, res est inter catholieos divinaside certissima. Quapropter hoc etiam, si catholici esse velint, concedendum a Regalistis est; quod si negent, omnis cum iis abrumpenda esset disputatio: quandoquidem disputari de iuribus cuiuslibet societatis nequit, nisi prius eiu

dem natura et praecognita sit, et extra controversiam p sita. Essent igitur eo in casu disputationis incapaces: incensu autem habendi essent haereticorum, vel infidelium, quibuscum nulla cum Ecclesia relatio est, nisi quam aut rebelles, aut hostes habent. Si vero catholici sint, quemadmodum de se praedicant, praedictam Ecclesiae notionem admittant neeesse est: ea vero admissa, duo haec sponte sequi. 1'. Ecclesiam Christi esse societatem perfectam, 2' relate ad alias esse societatem gradu superiorem atque omnino Supremam, protinus videbimus. ARTICULUS PRIMUS Melesia Christi foetetas est perfecta. 42. Soet elatem perfectam eam rese diximus, quae est in se completa , adeoque media ad suum sinem oblinendum sussicientia in semetipsa hadet 6, ibique nota . IIabet autem non modo cui realiter, verum etiam cui virtualiter eadem insunt: ita scilicet ut ab alia societate ea repetere proprio iure possit, neque illa saeuitatem habeat aut ea negandi, aut suo iudicio rem dirimendi. Contra si qua s eieras neque realiter, nequQ virtualiter media ad sinem ob. Duiligod by Cooste

45쪽

tinendum necessaria in se habeat, sed in eorum oecon mia ab alia societate pendere cogatur, cui integrum Sit ea negare, Vel saltem iudicare, utrum praestari debeant, necne, ea prosecto imperfecta dicenda est. Iam Vero quae pom

feeta dicenda sit quaeve impersteta, id duplici ex capite

patere potest, Vel ex eius natura, vel ex voluntate eius in stitutoris . in cuius scilicet potestate fuerit, eandem persectam constituere; utroque autem sub respectu Ecclesiam Christi societatem perlaetam habendam esse, protinus manifestum siet. 45. Prop. 1'. Ecclesia Christi est societas persecta n

Prob. Quae societas natum suprema est, neque ad aliam societatem ordinatur, ea natura sua est perfecta, omniaque proinde media ad sinem consequendum necessaria habere in semetipsa debet. Atqui Εeelesia est societas natura suprema, neque ad aliam societatem ordinatur. Ergo ete. vi Prob. maior quoad utramque partem. Ouoad primam. Absurdum est, Societatem supremam alteri subesse, ab eaque pendere. Atqui ita esset, si media sufficientia in se eadem non haberet. Ergo etc. 0 ad alteram partem. Quae ad aliam societatem non ordinatur, non potest in oeconomia mediorum ab alia pendere. Ergo in semetipsa habere ea debet, adeoque esse persecta. Prob. ant. Ceterae societates respectu eius, quae ad nullam ordinatur, aut ad eandem ordinatae ipsae sunt, aut nexum cum ea nullum habent. Atqui absurdum est, societatem in oeconomia mediorum pendere ab iis, quae ad Semetipsam Ordinatae sunt, Vel quae nullum cum semetipsa n xum habent. Ergo etc. bὶ Prob. min. Societas natura sua suprema ea est, cuiuS

sinis est supremus 7, IlI . Atqui Ecclesiae sinis est supremus; quandoquidem eius sinis est adeptio vitae aeternae Ili.

Prob. altera pars. Ea societas ad aliam non ordinatur, cuius finis ad alium snem non ordinatur. Atqui Ecclesiae finis ad alium sinem non ordinatur; imo ceteri omnes ομdinantur ad ipsum; quandoauidem ipse est ultimus hominum sinis. Ergo ele. Duiligod by Cooste

46쪽

- 32 14. Prop. 2'' Ecclesia est societas persecta ex voluntate divini sui Institutoris. Duplici via haec propositio probari potest, vel absurdi. talem demonstrando propositionis contradictoriae, vel positiva festimonia asserendo eiusmodi divinae voluntatis. Iiaque sectiones duas huius propositionis instituere iuvat, quibus seorsim utrumque demonstretur. Prop. 2 . sectio 1'. Absurdum est asserere, divinum Eeclesiae Institutorem noluisse eandem constituere societatem

perfectam. Prob. Absurdum est, Christum Deum Ecclesiae suae sufficienter non providisse. Non providi Sset autem, nisi talem potestatem eidem dedisset, quae media omnia ad finem consequendum sussicientia complecteretur, quod est societatem perfectam constituissst. Ergo etc. Prob. min. Si media ad sinem Ecclesiae cqnsequendum penderent ab alia societate, idest a societate civili, l'. recla Ecclesiae administratio sere precaria esset: 2'. eiusdem unitas pro varietate consiliorum variarum societatum civilium in perpetuo discrimine versaretur; δ'. per tria priora secula, hodieque etiam in regionibus infidelium Ecclesia ipsa suis hostibus suisset dedita. Atqui id prosecto est, non bene eidem providisse. Ergo, nisi i liristus Ecclesiam suam constituisset societatem persectam, non bene eidem providisset. 45. Prop. l . sectio 2'. Constat ex positivis testimoniis, Christum Ecclesiam suam constituisse societatem persectam. a Prob. l. Ex Ss. Litteris. Constat ex iisdem, Christum constituisse in Ecclesia magistratus proprios, eisque dedisse

potestatem plenam et persectam, verbisque eXpreSSam amplissimis. Ita scilicet ait Petro Vicario suo, supremoque Ε - clesiae capiti Matth. XVI. 18. et 19: Tu es Petrus, et super hunc Petram aedificabo Ecclesiam meam, et portae inferi non praevalebunt adversus eam: Et tibi dabo claves regni eoelorum: Et quodcumque ligaveris super terram, Urit lia statum et in coelis: et quodcumque Solueris Super terram, erit solutum et in eo lis. Nola praesertim illud quodcumque, et commala illa erit ligatum et in eoelis: strit soli tum et in eoelis: quorum primum formulam continet potestatis omnino amplissimae, omniaque media ad sinem consequendum necessaria certissime complectentis: altera at ac fle

47쪽

- 33 tem indicans inter potestatem Petri, et polestalem coelestem

nullam aliam esse mediam. Ad Omnes autem Apostolos similia prorsus verba dicta leguntur a Christo Matth. XVIII. 18.b Prob. 2. Traditione ac testimoniis Patrum, qui statuunt 1 . Plenitudinem principatus ac potestatis ad Ecel fiam regendam in proprio eius magistratu esse, idest in Episcopis. S. Un. M. Epist. ad Trall. c Ouid aliud est Episeopim, quam is, qui omnem principatum, ac potestatem in Eeelesia obtinet' , 2'. Verum imperium, et civili quidem

non modo praestantius, Verum etiam persectius in Ecclesia esse. S. Greg. Naz. Drat. 17. ad Theodos. Q Te quoque, Imperator, imperio meo et throno leae Christiana subiicit. Imperium enim et nos quoque Episeopi gerimus: addo etiam praestantius et perfectius. γ 5'. Praeter Magistratus Ecel siae proprios neminem prorsus in EccIesia quidquam posse, licet ille Rex aut Imperator sit. S. D. Bamaa. Or. l. et 2. de Imay. ibi ε Ne tentes, Imperator, ecclesiasticum statum dissolvere. ait enim Apostolus: ouosdam quidem posuit Deus in Ecclesia Apostolos, quosdam autem Prophetas, alios vero Evangelistas, alios autem Pastores et Boetores: non autem dixit Restes. Eademque repelit S. Theodorus Studita, reserente Teoeterisio in vita S. Nicetae Cap. Sapud Bolland . die 5. April. 4'. Subesse imo Ecclesiae in iis, quae pertinent ad eius linem assequendum, etiam supremos societatis civilis magistratus, dummodo ex grege Christi sint; sique hanc subieetionem excutere aliquando tentaverint, id per summam iniuriam facere. Lueifer Calarit. Lib. l. pro Athanasio ad Constantium Imperat. 4 Sed dieis, isto in loco Deut. XVII. 9. . Deo devotissimus Moyses quomodo Sacerdotum feeit mentionem, sic et Iudicis. Proba te Super nos factum iudicem, proba ad hoc te constitutum Imperatorem, ut nos armis tuis ad omnem implendam voluntatem amici tui Diaboli perduceres. Cum probare non PsS- sis, quia praeceptum sit tibi non solum non dominari Episcopis, sed et ita eorum obedire statutis, ut si subvertere eorum decreta tentaveris, si fueris in superbia comprehen-auS, morte mori iussus sis, quo modo dicere poteris, iudieare

te posse de Episcopis, quibus nisi obedieris. iam quantum apud Deum, mortis poena fueris mulcetatuur ' s De qua L

48쪽

ei seri salarilani doctrina liaee pro Ecclesiae liberiale contra

Constantium Imperatorem scribentis animadvertendum est, eam ah omnibus eius aetatis Patribus, atque ab aliis deinceps vehementissime esse commendatam: qua de re audisse sumetat S. Λthanasium ita ad eundem Luciferum seribentem : a fleeepimus epistolas et libros religiosissimae ae sat elissimae animae tuae, in quibus perspeximus imaginem

Apostolicam. .. magi8terium veritatis. . . doctrinam verae

fidei. . . traditionem integram Patrum nostrorum, restulam rectam Est Iesiastici ordinis. . . Videris esse templum Sal-υatoris, qui in te habitans haec ipsa per te loquitur. . . crede mihi, Lueifer, non tu solus haec Ioeutua es, ged Spseritus Sanctus tecum et . , Eadem autem haec doctrina et

universim et perpetuo ali omnibus Ss. Patribus, ceu tradita ab ipsis Ecclesiae primordiis, proponitur: inter quos memorandus praesertim est S. Athanas. Dist. ad Nonach. . ubi et eius, et Hosti. et Summorum Pontificum Liberii ac Iulii et aliorum etiam habes testimonia: lum ceteri, quorum plurimi collecti sunt a cl. noskovanu in suo opere inscripto Monum. Cathol. pro iudepend. Potest. Ε eles. quibus addere iuvat extra Patrum seriem eiusmodi virum, cuius quidem magis intersuisset aliter loqui, nisi catholicam veritatem perspectam habuisset. Ipse est Francorum Rex Ludovicus VII, qui de Friderico I. Imperatore Ecclesiae potestati reluctante ita sapientissime ad Evangelii sensum scripsit, qu madmodum videre est apud Baronium Ann. 1162. n. 10. 4 4n lyn rat praedietus Imperator, quod Dominus noster Iesus Chri-8t M. cum esset in terris, B. Petro, et per eum univerat3 succe339ribua eius oves suas paseendas commisit ' Nonne

audivit in Evangelio ab eodem Boi Filio eidem Principi Apostolorum esse dictum: Simon diligis mel Pasce oves meas' Numquid sunt hie Francorum Restes, vel aliqui Praelati excepti ' , Quam quidem doctrinae professionemiain antea alii neges, atque Imperatores piissime secerunt, ex quorum testimoniis notissima haec sunt, Constantini M. apud S. Optatum, Valentiniani I. apud Sogomenum, Honorii in eius epistola ad Arcadium fratrem in caussa S. IO.

Chrysostomi, Valentiniani III. in Novella de Episcoporum ordinationibus in fodice Theodosiano, Theodosii iunioris

49쪽

- 35 ad synodum Ephesinam, Theodoriei, licet hominis haerotici

in IV. Syn. Rom. sub Symmacho Papa, Iustiniani in No . 83. C. l. , Caroli M. Can. In memoria Di St. 19, Basilii Maeo- donis Aet. ult. Cone. Constant. IV. an. 869 cic.

6 Prob. 3. Desinitionibus ceeleSiasticis, quas quidem, si catholici sint detrectare nequeunt Regulistae, et ex quibus P. memoranda est ConStitulio dogmatica Io. XXII edita X. kal. Nov. anno 1327. ad VerSus Mai Silium Patavinum, quae incipit Licet, legique potest apud Mynaldum fontinuatorem Baronii an . t 327. n. 27. et seqq. Ibi in genere dolanditur independentia EccleSiae a potestate imperatoria, quod est asserere Ecclesiae qualitatem societatis persectae; in specie autem EccleSiue ipsi tribuitur, quod maxime proprium est societatis perlaetae, ius potestatiS coactivae etiam quoad inserendam vim materialem; Marsilius autem, qui haec ipsa

negabat, damnatur eam ob rem ut haereticus. T. Memoranda est Bulla Coenae , quae tot habet auctores et confirmatores, quot sunt Summi Pontifices saltem a Martino V, et cuius firmitati nihil detractum oSt per cessationem confirmationis eiusdem qualibet seria V. in Coena Domini, mul- loque minus per declamationes Pseudo-ca tholicorum ). Imo quoad doctrinam, de qua nunc ngimus, nullo unquam tempore detrahi eidem poterit, cum Ecclesiae doctrina sit immutabilis: quandoquidem independentia Ecclesiae a potesta. te civili, de qua ibidem agitur, ad doctrinam certissime pertinet. 3'. Memorandae sunt Constitutiones omnes Pontis eum Romanorum adversus Placitum restium, in quibus eadem Ecclesiae independentia, ut doctrina catholica, gravissime asseritur: quarum quidem conStitutionum non paucas collegi in Dissertatione de Placito regio: heic autem satis sit memorasse Clementis XI. Const. Nova semper 29. nov. 1714. et Const. Aecepimus Il. Ianuar. 17lli, tum Clem. XlIl. Const. Alias ad Apostolatus 30. Ianuar. 17Γ0, d cuique Pii IX. Const. Probe nostis 9. Maii 1853 ).lηὶ Do censuris lamen in ea eontentis vide constitutionem Pii IX. e Apostolicae Sed is a 12 Octobr. 1879.i φὶ cf. Zamria Dissert. inscripla α Comandi elii pub ere. a num CLet seqq. collatis numeris praecedentibus. G. Bellarm. Traeι. de Mel. Lib. De Laicis eao. II: Suaret De Legib. Lib. IT cap. 1. eι 8, eι Defens. Fid. Lib. m. cap. 6. el seqq. Zacaria Disserι. inscripta e Reudele a Cesare ege. a

50쪽

- 36 46. Ob. l. ex ratione ac iure sociali contra primum so tem probationis. Potestas, quae ad omnia media sussicentia extendatur, asseri Ecclesiae non potest, quin frequens cum societate civili oriatur eonflictus: id autem sine magna perturbatione fieri nequit: unde illud axioma status in statu

repugnat. Ergo ele.

αὶ R. l'. Si quid valeret argumentum, valeret ad expoliandam societatem civilem potestate Sua, quia absurdum est rationem magis haberi selicitatis temporalis, quae est sinis societalis civilis, quam vitae aeternae, quae est finis Ε

clesiae.

b B. D. Cone. mai. triplici lamen addita conditione ri'. ut vox illa frequens non exaggeretur; 2'. ut non imponatur systemati, quod vitium sit hominum: δ'. ut ad homines quod spectat, magistratui ecclesiastico non imponatur, quod imo sit vitium magistratus civilis; siquidem antiquissima experientia ab ipsa s. Ambrosii uetate perspeetum est, cupidiores esse Imperatores 8acerdotio, quam Saeerdotes imperio. S. Ambrosiua Epist. ad Soror. Ad minorem autem nego, addita protinus ratione. natio est, quia perturbatio ibi tantum esse potest, ubi nulla est ratio ordinis, idest si coexistentes societates non modo ii ter se distinctae sint, verum etiam plane disiunctae, nulloque pacto inter se coordinatae. At Ecclesia. civilisque societas coordinatae inter se sunt, ita ut civilis societas, ceu mox videbimus, sit Ecclesiae subordinata, quemadmodum vita temporalis est subordinata vitae aeternae. QuB propter. si qui oriantur consti eius, ita omnia determinata Sunt, ut nulla possit, nisi ex hominum vitio, perturbatio exoriri. Praesto enim sunt a iure ipso naturali regulae, quibus et modus et iudex designatur ad eiusmodi controversiam, quae inter societatem inuiorem uo minorem orta sit, facillime

definiendam 54 et Seqq. .e Ad confirmationem minoris, idest ad praetensum axi

ma e Status in statu repugnat P. R. praemissa dictionis atatua in statu declaratione, qua indicantur duae societates iisdem membriR coalescentes. quarum utraque perfecta sit. Qua posita declaratione, distin. suo. Sintus in statu requgnat circa eundem finem eone., circa Diuitigod by Cooste