Disputationum anatomicarum selectarum /

711쪽

DISSERTATIO PHYSICO-MEDICA INAUGURALIS

O, CULTATE OCULI, QUA AD DIVER-

SΛS RERUM CONSPECTARVM DISTANTIASSE ACCOMMODΛT

V pi'ς xi visui doctrina a geometricis rationibus tanis

tum accepit incrementum, ut nullus in physiologia medica magis illustratus locus sit, neque ornatus; res at tamen in ea Una quaestio pro merito suoliaud satis adhuc illustrata; nimirum de facultate, qua oculus distinctae rerum perceptioni, diversis a se distantiis, se accommodat. Hoc argumentum paulo fusus atque accuratius tradiare, hujus disputationis instituti ina erit. Quibus pauca de morbis hanc facultatem impedientibus adjungam.

CAPUT

712쪽

At primum de hac oculi seculiate; de qua duae apud auctores habentur sententiae. Plerique ad crystallinum humorem illam referunt. Sunt autem, qui ex alio sente eandem derivare malunt; quibus quatuor recti oculum moventes musculi huic negotio non inepti videntur. Ponunt autem eos j in diis viribus agendo oculum adversus orbitam plus minusve comprimere, axisque illius magnitudinem ea ratio, ne mutare; quo esticiatur, ut retina ab anterioribus oculi humoribus nunc magis nunc minus distet. Nec quicquam certe eorum quae accidunt Objectis, quae communiter oculo occurrunt, huic opinioni repugnare videtur; ut enim unum oculo propinquum & aliud ab eo remotius distincte cernan tur, nihil amplius requiritur, quam ut retina majus ab anterioribus oculi humoribus intervallum sortiatur, dum ad ii lud, quod propius est, dirigitur ejus acies, quam cum ad

remotius eadem convertatur. Nec, si eorum musculoruin contractione ira U 1QσQ simu I coraυμv tαρμm a Liget Te statuam iis, res aliter se habebit, nisi quod minus ratione rei propioris removeri debet ab anterioribus oculi partibus retina, cum convexior aqueus humor radios citius convenire cogeta 'M. in ' Veruntamen non desunt argumenta in contrarium sua.

dentia, quae mecum tantum valent, Ut alteram opinionem

potius amplectar. EJus generis est, quod, si oculum alicubi digito premas, dum ad aliquid sibi objectum visus con Vertitur, confusam reddi ejus speciem continuo observabis; nec magis distincte apparebit, utcunque distantiam varias. Et si huius rei causa petatur, haud video quid aliud respon-- dendum sit; nisi quod stus subtilissi ararum , ex quibus reti na componitur, fibrarum a digito comprimente turbatur.

713쪽

AD DIVER AS DISTANTIAS SE ACCOMMOD. 141

Si jam a musculis hanc compressionem seri constituamus, ii otius leo, qua ratione evenire possit, ut idem non contingat. Pressiim fortasse dices magis in hoc casu per oculum dispe gi. Fateor, sed quid, amabo, inde consequetur 3 Illud utique efficiet. ut ea compresso, quam a digito retina patitur, partes a loco pressionis remotiores minus turbet; ab hac autem a musculis facta vix ulla pars ejus magis ac alia immunis erit. Nec dici potes hanc compressionem per totum oculum adeo aequalem esse, omnemque illam vim, a retina sustentatam, ita in aequilibrio constitui, ut nulla inde turbatio in partibus e)us oriri possit. Hi quidem musculi tendi. nibus suis oculi anteriora aequaliter amplecti deprehendun-3 tur; posterius autem horum carnes minus diffusae, spatia inter singulos satis magna relinquunt. . Pinguedine, fateor, omnia haec plena sunt, eadem quoque inter miluculos dc oculum interjicitur; haud tamen adeo manifestum mihi est, qua ratione haec pressionem reddere possit aequalem, cum corpus si admodum molle, dc

undiquaque diffveio a pilam, a parte autem Anteriori tunica

solum adnata coercetur, quae facillime cedet. Atque, ut id quod sentiam , dicam, haud percipere possum, utcunque aequalem horum musculorum actionem ponamus, qui oculi figuram immutare possint, quin tenuissimae retinae fibrillae ac molissimae situs suos turbatos habeant. Ab hoc incommodo, quod oculi figurae mutationem sequi debet, in balaenis consilio singulari cavetur; est enim illis tunica scierotica, ad partem utique posteriorem, quam crassissima, ut observavit celeberrimus RUYscHiUs SI cartilagine ipsa fere durior.

f. III.

The aur. Analom. II. Tab. I. Fig. I, I, 6.

714쪽

Hinc etiam manifestum est sententiam nostram de musculis oculum moventibus uni saltem animalium generi competere; quippe fieri omnino non potest, ut tam dura balaenarum tunica selerotica & rigida, a musculis oculum moventibus, qui in his animalibus non adeo robusti sunt, se statura Eandem quoque in hominibus locum habere observatione sequenti plenius comprobatur. Novi quendam, qui suffusione, ut vulgo creditum est, in utroque oculo laboravit , qua visius omnino fuit sublatus. Postquam autem acu deprellian fuit illud, quod a retina lucem arcebat, corpus, sensus ille quodammodo revocatus est, imperfectus tamen manet ; nihil enim sive propinquum sive remotius distinete percipere, ne quidem familiares agnoscere, sine vitri convexi Ope potes aeger. Ex quo aequum est statuere crystallinum e locosito totum dimoveri, & hunc affect uita, suffusionem falso distiun , glaucoma potius fuisse appellandum. Accedit autem huic aegro & aliud incommodum, quod idem vitrum

ad res omnes intuendas aeque utilo Hora invenit; planius enim ad remotiores , converius Vero ad eas, quae propiores

sunt, adhibere cogitur. Ex quo apparet, quod, stibiato crystallino, deperdita sit illa oculi actio, quam ei adscribebamus; magnum argumentum nos immerito illud non

De crystallino autem duae habentur opiniones. Qiii-dam volunt eum e loco mobilem esse; dum alii figursim variabilem potius ei assignant. Inter hos litem dirimere res est paulo dissicilior; nam utraque sententia Observationibus vulgaribus satis rei pondet ; quamobrem experimenti minus noti ope examinandae sunt. Habetur autem hoc ad finem praelestionum opticarum celeberrimi BARRO VII.

715쪽

AD DIUERSAS DISTANTIAS SE ACCOMM.

De quo opere cum torum fere, quod sequitur, ei referendum est acceptum , 5c formam illius paulo incomptionem multos ab ejus lectione deterrere. Videam ,. pauca praefari haud alienum duco In eo igitur, catoptrice&Dioptrice, veterum demonstrandi ratione ubique fere adhibita , tam copiose explicantur, ut cunctis, quotquot in iis argumentis aut praeceslarunt, aut etiam secuti stuat, ne vel ipsum HUGE&IUΜexcipiam, palmam sine dubio praeripuerit praeclarus auctor. Solus enim imaginum Je focorum sedes , loca ex quibus radii post reflexionem vel refractionem confertissime provenire apparent, aut in quae densissime coeunt rite demonstravit. Neque solum imaginum loca tractat. sed etiam de earum figuris, quod ab aliis vix attingitur, haud parce agit. In his autem omnibus rerum elementa proponere contentus , doctrinam suam ad usus communes minime applicat . adeoque nihil de instrumentis opticis, telescopiis & micros copiis adjicito Qtiae igitur ad illa spectant , ex celeberrimi HUGgm I Dioptricis haurienda sunt, qui , ut erat maximi ingenii vir , α veterum geometriae peritissimias, εα occtaratissime uberrimeque exposuit-Postquam autem , ut dixi,. reflexionum Sc res actio in doctrinae fundamenta vera postierat, & firmissime demonstra. verat, experimentum, quo in sequentibus usuri sumus, geometris perpendendum proposuit-

Εxperimentum autem illud ita insituL Chartulam albam lineis nigris inter se parallelis distinxi. Lineae quartam unicae partem aut amplius latae erant, nec minora eas rum intervalla. Comparavi etiam Vitrum utrinque aequaliter convexum, ambas superficies ad sphaeram cur octo unciarum axis fuit, tornatas habens. Hoc ad distantiam triginta circiter pollicum a chartula ita fixi, ut lucis radii a chartula reflexi imaginem ejus ultra vitrum projicerent. His ita

716쪽

r. 4 PEMBERTON DE FACULTATE OCULI

ita dispositis, oculum meum inter vitrum & chartulae ima. ginem constitutum vitro proxime admovens & inde sensim

magis magisque illum abducens, maius o Utem quam Ut chagintulae imaginem transiret, quae te ruintur Observavi. Cham tuta in omni a vitro oculi interv.illo aliquantum confuse apis paruic. Lineae nigrae ratione spatior m alborum quae interjacebant, nimis aristae visae sunt, nec distinctis terminis definitae. Hoc autem eo magis fastum est, quo remotius a vitro oculus meus constitutus est; donec tandem oculo nimis ad illum locum appropinquante, in quem projecta est a Vitro chartulae imago, ejus species omnino confusia, & sine ulla distinctione sub viluin cecidit. Haec vi lgari visus doctrinae recte conveniebant : ut etiam conspectae chartulae magnitudines ; minor enim est illa visa oculo propius vitro admoto, quam cum longius abfuit. Distantias autem visas quod speetat, quiddam minus expe tandum iis obtigit: mirum enim in modum illae variatae sunt. Quando oculus a

vitro proxime abfuit multo remotior cernebatur chartula, quam cuna soli eXposisa filii oculo- rat citat si oculuS a vitro

sensim recedebat, patitatim appropinquare videbatur, iisque gradibus, ut paulo antequam ejus species omnem suam distinctionem amisit, etiam ipsum vitrum attingere visa sit. Respondent autem haec iis quae a BAR Rox Io proferuntur; excipias tantum, quod ille affirmat, objectium trans vitrum inspectum haud unquam remotius, quam si vitrum removeretur, videri, nam aliter rem se habere semper comperi.

f. VI.

Ut rem tan4 inusitatam Ulterius eγquirerem, octilo ut prius disposito, interivitrum c c chartulam capillum tenuenigrum locavi non autem magis a vitro distantem, quam ut radii capilli triargines transeuntes a vitro refracti in oculum diver

717쪽

AD DIVERS. DISTANT. SE ACCOMMODANTE. 1 s

divergentes inciderent. His dispositis oculi aciem ad capillum convertens, ut quam distinctissime eum cernere pos. 6 seni, movens capillum hinc inde, chartulae speciem in oculum incidentem non aeque confusam in omni capilli a vitro distantia inveni. Capillum igitur ad eam a vitro distantiatri locavi, ut chartula, dum capillum intuebar, minima confusione cerneretUr ; aut ut capillus distinctis terminis definiri appareret, dum oculus aciem suam ad chartulam a tente conversam habuit. Deinde capilli & vitri intervallum gradatim augens & diminuens, dum oculum sedulo in chartulam fixi, capilli speciem distinctionem suam mugis magisque amittere comperi. Hoc expertus sim in diveriis oculia vitro distantiis. In quarum singulis distantiam ejus puncti ab oculo supputavi, ex quo radii capillum transeuntes tum diavergere a Vitro cogebantur, cum capillus di chartula simul distinctissime cerni poterant; & observavi punctum hoc sempeΠpropius oculo esse quo propior ei chartilla apparuit. Esst autem punctum eX quo radii capillum transeuntes divergunt. quando in oculum incidunt, id in quo collocandum est obi jectum oculo soli expositum, ut distincte cerneretur, sub ea dispositione oculi, quae capillo trans vitrum inspecto accommodatur.

. T. Ex his hoc tandem colligere mihi visus sum, quod in dato inter oculum & vitrum intervallo dispositio oculi, sub qua chartula minima confusione apparet, objecto oculo soli exposito ad unam tantum ab eo distantiam congruit; sive quod dispositio illa unica oc determinata est. Pro diversis autem

oculi a vitro distantiis diversam eam esse constat, de ea ratione , ut quando chartula propior oculo apparet, tunc oculus ad apertum objecti conspectum disponatur, minus ab eo remoti , quam cum magis remoVeri Videtur.

718쪽

146 PEMBERTON DE FACULTATE OCULI

g. 8.Jam vero inensurae partium oculi, dc humorum restactiones, ad ea, quae sequuntur, Utiles erunt; adeoqlle priusquam ulterius progrediar, pauca huc spectantia praemittenda

stini.

In oculo quodam humano axis sphaerae, cuius cornea portio est, pollicis anglicani quatuor quintas paries longa inventa est. Oculi ipsius axis, hanc alteram decima circiter pollicis parte superavit. Axis crystallini, intervallum nempe

inter vertices duarum ejus superscierum, novendecim habuit partes quarum pollex centum continet. Radius sphaerae, cujus posterior crystallini superficies est portio, humoris hujus

axem haud sit perat; paulo minor potius est centesima circiter pollicis parte. Anterioris superficiei radium non accurate dimensus sim, ex inensuris autem partium reliquarum fere determinari potest; talis enim esse debet, ut rerum modice dissitarum species a refractionibus I1uHioi una oculi circa retinam projiciantur. Aqueus autem humor Vim refringentem eandem ac aqua communis habet; dc humor vitreus eandem ac aqueus; nec mirum, cum nihil aliud est, quam liquorsquosus vasculis contentus. Crystallinus autem refringendi vim paulo majorem habet; ita tamenui sinus anguli incidentiae ex aqueo humore in eum ad anguli refracti sinum, uel anguli refracti sinus ex eo in humorem vitreum ad sinum anguli incidentiae, non sit major ratione Is ad Ia; aliquanto forsan ininor; nam crasso quodam experimento eam investigavi, iis rationibus, quae ad 'institutum nostrum sumcerent, contentus, ad amussim rem eXplorare parum sollicitus,

His jam dictis ad demonstrationes, quae seqtumtur, siervitur via. In iis autem pupilla eandem semper diametriuii habere

719쪽

AD DIUERS. DISTANT. SE ACCONIMODANTE.

habere ponitur; nam in experimento praecedente hoc obtinet, idque ob illam causam; quia cum chartula nunquam distinete cernitur, necesse est ut pupilla arctillime sese contrahat, quo confusio speciei illa, quantum fieri potest, tollatur; ideoque in omni vitri & oculi intervallo diametrum eandem, minituani nempe, cujus capax est, habebit.

Secetur oculus plano per axem, & sit AB CD sectici humoris crystallini, BD humoris axis, E centrum anterioris superficiei, F centrum posterioris. Iam eXponatur oculus ra diis, ad unum aliquod punctum in ejus aXe prodiaeto convergentibus ; hi ab aqueo humore refringentur versus aliud punctum in eodem axe B D producto, puta G; ab anteriori crystallini stiperficie Isi radii iterum refracti convergent versus tertium in recta BD producta punctum, propius crystallino, ut Ii; restacti denique a posteriori crystallini superficie colligentur in novum punctum in recta B D producta; hoc autem in-8 tra oculum cadet: adeoque hi radii non incidentes in retinam in unico puncto ibi Uepingent maculam rotundam, eandem scilicet habentem figuram, ac pupilla. His positis si si-at DF ad ΙF ut sinus anguli incidentiae ex crystallino humore in vitreum ad sinum anguli refracti, dc sit F K aequalis DF; fiat item I L ad ΙD ut maculae in retinam depictae diameter ad diametrum pupillae; tunc rectangulum sub BH dc intervallo inter punctum L ct retinam aequale erit excessui, quo rectangulum sub Κ DI superat rectangulum sub K B dc intervallo inter punctum I & retinam. Sit MN sectio retinae, Bo semidiameter pupillae. Quoniam intervallum B O parvimi est, radius ab aqueo humore

720쪽

14s PEMBERTON DE FACULTATE OCULI '

frestastis ad punctiim O converget sere versus G, & ab anteriori crustallini stiperficie iterum refractus fere ad H inclinabit; adeocpie, ducta recti O H, erit illa quasi semita radii ab a- queo liti more & crystallini sit perficie anteriori refracti, α per planctum O transeruatis. Recta OH occurrat crystallini si perficiei posteriori in P, & refringatur radius per OP ad punctum ran axe inter D & M, & intersecans axem incidet in xoticam. in puncto R. Quoniam autem radius per punctuin o transiens extimus est omnium, qui pupillam intrant, erit RM semidiameter maculae ab his radiis in retinam depletae,

re est IL ad ID ut MR ad Bo, dico rectangulum sub BH, ML aequale esse excessui rectanguli sub KDI prae rectangulo

Quoniam ut DI ad IF ita sinus anguli incidentiae ex humore crystallino in vitreum ad sinum anguli refracti di FK aequalis est D I, erit rectangulum sub K H, I Q aequale rectangulo sub KDI: unde ut K D ad ΚΗ ita I Q ad DI 2

convertendo ut D H ad ΚΗ ita D ad D I. Jam vero ratio . BO ad DP componitur ex rationes BO d MR dc ex ratione

parum admodum a rectis disserunt: ratio igitur B H ad DH, componitur ex rationibus ID ad IL, & MQ ad Q D. quapropter ratio AH ad K H, composita ex ratione B Had DFI,

dc ex ratione DH ad K H, componitur etiam ex tribus rationibus ID ad IL, M ad υ , dc DII ad K H. ut autem DII ad K H ita QD ad D Ι, & tres rationes M ad QD, QD Aud DI & ID ad I L componunt rationem Minid IL: adeoque ut B H ad ΚΗ ita M ad IL: rectangulum igitur sub B H, I L aequale est rectangulo sub KH, M rectangulum autem sub ΚΗ, M excessus est, quo rectangulum sub ΚΗ,