장음표시 사용
871쪽
toria organa multum patiuntur, frequenter obnoxii fue
Consideravi pro viribus, quid respiratio agat in vasa,
indeqtie in motum liquoris per eadem circulantis. Agere etiam in ipsiim liquorem , in ejus crasin & mixtionem Physiologi omnis confitentur ; et ii de modo, quo agat, nimis diversa sentiant. Limites opellae transgrederer, si tanta, quae hic occurrunt dissidia, vellem disquirere. Suffcia eorum opiniones pro scopo meo inspicere, qui necessitatem
arctiorum venarum, in hoc pulmonum munere animadverterunt. Pulmones primario in sanguinis refrigerium datos esse, multi dicunt; & hoc refrigerium caussam agnoscunt inaequa-θὲ litatum, quae vasa pulmonalia, & cava cordis intercedunt. Negari quidem nequit, refrigerari sanguinem in pulmonibus, cum certe gradum caloris adimat admissus aer. Certum tamen est, deperditum gradum cito intra pulmones reparari h). Quare cum bini tu contrarii esse ius deprehendantur; rationis sane est, judicare, refrigerationem calore moX aufereniadam, non tam ob immediatum sui effectum, quam ob usiimpeculiarem , qui sine is a nota potuit Obtineri, accessse: proindeque refrigerationem minime primarium esse pulmonum
finem. Sed dabo tantisper refrigerari in pulmonibus sanguinein Hoc facile concesserit, Opi- utriSque fere eundem esse. Qua11. nor, qui cogitaverit, proportio- do contraria ex ventriculorum dis nem vasoruna pulmonalium. ab crepantia deducunt illi, qui ali. aequalitate non multum recedere; ter sentiunt, videutur re illi, non hinc sanguinis cursum in venis theorias ex observationibus stabi- non multo minorem impetum ha- Ere, sed has in favorem illarumbere, quam in arteriis: idcirco flectere, motus effectum, qui calor est, in
872쪽
3ΟΟ AVRIVILLIUS DE VASORUM PULMONAUUM
nem, ad mentem illorum , qtii contra senti tint. Qitia vero, rationes phaenomenorum naturalium quaerentibus non debet
satis esse , cauilam, sic nempe judicatam, cum effectu gene 1 aliter comparalle; seci dispiciendi mi, an quae creditur caussa esse stat proportionalis sit: videndum, quanta in pulmonibus adsit refrigeratio, & qui inde esse ias ad sanguinein
conde mandrina. De homine loquar in conclavi commode vivente. Aerem haurit ex sui corporis atmolphaera qui r
liquo minus friget. Sub descensu in peelus, frigus minuitur. Eo ipso, dicunt quidam illorum, contra quos dispu. to, calori uaguinis aliquid perit: sed non quaestio est de
quadam refrigeratione in narib DS, Ore, aspera arteria, adjectisque pili tibus; quaeritur de refrigerio in pulmonibus. Porro in pulmonibus non vacuum invenit novos aer; sed copiam aeris, qui aeque ac sanguis calet; eique admixtus tandem alluit vasa. Quanto quaeso erit hic aer frigidior sen gubne 3 quantum producet esse tum in fluido rapide praeterflu.ente 3 observatum est: alco hol vim ex caloris increment0, quod i 30. graduum Therin. Falirenti. fuit, expansiun fuisse ad suae molis: aquam pluviam a gradu caloris 36 ad etiaquo ebullit, h. e. sub incremento graduum is6, expandisse se ad L suae molis Q. Notum etiam est calorem medium atmosphaerae inferiorem esse calori temperato sani homi nis, 38 gradibus Therm. Fahr. Ergo si aeque rare fieret sanguis ac vini at coli J, disserentia caloris grad. 3O. efficeret disserentiam in volumine aequalem L voluminis, quod habet sanguis arteriae pulmonalis. Si segnior sanguis sit adraret cendum, & aquae par, prout maximam partem aqua constat idem caloris discrimen disserentiam in volumi.
873쪽
ne faceret Sed longe paucioribus, quam 38, gra 13 dibi is dissert calor aeris, qui Vasia pulmontana circumfluit, a calore sanguinis: proindeque longe minus mutabit volumen hujus, quam in exemplis propositis dictum fuit; h. e. m1-nus mutabit, quam ut possit sensibus observari. Insii per sanguinem, dii tu emuebat e vena in pede hominis, excepitubo vitreo diametri poli. ad altitudinem 6 poli. circiter; possit eundem in loco pervio aeri hiemali quidem, sed pluviose; post horae spatium non potuit sentiri ultitudinis
decrementum. Λd haec Ρhysicorum observationes de caloris de frigoris communicatione luculenter monstrant, calorem & frigus aequaliter se diffundere per omnia vicina corpora, & aeque cito si corpora, circumjacentia ejusdem in dolis fuerint. Iam cordis & ventriculi ct atria partes sunt contiguae; dc arteriae venaeuue comiteS decurrunt, nec tamen constanti lege, sed huc illuc varie flexae. Non cogitari ergo potest caloris multo major excellus in una hariun partium, quam in reliquis. Abunde ideo patet festinanter nimis subduxisse calculos. qui mutato intra prat mones calori, adscripuerunt di erfana capacitatem vasorum pulmonalium, dc cavitatum cordis.
Singulari ter in pulmonibus auctam vaseriam actionem in sanguinem, eandemque perpetuo variatam, sanguinem compingere, ut densior sit, qui m arseriis egressus venas
ingreditur, Magni Viri existimant. oporteret igitur inquirere, quid conferat illa compactio ad venarum angustationem, de
P Utique gradus, in scalis, quae nibus, a diverso calore ortis. Sed tItermornetris apponuntur . non nihil inde vernas hic loci patitur sent vere proportionales cΣPansio-
874쪽
θ differentiam amplitudinis, in cordis cavitatibus obviam. Sed breviores hic esse licet, cum Principes Medici, quorum illa est sententia , ultro fateantur, non tantum valere hanc si compastionem, ac postulant observatae inaequalitates in . Nempe si maxima condensatio, quae unquam in pulmonibus frigoris vi produci potest, non sussicit sanguinis volumini eou Sque imminuendo, ut partes condensatum sanguinem feren tes, minores sensibiliter fiant; neque compastio huic esse elui sum ciet. Fluidorum enim compa stiones dubias valde, in multis impossibiles monstrant experimenta. Non tamen dixerim, simplici pressione pulmones agere in sanguinem: dc hunc e fluidorum classe eximendum postulare quis poterit is altem singularem speciem constituere, utpote qui maxime heterogeneis partibus commixtus est ; dc mox solidescit, evase animalis effusus.
Inter secundarias pulmonum functiones una est, ob quam videri cuipiam poterit, debere venas pulmonales arteriis arctiores esse. Scilicet prius quam venas ingreditur sanguis, tenuissimaram particularum copia secessit, non exigua, cum de oculi saepe cernant exhalantem Vaporem. Hunc autem tunicas arteriarum, in primis ultimarum, penetrasse, experimenta probant n). Sanguis ergo hac portione levium particularimn liberatus, de minuitur quantitate , ct densitate increscit : hinc duplici de cauila volumine decrescit: ideoque vasis postmodum indiget arctioribus. At vero portiunculam, quae sic per subtilissimas vias effugit, non pauca per venas resorbilone eompensari constat. Praeterea, quam demum cunque copiosa ista portio sit, non tam sanguinem
ni) vide supra g. XVI. tractatu de Permirationen J In prirnis ABR. KAAU, in tisa
875쪽
ET CAVIT. CORDIs INAE Q. AMPLITUDINE. sos
venosum infra arterio sum di intiit, Clarara potius de tota sanguinis inalia partem demit. Qi: Od enim longiori tempore in auras abit, quod certe, quia perpetua exhalatio est, tandem insignem esicit copiam, illud in univcrsum sanguinis mallam imminuit, facit, ut etiam reducis ad arterias minor iit copia, quam ante. Quod autem tempusculo, quo arterias pulmonares percurrit sanguis is arum capacitati respondens, ex ipsit exhalat, fere di Xerim non mente, multo minus mensura capi posse. Tantillus ergo vapor dubium non ingerat, quin sanguis ven Olus arteriosum volumine aequet.
f. XXIX. Magno igitur jure, post deprehensam aliarum, qυae
traditae fuerunt, caussarunt infirmitatem, acquiescerem in ratione verisii cillima , e X plicata in XXV, quae jubet phae nomena proposita variae partium laxitatis effectus habere. Sed tamen problematicana quaestionem in Omnes partes versare juvat, quo pateat, an plures adsint rationes veritatis specie non destitutae. Qitare animum advertere iam lubet, ad ipsas partes, quae minores correspondentibus deprehenduntur, & ad proprias illis functiones; an forte praecellentem quendam usum adferant amplitudinum disserentiae. In corde quidem omnium minime perlpici potest, commodi quid praestare posse diversas cavitatum capacitates. Qilitaue 6 potius incommoda inde oriunda apparuerunt maxima; quae ipsa originem omni de his phaenomenis quaestioni dederunt. Videtur tamen, praeter rem tantas turbas in circulo sanguinis ex iisdem reformidatas fuisse. Q namvis enim fuerint cordis ventriculi inaequales, continuabitur tamen sine difficultate Dnguinis circuitus, modo non plus a cordis dextro ventriculo essiuat, quam a sui tuo; quod nihil certe impossibilitatis habet, quin probabile fit, laxitate dextri considera
876쪽
ta, quae facile conjecturami 11sinuat, eundem ad arctos adeo terminos se non contrahere, ac contrahiι se sinister, altero inultis vicibus fortior.
At venas pulmonales intuenti, & cogitanti si iniit, primarium vasoru in finem elle, vitalia circlinanire liquida; liquidorum vero cursum a canalium habitu maxime determinari, prona valde suspicio est, dictam luminum diversit litem, si vere adiit, sataguinis cursui aliqua ratione inservire. Qita vero ratione inservire posset, difficulter certe explicabitur. Vix est in universo corpore viscus, in quo eadem proportione differant vasorum lumina, qua differunt in alio viscere o . Fines & ulus tantae varietatis, determinatos, certos, vel saltem probabiles qui tradiderit, ille vere magnus erit Apollo. Praestaret igitur, hic nihil dicere, quam O niones proferre, quae rei, de menti certitudinis cupidae non faciunt satis. Interim tamen , quae ad probabilem veritatem ducunt, contemplari non nocebit, maxime cum praeiverint alii, de scire stivat, an recta iverint.
Optime Iastis partium ex essectibus per aiciuntur, qui
structuram immediate sequitiatur. Sed venarum pulmonalium arctatio, non nisi in sanguinis cursum, immediate agere potest. De sanguinis cursu autem, qua determinationes celeritatis, impetus, cet. parum se scire, confitentur Physiologi. Id tamen de vasis pulmonalibus certissimuna est; omnem undam sanguinis, quae cordis quibusdam ictibus in arterias est impulsa, pari numero ictuum ex iisdem expelli debere. Remanens enim portio, ut liquido patet, novia
877쪽
perpetuo reliquiis adauela, majori semper portioni irruentis a tergo sanguinis locum negaret, tandemque circulationem sisteret. Sed expelletur omnis sanguis arteriarum per venas. Nam ostensum supra, vaporem, qui per occultas quasi rimas quaerit effugium, dum per arterias transit quantitas sanguirinis, illarum capacitati respondens, tantillum esse, ut incensum venire nequeat. Dum vero per Venas expellitur, quaecunque accesserit mutatio, volumen tamen manebit idem. Quocirca, si venae arteriis minores vere fuerint, licebit tranlitum sanguinis per vasa pulmonalia referre ad notissimam legem, supra 9. XXII. not. f. memoratam, positani fluido per varios canales transfluenti; nempe, ut eadem fluidi quantitas, quae per canalem dati orificii dato tempore transfluit, si oer alium arctioris orificii, aequali tempore transfluat, majori per hunc feratur celeritate. Cui legi conformiter; cum necessitatis sit, ut sanguis eadem copia, eodemque tempore, per Venas effluat, quibus adfluxit per arterias: aeque erit necessarium, ut celerior per illas est uxus sit, tardior per has adfluxus p . Quae conclusio ut certa esse , si aeque tu arteriis, ac in venis uniformiter flueret sanguis; nunc probabilis saltem erit; velocitate sanguinis arterio si reputata , ex media velocitate inter majorem, sub cordis contractione, & minorem, sub insequenti arteriarum contractione propria. q. XXXII.
Fieri nequit, quin fluidum, velocius motum per arctiorem canalem, majorem resis lentiam sentiat, quam idem tardius
p) Haec prima pars cogitatio- rae, di de pervidendo, quid com-
num Mici pLOTTi fuit; celerius modi motus incitatio adferat, ne- fuere singultiem per venas, quam cessitatem statuit ob vim exspira-Per arterias, quia hae minores sunt. tioniS: in qua parte, supra a Viri ded non solicitus de scopo natu . sententia recessi.
878쪽
tardius motum per ampliorem canalem. Hinc ex iis, quae prae c. g, diri a sunt, prona fuit consequentia : sanguinem per venas pulmonales, cum hae arctioreS arteriis sint, majorein pati resistentiam, quam patitur in transitu per arterias. Quae res videri cuipiam poterit, non bene consistere posse cinu velocitatis augmento in venis. Sed arterios sanguinis impetus est, qui propellit sanguinem per venas: ut hoc respectu con. tinui fluenti rationem habeant arteriarum & venarum flumi- 9 na. Hinc resistentiae, quae in venis sedent habent, adnumerandae et iuri sunt illis, quae in arteriis impetum minuunt. Esto igitur, impedimentorum illud incrementum sanguini omni, per arterias & venas pulmonales transcurrenti, remoram aliquam ponere, quae abfuisset, si venae aeque, ac arteriae, amplae fuissent; tamen haec remora non tollit excessim velocitatis in verioso sanguine super velocit tem arteriosi
Igitur positis venis pulmonalibus, in vivo corpore, stioribus, quam sunt arteriae; sequitur, motum sanguinis
in illis celeriorem esse. Asstunere autem liceat, majorem celeritatem in sanguine ad cor redeunte, conferre ad majorem impctum in cordis contractione q). Ergo motus san
Hoc est, ut cum Magnis hujus secuti Vitis loquar, sanguinem
majori impetu ad cor redeuntem, vehementius in itare, vel stimulare cor stimuli vero nomen multorum hodii r animis veros offensionis stimulo, addidit. Atqui, si de vocabulis tantum ageretur, orameῖ arbitror facile eoncessuros, subita
leviori alius corporis appulsa, productum stimulationem dici posse; prout attractionem dicunt, duo
rum corporuiu mutuam ad se ap propinquationem a nulla cognita externa caussa ortam 3 phaenome
nci a caussa di istincto. Sei utique de caussa ipsa hic agitur. De qua, ne longius, quam mea refert, di vager, id solum c intendo , cindis motum a motu irruentis sanguinis determinari. Equidem crediderim, multaῖ observaticines, quae hane adsertionem confirmare viderentur,
879쪽
so guinis per venas pulmonales id cordi forsitan praestet, quod
praestare non posset, si Velocitatem haberet non majorem, quam quae est in arteriis. Effectus autem rerum naturalium sunt eorundem fines ; quare arctitudinem venarum pulmonalium ob majorem sanguinis celeritatem factum este
hunc fortiori cordis actioni inservire, colligi potest. g. XXXIV.
At vero si utraque vasa aeque ampla fuissent, minor fuisset resistentia in venis. Et hoc in casu, licet cursus per
venas non potuis et Velocitate superare cursiam per arterias,
tamen uterque liberior fuissset. Hoc est, quod dissicultatem parit perspiciendi, an commodi quid secum ferret discrimen amplitudinis inter vasa pulmonalis circuli. Est alia, simul
dissicultas in eo sita, quod truncorum venosorum lumina, vere superent lumen trunci arterios: ex quo pari ratiocinio, ii ac quod β. XXXI. adhibitum est, sequitur contraria de velocitate in truncis conclusio, quam quae de ramis jam est allata. Sibi quidem conformis natura est, quae tibique ramos, a trunco quodam emissos, ampliores trunco ostendit. Sed ut generatim ex eo concludunt Physiologi, sanguinem in ramis fluere minori velocitate quam in trunco ; ita hic de truncis
rem non extra dubium ponere: ubi enim corporis motus, vel adfectus, vel medicamenta reditum sanguinis ad cor accelerant; una assiciuntur nervi, hique assiciunt cor. Sanguinis tamen indolem, actionem cordis variare, ex pluri mis febribus patere opinor; qua rum caussam in sanguinis vitiata misceta latere, innuunt occalionales caussae, & febres profligandi
methodus. Neque vero ob istas rationes, sanguis motus dici potest& effectus di causa motus cordis: Nam utique structura cordis Truscularis, nervorum imperio subjecta, non eXtii anda unquam mortalium perspicacia, prima caussa motus in corde est: secundaria
est sanguinis influxus, qui ut fibrascordis varie assicit, contractionem illarum modificare poterit.
880쪽
;bs AVRIvlLLIUS DE VASORUM PULMONALIUM
cis venarima pulmonalium dum trunco arteriae comparatis
par ratio concludendi est g. XXXV. Vere η , ne nimis taedeat Lectorem, quod in levium cogitationum serie, vix certi quid reperiata, & post rejectas
Clarorum Virorum, de caussa proposito tum phaenomenorum, sententias, de apodi stica non convincatur. Sed tene. bris multa in naturali scientia involvuntur ; plurima in corporis animalis structura explicanda. Praeclare agitur, si de Iactis naturae non hallucinentur sensus: caussas vero δt sines, in plurimis, hominum ingenia non assequuntur. Interim tamen in quaestione tractata, aliqua pars tenobrarum mihi saltem videtur remota. Scilicet, quod ad cordis ventriculos: capacitatis inae clualitas, maximum partem mera est apparentia, orta ab inaequali ad se dilatandum facilitate. Haec vero, & necessaria ob minorem effectum a dextro ventriculo praestandum ; iummo usui data, essicit, ne frequentissimis in occasionibus respirationis turbae circulum sanguinis laedant. Quae vero adest forte exigna differentia, non valet circulationi nocere. Quod ad vasa: una probabilis sententia est, modo dictam explicationem de cordis cavitatibus, iam de his valere: altera, quod si perpetuo in vivo corpore adsit venarum S arteriarum differens amplitudo, haec sanguinis cursum assiciat, illumque celeriorem reddat in venis. Non vero necessitas quaedam angustiorum venarum, in resti, geratione ab aere facta, latet; nec in compactione, quam prestoria pulmonum actio praestaret: neque in perspirat 'ne pulmonica.
Ceterum nullus dubitationi locus est, quin, ratiosast proportionis inter amplitudines arteriarum Venarii lΓ, prorsiis