Disputationum anatomicarum selectarum /

851쪽

ET CAVIT. CORDIS INAE AMPLITUDINE. 279

dima fuisse respondentem arteriam. Turgidas vero arte Iias, Iaon tantan ait, recipere a corde sangu: nis quantitatem ac prius, proinde dextrum ventriculum non penitus polle ex-asi luntriri, itaque nec auricula ira, quae ergo capacior reqditatur, ut adfluentem jugiter e cavis sanguinem recipere posisit I .

Sententia vero, quae traditam ab ingenios ssimis Physiologis, receptam ab omnibus do 'trinam de pulmonum functione, conahatur subvertere non Potuit non plureS nancisci adversiarios. Reliquis acrior fuit Medicuς pariter Italus, inclutus MICHELoΤΤUs, qui in tractatu, cui for mam epistolae dedit, & Do. FONTEN Ei ΕΕ inscripsit s), HEL-vp1 Ii sententiam, & omnem, qua innitebatur, ratiocinationum seriem impugnavit .. Non contigia facultas epistolam hanc videndi; nervum tamen argumentorum, quibUsusus est illorum Auctor, intelligere licet, ex scripto, quod ipsi reposuit HELvET. Us t). Scilicet, posito eandem temporibus ac lualibus cruoris quantitatem transi re per venam, . ac per arteriam pulmonalem; ex pri ncipio Hydrosiatico, nec sitate Geometrica sequi, per illam, quae angustior est, citatior I motu urgeri sanguinem, quam pec hanc, quae ca' a pacior; perinde ac contrarium deprehenditur, in arteriis &venis reliqui corporis,. contraria ratione inaequalibuS.. Caus V vid Ohs Ans t. p. 148. s.

Duas e go conjunx. t SANTOMNUscausas; proximam, celeriorem invenis motum sanguinis; remotam, impedimenta, qua C IT. 'tum in apistoriis inhibent. Ita vero ictum ycm non expectisse, in progressu Opellae cc Dabor OstendeIe.s Impressus est Pari ius a. 1724.

852쪽

Catillam posuit in aeris elastica vi, calore atri Ja, qnae sibexspirationis sine extremos arteriae pulmonalis fines, & prima Venae initia premendo, cruorem ad sinistrum flacciani fortius propellit. Huc etiam facere rob Ur venarum pulmonalium, earundem declivem positum, minorem in venis fri. elionem, majorem vero sanguis fluiditatem u). Dissicultatem eX ventriculorum inaequalitate effugit, adserendo, in a8 vivente animali, vel non ex toto, seu ad summam dissentio

nem impleri dextrum ventriculum ; vel sinistrimi, prout fortius altero contrahitur, ita δc amplius forsitan dilatari, &Iioc quidem a sataguine velocius irruente. Qtiod ad sangui

Dis Vero per aerem condensatione na, continuo negat, sanguibarem in tubos venosos discurrentem arterioso rariorem esse,

n J De reliquis MicHELOTTI argumentis infra dicendi locus eueli: quantum Vero ad haec ultima, ob- vi uni esse crediderim, perspicere quam parum illis insit roboris. Venas pulmonaleg robustiores tunicas habeae quam aliae venae, aliqui adfirmant. vide No AD LY Leeh. Oeta the Org. of resp. p. 4s.JSed quid inde 3 De tunicis quidem arteriarum dissentiunt Phyliologi,

an tantum elateris modo, cum dilatatae fuerint, se restituant ; ancordis aemula vi, 8c peculiari systole diast teque vicissam sanguini cedant, illumque impellant; qua in sententia nuperrime Dra. SENNACtis eo usque proccssit, ut vim arteriarum.

cordis vi multo superiorem censeret; hac in parte, quantum Video, nimis a vero defleetens. Sed de venis in confesso est, illatum tu

nicas resistere suae dilatationi, sed impetum sanguini dilatanti minime addere. Quod si arteriarum more

agerent, tamen robur illarum velo. citatem sanguinis augere, Mi CHELOTTus dicere non potuit, nisi fuisset sibi contrarius. vid. de Separ

fui t. p. 9s. Quid per venarum

declivem positum intellexerit, obscurum videtur. Nam truncos venarum decliviori descensu accede: e ad sinum cordis, quam est arteriete e corde adscensus, vix po terit definiri, nee vi leo , quid ad rem faciat. Si canalium divarican. te in structuram indigitavit, perti' net haec ad causas, quae rosisten. tias minuunt; quarum una quoque

est major sanguinis fluiditas Ex

diminuta vero relistentia sequitur, sanguinem, qui residuo, post absolutum per Meterias iter. impetu percurret vcnas, minus in his de

motu amittere; non vero eun

dem recuperare prius amissam motus partem.

853쪽

CAVIT. CORDIS INAE AMPLITUDINE. αδ i

ob minorem rapiditatem motus, unde particulae se fortius petunt; & ob specificam gravitatem, quam experimento exploraverat x'. Tandem quam parum solidi inellet opi. nioni HELvgrIANAE, de catillis diversae fluiditatis & coloris in sanguine, ostendit. Praeterea gloriam primae observationis, HELvgrio detractam, DRARIO Anglo, infirma valde conjectura adjudicare voluit.

ΗΕLvErrus in scripto, cujus jam feci mentionem.

IIcΗgLOTTo responsurus, praeter alia, quae prius dixerat. aliquo jure monuit, aerem premere aeque in arterias ac in venas; atque si in has solas presserit, tamen hanc vim non pol se comparari cuin vi cordis & arteriarum', quae sa1rguinem in his propellit. Nullo autem jure postulavit, aerem Θ dum premeret solas venas, quia hae serpentino modo flectuntur, ut redeat saepe singuis illuc, unde advenerat, tardare magi S cursum, quam promovere. Et insigniter mitigavit hypothesin, dum fassus est, alternam istam condensationein dc turgescentiam non unicam cauisam esse omnis in amplitudine discriminis, quod vasa majoris circuli intercedit. g. XIII.

Post sedatam hanc controversiam, Phusiologi , ut ex perimentis praecedentium virorum fisi sunt, ita & tradendis caussis, maximam partem, Vel ad HELVETII, vel ad Mic ΠΕ-LoΥΥi dc SANTORI Ni sententia iii accesserunt. Ab HELugaeit partibiis sunt, qui sanguinis refrigerationem in pulmonibus tantopere inculcant. Q at ipsi, cum phaenomena nostra ex

854쪽

asa AVRIVILLIUS DE VASORUM PULMONALIUM

refrigeratione explicant; tum in primis hanc ex illis dedi cUnt, & praecipue quidem ex ventriculorum cordis disseren.

tia. Pari enim cogitationum ordine, ac utebatur HEL 'ETIUS, Ponunt, quod ma Xime verum es , tantum sanguinis redire ad sinistrum ventriculum, quantum exit e de X tro; postulant, ventriculos plane evacuari; quare singula diastole, ea sanguinis copia a sinistrum adfluit, quae volumine capaci tatem hujus suli erat : itaque, magna a Veritate non aberr9ndi fiducia, decernunt, turbatam iri circulationem, nisi quantum minuitur receptaculi capacitaS, tantum minuatur volu .men eius, qui illo continebitur, sanguinis γ). Et qui celeriorem motum in venis pulmonalibus admitti non posse pu- tant, ex harum angustiis pari ratione concludere non dubitant et, . Condensantem vero caullam quaerentes, aerem, 30aj sint, qui in pulmones recipitur, quia minus sanguine calet, caloris partem huic adimere, tanto majorem, quo tenuiores sunt capillarium vasorum tunicae, quae immediatum adta

divin prohibent; & tot quidem graduum, quot expulsi ore spiritus calor superat frigus aeris ore attracti, hinc sanguinem in minus volumen redigi; ac proinde arctiora requiri vasa, quae exeuntem e Dulmonibus recipiant a .

Cum HELvETIO, qua proximam quidem caussam, sentiunt quoque illi, licet dissentiant maxime, qua remo. tam) qui pulmonum functiones ita explicant, ut sanguis,

dum viscera haec percurrit, compactione S configuratione informium particularum in sphaericas, majorem adquirat densitatem. Qtii hujus de pulmonum actione sententiae au- cstcr

855쪽

ET CAVIT. CORDIS INAE AMPLITUDINE. 28s

ctor fuit, immortalis famae BoSRHAAVIUS, CX eadem rationem non dedit phaenomenorum, de quibus hic agitur. Qui vero Magni Viri doctrinas explicuit, stabilivit, correxit, Magnificus de HALLER, hanc sangllinis compactionem, non apodicticam quidem, nec unicam, sed probabilem & inter alias unam, diminutae amplitudinis in venis pulmonalibus cavitatibus cordis posterioribus carissam aliquamdiu habuit bὶ . Truncorum vero rationem retulit Perillustris Uir ad universa I lem legem, quam sequuntur vasa, dum in ramos diffindun tur; ut nempe ramorum juncta lumina superent trunci, ex quo exeunt, Iumen. Cui legi conforinicer . venarum trunci ampliores nunc sunt, quam Dilsent, si confluxissent in unum; quo in casu mansisset etiam in his ramorum proportio ad arterias Q.

g. XV. Italorum partes defenderunt maxime Itali Medi ei. Eu

quibus, consopitam diu inter HELVETIUM G MICHELOTTUM controversiam, multo satis molimine resuscitavit D. PuJATi. Nec lamen sententiae, cui addictus est, novum robur addidit. Quia vero truncos venarum pulmonalium ampliores ad-nii sit trunco arteriae, necesse duxit, hanc contrarietatem naturae explicare. Quod exsecutum se credidit, cum dixerit, amplitudinem truncorum velut moderari nimis praecipitem sanguinis per venas ad cor refluxum; quasi vero Conditor viventis machinae, stiae contrarius sapientiae, Una parte corrigat, quod alterius non justa mensura attulit incommodum d . XVI. Non defuere tamen, qui a laudatis supra Viris in diversa abierunt. Nic HOLLsius nihil arbitrabatur esse, de quo

856쪽

explicando laboraretur e . Ill. ΗΕisTER Us arteriam propterea ampliorem esi e existimat; quia sanguis ad cor refluus, 32 ob crassitudinem, dissiculter per rete subtilissimum pulmonis vasculolam transire potest f). At Perillustris de HALLER,

re propius coii siderata, cum perspiceret, a condensatione in pulmonibus facta, neutiquam exspectari posse esse quin, parem observatae capacitatum differentiae, ad usiura & finem fructurae potius, quam cogentem caussam respexit: ct sententiam tulit, quae proxime certe ad verum accedit. Nem,pe amplitudinis discrimen in corde, & in vasis plurimum habere apparentiae, nec perpetuo in vivente corpore adesse; sed tum demum, cum obstructa pulmonum via, vel subitanea sanguis acceleratio, quarum utraque varias, ct frequentissimas quidem, in vita caussas habet, majorem sanguinis copiam, ad cordis dextras partes, & arterias pulmonales ad fert, quam quae pari tempore per Venas pulmonales ad partes sinistras venire potest. Sed ne casus istiusmodi vitae discrimen inferant, tanta laxitate indutae sint partes, quas ampliores ostendunt experimenta, ut, ct in vita facile ce. dant, atque inundanti sanguini locum faciant, ct in mortuo corpore a materia quavis injecta, longe facilius reliquis, disiendantur g . Paria fere de laxitate partium sensit SENNA-cus, simul tamen perpetuam, etiam in vita, discrepantiam 33

inter ventriculos cordis admittit; deXter Vero, ait, ventricu

tus non plane evacuatur, hinc plus sanguinis, quavis con

tra.

et philasoph. Transact. io. lectionii'us Physiologicis, coram fJ Comp. Anat. Tom. II. p. 9 o. frequenti Iuventute Medica , quam quod quoque placuit Celeb. I Ri - Inci, parabilis Uiri digniti ia io iii eius Tractatu de d/1s existi iratio, dc lccti simus Docto inter hom. nasic nat. p. 68. Ium, in omni scientiarum genereg) Has cogitatioties ja in proso excellentium, numerus, ad insu fuit Vir Magnificus in Comm. tam hanc Academiam, undique voFbH. V. II. p. 278- c s. Am ' alliciunt. plius vero explicare solet in Prae.

857쪽

ET CAVIT CORDIS INAEQ. AMPLITUDlNE. at ue

tractione, non expellit, quam quan Lirin a sinistro capi potest. Devasis, phaenomenon quidem negat, sed posito verum esse, judicat celeritatem majorem in venis omnem tollere difficultatem ; & nullo jure in condensatione quaeri refugium h).

M SECTIO POSTERIOR PHYSlOLOGICA.

In tanta sententiarum varietate, quid veri certique si

jam, ut virium fert tenuitas, Oportet perquirere. Quo in negotio, ut tutius progredi liceat, ab ovo, quod alunt,

omnia repetenda erunt. Nam Videntur causae rerum naturalium praepostere inquiri prius, quam observationibus vel eΣperimentis, quae naturae facta exhibent, firma constitit veritas: dc facile tum evenit, ut fallaci experientia dogmatum seriem stiperstrusisse postea pigeat. Quin immo, quan do de peculiari corporis animalis stra citrea quaeritur, eo magis necesse est, ipsas obserVationes circumspicere, quo facilius selet accidere, ut naturam mutet observandi modus. Non erunt, opinor, qui hoc in praesenti re ideo suspicabri 11-tur, quod videant, diligentes Anatomicos non eandem omnes invenisse proportionem inaequalitatum, de quibus hie agitur. Scilicet, prout facile judicatu est, omnium corporum

h) Traiie de la I, r. Coeur sam habet in proprietate, quae T. I, p. is i. Accidentalem dicit vitae circulo essetitialiς es 3 quo i- SENNA Us dit serenitim capacitatis gitur jure accidentalis dicenda λ Ad inter cava cordis; illam vero oriri, haec, dextrum ventriculum pri ex ladii tate dedit rorum, quae per- mum esse sanguinis receptaculum; petuo facit, ut eadem minus, quarn dc sariguinem in hoc commorari, sinistra resistere possunt impetui non intelligo. sanguinis advenientis: ergo caus-

858쪽

:86 AVRIVILLIUS DE VASORUM PULMONALIVM

porta in ad amussim exacta conformitas, & in his partibus, &in alia quacunque, Sapientissimo Auctori non placuit; neque ouantum aetatu 1N par ratio esse potest; neque tandem Λ-natomicae res, ejusdem, ac substrata materia, indolis, scrupulosas admittunt mensuras. Sed partium praeparationes artificiosas multa induxtile in Anatomiam, quae naturae repugnant, satis notum est. Venae portarum sinus; valvulae in

ad foramen o vale vel defectus, vel iste positus, qui itui ct reditui sanguinis aeque faveret, & de situ partium errores bene multi, ejusmodi origines habuerunt. An memorata 3 sphaenomena huc reserri possunt 3 Si quidem de errore ab observatoris parte hic sermo sit, tuto adfirmari poterit, huic vix locum hic esse. Nam ut de solis vasis primum loquar, horum inje stione praeparatio omnis absolvitur. Accurati Ora vero experimenta in junioribus subjectis capta sunt, in quibus

foraminis ovalis apertura, materiae injectae, una vice, iautriusque generis vasa introitum concessit. Et pariter procedit , cum instrumentum foramen aperuit. In his jure metui non potest, ne facilior materiae via fuerit in arterias, quam

in venas; aut ne major vis eandem in unum vas intruserit, quam in alterum. Errores rudiorum manutim non moror,

cum potiora experimenta Viris, in corporis scrutinio exercitatissimis debeantur. Quare, si qua mutatio, in his ob servationibus, dum rite instituuntur, vasis inducatur; a conditione ipsis propria, illa omnis pendebit.

q. XVIII.

Tunicarum diversimode laxa strictaque textura, unica videtur vasorum pulmonalium conditio, quae sub injectioni, bus facere potest, ut amplitudinum proportio a naturali deflectat. Qitue enim vasa tunicas habent laxiores, materiae injectae minus resistunt, & majori proinde quantitati ingressum permittunt. Atque ea ipsa tanto magis naturam deserent,

859쪽

rent, si, dum vita adfuit, minori vi, in eadem, quam in reliqua, egerit sanguinis fluentiam. Haec vero circumstantia, quantum turbat proportiones luminum in vasis reliquin 6 corporis; tantum firmitatis addit observationibus circa lumina vasorum pulmonalium. Nam Venarum tunicas cedere vi distendenti longe facilius, quam tunicae arteriarum, ab omnibus fere adfirmatur. Itaque venae pulmonales potius justa majorem amplitudinem exhibebunt, quam areteriae: dc phae meni idcirco veritas dubia non erit. Sed praeceps tamen cavere placet judicium. Nam venas pulmonales reliquis venis laxitate pares es se, non ita constat. Easdem firmiores aliis venis multi contendunt: forte arteriis comparibus firmitate parum cedunt: forte illis superiores sunt. Certe pulmonalis arteriae rami aliis arteriis debiliores apparent, δίdis istis pulmonibus, ex habitu externo minorum canalium, judicium ferri nequit, quinam arteria sit, quis vena. Manet ergo hoc dubium, quod prohibet, ad certam ex observatis conclusionem properare ; qnodque ulteriora postulat experimenta. Id quidem non susscere videtur , quod observavit ingeniosus de laboris patientissimus WiNTRINGAAΜ:qui, in subjectis non decrepitae aetatis, ubique, in quacunque parte experimenta ceperat, tunicas venarum, majori, quam tunicas arteriarum, cohaesione praeditas reperit a). amvis enim arctus appareat cohaesionis & dilatabilitatis nexus, a neutra tamen ad alteram valet consequentia: ut abunde docent MusscMENEROEcRII & sumtuosa & maxime proficua de cohaesione corporum experimenta b). Insuper in pulmonalium vasorum indolem WiNTRINGHAM Us non inquisivit. f. XIX./εὶ Experimental Inquiu on se me porum inter hujus Viri Disseti . laris V the Anam. Struct Phylicas junctim editas. vid. Diff. de cohaerentis Cor-

860쪽

Ρlurimis quidem Anatomicorum par ratio visa est inae. qualitatis, quae in vasorum pulmonalium amplitudine, dc illius, quae in capacitate ventriculorum sinuumque cordis deprehenditur. At vero, ut sit quaedam paritas, magnam tamen opinor simul esse disparitatem. Non levis sic cogitandi ratio est , quod nemini contigerit, eandem simul reperire proportionem inaequalitatum & in vasis, & in atriis cordis, ct in ejus ventriculis. Sint, licet, hae disserentiae ad parentiis adnumerandae; saltem tamen diversam partium Constitutionem testantur, ex qua Ortum trahant apparentiae. Enimvero, quod de vasis minus constare, praeo. 3. dictum est, id de cordis ventriculis est certissimum. Nam & oculi clare cernunt, Sc distincte sentiunt digiti excessum roboris in sinistro ventriculo. Huic enim inulto crassiores sunt pa-

rietes, quique multo fortius reugunt in digitum, si, resecto cordis apice, in ejus cavitates intrudatur. Immo cor, e X re centi cada Uere exemtum, si transversina secetur; exigua val- de cavitas apparet in sinistro ventriculo; adeo paries, qui turget carne, se profunde immittit in sulcum parietis oppositi; certo indicio in hoc ventriculo etiam mortuo contractilem vim inesse longe majorem, quam in dextro , qui, licet non distentus, cavitatem satis magnam ostendit. In vivo corpore , huic diverso robori ventriculorum, diversae respondent vires, a quibus contractiones de dilatationes utriusque pendent, quaeque in sinistro majores sunt.' Sed in mortuo, id certe efficiet ista roboris diversitas, ut locus non sit dimensioni ventriculorum, quae fida erit : cum evitari noli posit, saltem in observationibus, factis ad imitationem illa. 38rnin quae hucusque institutae sunt, quin longe facilias distendatur, ct capacitatem augeat deXter ventriculus. Quare absque erroris metu, concludi potest, maximam partem dil-