장음표시 사용
31쪽
2Inigrae distillatum, aeratum ' proditri neque mutationum, quoniam calx ex metallo oxygenoque componitur, ratio dissicilis. Experimenta supra de acidis vegetabilibus prolata documentis abundanto aliud ab alio, nisi propter Oxygenum aerave purum quod continet, esse diversum quis dicet tracidum igitur tartari minimam, sacchari majorem, aceti autem acidum, maximam continere partem, conclU-dere licet f. Celeberrimi Nestrumb Hermstaedi, atque Creti, omnes has mutatione essici posse demonstrarunt; sed regnante adhuc in Germania phlogisto, vago principio, concludunt, acida vegetabilia, ratione modo phlogisti quod habent, discrepare, quoniam alterum ab altero, aci
Clieinici periti Babington experimenta probarunt aera e mercurii et magnesiae nisi a calcibus extractum hanc acido speciem dare et nautem in tempus satis longum servetur, per solutionem thalinam transducatur, vel in aqua caute lavetur, haud am plius hoc posse; eomperit etiam idem vir doctus eandem potestatem possidere hera, etsi per heliotropii tincturam transductum, cujus colorem haud mutavit.-Epistola ad Doct Emmet Londini II. Maii ii 8 . t Minime praetereundam censeo observationem illust de Morveati, contra acidorum vegetabilium similitudinem dicentis, quae notat gradus attractionis, inter acetum caeteraque acida vegetabilia esse diversos. Sed haec observatio quamvis in chemia vera, nequaquam nolui adversatur. Nonne diversa quoque est attractio, inter acidum salis pii logis licatum atque dephlogisticatum Sed an aliquis dicet haec, quare vis prout attractioni, diversa contraria esse S Minimes nam equidem ni ioxygeni ratione eadem omnino sint.
32쪽
di nitros ope, parari posse videbant: Sed hujus acidi nitro qualis est acti Phlogisti avidum, acidum hocce principio spoliat, inde docti opinantur alterum ab altero modo propter hujus principii abundantiam discriminari,
et acidum tartari maximam, sacchari Ininorem, aceti autem acidum minimam partem fovere. Dissertationis inauguralis auctor eruditus Edinae et ceditae, opinionem haud longe aliam vulgavit his verbis' lacidum tartari et aceti, plurimum phlogisti possident, unde tam facile
igne consumi possunt; et quanquam inter se, et ab aet- do sacchari discrepant, cum tamen vel hoc progignant, bel ab hoc progignantur, vix quidem ponere possumuS, inter se revera differre, et qualitates eorum diversas ab M ulla alia causa pendere, quam a modo gradu ve diver- so, quo cum phlogisto conjunguntur. Si harum rerum G diversitas, ab diverso partium ordine, pendeat, nulla, cum hanc rem omnino ignoremus, explicatio dari po-- est Contra, si a diversa partium ratione pendeat, 'aud ita explicatu dissicile erit. licet mihi posterio- rem hypothesin assumere. Ponamus, saccharum maxi iam phlogisti copiam, athohol minorem, et acetum D minimam, continere. Quid igitur est fermentatio nisi
v acidi prius lilogisto impliciti explicatiora Sacchari
S partes integrae, caloris atque aquae ope, inter se sepa-- rantur, et exinde oritur, partis, majore levitate praedi- tae, cum tanta acidi quantitate conjuncta, explicatio
ut aera fixum constituat Plus enim phlogisti in muci- lagine paranda consumitur, et acidum, quadam Phlo-- isti parte orbatum, alliolio vocatur. Per novam fer-
33쪽
M mentationem iterum expeditur phlogiston, et acidum explicatius communioribus acidi dotibus sese manifestat; dum tamen cui adhuc miscetur phlogiston adeo celatur, M ut non acidum sacchari esse videatur. Sed fere omnium consensu phlogiston ex chemia dimissum est unde neque haec neque illa theoria diutius valet; nam aliter haud longe diversae, et quidem in omnibus eadem esse videntur, 1, phlogisto absente, aeris puri vel oxygeni praesentiam ponas Secundum has theorias ponitur, acidum tartari, major principii ignis portionem habereti dum contra nostra vult, aeris puri minorem continereri Iterum, his theoriis pollentibus, dictum est, acidum aceti minimam phlogisti partem fovere sidum ex omnibus periculis atque philosophiae sanae legibus probatur, nullum esse corpus phlogisto simile, atque loco ejus ficto, maximam aeris puri vel oxygeni vim in compositum ingredi probatur.
Haud multum adhuc compertum. Experimenta philosophorum de industria capta, aeris fixi vires ad coelum
34쪽
esserunt Sed etiamsi Doctoris Lister aliorumque pericusta verisimilia videantur, attamen minime conati sunt, salivae bilis, vel succorum vegetabilium recentium rationem reddere, quae aera phlogisticatum vel communem minime fixum, continere probantur; sed dum de aere fixo vel acido aereo locutus sum, eum ullam habere activitatem negare nolui; nam ejus essicacia jam satis experientia demonstrata est et Tantum adducor ut credam, quasdam ex aeris aliis speciebus iisdem virtutibus gaudere. In permultis corporibus fermentandis, fermentis haud opus taetanos quoque est, apud quasdam gentes, liquores inebriantes, saliva inter madendum addita, praeparareri sed experimentorum defectu, ymicorum adhuc deest notitia, et ex his modo concludere licet, alia esse praeter aera fixum
Olim a chemicis utilitas aquae, fluidi in omni fermentationis genere tam necesiarii, parum nota fuit. Nostris temporibus experientia, eaque maxime in ejus compaginem instituta, novarum speculationum fons atque origo
Domini Lavoster, Menusier, et De la Place, qui maxime hac in re occupati fuere, credunt, quae compaginem inter fermentandum prorsus esse resolutam, dum partes constituentes, aliis adjunctae, alia producunt et Sic aere puro materiae sacchari carbonaceae adjuncto, oritur ea aeris fixi portio, quae inter fermentandum evolvitur iterum, aere inflammabili parti oleosae corporis saccharati associato, fluidum illud constituitur inflammabile, pertenue, et quam intime divisum, et quod
35쪽
quod multo minus materiae arbonacea sacchari, quam saccharum ipsum, continet. Equidem verum est, horum philosophorum sententias multa ingenuitate, multa veritatis specie eniteres sed nihilominus unum documentum, omnibus familiarissimum, hisce haud parum adoversa turri Bene notum, sermentationem, dum fluidi suis perficies oleo tecta est, commode pergere cilicet omnibus confitendum sit, sub antlia pneumatica nullam esse fermentationem. Sed quoniam, hoc in exemplo, omnia ad spiritus compositionem adsunt, quare aeris accessus necessirius Annon me iccessu pergere oportet Nam attractio electiva dupli eat ad ejus actionem essiciendam solum requiritur a sed, cum hoc non ita sit, magis probabile adparet, compaginem aeris circumambeuntis eodem
tempore esse resolutam. Haec, quae de fermentatione diximus, nobis verisimilia videntur ; verum tamen non desunt magna nomina, quae hancce theoriam fovent, acidum carbonaceum acidorum vegetabilium est e basim, quod neque experimentis neque probabilitate stabilitur. Equidem verum est, aquas acidulatas, vasa materiae fermentantis semiplena, plurima dolia simul ferventia, misturae fermentanti haud
36쪽
parum prodesse; et etiam ea adjutamenta, ex quibus aereXpurgatus erat, motus fermentantes, in aliis fermentationi non proclivibus ciere non posse. Basin hujus acidi undique a natura diffusam esse adparet; sed jamjam sermatum perraro occurrit, et quamvis distillatione omnia fere vegetabilia hunc aera haud parva ratione praebent, nihilominus minime in compaginem eorum ingreditur, sed constitutus prodit, ipso tempore quo evolvatur. Semper forma sua frui, ex quodam principio carbonaceo certa ratione aeri puro sive Oxygen religato, dicitur. Stadio fermentationis vinosae regnante, multum gignitur, mulium evolvitur si acidorum vegetabilium basis vel pars esset constituens, quare in auras diffusus Certe et inram, quae in omnibus suis operibus simplex est, magis deceret, non esse laboris tam prodigam . Sed concedatur, aera fixum inter spirituosam fermentationem
absorptum iri, quid inde colligitur Certe minime acidorum vegetabilium basin fores; nam jamjam plurimis in
exemplis tartari ac dum misturae inerat, et insuper sacchari acetique acida, nitro si ope parari possunt ex sac- charo purusino, substantia, quae nullum acidi carbonacei continet. Inter fermentationem obscuram, equidem minime negare vellem, aera fixum in mistura cohiberi nam hoc, sinifestum est Variis vinis in varia ratione annectitur : Hinc vini oportensis facies tranquilla placidaque, hinc vini Chon ogne dicti subsiliendi potestas, Sed hie vapor, minime modis chemicis, sed potius quadam vi mechanica liquori conjungitur; nam, obturamento subtracto, agitatione aut calore adhibito, jamjam eadem ingenti
37쪽
subsiliendi vi praeditus, exsilit Res minime, si connexiochemica esset, permissa. Sed aliud insuper est argumentnm, et quibusdam gravius, nimirum, liquor hoc modo aliquamdiu incluso novos motus fermentantes suboriri, quibus liquoris natura Prorsus mutatur, et aer sic inclusus vel omnino in aceti compaginem transfertur, vel prorsus abit. Sed hoc argumentum minime adeo validum est, ae in primo intuitu adparet jam bene constitutum est, nullam esse sine aeris accessu fermentationem, et si vas non bene obturatum esset, locus restat suspicandi, aera fixum separatum fore. Sed concessa, sine aeris accessu fermentatione, re adhuc in chemia inconcessa, quid eventurum est perpendamus, et sit vinum pro exemplo. Aera fixum aceti hoc loco esse basi quis dixerit nam tartari acidum, quod aliud acetum vel aceti fundamentum est, jamjam formatum misturae inest, sicut Dominorum Rouelle fratrum, Spei l- man, Corvini, aliorumque labores, nos edocuere. Sed aer fixus, si hoc tempore ullus sit, sic liquori conjunctus, sua decompositione fermentationi acetosae haud parum prodesse potest, et atmosphaerae liberi accessus in locum venita nam antea stabilitum tartari acidum minime in acetum mutatum iri sine aeris puri suppeditatione continua, quam hoc exemplo aer fixus inter decompositionem subministrare potest. Denique, postremum argumentum de nutrimento plantarum subductum depromamus, quod aera fixum acidi
tartari es e basin vulto sed hac de propositione, omnia adhuc sunt conjecturaliari Hoc modo scimus, plantas
38쪽
qua distillata rigatas, omnibus suis muneribus fungi et .
terVm, aquam acidulatam iis haud parum prodesse Chebmici hodierni volunt, plantas aquae decomponendae potestate imbutas, atque ita nutritas esse, aera inflammabiolam plantis pro nurumi mento sociatum esse, alteram autem partem immutatam ex vasis exhalantibus esse ejectam, secundum ingeniosa Pries le Ingenhoureque pericula. Sed haec aeris puri exhalatio minime perpetua, et ad eam efficiendam radiis Solis continuis opus est. Sole sub nubibus tecto, nunc aera phlogist icatum, nunc inflammabilem, nunc hunc, nunc alium, exhalant. Ex his nonne concludere licebit, aquam plantarum esse nutrimentum, et aera ex vasis exhalantibus separatum, omninoc si e similem secretionibus diversis, sive fluidorum sive a ris, in animalibus. Per totam hancce dissertationem haud verbum de aliis vegetabilium acidis, quorum multa sunt, in medium protulimus. Ploc studendi genus viri perillustres quam maxime colirere. Hi, praeter acidum sacchari r mo-Dat Um, malorum, Oxalidis, en Xoini, gallarum aliorumque acida repererunt. Haec per te pus quidem longum, Omnino inter se diversa credebantur; sed ab iisdem chemicis
39쪽
chemicis hoc nunc in dubium vocatur. Celebres Nesitrumb Hermstaedi, atque Creti, quorum vestigiis insistere ausi sumus, analogiam, ab experientia, inter tartari, sacchari, acetique acida, quam manifeste monstravereri Nec sunt doctissimi Scheel tentamina, de Oxalidis saccharique acidis, minus fausta spectanda Sed de reliquis adhuc deest experientia quae analogiam confirmareta et quoniam nobis neque tempus, neque animus, nec ingenium ad nodum solvendum est, haud opus pluribus.