장음표시 사용
23쪽
RUM, ET ALIIS COMPUTATIONIBUS, SUMMARIA.
Omne agenssecundum rationem, agit propter nem.' Humanorum actuum laus non tam ex principio, quam ex ne comprobatur. g. Exitus acta probat. Finem nobiliorem esse hu quae sunt adfinem, PhilosophusfrmaCit. F. stili aliena negotia gerunt, te quoquo modo administrant, non solum humam, verum divino jure calces administrationis rationem redisreastringuntur. 6. Rationem nons cit qκalemqualem reddere,sed talis esse oportet, quae rectitudinemo teritatem contineat. Administrator,qui veram ct res tam ratione non reddit,utfalsus puniri potes. r. Administrator, qui veram ct recitam rationem non reddit, infamia notatur.
Ts t in omnibus rebus agendis, potissima pars dicatur esse torincipium, ut advertii consultus in I. asstae origjur. ita ut diamidium iacti qui bene coepit habeato tamen negari non pot-eii, quod omne agens secundum rationem, agat propter finem, quo sit, Ut omnis humanorum a stuum lauS non tam ori
principio, quam exu fine comprobetur , juxta illud Virgilianum , a Exi acta probat.
24쪽
Cuius sententiae meminerat Claudianus in .autfacta, β. eventus tae poen. 9teml. f.' .par. a. ad culus conclusonis comprobationem Philosophus inquit,
finem ' nobiliorem esse his, quae sunt ad finem, juxta illud Ecclesiastes cap. 7. Melior Visnis,quam nimi'uvia Unde cum ille, qui aliena negotia
gerit, non sol si humano, verum etiam divino jure in calce suae administi tionis rationem reddere teneatur, nam citavit hco jussit Salvator, Lucae cap. 16. refert Summus Pontifex in cap inualιtero quando , ela. de accusat. tenentq; plures Dd relati a Boetio in traci de decinia tutor praesi. c. r. n. Ii4. plu-a es etiam relat a Rotan cons. 49.n. I. MeilochaiLa de arbitaent a casura ορ.
n. I. tunc demum bene recteqi aliquem in administratione vel satum fuisse arbitrabimur, sit peracta finitaq; administratione introitus exitus legitime conjectos, domino sive principali lito reddiderit,d reliqua simul sol verit: non enim sat est, ut qualemqualem rationem reddat, sed talem esse oportet, quae& veritatem rectitudinem contineant, B ita partitio jure constitvivirastutini a 6.tit. Ia.part. scibi: Dan doles cuemaxerdader dero cha Alcis autem, sit ratioveravi recta non fuerit, administrator, ut falsus, a lege punitur, ut in L/.I. tutores, Aefassabi, perinde puniantur, ac si album commisissent ubi hoc tenet Bar.Greg. LupuS in . 6.verbo,cuenta, tit.DIJart. 6. ac itidem perpetua' infamia notantur, ut in a. f. de his qui notansam neq; ab imperiali beneficio. ulla absolutione hujusmodi notae fruuntur, ut in csnή. arba tutelae. DamhQud. de tore c. S. . ρε r. Rationis materiam dicit Bar. utilem, quotidianam a Ratio vera quidsit, quidνe continere debeat. 3. Ratisnem illam esse veram,Bald existimat, quae datis accepti commemorationem comprehendit. 4. Rationem illam vera esse,Socinia ostendit, quae hinc inde creditio debiti commemorationem continet, qua mediante quid reliquatumfuerit, ostenditur. I. Rationem eram illam esse Moliniem testatur, in qua tolumina,cautiones,actvi sui, administrator exhibet, ct tradidit legendas, percontandas,dispungendas, ars excutiendas offert, quod reliquatumfuit, exsolvit 6. Rationem qui reddere tenetur, quid Dcere debeat. . Rationem reddere, Te rationem edere, in quo disserant. 8. Rationum reddendaru conditio, omne, quod quoquogene serpι actumsdem sressiceret, continet,
ρ. Tatio arbitrii boni et triferio reddi delat. i'. Rat: reddi debelse uηdum loci consuetudinem. II. Ratia
25쪽
De Rariiociniis admisse C p. a. s
ι Ratio debet eum legitimo sontradictore regata, lac disiungi.
Ratio quid sit, quidve continere debeat.
HAnci rationis materiam dicit multum utilem"idianam Ilar. in l. v. star,n. Io. C. dejure β. lib. s. ideo ad hujus nostri tractatus cogni
tionem 'ectat, ipsius rationi , veram diffinitione prius indicare, reis con gruenter distaniri non possit, quid sit rati O,quidve continere debeat osten-cere. Et in primis Lucas de Penn in . percipit, . quai I me si is, rerbo ratiocimis, C. de cano'. largia lib. Io. dicit, quod ratiocinare nihil aliud est, quam rationabiliter subtiliteiq; disputare, S a certis ad incertorum indagationem niti, idq; confirmat Nic OLBOer decit sty .v.I. Ulpianus tamen int.' quis, 1. rationem. f. de edendo. illam Veram reptitat esse rationem, quae t ultro citroque , clandi accipiendi, obligandi, solvendiq; negotiationem continet S cunti,
hac dissinitione trant it Porcellinu S in tract.de inventario c. 6. n. I in volum. 6.rractatorum. Haec amen rationi S diffinitio non placuit Baldo in rubr. C. de de instrum. n. 31. utpote quia unius tantum actus mentionem iaciat,&ideo ipse aliter Llsiniendam reputat.&illam Veram esse rationem profitetur, quat dati&accepti conam morationem comprehendit S haec videtur, approbari de jure regio, in I. 3. it. s. lib. V in nora gum regni costectione, ibi, siuelasque .lad se hagon porcargo desica o. Verum cum exsupia die is vera dissinitio quae convertatur cum suo dis- finito,)haberi non posmit, mellus erit, ut scias,quae debeant in rationis calculationem tervenire: is proposito Socin .eo 142. Ter sex quibus. illam re- istam veram qi ratione esse profitetur, quael hinc inde crediti debiti com is
memorationem concinet, qua mediante , quid reliquatum sit, ostonditur, cujuς sententiam sequitur ae a dedecima tulon . praesi. c. a. n. 76 Molin. in consuetud. Paristit r. . Fg l. o. n. a. melius omnibus 8c uberius hunc actum
reddendae lationis explicat,dicens, illum administratore bonam recitamq; erationem praestitisse, qui volumina,cautiones,instrumenta, adius sui exhibet, tradit,ratione Sq legenda S, percontanda S, dispungedas atq; exhibenda scissert,&quidquid reliquatum sue iit,ex lvit,cujus descriptionis inda gatio evid nter fuit colleeta ex texi in L cum serumst. λιν ond. Θ demonst.ibi, Incipit quidem a facto .pertenit autem ad pecunia . Et rursus ibi has cum servo sub hac conditione testamento libertas datur,s rationes reddiderit, non hancsolam habent significationem .s cautiones instrumenta omnia actussiui exhibuerit haeredi edissi reliqua soli erit Ex ujus texi deci dicit Amict. f. Is .in ea. politano consilio decretum fuisse, ut condemnatus ad reddendam ratio a nem.
26쪽
nem pro reliquis, Cabsq; nova sententia' executari possit, & haec sententia
comprobatti ex texi in quam vulsi cond. 9 demonsi.ibi,quamvis rationem reddere nihi aliubit, quam reliquaIolvere. 3c hanc sententiam tenuit etia Se- natus Genu, deci . Genuen. II n. 7. secust tamen esset, siquis condemnatus es 8 set ad exhibendum rationem quia non est idem,rationest extitere, quod rationes reddere ita Rebuis . in Lbo Ues,3 .hocsermone,re nter edere,pag. I. Verum licet sub conditione reddendarum rationum, Omne quod quo
quot genere servi,actum fidemq; respicit, comprehendaturi ut in L Thais. g. Stichin.ss. de ideicom liber Tamen rationem a bitrio boni viri praestanda
fore, voluit Bl,ald ni voluntatis n. a. ctae deicommenoch. de arbit.casu ost. n. amast deprobat conclusas I .decis Genucia./63. I 4. scin materia res1 dendae rationis, consuetudo loci, ubi administratio gesta fuit, est seivanda, ut voluit Rota Genuensis decisI ι n. L. Sc ut hoc unico verbo resolvam qui rationem veram reelam reddere tenetur, sex praecise adimplere debere, scilicet libros rationum legitim exsecundum consuetudinem patriae confectos edere,calculum ponere,reliqua solvere, moram purgare:&haec quatuor cumulavit Estracan; tract de mercatura a. p. n m. 67. de cis Genuen.
64. num a I. quibus ego alia duo addenda fore existimo, scilicet, quod ei, Iu cuius interest, sit praestanda: debet' enim ratio cum legitimo contradicto recalculari cum res inter alios acta neque obesse neque prodesse possit, ex
AB. G. res inter alios acta. ac rursu S, ut coram competenti ludice praestetur,
ut patet ex sacro Concit Tridentinodestia a. cap. g. ubi dicit, quod alias non dicitur reddita ratio. SUMMARIA. Rationem adminiistrationis reddere tenentur tutor Te curator, o distositum in uno censetur dissitum in alio, o similibus. a. Tutor honorarius, quisuper intendit administrationi rationem reddere debet,
ct qualiter. 3. Negoriorumgestor rationem gesti negotii reddere est obnoxius. . Factores qui de tutoris te curatoris mandato administraTerunt, ratione reddere debent, I. Servus, qui domini negotia administraTit, si Cendatκr, antequam rationem reddiderit,poterit compegi emptor,ut illum domino reTendat ad hoc, ut*bi rationem praeset. s. Socius administrans,scio non administrandi rationem reddit. . Hostit alar ,sve Orphanotrophus, vel executor testamenti, rationem reddere debeti
27쪽
De ratiocinio adminisi Cap. R. ss. Frater qui bona patris pro indiviso exsistentia ad uinistrarit ratribri aliora
9. Capitulum gerens negotia episcopatiusde acante, rationem reddere tenetur. 1 o. Consu 'es Rectores civitatum 2 miliarum, de Mnis Reipubl. rati nem praestare debent. ri. Iinor qui a cuj in bona admini ratit, etiam non habita ratione aetatis rationem reddere compellitur.
ra. Creditor qui bona sui debitoris ex causa Judicati possedit, quando de fructiburase perceptis rationem reddere teneatit debitori. II. Usufructuarius, proprietario rationem reddit. r/. ineres deicomta 4sariis tigatariis, ct creditori biιs defuncti an rationem redis-re debeat, de bonu haereditariis. II. Uxor qui mortuo Iarito in bonorum retensione pro dote remansit,an creditoribus alii rationem bonorum fructuum reddere debeat. Is Procurator ad lites coisitutus an aliquo casu rationem reddar. ι7. Filius qui Tirente patre administra it bonaparentis, an patre mortuo ullissea . tribus rationem reddat. II. Executor testamenti an rationem reddere debeat, ct qui bin.
ly Episcopus qui bona relicta pauperibus distribuit, an de distributione rationem
reddere debeat. a O. Actor unietersitatis rationem reddere debet. at Sequestersire publicussite priυatio rationem reddere debet. ra. Agater turrixfliorum rationem reddere debet, ct idem in avia. a3. Pater de castrensibus,vel quas cor ensibi ustilo rationem reddit, sequi de aliis a . Maritus qui hae=editatem constante matrimonio uxori advenientem administravit, an de illa rationem reddere debeatselitro matrimonio. a I. Mercatores is omnes aliiquigabellamsolvunt, an rationem de emptionibus
mel enditionibus reddere debeant sco,vel publicano gabellam conducenti, ct qualiter. ab Promittens tenere rationem de aliqua re, omnino rationem reddere debet deissa etiamsaltas a reddenda ratιone ι m=vunissi, a . Patruiu tenetur de tutela rationem reddere negoti. a Filius curator patrisfimosi, rationem curae reddere est obnoxiin. 29. Tutor Tel curator rarionem reddere debet etiamsi nonsi nisu rationem reddere.
O. Tutoresspluresfueriint constituti, ut rationem reddere debent. t. iii ex nonsium prose, erumprosui vicialibu rationem oscii adnunistrati reddere debet,
28쪽
sa Admin 'rator quilibet, sit necessarim spe voluntarim,sive a lege. udis emel parte; uelit constitutus, vel etiamsi e mandato administratit illis quibus interest, rationem reddere tenetur etiamsislsummin Pontifex adi eorumi redes adpringuntur.
De hs qm rationem reddere adpringuntur.
'Rolhuj iis nostro ractatus evidentia, imprimis praemittendum erire ' A quod tutor Vel curator lationem reddere di bet i regulariter disposita decisi circa tutoreS, locum etiam habebunt in curatore, decurionibus reipublicae, hospitalari: S praelatis, magistris fabricae, provisoribus sive ad
ministratoribus nonorum pauperum, ali. S piorum locorum administratoribus, ut late probavit Barth. Socinus con 66. n. .Polumine I Jodocus Dam-houderius intractatu de tutore c. 7. n. f. es Io.&idem Ha Inquiridione parium, aut similium luris, inter communeS doctorum opiniones fol. 6 8.vembo,tutoribm,quinim OH in caeteris privatis administratoribus hoc voluit Pe trus de Ubil an tractatu de duobusfratribus, parma. num .primo cui ego non ast sentio. Qui D, sic pro constanti habitiς, dicendum erit, tutores vel cura tores rationem reddere esse obnoxio , lege prima I. officio. stae tutet O ratior
distrab. egerationeso lege adversis c. se administrat tuto Rebusfus in lege Bo- bes . hoc sermone versic.adprimi st e perbo gniscatio , S t quod etiam tutor honora ita , qui super intendit ali arum administrationi, rationem rediadere,vel aliorum rationi assisteret lebeat, tenet Procelinus in tractatu dein-τei tarto, c. I. '. Aodocus Damhoudertus in aetractatu de tutore, fol. 66.nsa ubi bonorarium etiam i mala a ministratione talior uteneri firmaυ. t. Quod auteni huic redditioni rationis negotiorum gestoriciaeatur firmat. C.ini a. f. e Q. f. 6 pnabatur in I.a6.tit. Ia ar. I.Reblissus in . I hocsermone vem sic. u, ecimo xtetide decissenuen. .a6.n.9.9IO. n. t. 3c quod iactores de aliorum ad inii miratorum ritandato administrantes,domino etiam rationer .ddere reneantur, tenuit Barbatia,colit. Alis vi dubio 4 volo .Reb iuubisupra versi desim proceditur, c huius redd: tionis rationis LVor tantopere ureli.vc. tui, His quis Vendiderit sei Vli,q'at sua negotia administi avir, si non dui rationem' administrationis praestiterit, poteririliun ab emptore e- Uinc re pro eodem pretio, donec sibi rationem reddat, interdum .depa- illic. h. θT Itiga. qtio est notandum digito ligand in i l. mitatione 2 regulaea necen s. deji re de 'ibe. Praetereat Ac socius adia .inistrans, beio
ni in ii inist anti tersa Vice unus alteri ration m Ieddet et renetur. ut re
29쪽
c uao p. desilio Genu. 39.n3 9 73. n. f. quam conclusione extendit Rebus .fus ubi supra adilthim,qiii particeps esset administrationis societatis, in per siculo decimo quinto Ruisus&hospitalarius, i live Orphanotrophus ac itidea exequutor testamenti rationem reddit,ut voluit JIolimam in consuetudineParistit. t. I. 6silus. 6.n.1. Rebusu IMOsupra dicto tersicido decimo sexIo Itidem , dc frater,qui communia bonit pro indiviso exsistentia administia vit,aliis gnatribus illam redde eerat obnoxius, ut rmavit Abbas consi Io a L. umero quinto, Sosin senior, consilio G. I. columna t. Decius consilio as. F. non consilio II st. n. o. Dan. Garcia de expensis, cap. 2 o. u. aa. Reb f.libi supra , ter culosex-ro, infratre. Et Tiod capitulum gerens negotia epi .copazus sede vacante ad reddendum rationem p ,ssit adstit nai, firmat Rubeu Sconsilio II . numero decimo tertio, is eum refert 2 se luitur Ienochus s de arbitr. ubisupra nume-r I. Item Archidiaconus, cquilibet alius praelatus inferior, qui ecclesias sibi subditas visit adit, rationem visitationis ordinario reddita&integravi sitationis acta illa exhibet, uon concit. Trident.Iis decimas Π.rrta capit. 3.ver sicut visitatores et Iani,&an parochi. Sive vicarius ecclesiae patroli satione reddere debeat, ponit late Rebussint .ι Et congruae portionis, num . o. curusexseqq. insules itidenho&re 'ores civitatum Sc villarum t rationibus 1 obo notum reipublicae sunt obnoxii, ita Soci cons s. Rebus ubi supra vers cu 1 . Minora itidem, qui aliena negotia adminil raviti etiam non habi II.
ta ratione aetatis rationem praest .it, ut in si ' Consultus, respondit Ruin. consst . num. 6.Tol. r. 'Ienoch d.casu os .n. 9. Q rinimo sc creditor qui bona debitoris ex causa judicati possedit, aliquando ratione reddere tenetur 1 et debitori, ut in lege piutor ait,f. de boHis authoritati jitdrcis possiden . quem teX- tum ad hoc refert Molinaeus inconsuetud. Parisiens titulo primo,gl .septima,
numero duodecimo, decisio. Genue quarta numeror. 4. Hoc tamen verum
intelligit Molinaeus Ibi, quando creditor sua propria authoritate bona sui debitoris occupavit&intravit, secus autem ubi bona aut horitate judicis possedissset, quia eo casu rationem praestare non compellere tiar. Verum hodie in Hispaniae tribunalibus, ut utroq; casurati iurem fructu si haberi prascipitur,4 ubi debitor debitum cum interesse Fert condemnatur credrtor ad bonorum restitutionem cum seu stibus praecipiendo, quod creditor rarionem fructo iam reddat, quae praxi Smagi, ut inanitate 5 aequitate quam jure fundatur. Item t&usu fructuarius proprietari orationem reddit, i. f. . I rectest detqufi . Si haere fit fidei commistitiis legatariis, sive creditoribus de I sun ni cui iuccessit, ita Sart. in . cum tale. D. Atim num a. f. de condit.=δε- monstr. Roland confit. ρ numeros. Iolin de Hispa. primo lub. I. c. aδ. vers inscundassecie. t Ee quod uxor, quae mortuo marito in retentione bonorum os
30쪽
permansit, creditoribus 8 aliis inter esse putantibus, rationem reddere sit obnoxia tenet Aiora de partitio.c. a. r. I. 99. Ac rursus procurator ad lites, constitutus,aliquando domino litis rationem ' reddit . qui proprio. I procurator.j e procura. a ait.1.par.3 ecfGenu.fῆ n. a.949 .n. .Rebusfin .m d. g. 7 hocsermone pag. s f.veisdramoquarto,filiuStetia qui Vivente patre elus bona admini: ravit,eo mortuo aliis fratribus rationem reddit a. cum o 3rtet D sed in hac θecie.C.de bonis quae liber.Casellus in l. a T. Taur.n .ry.Greg. Lupus in . 26.titia a pari. sgLVerbo, quen ta re da dera. Pinelusini I. a. C. n. 39. C. de bonis mater Rebusus. ubi 'pra res sexto infratre Paria torim aliquos exsupra didiis a Dr strens lib. I. rer quotidianarum .cia 9.n. . Itidem teXecutor testamenti ordinario secus, ri, vel ecclesiasticos ad petitionem haeredis vel alior cui interest rationem reddita ut in authent.de ecclesiasticistis ut g. Pauperibiu, ct in au thenti o desanit Episeop.I. oeconomos, ita Bald.in I id quodpauperibiu,n,3 8.C- episc. ct Ieric ubi dicit, quod executores testamenti possu conastelli ut reddant ratonem Episcopo usq; ad quatuor annoS,idqῆ tenet Rebu subiJupra versioulos .ettum Matiencus in I.I . titulo in gloss. r.n. adib. an va legum regni, collectione a nina ori si ab alio executore petatur, ut ratio sibi reddatur ab eo socio executore qui solus administravit, ipsi socio ratio praestari deber ut tenet Sarrachinus in tracitatu de Episcopo. 6.part. quaesione ast Persicu.praedictis, num 64 S iam hoc ita fuisse judicatum multoties vidi. Quinimo,&si Episcopus distribuerit inter paupere aliquam quantitatem pezuniae a testatoreret id ma judici ordinari orationem reddere compellitur, ut in I. nu IL COGe episeopiso cleric.ct in I saltulor para. o. licet ibi Gregorius intelli-2 gat & bene pro ordinario metropolitanum. Item judex non solum' pro se,ue: um pro suis officialibus rationem ossicii, quod gessit Madministravit, reddere erit obnoxius,ita venaealios referens intiparte de exequen. manu. a cap. .nύ. Item de actore universitatis esset dicendum. Itidem t&sequest i sive depositarius rei depositae rationem praeolat ita Castestu inae l. 7. Tauri, num o Rebu Lira tibis ratesculo decimo non ictes text. dejure regio 22 inlisa. tit. et . I Recopli. Materi itidem tutrix sitiorum rationem reddit, ita Decius conflio 34ρ num. 6. Boeritu decisorio hoso alios refer, equitur 'renoιh de arbitra lib .casura ορ.n. 6. Rebussus ubisupra re septimo extendit,
Gaetierrer dejuramento coormatorio I. p.c.4.num. ἐ9.2 3.ctc.qI. nu.3 ct in avia notat Socin.consa Li. Quinimo pater qui habuit bona adventi in vel pri stetitia fili ita quam legitimus administrator , ipsi filio rationem prae-23 staretion compellacia r. S ditantum ut ipsi filio bona tradat astringantur, ut in La .sit. a.p. I. ibi,que te entregue de aquellos bienes. Tamen sit administravit
ut tutor vel curator, vel si Castrensia vel quasi Castrensia administravit,