장음표시 사용
121쪽
rent: atque hac πιρὶ in πειν dicebantur , illaque utent CS κατοδοκτυπουντες. Cave autem, cum nuperrimo Orationum Ciceronis enarratore credas , tibias istas , aut scabilia a saltantium pedibus numerose pulsata sonitum edidisse; adeoque Mimos, dum saltarent, non oculis tantum fuisse blanditos , sed etiam scabillis concrepantibus numerum quendam , di concentum ad aurium voluptatem edidisse. Non enim
Mimi, aut Pantomimi, & Saltatores, sed tibicines ipsi illa scabilia pulsabant. adeoque LucianuS, loco supracitato , T bicen, inquit, in medio sedet concinens ,
rῖν τω ποδι . Atque de Pantomimo, qui Ajacem
furentem desaltabat , ἐνος se , inquit , Qv τω mδηρω
reis calceamentis instrepentium vestimentum violenter discidit. Adeoque passim hos κτυπου re inter a lios chorum symphoniacum componenteS recenset, ct a Saltatoribus ipsis semper distinguit. Neque vero mirum cuiquam videatur , s1 Tibi cen ore tibiam inflando , aliud pede non abssimile pneumaticum organum pulsare posset. Namque Organa illa, seu scabilia, sine ulla soni varietate, tenore quodam continuo feriebantur: atque hinc συν--α, hoc est unius appellata fuisse toni, ejusdemque tenoris, suspicatur Salmasius. Rem docet Augustinus ab Salmasio, dc aliis citatus, dum lib. 4. de Musica ait: Veluti cum Dmphoniaca scabella, om- bala pedibus feriuntur , certis quidem numeris, S his qui sibi cum aurium voluptate junguntur, sed tamen tenore perpettio et ita ut si tibias non audias, nullo modoxotare ibi polsis, quousque procurrat connexio pedum , Sunde rursus ad caput redeatur . Tandem ut univorsum hunc musicorum instrumentorum apparatum Pantomimis inservientium absolvam: illud etiam adverto, veteres Testarum quoque crepitu rhythmicum quendam sonum saltantibus commodasse. Unde illud Juvenalis Satyr. XI. V. 169. ---Audiat ille
122쪽
Testarum crepitus cum verbis &c. Ubi vetus interpres: Testas enim antea percutiebant , saltantibus Pantomimis. Nimirum antiquissimi illi homines , mussica adhuc rudi ori, aliorum inopia instrumentorum , figlinis crepitaculis , atque vasorum figlinorum collisione oblectabant se se. Ita Α-ristophanis enarrator, ad illud e X raniS, p. m. 27 g.
Ad quem eundem Aristophanis locum respiciens Didymus relatus ab Athenaeo lib. 1 . claθένου, in
Casau bonus ad cap. q. lib. s. Athenaei . Cujus in- Ventorem ex Suida Dioclem quendam fuisse , subdit .
Scilicet Dioclem Atheniensem ferunt inveni Ue harmoniam in testaceis vasis, quς bacillo pulsabat. Latini hujusmodi vasa appellarunt acetabula : quae antiquitus quidem erant fictilia , atque bacillo percutiebantur :mox ex variis metallis fuerunt conflata , sere , argento , vel alio. Unde Isidorus lib. 3. Acetabula aenea , S argentea, vel alia, quae metallico rigore per c fa reddunt cum suavitate tinnitum. A deoque & Cassi odorus epistola sepius jam citata ad Symmacum Huid acetabulorum tinnitus , Sc. Addit Casa ubonus ex Suida , hujusmodi acetabula non eX variis tantum metallis, sed ex pluribus etiam in unum confusis , ct colli quatis parari consuevisse . 24s , inquit , ε τα
suevisse , liquet: quae scilicet simul pulsata , pro diversitate metallorum diversos ederent sonOS: non autem quod ex plurimis in unum commistis, ad modum corinthiaci aeris ut facile patebit verba ipsa perpendenti.
123쪽
EY hucusque dictis igitur constat , ad Pantomis. morum saItationes adhibitas fuisse Tibias , Fistulas, Cytharas, Cymbalorum , Scabiliorum , & Testularum , sive Acetabulorum crepitus, chorique concenistus . Quae fere omnia complectens Nonnus lib. I 8. Dionys . ait PCambala sonabant; ad mensam vero bene sonantem
Panicae fistulae bombum edebant. Fremebant tibie Implexae , oe circulus graυiter sonantis Umpani Duplici frepitu tinniebat in pdibus;
Et fonus erat crotolorum nae caenam.
Examinatrer , quas Fabulas Pantomimi
desulta ut . ΡΑntomimi prima omnium illa cantica desaIta.
runt, quae -ορχ-- dicta sMrit - Rem , atisque etymologiam habemus in A thenaeo lib. 14. cap. 6. p. m. 628. hiS VerbiS: ἐξ συνέτατον οἱ ποιη
ba omnium optime Casaubonus sic vertit: Ab initio Poetae saltationes liberis assignabant : S figuris saltationum utebantur tantum prosignis eorum, quae voce canebantur: semper in iis animum servantes virilem , S generosum. suam ob causam -ορχ' - appellarunt, quasi dicas saltationes voci subservientes . Si quis autem figuras exprimeret , non serbato modo , cantionibus congruens nihil diceret in saltatione , eum improbabant . Qui igitur ελεγον si τη, ορ ηαν : hoc est , qui
124쪽
'Ο exprimebant aliquid saltando congruens illi , quod voce canebatur; hi probatissimi saltantium dicebanatur et adeoque erant Pantomimi, atque ab aliis quibuscumque Saltatoribus discriminabantur , erantque inter illos optimi. Atque ex his rite intelliges Lucianum, quem non bene assecutus est eruditus alias interpres . De Deliacis puerorum choris loquens p. m Ioue. haec habet:
interpres: Ingress , inquit , puerorsem chori, tibia, Suthara praecinentibus, faItabant. Quos subsecuti opi
mi , farito deIectu, choreis excipieba8tPo. Sed quid istud est, optimos choreis factis , alios excepisse Z quis hoc, quid esset, intelliget Z Ex dictis autem clarissima est
Luciani mens . Duo enim Saltatorum genera facit Lucianus: aliud quidem απλος χορώντων I atqUC aliud -ορ γ -: atque hos optimos, eXque primis iisdelectos docet. Quid ita 8 quoniam primi illi rudiores
puerorum chori saltabant quidem, atque figuras quas . dam exprimebant ,' Verum id tantum . Nam si την
χη-ν -- ελεγον : hoc est , nullatenus exprimebant saltatione id , quod voce canebatur. Ast vero οἱ γορ-
is οι delecti ex iis , atque optimi judicati, non fi- furas tantum exprimebant , sed & modum serva-ant; atque motu, & χη - ποι- , hoc est apta gessiculatione, vocibus & cantico congruebant. Erant Proinde ἔπορχημροτα saltationes illae , quae voci sub- serviebant; hoc est, quae a Saltatoribus, corporis dc motuum agitatione, voces ipsas depingebant: adeoque quae gestus illos , atque motiones requirebant , D ne quibus D ἀδοκιμοι et scilicet , non probabantur . Cum autem haec fuerint antiquissima , liquet , haec primum a Pantomimis de saltata fuisse , veste, habitu, manuum, ac totius corporis gesticulatione iis canticis congruenti. Caeterum ubi Pantomimorum ars augeri coepit , atque
125쪽
atque eorumdem studia diligentius excoli; jam non illa tantum cantica, seu , sed alias quascumque fabulas a Poetis Epicis , Tragicis , Comicis , atque Satyricis sudatas desaltarunt . Atque idcirco Lucianus p. 12o. dc 13O. Statim , inquit , a Chao, S prima rerum generatione fa to exordio, cundita Pantomimo ad unguem cognita esse'necesse est , H-que ad Cleopatrae arantiae tempora . Hoc enim saeculorum interυallo circumscripta es nobis multiplex illa
Saltatori paranda cognitio . Recenset moX vetereSomnes cum historias, tum fabulast ac tandem concludit : σμεν ουπο του ομιηρου . E Η, ορρου , ε αυτων ποιη6ν , ε ἡ ραγωδίους λεγομ ων ἀγνοησει di scilicet ,
nihil ex iis , quae aut Homerus , aut Hesiodus , alii Poetae meliores , praecipuo Tragici finxerunt ,
ignorabit. Omnium tamen frequentissime Antiquiores Deorum saltabant fabulas : arbitror , quia spectatoribuS magis notaS . Atque Arnobii Nemesin proVocat ,
qui lib. q. prope finem p. m. Is I. Quid Pantomimi υUri, inquit, quia biseriones , quid illa mimorum , atque exoleti generis multitudo ζ Sedenx in specitaculas publicis Sacerdotum omnium, Magisratuumque collegia , Pontifices, S Maximi Curiones : Sedent suindecim-υiri Laureati, S Diales cum apicibus Flamines: Sedent Augures interpretes divinε mentis , voluntatis et nec non S casae Virgines perpetui nutrices conservatrices ignis: Sedet cunditus populus, ct Senatus e Gonsulatibus funditi Patres , Diis proximi, atque augustissimi Reges: S quod nefarium 6set auditu, gentis illa
genitrix Martiae, regnatoris populi procreatrix amans saltatur Venus, es per asse ius omnes meretriciae vilia talis impudica exprimitur imitatione bacchari . Salta
tur oe Magna sacris compta cum infulis Mater , Scontra decus aetatis illa Pessinuntia Dinsemene in bubulci unius amplexu flagitiosa singitur appetitione gestire. Atque lib. 7. p. m. 238. Ponit , inquit , animos
PGitor, si Ampbitoo fuerit aetas pronunciatusque Plaκ-
126쪽
rinus ' aut fi Europa, si Leda, Gasmedes fuerit sati
ratus , aut Danae , motum compescit irarum ζ Tranquillior , lanior Mater magna incitur, si Attidis con .spexerit pris eam refricari ab histrionibks fabulam ζ Oblitorabit offensam Venus , se Adonis in habitu gessum
agere υiderit fallatoriis in motibus Pantomimum Fabulae igitur Deorum , utpote omnium notissimae I sed & aliae etiam Heroum, a praeclarissimis , atque omnium ore vulgatis Poetarum monumentis desum piae saltabantur. Et aliae quidem erant Monoproso-Pi, quando scilicet unus tantum. erat PantomimuS, qui vel unam tantum personam referret , ut puta Adonidem, Aiacem, Herculem: vel etiam plures , sed in quas tamen unum se transformaret . Atque hujusmodi erat illa , cujus meminit Lucianus p. m. 133. in qua cum Barbarus quidam quinque Personas vidisset desaltandas , unumque tantum adstare Saltatorem, quςrebat, quinam reliqui essent futuri, qui alias personas saltando repraesentarent . Postea Vero quam certior factus est,unum illum saltatione sua
re is, πολλοις 5 ἔχων ἰ hoc est , fefellisi, inquit, o optime, quod cum corpus unum tibi fit, animas plures habeas . Quo ingeniosior , sed mea tamen sententia insulsior ille alius fuit e barbaris quidam homo regius e Ponto , qui cum eX negotio ad Neronem Romam venisset, atque talem quempiam spectasset Pantomimum, omnia unum scitissime atque clariss1 me referentem in discessu Saltatorem illums1bi dari a Nerone eniXe petiit . Percontante vero Nerone , cui rei sibi utilem futurum existimaret ,
Sunt mibi, inquit, υicini Barbari , lingua dispares :ad illos intelligendos interpretum parare copiam, haud mihi promptum-facile est . itaque si alicujus egensero , ille intuens fingula quaeque mihi interpretabitur Sed o bone , respondere Nero potuisset , Pantomimus quidem curabit, ut nutibus & gestibus tu omnia intelligas; sed quae tamen ipse ante noverit: Qui autem
127쪽
tem barbaros illos tuos finitimos lingua. dispares intelliget aut latinus, aut graecus Pantomimus Profecto quibus tu carere dicis, indigebit ille interpretibus , ut barbarorum legationes audiat , quas tibi nutibus repraesentet. Sed non tam longe respexit ille barbarus , imo ne Lucianus quidem , qui forta susis historiam illam sinXit.
Redeamus ad saltationes Pantomimorum: quarum aliae erant igitur , ut dicebamus , μονοπιοσωποι ζ sederant etiam πολυ οσωποι, in quibus scilicet plures aderant Pantomimi , diversas personas referenteS, atque desaltantes. Atque hujusmodi fuit Paridis illud judicium superius ab Apulejo relatum . Namque in illo alius quidem Mercurium , alius Paridem , alii Deas referebant. Atque hujuscemodi Pyladis saltationes fuisse ut plurimum, testantur Athenaeus , dc Plutarchus . Hic enim Symp. lib. 7. cap. 8. ο-
θη mo ν, ὼ πολυπιοσωπον ἔσαιν ; hoc est, a saltatione quidem 'ladeam removeo , tumidam scilicet , S inecivum plenam, multasque requirentem personas. dc A
Et quoniam Pyladis hic meminimus, ab hoc, dca Bathyllo, ut superius quoque tetigimus, Italicam saltationem conflatam fuisse , docet ibidem Athenaeus , e X Comica quam Cordaca , ex Tragica quam Emmeliam , & Satyrica quam Sicinnim appellabant . Cave tamen , eX inde deducas, veluti commistam ex illis tribus fuisse , atque illarum quidem participem , sed a singulis tamen discrepantem . Id enim vult Athenaeus , ut eruditislsimus advertit Sal- massius loco jam saepius citato, Pyladem, atque Bathyllum non aliqua tantum , aut peculiares aliquas fabulas; sed omnia Tragςdiarum , Comoediarum , atque Satyrorum argumenta desaltasse: ita tamen ut Tragica secundum tragicae , Comica
128쪽
vero & Satyrica secundum comicae , atque Satyricae saltationis instituta peragerent. Atque licet omnes istas fabulas promiscue desal- rarent nihilo tamen minus , in Tragicis quidem Pylades, in Comicis autem Bathyllus magis placuit. Quippe Pyladea saltatio , describentibus eodem Α-thenaeo , A Plutarcho , fastuosa erat , di gravis , movendis affectibus idonea, atque plures requiren Spersonas . Adeoque de hac Pyladea fallatione intelligendus Artemidorus lib. I. Οnirocri t. cap. 78. dum
vero Bathyllica hilaris , jocosa , pedestris , quaeque
tota in rebus laetis versabatur , atque fabulas , Spersonas comicis amnes referebat . id quoque testatur Plutarchus ubi supra , subdens: τὰ
Ex quibus liquet , lapsum igitur si iis e Rhodigi
num, dum lib. 7. cap. 4. Com dia , inquit , 'ladem habet eximie clarum, Eat lium Tragsdia : mura vices , neutrum noUeris . Sed non ita sane dicit Seneca, cujus mentem , & sensum , ac fere etiam
verba rescripsit ibidem Gestus . Namque in praefat. lib. g. controver. 'lades , inquit, in Comsἀia , Bat Ilus in Traggdia multum d se aberant . Quoniam scilicet quemadmodum Bathyllus optime quidem comicas , minus apte tragicas desaltabat fabulas I ita Pylades e contra minus in comicis , maXime in tragicis fabulis probabatur. Sensus proinde Senecae est, nec Pyladem fuisse Pyladem in comςdia , nec Bathyllum fatis agnosci potuisse in Tragrata, ut optime exponit Vossius lib. 2. poet cap. 37. Quascumque autem fabulas referrent, nil ipsis magis erat cordi, quam ut personas, quas sustinebant, ad vivum eXprimerent: adeo ut si furentes repraesenta.
rent, furerem plane , atque insanirent. Testatur
129쪽
id de celeberrimo sui temporis Pantomimo Lucianus pag. I 8. dum ait : Cum Abax illi desaltanduae esset, mox furens , post victoriam , tantum a saltationis decoro excidit , ut nullo modo Ajacis furentis insaniam repraesentare , sed ipse omnium judicio plane furere , ac debacchari videretur. Namque unius vestimentum disciait , alterius correptam tibiam in Ul11 -
, juxta flantis caput illisit: progressusque in medium
Senatorum , inter duos consules consedit medius , admodum metuentes , ne unum ex illis correptum sageIIis , quemadmodum arietem , caederet . Sed di de Pylade loquens Macrobius lib. 2. Saturn. cap. 2. p. m.
7. Cum in Herculem furentem prodisset , sagittas jecit in populum . Eamdemque Personam cum jussu Augusti in Triclinio ageret , , intendit arcum , spicula misit: nec indignatus est Caesar , eodem se Ioco 'Iadi , quo Populum Romanum fuisse . mod si
dum furentes fingerent , adeo vere insaniebant 'iam facile sibi quisque finget, quos gestus, motu1que , quamque impudicos & lascivos ederent, dum obscaena , & turpia repraesentarent : propter quae nescias, hujusmodi artificium famosum ne magis fuerit, an infame . CAM
130쪽
Exponuntur Pantomimorum Certamina.
ΡAntomimorum committi consuevisita certamina, inficiari videtur Lucianus p. m. IIS. ubi rationem istius rei illam fuisse suspicatur , inquiens: suod autem saltationum nulla sunt certamina , hanc ego causam esse opinor, quod certaminum audioribus res major , S gravior visa sit 6se fabatio, quam ut de ea exa te pronunciari possi. Sed quidquid sit de hac causa, Pantomimos inter se se contendere consuevisse, quis scilicet eandem fabulam venustius, magisque ad vivum desaltaret , multa sunt, quae clarissime persuadent . Et primo quidem φιλονειraue superius a nobis relata inter Pyladem, & Bathyllum: quorum ille cum reprehendi sisset Bathyllum , quod longum , non grandem Agamemnonem saltando expressisset , jussus a Populo esst eandem saltare fabulam , ut palam fieret, an ipse aptius illum eisingeret. Jam ct veteres inscriptiones, quas refert loco supracitato Salmasius , dc ex illo alii plures, facile ostendunt, & certasse inter se Pantomimos , & victores etiam fuisse coronatos Lapidem antiquum in inscriptionibus suis refert Gruin
terUS P. IOZq. n. s. qui haec habet:
THEOCRITO AUGUST. LIBERT. PYLADI PANTOMIMO &c.
Ad haec Genuae in antiquo Lapide .
P. AELIUS AUG. LIBERT. PYLADES PAN
Cujus generis & alia apud Demsterum p. 457. M. AURE L. AUG. LIBER . Quid ergo dicemus, hu)usmodi Pantomimos certasse , & coronatos fuisse in sacro certamine Neapolitano Θ Nam & Lucianus ipse , ubi in thymelicis agoniis