Tractatus de morbo gallico. Scriptus in gratiam juniorum medicorum almi collegii Mutinensis

21쪽

hominis statu tot metamorphosis thoibi axes enim sub unam genere contineri alii Instrumentale genus,alii ad genus editi operatura defleaeere Nos uero non sub unorantiam genere inorbi continerisue dehu

sed sub omnibus simul arbitramur ut risiim ubi pluribus numeris e ste haereri

dum satis commod possimu no hus quem nostrates Gallicitii uo

rernaturalis congeries affectuum, iis iis ac multifariam oedens fiuictionia Ioc Menenosa non immunis ubi ue o ut se

si indemnari potest. Gallicus morbus est ictus praeternaturalis est inter laeden sun verum cum ex notitia simplicium quorun peres ut nos primum singulorum simoiiciu

non sit aperta Diclinus nos adiutina expe

corpora, quorum unum hoc Oenere morbi inqtunatiam sit alterum heneli libet ses me

Dant,se mutuo foueant:calefiunt primum, de

22쪽

aliquando ita calefiunt,ut anhela uictatum spiritus attrahant,ut satissititilmonibus rea

hic erandis. Hac neceSsiuat caloris Urgente,

socritus hinc de inde suscipiuntur, S emit

tuntur, ut inde aegri inquinamentum sano homini impertiatur accommUnicetUr Uri

mus igitur affectus calida est inteperies. ar, ob primum laedit sensibiliter iunctiones fini lex est morbus.Ubi uero secum accessit tu morem aliquem praeter natUram ctaiUS etiae ratia laedantur membri alicuius functiones,

Iam morbus copositus esse incipit.Haec enim calida intemperatura, an praeludium huius morbi esse diximus,nisi praesto amoueatur,rsternaturalem tumorem ad sese trahite talis enim est natura calidi,&uis Is tametsi pro ratione naturalium temperaturarum re taliam,&itimorum citiusvis tia morUm generis esse possit nihilominus fere in morbi initio ex genere est phlegmones. Haec imali, quandiu perseueret uel in abscessum uel in tumorem durum transit. Calida uero illa temperatura,si diutius immoretur, primum spiritibus de sanguine digerendis transit infri ridam.Haec ni enendis cruditatibus d cumulandis,in humidam nigrat. adem erod ista deficiente idoneo alimento OrPOri, in siccam transiti Interim autem cruditatibus

23쪽

nuitatibus hinc Vsnd uarii tumores enti

ta obdurescunt,ut marmore tubercula est. Dideantur Perseueriintermorboso hoc statu

si lirc affectuum uicissitudo. Nec qualitas Ila contagiosa,quam horum generet iris,

horum inseparabile symptoma est e opina,ntur,ullo unquam tempore intermittit,des

m que Haec est huius morbosi status petere naturatum affectuum congeries sub ua ali

. Singulorum causae, tametsi iam obiter a nobis fere sint enarratae, nihilominus nunc etiam aliquantulum fusius explicabuntur.Intemperaturae calidae quae initium est in

lorum causa sunt,motus concitati, mutuae reflictiones mutui attritus, mutui cum ac, cubitus, tum etiam solus. Tu morum e ro praeternaturam humoresta modo rece,

compositorum uero compositi.Hi uel in particula intumescere generatur, uel aliunde aut pulsa,aut tracti congerim tur. Hi rursum in Partacula generantur ipsius ui concoctricena Dorante,expultrice uim passa retinentur. Pelluntur autem uel qualitate, uel qualitate,uel

irraque ratione infesti Actialiuntur per ua

24쪽

cui necessitatem,scilicet ne cito relinquo tu locus eam uero necessitatem lacu uel immodicus eius partis calor,uel alicuius appositio edicamenti natura deii S.Continuitatem soluunt,quaecunque uel scindunt, uel cocundunt, uel distendunt e erodunt Scin, dunt,quae per aciem quicquid sibi obuiat,se Darant in his sunt quaecunque exterius Per aciem secare possunt,quaeque interius praedita sunt ui tenuis caloris,frigoris De Contu vdunt quaecunque dura simul trauia in aliquam rem sibi occurretem inciderint in oe iam numero sunt prpduri articulorum tumores,qui uicinas partes suis necessariis motionibus contundunt, laniant lacerant que, Distendunt autem quaecunque Per in inodicam copiam a suo loco nequeunt continers, ut immodici uel humores , ei status qui ua loco conti nentur uel suapte natura, et Nacquisita intemperatura denso, Ut maiore agunt,tant que maiore, quant Iocus fue

ae taestor: sin uel natura raro, sistendunt sectaninus quidem, it simul. distendant, mere Parte digerantur. Erodunt autem quaere cunnue qualitate acria sunt, igneam pol,lent. verum si admodum uehementer ignea sunt, non ero ut solum,sed etiam exurunt, crustas paranx. Hoc in exxxidis

25쪽

em videmus, videmus h in intrinsecas,tumantem Perattiri , Umistilat succis. Haec de

causis Iam de symptomatis singulorum dis

seram US.

Calida intemperatura quam inter more hos gallicos origine primam esse dicebamus; ardorem parit,aliquando in pene latum uel pudendis mulierum,aliquando in cute core roris niuersi. Haec eadem siclitem Occupet uniuersiam,in ipsa ruborem,nitorem,ac spli dorem paritan super eadem ipsa absumendis ac digerendis pilorum alimentis efficit,ut hi languescant primum,dehinc quasi semimortui colore subobscurentur tandem uero Ecdecidant Interim oculi scintillant,atque illis

siratur . Quid qudd ob eandem caliditatem tunicis ipsorum rarefactis Diritus ipsi uisui

in seruientes,attenuat in ambientem aerem dissipantur . quo factum est aliquando, ut uisus acies nonullis sit imminuta,nonnulli Si r etiam eousque sublata esst,quoad amota calida intemperatura, tunicis ad pristina densitatem redeuntihus,non amplius immodice in ambientem digerantur,sed, proti de

cer,rerenti commode suo inseruiat instrumento. Haec sunt sere istius calido intemperatUAroesymptomata In tumoribus Praeternaturam Phlegmone siue in penesiue in locis mu

26쪽

liebribus,ssu in inguinibus pue in aliqua

cciauis parte fiat,dolorem,pulsum, seruore, renitentiam Parit mutat que colorem aD sectae partis .verum e sipelas quoniam ex sanctuine de bile naua admodum calidis generatur,maiorem calorem stedit,colorem que cum rubro magis flauum reprcsentat, quod si digito uerleuiter premas, sanguis Ut qui admodum tenuis est,statim subteriugit, rura sum que illabitur, rubrum que colore redaccendit. Sunt duae alio inflammationes quae

de solabile flava fiunt,quae si crass a sit,cutem cui subest,exedit se nonnihil subiectg carnis,

d uocatur exedens herpes sim tenuis cutem tantum exurit, de non exest,hic uocatur herre milliaris: utraque naturalem particuis colorem ad flauum uertit Exedere de Urere sunt morbi functiones uitiatae. color immuis ratus ex genere est uitiato corporis qualitatis inimirum eius cemodi inflammationi symis Ptomata.Dolent omnes quidem, sed phleg, mone omnium magis,dehinc exedens heris res,postea milliaris, Erysipelas autem omnium minus. Esi de alia phlegmone,qtior cutem tantum attingit,minime uero subiectam carnem,is haec quidem dolorem facit, de colorem in rubrum mutat,sed caret pulsin Genus hoc instaminationis glandem penis

27쪽

Ioco muliebres an hoc morbo, queet allicum vocamus:assicit non infrequenter: Initio Dotem tarten capitis capillatana,&oris

labra palatuin fauccs. Huius stanoto imata sunt, or ruber,calor initiod , ' et

sine philsu dolor. Sunt&aliae litor in flain myonis species,quas tametsi an hoc genere contagiosi morbi nos earuin alterain uix seidi uiderimus,nihilominus quia per naedici uel imperitiam,vel socordiam,tiel per languen-ris intemperantiam accidere possunt, nolumus ipsa silentio praeterire una est eiusmo, ei Saguis influens ubi abunde calidus sit Callias in quacunque particula affatim innoxerit,ulcus in ea parat cum crusta, Partesior circumiacentes in inflammationem extollat, per seruorem admodum saeuum dolo, rem facit. Haec sane inflammatio Carho nuncupatur.cuius syanplomata sunt exurere,cuistis leuitatem uitiare,saeuum dolorem excita re. Altera uero est,quam nos aliquando sub nostro Praeceptore,in pube hominis hoc allico morbo laborantis sumus cospicati Contiuebat ad locum sanguis ater,classiis caenoesus feruidus,inde serositas quaedam tenuis iuperficiales quasdam bullas excitalia cuterentis, earum quae ab igne eleuantur instar.

evibus disruptis deprehendebatur subesita

28쪽

cru sum ulcus.& haec uero ipsa Carbo apo latur cuius etiam symptomata sunt ina Census seruor dolor acer ut inaequalitas, demum etiam asperitas. Oedema uero est tumor mollis hunc gigni aliquando spiritus

natuosus, quando instuens pituita. umor hic cum in aliis corporis partibus,tum mamm(uel in articulis uel in extremis membris seri solet.symptoma utrisque commune est,

membri mollities,illius uexos Q iuna, Lux

venus perspicuum esse, huius subobscuro colore infici affectam partem utrique citra dolorem premi Possunt,sub Premente trique concmantur uerum in illo pars depressa affatim relabitur, in hoc relabitur,sed paul cim. In tumorum praeternaturalium genere est etiam Scirrhus,qui quoniam duplex est, exquisitus qui penitus caret sensu, non ex

uisiitus qui sensu quidem praeditus est, sedo de obscuro hinc fit ut illius itidem symDioma sit carere sensu,huius uero hebet sen, si esse. Iam itero ad symptomata continuitatis solutionis, continuitatis eorum quae oluta esse deberent,discendamus.Abscessus inter ipsas nobis primo sese offerum,qui mina, uni ob id Abscessus appellantur,quod in ipsis particulae,quae prius sese mutuo contingehant uncinterclusa aliena materia, mut ,

29쪽

dissident. Materia est uel humiditas quedam xie spiritus statuosus. Haec quidem de distendendis particulis civibus continetur Plis aliquando erodendis dolorem semper intertriti iacuero magis, in suppurationis tempus instat . Nam circa puris generatio Dem,dolores. febres maiores fiunt, Quam dum generatu est. Dolor igitur utroruque conatine est symptoma Praeterca de alia sym-Ptomata esse possunt, et penes quesitatem

allectae partas immutatam, scilicet Uel calorem,tie frigus,uel duritiem, uel moliatiem, Vel leuitatem Uel asperitatem,tiel colorem si, Me magis album,siue cinereum,siue liuidum inie nigram, Omnia scilicet pro ratione uel GUani, ratis,uel qualitatis materiae quae in abscessibus continetur. Coti gere etiam aliqua do hoc morbi genere ulcera quaedam in penas glande, in interna parte Praeputii Operientis, iam per negligenisam uel medici

uel langia enta sita inuicem coaluere,ut nullo

Pacto praeputium a glande diduci posset cia

ius quadem Praeternaturalis unitionis sym Proma Praeci ptium impedimentum es csse undi hane ius autem est Uniras eorum Ure

naturaliter ab unicem soluta esse debuere. Sunt pterea tria alia symptomata, qtae Uc Petissimum deteguntur , quando morbus

30쪽

sam toti corpori est communicatus Primum est grauitas scapularum Secuiadum est iugulorum summorum humerorum dolor, immo aliud di brachiorum,d cruritim Tertium est saucium rubor de calor . Gravitate scapularum a substantia uitiosorum humorum scapulis incumbete oriri opinor Dolorem autem ab eadem vel simili substantia,sed altius quidem infixa,in membranis scilicet, a quibus os a periuntur, vin tendonibus musculorum qui ad eas Parte Perueneret quae tanto tenuior quam illa es e debet,quanto meatus tendoniimet membranarum meatibus carnium sunt angustiores.verum quoniam ii dolores noctu ingrauesctint, mite fiunt uero luce proxima: Sunt qui dixere,id primum noctis humiditati acceptum ferri,inquientes ab ipsa internas humiditates augeri atque agitari.Nos uero augeri quidem humiditates ab noctis humiditate posse non negamUS,agitari autem neqUa lxiam . Humidi,tas enim inefficax.Dicunt secundo, Natura, lem calorem noctu introrsum reuocari, liti,

mores commouere,dolore ex eortim com

motione exacerbari At nos arbitraremiar naturalem calorem,Ubi ad Uiscera reuocatur at que unitur im maiorem concipere dc me

lius humores si gno cohibere . Quamobrem