장음표시 사용
391쪽
jgo A. HIRTII COMMEN Hvendi, nec eui extra vallum licere exirρος nis, discinctum ; idcircoque , ex quo die
oppidum Ategua esset Captum, metu Con' territos Complures profugere in Baeturiam , neque sibi ullam spem victoriae propositam habere ; et si quis ex nostris transfugerit , in levem armaturam eonjici , eumque non amplius XVI accipere. X XII . Insequenti tempore Caesar Castris castra contulit, et brachium ad flumen Salsum ducere coepit. Hie dum in opere nostri distenti essent eomplures eK superiore loco adversariorum decucurrerunt: nec detinentibus '' nostris, multis telis injectis, complures vulneribus affecere. Hic tamen, ut ait Ennius, nostri erasere parumper. Itaque, pretePConsuetudinem , cum a nostris animadVersum esset cedere; centuriones ex legione v flumenitransgressi duo , restituerunt aetem ἴacriterque eximia virtute plures eum age Tent, eX superiore loco multitudine telorum alter eorum eoneidit. Ita , cum iseompar proelium faetere coepisset , et cum undique se circumveniri animadvertisset, parumper ingressus pedem ostendit-Hujus concidentis viri easu passim audito ἐcum complures adversariorum concursum facerent , equites nostri transgressi interiore loco adversarios ad vallum ' agerct
392쪽
Br BELLO HISPANIENs I. coeperunt. Ita , dum cupidius intra praesidia illorum student caedem DCere, a turmmis, et levi armaturae sunt interclusi: quo rum nisi summa virtus suisset, vivi capti essem; nam et munitione praesidii ita coan gustabantur , ut eques spatio intercluso vix se defenderoe posset. Ex his, utroquσgenere pugnae, complures sunt vulneribus
aflecti ; in quis etiam Clodius Aquilius rinter quos ita cominus est pumatum, Ut eX nostris , praeter II centuriones, sit ne- mo desideratus, gloria se esserentes. X XIV. Postero die ab Soricaria utrorumque convenere copiae. Nostri brachiae ducere coeperunt. Pompeius cum anima sverteret castello se excludi Aspavia, quo sab Ucubi millia passuum , distat; haec res necessario devocabat , ut ad dimicandum descenderet r neque tamen aequo loeo sui potestatem faeiebat, 'sed ex grumo eAcelsum tumulum Capiebat, usque eo, ut necessario cogeretur iniquum locum subire. Quo de facto, eum utrorumque copiae tumulum eXcellentem petissent, prohibiti aenostris sunt, dejectique planitier qui res secundum nostris emciebat proelium. Und que autem cedentibus adversariis, nostri magna in caede versabantur. Quibus mons,
non virtus, saluti fuit. Quo subsidio tunc nisi advesperasset , a paucioribus nostris'
393쪽
3 A. HI R T I I COMMENT. omni auxilio privati essent: nam ceciderum ex levi armatura, C CC ue X. I U : eX lC-gionariis C X X X I J X: prarierquism quo rum arma et spolia sunt allata. Ita pridie I I centurionum inter tio hac adversariorum poena est litata.
XXV. Insequenti die, pari consuetudine , cum ad eumdem locum ejus praesi dium venisset, pristino illo suo utebantuTinstituto : nam, praeter equites, nullo loco aequo se committere audebant. Cum n OS Itri in opere essent, equitum copiae con cursus facere coeperunt ; simulque vociferantibus legionariis, cum locum ema-gitarent , ut consueti insequi existimare possent se paratissimos esse ad dimicandum , nostri ex humili convalle bene to D sunt egressi, et planitie in aequo loco cotistiterunt. Illi tamen procul dubio ad congrediendum iu aequum locum non sunt ausi descendere , praeter .unum Antistium. Tμrpionem , qui, fidens viribus, eX adve sariis sibi parem esse neminem agitare
coepit: hic, ut fertur, Achillis Memnonisque congressus. Q. Pompotus Niger heques Romanus Italicensis, ex acie nostra ad . c grediendum progressus est. Quomniarni ferucitas Antistii omnium. mentes Converterat ab opere ad spectandum, acies sunt dispositae a nam inter bellatores Prin-:
394쪽
DE B rLLO HISPANIENS P. 383cipes dubia erat posita victoria , ut propctvideretur finem bellandi duorum dirimere. Pugna. Ita avidi cupidique suarum quisquct
partium, expertorum virorum fautorumque voluntas habebatur. Quor m virium. te alacri cum ad dimicandum in planitiem se Contulissent, scutorumque laudis insignis praefulgens opus caelatum ; quorum, pu gna esset prope prosecto dirempta , nisi , propter equitum Concessum , ut supra de' monstraVimus , i levis armatura praesidii causa non longe ab opere castrorum cons titisset ) ut nostros equites in receptu mdum ad castra redeunt, adversarii cupidius sunt insecuti; universi, Clamore facto , im petum dederunt. Ita metu perterriti, cum in fuga essent, multis amissis, .in castra se
XXVI. Caesar, ob virtutem , turmae Cassianae donavit millia X VI. I , et prae secto torques aureos V , et aevi armaturaTmillia x. Hoc die A. Baebius , et C. Fla' ius , et A. Trebellius equites Roman LAstenses, argento prope tecti equites, ad Caesarem transfugerunt: qui nunclaverunt, equites Romanos conjurasse omnes, qui in castris Pompeii essent , ut transitionem. facerem; servi indicio omnes in custodiam esse Conjectos; e quibus, occasione CB
ra , se transfugisse. Item hoc die litterast.
395쪽
A. HIRTII COM M pN 'sunt deprehensae, quas mittebat Ursaonerta Cn. Pompeius di S. V. G. E. V. Etsi , prout nostra felicitas , ex sententia Uνe Sarios adhuc propulsos habemus y tamen νri aequo oco sui potestatem facerent, cele' iuS , quam Pestra opinio fert, bellum confecissem. Sed exercitum tironum non a dent in campum deducere; nostrisque a huc freti praesidiis, hellum ducunt: ngm sin gulas ciνitates eircumsederant; inde sibi
commeatus capiunt. Quare et civitates nos-rrarum partium conservabo , et bellum primo quoque tempore consciam. Cohortes ire animo habeo ad νos mittere. Profecto nos tro commeatu priνati, necessario ad dimicandum uescendent. XXVII. Insequenti tempore, cum noriri temere in opere distenti essent; equires in oliveto, dum lignantur, interfecti sunt aliquot. Servi transfugerunt, qui nun- CiaVerunt a. d. I T I nonarum Martii, pro lium ad Soriciam quod factum est, eX e tempore metum esse magnum; et Attium Varum circum castella prvisse. Eo dio Pompeius castra movit; et contra Hispa' lim in oliveto constitit. Caesar priusquam eodem est prosectus , luna hora circitecv I visae est . Ita castris motis Ucubim ,
Pompeius praesidium, quod reliquit, jussit ut incenderent; et , deusto oppido, in caStrat
396쪽
DE BELLO HISPANIENSI. 3 8 smajora se reciperent. Insequenti tempore Ventisponte oppidum cum oppugnare coepisset, deditione facta, iter fecit in Carrucam ἔ Contraque Pompeium castra posuit. Pompeius oppidum, quod contra sua praesidia portas clausisset incendite milesque , qui fratrem suum in castris jugulasset, interceptus est a nostris, et fusti percussus. Hinc itinere facto , in campum Munden-
Sem cum esset Ventum , castra contra
XXVIII. Sequenti die cum iter facere
Caesar cum copiis vellet, renunciatum est ab speculatoribus , Pompeium de III Vigilia in acie stetisse. Hoc nuncio allato, vexillum proposuit. Idcirco enim copias etduxerat , quod Versaonepsium civitati, qui erant fautores, antea litteras miserat; Caesarem nolle in conνallem descendere, quod majorem partem exercitus tironemnaberet. Hae litterae vehementer confirmabant mentes oppidanorum. Ita hac opsenione fretus , totum se facere posse eXistimabat: etenim et natura loci defendebatur , et ipsius oppidi munitione, ubi casetra habuit constituta; namque , ut supe rius demonstravimus , loca excellentia tumulis contineri 's interim nulla planities
dividit. J XXIX. Sed ratione nulla placuit tin Tomus II. Κ h
397쪽
386 A. HIRTII COMMENT.ceri id, quod eo incidit tempore. Ρlanities inter utraque castra intercedebat, Circiter millia passuum v; ut auxilia Pompeii duabus defenderentur rebus , oppidi excelsi et loci natura. Hinc dirigens pro Nima planities aequabatur e cujus decur- Sum antecedebat rivus , qui ad eorum accessum summam efficiebat loci iniquitatem ; nam palustri et voraginoso solo currens erat ad dextrum. Et Caesar, Cum aciem directam vidisset, non habuit dubium, quin media planitie in aequum ad dimicandum adversarii procederent. Hoc erat in omnium conspectu. HUC EC- cedebat , ut locus illa planitie equitatum ornaret , et diei Solisque serenitas et ut mirificum et optandum tempus prope ab Diis immortalibus illud tributum esset ad proelium committendum. Nostri laetari , nonnulli etiam timere; quod in eum locum res fortunaeque omnium deducerentur, ut, quidquid post horam casus tribuisset, in dubio poneretur. Itaque nostri ad dimicandum procedunt: id quod adversarios existimabamus esse facturos; qui tamen a munitione oppidi mille passibus longius non audebant procedere, in quo sibi Prope murum adversarii proeliandum constituebant. Itaque nostri procedunt. Ιnte dum aequitas loci adversarios efflagitabat ,
398쪽
DE Bh ULO HIS P AN I E N S I. 387vi tali conditione contenderent ad victoriam: neque tamen illi a sua consuetudine decedebant , ut aut ab excelso loco aut ab oppido discederent.. Nostri pede presso propius rivum Cum appropinquassent, ad Versarii patrocinari loco iniquo non de-
- XXX. Erat acies x in aquilis constituta , quae lateribus equitatu tegebatur, eum levi armatura millibus V I. Praeterea auxiliares accedebant prope alterum tantum. Nostra praesidia LXXX cohortibus, et II x millibus equitum. Ita , in extrema planitie iniquum in lociun nostri cum propinquassem, paratus hostis erat sumperior, ut transeundum superius iter veli menter esset periculosum. Quod cum a Caesare esset animadversum; ne quid i mere culpa sua sequius admitteretur, eum
locum definire coepit. Quod cum hominum auribus esset objectum ς moleste et acerbe accipiebant se impediri, quo minus proelium conficere possent. Haec mora adversarios alacriores efficiebat; Caesaris copias timore impediri ad committendum proelium. Ita se efferentes, iniquo loco sui potestatem faciebant, ut magno tamen periculo accessus eorum haberetur. Hic Decumani suum locum cornu dextrum tenebant, sinistrum III et v legio , item -
399쪽
que cetera auxilia et equitatus. Proelium clamore facto committitur. XXXI. Hic etsi virtute nostri antec debant, adversarii se loco superiore desendebant acerrime, et vehemens fiebat ab utrisque Clamor, telorumque missu Con-Cursus ἔ sic , ut prope nostri dissiderent victoriae: congressus enim et clamor, quibus rebus maxime hostis conterretur, in collatu pari erant conditione. Itaque ex utroque genere pugnae Cum parem Vi tutem ad bellandum contulissent , pilorum missu fixa cumulatur et concidit adversariorum multitudo. DeXtrum demonstravimus Decumanos cornu tenuisse ; qui, etsi erant pauci , tamen , propter viri rem , magno adversarios timore eorum opera assiciebant; quod a suo loco hostes vehementer premere coeperunt, ut ad su sidium , ne ab latere nostri occuparent, legio adversariorum transduci coepta sit ais dextrum. Quae simul eεt mota, equitatus Caesaris sinistrum cornu premere coepit, At ii eximia virtute proelium facere incipiunt , ut locus in acie ad subsidium veniendi non daretus. Da , cum clamori esset intermixtus gemitus . gladiorumque crepitus auribus oblatus ὁ imperitorum mentes timore praepediebat. Hic , ut ait Ennius , per pede premitur, armir reruntur
400쪽
DE AgLLO HISPANtrs gr. 38'arma ἰ adversariosque vehementissime P gnantes nostri agere coeperunt e quibus oppidum fuit subsidio. Ita ipsis Liberalibus fusi fugatique non superfuissent, nisi in eum locum confugissent, eX quo erant egressi. In quo proelio ceciderunt millia hominum circiter x x x , et si quid amplius: praeterea Labienus, Attius Varus; quibus occisis utrisque funus est factum: itemque equites Rom. partim eX urbe , Partim ex provincia , ad millia I Q. Nostri desiderati ad hominum mille, partim P ditum , partim equitum; saucii ad D. Ad-Versariorum aquilae sunt ablatae X III, et Signa, et fasces. Ρraeterea duces belli X v II capti sunt. Hos habuit res eXitus. XXXII. Ex fuga hac cum oppidum Jdundam sibi constituissent praesidium ,
nostri cogebantur necessario eos circumvallare. Ex hostium armis, pro cespit. CadaVera collocabantur; scuta et pila pro vallo et insuper occisi, et gladii, et mucrones, et capita hominum ordinata, ad oppidum conversa universa; hostium timorem , virtutisque insignia ' proposita viderent; et vallo circumcluderentur adve
sariit ita Galli tragulis jaculisque oppi
dum ex hostium cadaveribus sunt circum plexi , oppugnare coeperunt. Ex hoC proelio Valerius adolescens Cordubam cum