장음표시 사용
21쪽
Assior illae , ut junt gratiae tu, sed quae sine Cordo, veris ac splidae. R. a. sit meks fer,
iis C hu fili suo si uti omnis fonte , isse
paedagogus noster juris divini in rimani nobis antecesso Ame s. Vale Anno. 6 i dies . Febnaarii.
22쪽
C, P. I. De Argumenti demisione, sole is, di ributione ejus rim.
Opica truditurus utilistimanta. hanc artem ab incunabulis,fonti busque suis altius deducam. Est ars inveniendorum argumento rum a Ctis: Philosophis stari H nuncupata 2 loco, graecis τώ πο- locus dicitur. Unde scripta de inventione argumentorum ab Aristotele: M Tullio edi- ta vocantur Topica, ut x iis argumenta eruan titur. M. Tullius locum delinit argumenti sedem, argumentum autem rationem , quae rei dubiae fidem facit. P. Ramus tradit argunacra tum esse id, quod ad aliquid arguendum est asse sectum, hinc dicitur argumentum quasi argutia inventum,cui sententiae subscribunc Cti, i ste Isidoro interprete. Haec argumenta, ut ab in cunabulis ordiar,non sunt res ipse, sed rationes, ast eistiones, respectus rerum, ρnsaque ani mi,¬iones mente consignatae distinguan'
23쪽
Rir ar 'umenta facultate quadam ad rem explicandam idonea causa apta crit commodat.
ad declarandum . arguendum cstectum c
ui pi, enere st quedam aptitudo ad natiaran iecla dei Tonstrandam seprobandam; quod 1 caeteris aros mentis est sentiendum. Et cura Der mutuam aifectionem conjungantur, Ontuilii nuutia clatio, sive affectio, α quidem Isbectus tuam argumenti ad alterum, aliaque ab alii cxplicantur,4 arguuntur mutuastingulo-ium definitione. Hinc est, quod causa per stectum, subjectum per adjunctum, genus per poclem, definitio per definitum, ac invicem latente illa affectione . relatione mutua similiter xplicentur. Sic dissentaneum a distentaneo illustratur,o comparato demonstratui comparatum. Mutaturque sepe nomen ει natur arquinenti, quamvis affectio argumentorum eadem, o sibi semper si similis mutatur inquam pro dispari ratione disterentis rerumque affectionis Exempli gratia, sic homo ad res diversas collariis diversam relationem affectionem habet: Nam si effecta ipsius consideres, homo erit causa; si adjuncta spectes erat subiectum, si desinitionem, eii definitum. Hanc argumentorum doctrinam P. Ramus
24쪽
T Daco RuM Cap. I. in InVentione recte generalem fecit, distinxitque in decem locos Causarum, Liseetorunc , Subjectoriana,Adjuncto itim, Dillentaneorum, Comparatorum, Nominum, Distributionum, Definitionum, aestimoniorum quae generalis doctrina ad omnes quaestiones, ad omnes Orationis partes, ad res cunctas deniquc facillime , de amissim accommodari potest , ut in proaemio ni us operis dixi, d latius admonitiavi.
Subjectum argumenti sunt 1 es univers , luc iubilate dc non Ente comprehenduntur, fiuntque omnes artes, Ethica Physica Philosophia niversa, res divinae lumanae, Resipub mores, jura, leges, historia rerum gestarum. cc. qaec enim est,ut Tacitus a gintiliano de O- atore scribit, addicendum subjecta materies-Nam in judiciis de aequitate, in deliberationi rus de honestate dicimus,in demonstrationibus te natura Vestentia rerum disserimus , simul
arramus res, personas, facta, docendi genus t efiniendo, partiendo causias, stricta, subjecta, adjuncta explicando, & ab oppositio illi
Tradira generaliter natura Ec definitione at iumcnxi eiusdemque subjecta mareria, divitonem ac subdivisionem eius adjicere Metho ii ratio postillat.
25쪽
Duplex dicitur argumentum omnes pus Oratorcstam ex Aristotele Revor. I. r. Cicerone ac Quintiliano, qu me Ramo&Me lanchthon aliisque modernis desumptum,sci licet artificiale aut inartificiale Artificialecst, quod cx sese arguit propra: nativa facultat hinc insitum Vocatur, quati: ita omnia argumenta praeter unicum testimonium Testimonium enim non habet vim re explicand in seipso positam innatam , seccandem aliunde nempe ali artificialibus mutuatur: assumit, inde assumptum nuncupatur,
Artificiali enim argumento per eidem ha benius, inartificiali verbper se non credimus, nisi dicentis authoritas accedat. Atque hoc est quod Cicero a.de Orat. tradit,argumenta quatoris assumuntur , non sua vi ted extranea sublevari Est enim testimonitam testis alicujus d re aliqua affirmatio quedam ves negatio quo de loco infra latius dicturi sumus. Artificiale est primum vel ortum de primo. Primum quod est suae originis veluti principium a se ortum, ut causae, effecta, subjecita, dissentanea comparata. Alia vero sunt argimenta4 primis derivata,ut conjugata,notatio, integrum membrum, genus, species, c- finitio. Nam intelligi nequit, quae ut natura in
26쪽
tr hic do,que vis staffectio citeris species, defit tionis deicriptionis, notationis,nisi prius explicetur intelligatur quid sit Causa, Este- istum, subjectum, adjunctum, dissentaneum. Itaque prima argumentasunt quasi sontes quia primaevam origilaeni continent illius nature: affectionis, quae in reliquis argumentis inest orta de primis sunt velut rivuli, quo primis argumentis derivantur, habentque temperatam e pluribus naturam. Primum est simplex vel comparatum. Si in
plex, quod impliciter: absolute conside latur sim ulla comparatione. Ut exempli gratia, quod eruditissi Timpellus proponit lib. i. Di lect. cap. 2. Exempli inquam gratia Cicero disputat in hac sententia duo sunt argumenta, sed siimpliciter absque comparatione conliderata:non enim Cicero comparatur cum disputatione, nec disputatio cum Cicerone:Utrumque ideo estisimplex argumentum Causa scilicet de effectum. At si quis dicat, Cicero ethpraestantior Lentuloci hic Cicero compara-
inrcum LentuloJ eruntque argumenta Om' parata.
Simplex argumentum est Consentaneum vel Diil ntinoum Consentaneum, quod consentit cum re, quam arguit, ut Socrates MDoctus inici se consenti uita veluti subitatum
27쪽
adjunctum Distentaneum quod ab alio dilsentit uti Socrates la Arbor inter se dissentiunt id repugnant. Consentaneum est vel absolute, vel modo quodam absolute consentanea argu menta sunt Causa δ Effeci um, modo quodare consentiunt Subsectum & Adjunctium. Remi lenim, sive argumentorum consensio non es par aequalis sed litarctiore vinces, sive essentiali ratione magis consentiunt, ut causa A effectum, alie leviores quodam modo suani affectionem testantur, qualia sunt subjectum
De Argumenta Consentaneu is quidempnmum de cause siciente.
Locum principem irier argumen asiare. meritoque ibi Causa vindicat,ut natura ordine prior , qua de re Aristot. post a. . 17. Causa est ait prior eo, cujus est causa, tenae Plato in Phileb. antecedit inquit)semper cati-sa, effectum vero Libsequitur, quod ab ea producitur, Et quidem non modo reliquis argumentis, sed ipsis etiam definitionibus priores crimi. Nam iis A istot. Phil. 6. I. Omnes inquit
28쪽
. TOPICORu, Cap. hause principia funt Pi incipiis autem omnibus ominianc est, eis psima, unde vel est aliquid, et fit, vel cognoscitur nil illa Aristot. regula ropter quod nullaquodque est, illi: a magis est. Sic Cicero in Topic primum esse locuniterum efiicientium dixit, qua causa appellantur. Itaque uim cauis omniaus argumentis ordine ac tempore antecedant, a digniori bus ordiendum est, quod JCti statuunt br. J qu ritur D. stat. hom des, .ult. Institui de lat.
Causa est, cujus vi res est Ilia partactila,cuius vi, notat causam a qua, ex qua per quam, propter quam res sive effectum producitur, Causa Princeps inventionis locus , on elim innis scientiae, scitique demum creditur, cujus causa teneatur, ut merito dicatur a Poeta: Frux utpotuis erum csigiis reca mi Intellectis enim: comperiis caussit c ipia elucescit:ut qui hominis causas animo de intel lectatenet, integram hominis naturam n it. Causi est esticiens: materia, aut formac
finis. Nulla lingi causa potest, quς non ut 1 stam pallitionem caedat. Estquc ei edici'n Vel materia, vel formo, vel filii . iliciens eli
causa, qua res est, cujus etsi Vera genes. non sint observata, ubertas tamen Permagna ubusdam distinguitarci non emp omnes
29쪽
s rex Niam imi C. efficientes eadem ratione, sed aliet hac,sic ill inessiciendo utuntur, ut prinid Causaesticient sela efficit , aut cum aliis Solitaria causa alis
quoties cum plerisque principalibus&
ciis adhibetur, aliquoties sola agit, Adhibetur lsimul cum aliis alo eia,qui sub persona Dido lnis singit Caucasium este procreantem causam ZZaeae: dc Hyrcanas rares esse AEneocoservara lte sue adjuvantes causas hoc modo . Eneid. Non tibi Diva parensgeneris nec Dardanviam Perside sed duris genuit te autAm horrens cor Caucasius,H rcanaeque admorunt uberit gret
Sic Cicero pro Marcello, Caesaiis bellicas lau- de cum multis communicat, quod invitis adjutus sit: sed clementiae gloriam totam ei tribuit, quia solus ejus d author effector est. Ait igitur Nam bellicas laudcs solent quidam
extenuare verbis,easque Ducibus detrahere j communicare cum multis, ne propriesunt Imperatorum. Et certe in armis militum vi rus, locorum opportunitas, sectorum auxilia,
classes, commeatus multum iuvant: maxiluas ivero partem quasi suo jure fortuna sibi vendi iticat, de quicquid est prospere gestum , Apene omne ducit suum, fit vero hujus gloriae, q-sar, quam es paulo adeptus, socium habes neminem totum hoc,quantumcunque si, quod certe maximum est, totum est, inquam, tuum nihi i
30쪽
To o Rubi Cap. hil tibi ex ista laude centurio, nihil praese-tus, nihil cohors, nihil turma decerpit quintiam illa ipsa rerum humanarum domina se una in istius se societatem gloriae non offert: ibi cedit, tuam esse totam ac propriam sat tur. Et quamvis liaec genera causarum apud Scriptores saepe confusa sint, re ipsa tamen ut&iratione ac cogitatione distinguuntur, ut in illegatis exemplis videre est. Itaque causa sola agens principalis dicitur: absoluta, que rem propolitani essicit, si ut supra, aucasus solus fingitur genialis AEneam, item in restitutione Marcelli clementia Caesaris sola praedicatur. Item Romulus est unicus Romanet Urbis coii-ditor. Ita otium causa amoris absoluta de prinicipalis dicitur: Sic ustinianus Civilis juris in unam compagem redacti solus author est, tum ab eo robur atithoritatem suam jus habet. Sic Intemperantia conviviorum sola essicit cruditatem, vinolentiam de insomnia. Ignis solus calefacit, eodem modo apud Virgil. 9. Eneid. Nysus, coesiis Rutulis, avocat ab Euryalo capto in se facticaedis doculpam icc- nam dictitando se solum authorem. Are me sum uiseci tu me conintito immo Rutuli meafruus omnes nihili nec ausu