Henrici Rhala JC. & ejusdem facultatis professoris ordinarii, topica. Methodice tradita, succincteÌ€ et dilucideÌ€ explicata ... illustrata. Accessit his oratio de origine, progressu, & dignitate jurisprudentiæ Romanæ

261쪽

Huiusmodi poetarum , Versus non solum .,

authoribus, sed etiam , Philosephis freque te usurpantur qui quanquὶm prcceptis Acredant, authoritate tameia versbus non stidiunt sic Plato saepe citat vetius Homel. Si inonidis Hesiodi, sic aliorum veterum potarum de Cicero in libris philosophicis poci rum testimoniis mirum in modum detestat est. &orationib.interdum versu Ennii&alirum inserit. Ita Cti Aristotelis, Hippocrat, Ciceronis, Homeri, Virgilii authoritatib. decisioussi. Causar.utuntu in I. Cicero dei' ilis,l. I. I. I De contris empl. tit. Inde donat Paulus C. ex authoritate docti. viii Hippocratis respondet septimo mense n. ci persectum partum l. r. de sat hominuit mo&rusticor artificum, desseniam autho tali testimonio standum siet docent Ct . si chorus de leg. r. praetcrea ab authoritat majorum argumentum ducit Imper Gord, nus in t ad exhibendum C ad exhib. l. 2.in princ de judic. Alia diximus esse te n Onia mortuorum, veterum litae, qui de 'tiquis rebus, alia vivor. 5 ir sentiu cite, qui e facto qualitate ejus testari solent Hec ea cinum estimonia sunt, quae non tantum lariique authoribus vivis depromuntur, i,s, quq i: ribus civilibus: forensib. precipua

262쪽

TOPICOR uri Cap. 28. a idem obtinent scilicet quae in iudiciis tum iminalibus, ubi de e de vel crimine tum vilibus ubi defundo aut ejusmodi aliquo egotio quetritur, proserri solent, qui vel

ace iteruntur, vel scripto, tinentur. Nam e de facto vel jure qucratur, sive de perlanaim latu, sive de rerum vindicatiorie, sive de aereditatibus,contractibus, maleficiis sit quid:endum, quid constituendum sive processustium in judiciis exerceatur, cuncta muniri, eclarari oportet salutari probationis pret sidio. Doct vocatur legitimare controversaea argumenta judici facta ostensii : Unde: us juris, sive animalitis rectissime a poet-

dujus testimonii proprii,quod vivis de prς-

atibus procedit, species sunt vari , Praesum , asia resono, Tabulasin e Instrumeuta,interi 'pacta sive obligationes, ignora numerantur,' Confisio,Tormenta, usiuraudu, in quiboritis Dilaatae. Proficiscitur quidem laoc testimo- am proprium a vivis: pr sentibus interim poasiis prudentum constitutioni- Imperato tum confirmatur, uti in sin-

lis infra speciebus admonitiabimus,

263쪽

242 HENRI CI RH ALAM C. rei certae applicatur, undes proprium dici

C A P. Pr ptionibus. okesumptio, prima testimonii proprii spe

i cies, dicitur probatio internis rerum argumentis fidem faciens ex illo scilicet,quod pie runque fit aut fieri solet, unde opinio nominatur arg. l. 28. de probationibus:Tacito pretiumpta opinio: conjectura a Doct. ive divinatii in rebus dubiis cosse sta ex argumentis vel indiciis per rerum circumitantias freQuenter evenientibus. Et quamvis haec pri sumptio generaliter leviter intellecta non semper di icatur vera probatio l. i ta de fid instrum tamen onus probandi in alium transfert .uli i prin si quod metus causa, d l. omnimodC. de inois test. l. ive possidetis C. probation Imb ramdiu statur praesumptioni donec aliud probatum fuerat d. i. uli. n. quomet cauta Et si praesumptio alia alia fueritva lidior.vincet debiliorem ai g. NOV. 9O. cap. linfin.&i de te tibus. Huic prς iuna

264쪽

ujus generiaiunt, caedem ab eo factam, cuius estis it cruenta: quia pauper sumptuose vi- furto eum d rapinis obstringi praesumitur. ainc signa affectati regni, popularis illa frumenti largitio Spiriti Melii invocentiae atque Iudicitiet lucubrationes nocturn Lucreti a- ud Livium: Antiphil apud Terentium. lnde non solum a civilibus actionibus sed etiam in Medicina atque Malliematicis disci lanis, ira:cipii in Phyliognomi magnam xistimandi materiam signa pi bent: sic habentua indicia nasus ac sul eicilia; fgnis adultera quoque suspicio augetur i. si hi qui C. de

Iaec signa per se conliderata sine ullo au- hore dc est Rodolph. Agricola recte Aocum ad undior sive contingentium refert. 'ed quatenus agna robur suum vites acci- runt amoribus d authoritat: testantis, 41- aut natam insitam arguendi vim aliis iniicit 'artificialibus argumentis allum unt&nutuantur, ecte ad testimonii propiti sue - iem ς prorsumptiores ei tur Eatel. Us enim, luatenus r sumptiones aut horitato lenum. mpi' prudentum vallata sunt, hoc loco radi uri sumus. Hoc modoc si iis colle it robatque Pyrrhus pilotarum cae invictam inop Romani esse fortitudinem, quod praelio

265쪽

2 3 HENRICI RHALA C. collisit, oravit, utque belli offensionibus assie& profligati,im aia vulnera adverso Lecto iaccepi ilint quod hostibus suis plerique in mortui, quod omniuin manibus cruenti ei ses, relictae in vultibus minae, veluti ea ardescens in ipsa morte ira atq; ferocitas corspicerentur.Hoc modo icti experientia fretes authoritate clari ex argumentis di indici evidentiam facti ostendunt probantqae pri 'sumptiones validissa mas. Harcir sumptio alia est violenta, alia minus violenta violentam vocantu C. sive Dodi

juris de jure praesumptiovem, mis, quia lege introducitur, de ure, quia super talpr sumptione lex inducit firmum ut d prveritate accipitur appellantur violent , qui indiciis ci argumentis necessariis perfectande inconcussam suis numeris probationen continent. H praesumptiones ex dictamini Jc instinctu naturae indubitato educuntur ut Do et tradunt in c. adferte mihi gladium extrde praesumptionibus ejusmodi praesumpti h c est, qua ductus Rex Salomon sapientissi

mus iudicium suum per orbem universum celebratum tulit, litem inter duas matres diri mens, quae talis erat. Duae matres cum jurta insuates suos obdormirent, una infantem ex

266쪽

upposivit mater somno excitata affirmat si perstitem infantem suum esse, altera ne acile suum vendicat cum lac contentio laborta esset coram sapientissimo rege SaIomoncisussiti ex cum aliunde probatio uon posset collisi, infantem dividi in duas patier, c unicuique matra partem adjudicavit. Vera mater, cum torrendii hoc spectaculti pertimesceret um- i precibus cum rege contendit, ut non diviseretur infans, sed potius alteri vivus tradere iaci Instat alia, ut fiat partitio, nec mihi,inquit, te tibi, sed dividatur,ut Rex conitituit. Tum,alomon judicavit eam esse sola matrem, quaeiaturae instinctu commota, de singulari ha-zrno amore, quem graeci orgem appellant,oluit filum dividi . Reg. 3. c.&d.c adserte athi glad. Extra de praesumpt. Hoc judicium sola praesumptione violenta, quam uti de

jure vocant, versatur, nam lex naturae easque dictamen, quod nobis insitum est, ne uide vesti potest Cic. a. deleg.:Hoc naturae ctamen non patitur matrem esse immemo- inproprii sanguinis, cum nullus amor vin- maternum in i isti quidem in fin. m. quod:ςt causa, Q. liberi C. de inossi testam .iae prasumptio e penetralibus naturae pro est, adversus quam non admittitur at obatio. Etenim si ea mulier quae volebat

267쪽

hulic infantem meum csse, hanc rex non admittiet, cum in ea nullum natur numen appareret , a iura sanguinis tolli non post in I. uisa: igulae de R. I. sedi naturalia Iust djurnat gent.&civit. Talis etiam praesumpti violenta elicitur ex Imp. Novcli. constitui. 3 ubi suborta s. quaestio, an mulier, quae filiuiunci cimo mente a morte mariti computandgenuite, desuncto peperisse videatur, decidi in p. muliercio, cluae edit partum undecim mense Post alma in artem, praestim ex aliconceptile, nisi forte sub initeum ii mensisncatu infans nam ultra id tempus d. Nov. partus non extenditur, quod experientia: tre naturae compiobatum cst.

Ad hanc presumptionem filia a Doct rc

serunt ir, quod nemo praesumatur suum actore vel ii debitum solvere'. si verbion remunera ad ii adolescens de mandat. l. cum indebitos .im vero de probation. Et quod nemali lati suam allegans turpit ibinem c sollicitudi aem exir de appellat huc lex . . contra', commit stipulat in qua quis absens ab uile excusatur, de dicitur negotio ibi di gesto noni:iterfuisse, quia remoto subjecto i movetur adjunctum constans enim ceaenunt rio vel argumentstio, quo subjec

268쪽

emovet,ut removeantur adiuncta: unde Ctision entis nulla sunt accidetixia. sic Cic. apud Attic arguit mortuos miseros non esse, cum villi sint,neque alicubi existatu sic Pythagoraeiuditor Numa est non potuit, dum tempore Numae natus non estet item Cicero dicitiuCaesarem manu siua non inter secille, dum Ro-rae non esset inde etiam efficacis . illa uiis&le iure pr sumptio exd. l. 7. optimam C. de zontrah. commiti stipular. Itaque hq praesumptio violenta dicitur,lem lucis Me ure, quando lex, ni loquuntur Dd praesumit super certo, culus tantavi. est, it adversus eam non admixtatur probatio alia antiquae C. ad SC. Vell. l. ult C. Attii tuor. l. a. Divo pro si si pignora de re iudic Li. C. ad C. Macedon Speculator in tit. de praesumptionib. Porro sunt aliae,ut diximus,ar sumptiones minus violentet, quas Doct. --zant praesumptiones uris tantum, qualia sunt .sth c: Si in utero matris masculus Hoemina eodem impetu gignantur, in dubio masculus prior natus praesumitur l. si fuerit ult de reb. ub quia masculus praesumitur fortiorso mina d. l. Item si eodem momento mater

Winfans naufragio pereant; pr sumptio uri cit, infantem prius quis obrutum fuiste ob te- era etaetis imbecillitatem l . si mulier der

269쪽

di HEN Rici MALA C di . l. inter socerum De paet dotalib. le est illud Princeps non praesumitur velle jure communi recedere, nam etiamsi legibi Elutus sit,tamen legib. vivit'. princeps Dei l b. l. digna vox. . cod. tit unde in generat concessione princeps nunquamir sumitur ivrerti auferre quapropter in omni diplomai regio intelligitur clausula, salvo jure alterius Bald .ini momenta C de legib. textu id eg. r. . merito, quis is ne quid iroc. palat. Nam rescripta principum, inquilaus tertii tollitur, non carent salsi suspicione

cum haec clausula sit inaudita. Imo clausulcontraria huic inseri solet scit salvo iure retti Doct. in c. a. Eir de rescript Curii senio consil I. columia. antepenuit. Quicquid enim fit contra antiqua conluetam bimam, falsiles suspeetum, Iasonii l. I. i.

adde sortius is si quis jus dicenti non obtempHuc, scilicet, ad praesumptione minus io iIeκtas pertinent qualitates omnes commune

ει propriae, quae sunt rerum adjuncta testimoniis, aut horitate legibus probata, confirmataque Commulies hae qualitates, natura, sexu, et a te, patria, moribus, loco dcc petulatur.

A natura quilibet piae sumitur sanus non grotus, virgo presumitur incorrupta, idem ac d generandum habilis idonea Menoch. o. praesiimpl.

270쪽

xlio Principio Rex Salomon proiiuntiavitas mulieris filium esse quae infantem in pars secari nolebat. sexu deducitur presumptio puta quod emi pri sumatur avara, juria igitara, . 9 in c. de jur.&fact. ignor timida metuo

ad i. i. de quaest mutabili sis incoiit iacis Ienoch. c. praesumpt. 37. n. a. bl u ditiis ob-

Uellata mulier. Ab Elate adtribuitur minoribus negotior. aperitia it it de minoribus, adolescentibus do cupiditatuCic. pro M. mas na- ira profundit: hinc SC. Macedonia be elicio restitutionis in integitimi 1 succurri-ir Senibus vero aegritudo infirmitas ad- libuitur, ic ac Ma annal curuata senioi umbra. Sed prudens rerum experientia ut iv de Anni b. Senem in patriam reverten-:m tum prosperat tum adversae res ita erudie

ant is

Patria quisque praesumitur patriae optu'ia quae lite cupere, Menoch. F. pr sumpt Iz.uo etiam referri debet.quod Patriis moribu ilibet praeditus esse pluetur l. I. g. I de 'O c