Henrici Rhala JC. & ejusdem facultatis professoris ordinarii, topica. Methodice tradita, succincteÌ€ et dilucideÌ€ explicata ... illustrata. Accessit his oratio de origine, progressu, & dignitate jurisprudentiæ Romanæ

231쪽

ne corripuit, quod eam potestaten bis sibi

tulistet, cuius tempus maiores ob nimiam amplitudinem coarctandum iudicassent. Talis&fuit L. Quint. Cincinnatus, culus honorem de dictaturam cum P. C. continuare vellent, ob egregia in patriam merita una volente populo eosdem tribunos in proximum annum cligere, utrumque discutiit, maluit ad aratrum

suum redire triumphalis Agricola, senatusq studium simul cohibuit, uribunos verecum diae suς exemplum sequi coegit. Item Fabium

Maximum adii ra 'o, cum ale quinquies de Patre, VO, Majoribusque uis ς

numero consulatum gelium animadverteret,

ille in Comitiis, quibus filius summo consensu Coi creabatur, quam potuit constanter cum populo egit, ut aliquando vacationem hujus honoris Fabi argenti daret,non quod virtutibus silii dissideret, sed ne maximii imperium in una familia continuaretur Inlusae modestiam Africani superioris pr dico, cum Romani maxima ejus merita paribus ornamentis deco rare vellent. Nam voluerunt illi statuas in Comitio, in rostris, ii curia, in ipsa denique ovis Opt. a cella ponere voluerunt imaginem ejus triumphali ornatu indutam capitolinis pulvinaribus applicare, voluetunt ei continuum per omnes visae annos consu

232쪽

petuamque diElaturam tribuere. At ille nihil

tibi eorum plebiscito dari, neque s Cto decerna pastus est. Ita tu dum ab his e speciebu- ad generis amplificationem ascendo, conclusdo, quod in adpetenda gloria, rebusque secundis modestia sit praestabilior. Unicum adhuc exemplum illustrationis gratias militari historia in hoc disserendi campo

depromam. Resert Florus lib. a. c. ret inbello Macedonico secundo adversus Persem Macedoni regem gesto, quod Paulo milio Contule cum majori crebra essent imposita prς- sidia, per alios vias Macedonia re deprehensia, inmma quidem ait)arte, indui ita ducis,

quum alia minatus, alia irrepsistet. Hoc exem- lo speciali probo S generalem extruor u

lam, quod alte de industria Duci saepe militari illud stiga simulandum, aliud irruptiotic viaque alia tentandum siti. Dolus enim an virtus quis in hoste requIrit Z quod hic dolusive teribus solertia vocitetur, quod vetus hoc sit probatum militare straragema a priscis duci bu incialcatum, probo variis inclytor belli Ducum Strat ematis, Phili,ppi Maced An- ibalaa Germanici, dcc Cheruscor. Adprobationem hujus axiomatis allego Philip 'vm Macedonem, qui idem saepe praecepit A pnMore aliis ne ducibuA ut ii aperto praelio

233쪽

ria HENRICI RHALA C. res procederet, tuerentur fortuna, sin mimis

cedendo sensim ad insidiarum locum hosten pertrallerent. Annibalem subjicio hoc astu bel si geremem Ille ut insidiis tentaret Emiliunci Varronem Cosi ratus dissimiles dilcordesque imperitare, una&tempus &locum insi. diis se aptum habere, castra plena omnis sortunae publicae privataque reliquit, transque Diontes proxiuio leva pedites instructos condit, dextra equites , impedimenta per cornuat i medium agmen conjecit, ut diripiendis veluti desertis fuga dominor castris occupatum

impeditumque hos cm opprimeret uilite crebri in castris relicti igius, ut fides fictet. Sed detectae ut scribit Livius insidiae per M. Statilium Romanum, qui exploratum mittitur, sic etiam Catii est. Tac. v. vel experientia, vel militati peritia edocti terga abeuntium Rom. lacescere non ausi sunt,rali Germanicum recepto more magis altu quam per formidinem cedere: addo Cheruscos ex Tacito, qui figam simulantes Cariovaldam ducem Batavorum in planitiem saltibus circumjectam traxerci dein coorti in lique estu si trudunt adversos. Itaque ex specialibus litice exemplis generalem regulam ampli inco,it -tuoque,quod arte, solertia, indultria Ducimi utari aliud

saepe suga simulanduae,aliud irrupti ne viaque

234쪽

T ' C RuM Cap. et O. Is Ita tentandum iit, de quod porro hoc vetus inde probatum militare stratagema apri Pis ducibus inculcatum.

TErtius dieribuendi modin e subie ctu. est, cum adiunctum aliquod di buitur in sua subjecta, quando partes sunt sublecta,

adest, cluando vera partes intelleo ae subiectis distinguuntur vel ad umbrantur. Ita Oeta . Georg. pu illud quaiado in quatuor partea ve membra distribuiti subiectis tuis distinguit. quorum primum ess de segete secundum de arboribus, tertium de pecore, quar uri de apibus . . ut faciat tu getes, quo sidere temor, Vertere, Melaenas ulmi que ad uostere vitu euiat quae cura loκm, quis ultus habendo Sit pecori, atque pilis quanta experientisparci, Hinc canere thiopiam. Item Cicero pro Marcena,incelligo,aῖt,su- Qico tres totius accusationis parto suturi κ

235쪽

I HENRICI RHALAM C. eatum unam in reprehensione vitae, alteram in contentione dignitatis, tertiam in criminibu ambitus esse versata Ubi accusationem intria

membra distinguit subjectis suis distincta. It: si quis dicat bonum aliud inesse in animo, aliud in corpore Parte hujus distributionis scilicet animus d corpus subjecta sunt bonorum.Tale est illud homines habitant in Europa, Asia, Africa ii homo est adjunctam harum regionum d dividitur in has regiones tanquam in partos subiectas. Tale est illud Ciceronis, fuit, ait illatone accepta philosophandi ratio iii plex una de vita i moribus altera de natura rebus occultis tertiade disierondo, d quid verum, quid falsum, ita id restum inaratione, pravumque, quid consentiens, quidri s in udicat, Haec enim sunt tria oblecta, circa quae Philosophia versatur,nem 'pe circa mores, circa Avianiralesac occultas,

circa disserendi ratiostem. Hoc modo Cti dividunt jus quatenus est cir boni& aequi in

tria objecta, personas di actiones. Itemmata imonii objecta sunt pubertas natur di ,

mens sana non fui ibunda Tutet e bl C L H Vesubjecta sunt ratione imipilii a ras minorennisci impotentia semctipitini delicti, ratioti, tu

tem ipsus tutoris subje ita sunt satisdatio Rena Pu illis duam fore iuramentum, inventarii

236쪽

ob ecba sunt, quil, r subjeetis suis testandi

crodidiici guuntur, Ju a aetas, sani mores, acie uus intcgri.

A P. q. Distributio ex adjunctis est, quando partos

iunt adjumsta. Insuperiore proxima diibutione partes erant subjecta re Totum p cra adjunctum uarina partium. In hac ero distributione ex adiunctis Totum quod ilividitur est subje etiam partes ex roto divisae iunt adjuncta, ut e l. hominum alii sunt pul- iuri deformes, fani , egri, divites jataperes, Hic pulchritudo is deformitas, glitudo S nitas, divitiae laupertas sunt hominum ad a sta Ita quando Cti tradunt alios hominea: si s liberos, alios servos de nirsius quosdam in renuos, quosdam libertinos elle, est distribui hominis in sua adjunista Sic Caesar I bcli. all. Galliam in tres partes siue membra distin

ei incolis suis, id est; adjunctis locatis diffin- Gallia inquit est omnis di ita in se

237쪽

ri 6 HENRI I RHALA C. partes, quarum unam incolunt Belgae, aliat Aquitani, tertiam, qui ipsorum lingua Celt. nostra galli appellantur. Sic Virgis i. Ceor. mundum dividit in quinque partes, media torridam, duas cinernassii das reliquduas temperatas qualitatib suis, id est, ad actis distinctas, quas ipse zonas appellat in hui

in tenent coelum 'rae, pumim uva corus Seniper te rubens, o torrida semper abi' u etia circum extremae dextra uvas, trahunt: aerulea glacie concrel. , atque imbribus atris, Hae intermediumque duae mortalibus aegris cm,unere concesse Diyam. Mathematici Zona per metaphoram dicus

pro circulis in corio, in terra fietitiis caium igitur in hac divisitone subjecim est: oauicni adiuncta coelo Sic Lucan. coelium iv jiente occidentem, meridie septent dividit Tu e venit Titan, O noae, sidera condit: Murique dies medius si erantibus estuat horti , cu I mirioeus, in soli vere remitti trius ' S thiotim 'ti iubi eo ei ovium. Hς iii Nuntior di tributi anis genera

238쪽

,rum vel nigrum non dividitur. Et quamvis partes inter se comparata non auia qua in , dissentaneae in ut homo cie - in divisioni animalis: d aliouando lilii miles, ut prudentia, Iustitia, oiritulo, temperantia in divisione virtutis, tamenorum semper est consciataneum suis partibus: ,roinde hic animadvertendum et ex iratuor raditis distribuetionum gelieribus duo elle prinaria, alterum ex caulis, alteriim ex Tectis, x causis quando totum integrum in mem- ia dividitur, ut homo in corpus&ani nam hic partes corpus anima sunt casu ae proinde memba hominem coniti tuentia Ex isectis etia distributio primaria sumitur, cum inmuniversale in suas species, carum vὰ sor-nas disti ibuitur, ut animabili hominem v be-uam, hic partes ut homo de beria hi t effecta inimalis. In reliquis autem generibusquς ex iubjectis ad lunctis petuntur, nec totum, iec partes cre dicuntur, sed ex diu actione luadam totum cnim a partibias,i partes ot in his separati saepe possunt quod a totius Q partium natura alienum ei Nam cum ad-

etsi dividitur in subjecta, ipse subjecta nov

i unt verae pastus adjuncto tum, sed Hodamnodo parta conicntaneae dicuntur, quia cum; hun ciis complet milia saκt. Item cum subje

239쪽

Idii HrNRICI RHALA IT.cta in acti ilacium divi climus, ipsa adiunrae partes tota sunt, sed ioc ipso tantiim,rit dii subiectis in sint, e .g ut colores non sunt res coiporis, sed quia partib. corporis inli re, adjuncta dic untur.

DE initioius auten inter arg, menii iii fici alia idcrico postrema trditur, quia dei initio potest fieti cx omnib. Politis algumentis consentaneis , di tentarae

compas itas Notatione, conjugaris, atque etial

e: ipsa divisionis natura sepromitiir. Postpor tu definitio disti ibutio i dum impersecta dfinitio ex illi ibutione constituitur, di perfecta definitio gemis a di hibutioni oria, cujus haec doctrina propria est, mutilatur. Quo is ipse Aristot. post i 1 . inculca ubi prae cepit de finitionem specierum ex gens Iis divitio , Seneris vero ex inductionet specierum colligendam est . Underi Plato isephistic distribtitionis munus es doce viam sternere ad definitionem, rideo distributionem ζα iλαο, λογον appellavit. Definii

propri

240쪽

Jcum, ut aream, ut regionem, es per mera

horam ess rei propolue Naturam quasi verbiaircumscribere explicarenit enim menso eslecempeda agrum metiuntur, ut cum ab aliis tris distinguant ita res, de qua agi ur, delini ione quid ii explicatur, a caetetis rebus di- inguitur. Itaque delinitio est, qua explicat uid res sit, sic illud, quo natura arboris decla-itur de illustratur, est arboris definitio. Nam e finire nihil aliud quam rein tutam illu-

rare explicare. qc deii: iit O tribus vii tu ,-b laudatur, pio prietate, ut rem totam de bim quae definitur contineat, perspi. . . iate, ut

lare exponat quid sit , brevitate, ut facilius e-iscatur iuxta illud, qui cquid praecipias, esto

Definiendi genera duo sunt , alteium pro desinitio, alterum descriptio nominatur aee divitii desinitionis in in otio Aristot ver is quidem exprella non a med tamen hueri me reciἡunt, que ab Aristot Top. 6 de ve-ι definitione, Topici 1. de descriptione recipiuntni . Unde illae demonstrationes quae causas fieri solent, apud peripaticos enatae ut hinc entina est, quod Acistoteles dixit, de oustrationem fieri per causas, dem Oum a- . nis principium esse l. initionem, perrinam