장음표시 사용
11쪽
honsecuti. Quale autem beneficium est, quod te abstimueris nefario sceleres Qua in re non tam jucundum mihi videri debuit, non interfectum a te, quam miserum, te id impune facere potuisse. 6. Sed sit beneficium, quandoquidem majus accipi a latrone nullum potuit: in quo potes me dicero ingratum An do interitu rei publicae queri non debui, ne in te ingratus viderer lotin illa querela misera quidem et luctuosa, sed mihi pro
hoc radu, in quo me senatus populusque Romanus collocarit, necessaria, quid est dictum a me cum contumelia quid non moderate quid non amice Quod
quidem cujus temperantis fuit, de . Antonio querentem, abstinere maledici, praesertim quum tu reliquias rei publicae dissipavisses quum domi tuae turpissimo mercatu omnia essent Venalia quum leges e , quae nunquam promulgatae essent, et de te, et a te latas confiterere quum auspicia augur, intercessionem consul sustulisses quum esses foedissime stipatus armatis; quum omnes impuritates pudica in domo quotidie susciperes, in lustrisque confectus. 7. At ego, tamquam mihi cum . Crasso contentio emet, quocum multa et magnae fuerunt, non cum uno gladiatore nequistimo,
de re publica graviter querens, de homine nihil dixi. Itaquo hodie perficiam ut intelligat, quantum a me beneficium tum acceperit. IV. At etiam literas, qua me sibi mitias diceret, recitavit, homo et humanitatis expers, et Vitae communis ignarus. Quis enim unquam, qui paullulum modo ο--rum consuetudinem nosset, literas ad se ab amicomissas, offensione aliqua interposita, in medium protulit, palamque recitavit ' Quid est aliud tollere e vita vitae societatem, tollere amicorum colloquia absentium t quam multa Oca solent esse in epistolis, quae prolata . sint, inepta videantur quam multa seria, neque tamen ullo
modo divulganda B. Si hoc inhumanitatis tuae stultitiam incredibilem videte. Quid habes, quod mihi
12쪽
Μ. TULLI CICERONIS Opponas, homo diserte, ut ustelae amisio et Tironi misi videris i qui quum hoc ipso tempore stent cum
gladiis in conspectu senatus, em quoque te disertum putabo, si ostenderis, quomodo sis eos inter iactarios defensurus. Sed quid opponas tandem, si negem, me unquam istas literas ad te misisse quo me est comvincas ' An chirograph, in quo habe scientiam quaestuosam. Qui possis sunt enim librarii manu. Maminvideo magistro tuo, qui te tanta mercede, quantam iam proseram, nihil sapere docuit. i. Quid est enim minus non dico Oratoris, sed hominis, quam id objicere adve sario, quod ille si verbo negarit, longius progredi non possit, qui objecerit At ego non nego teque in isto
ipso convinco non inhumanitatis solum, sed etiam amentiae. Quod enim verbum in istis literis est non plenum humanitatis, ossicii, benevolentiae limne autem crimen tuum est, quod de te in his literis non male existimem; quod scribam tamquam ad civem, tamquam ad bonum Virum, non tamquam ad sceleratum et latronem. At ego tuas literas, etsi jure poteram a te lacessitus, tamen .non proseram quibus petis, ut tibi per me liceat quendam de exsilio reducere, adjurasque id te, inrito me, non esse facturum, idque a me impetras. Quid enim me interponerem audaciae tuae L quem neque auctoritas hujus ordinis, neque existimatio populi Romani, neque leges ullae possent coercere. 10. Verumtamen quid erat, quod me rogares, si erat is, de quo rogabas, Caesaris lege reductus Sed videlicet meam gratiam voluit esse in quo ne ipsius quidem ulla esse poterat, lege
V. Sed quum mihi, Patres conscripti, et pro me aliquid, et in . Antonium multa dicenda sint alterum
peto a Vobis, ut me pro me dicentem, benigne alterum ipse essiciam, ut, contra illum quum dicam, attente audiatis. Simul illud oro si meam quum in omni vita, tum in dicendo moderationem modestiamque cognostri,
13쪽
ne me hodie, quum isti, ut provocarit, respondero, Oblitum esse putetis mei. on tractabo ut consulem ne
ille quidem me ut consularem. Etsi ille nullo modo consul, Vel quod ita vivit, vel quod ita rem publicam gerit, vel quod ita factus est: ego sine ulla controversia consularis. 11. Ut igitur intelligeretis, qualem ipse se
consulem profiteretur, objecit mihi consulatum meum. Qui consulatus, Verbo meus, atres conscripti, re Vesterfuit. Quid enim ego constitui, quid gessi, quid egi, nisi
ex hujus ordinis consilio, auctoritate, sententia Haec tu homo sapiens, non solum eloquens, apud eos, quorum consilio sapientiaque gesta sunt, ausus es Vituperare li Quis autem meum consulatum, praeter . Clodium, qui vituperaret, inventus est Cujus quidem tibi fatum, sicuti C. Curioni, manet quoniam id domi tuae est, quod sui illorum utrique fatale. 12. Non placet, Antonio consulatus meus. At placuit Ρ. Servilio, ut eum primum nominem ex illius temporis consularibus, qui proxime est mortuus placuit Q. Catulo, cujus semper in hac reputinc vivet auctoritas placuit duobus Lucullis, M.
Crasso Q. Hortensio, C. Curioni, C. isoni, in brioni, Μ Lepido L. Volcatio, C. Figulo, D. Silano,
L. Μurense, qui tum erant consules designati placuit idem, quod consularibus, Μ. Catoni qui quum multa, vita excedens, proridit, tum quod te consulem non vidit. Μaxime Vero consulatum meum Cn. Ροmpeius probarit; qui, ut me primum decedens ex Syrio Vidit, complexus et gratulans, me beneficio patriam se Visurum esse dixit., de quid singulos commemor, Frequentissimo senatui sic placuit, ut esset nemo, qui mihi non, ut parenti, gratias ageret; qui non mihi Vitam suam, fortunas, e liberos, rem publicam referret accestum. VI. 13. Sed quoniam illis, quos nominavi, tot et talibus viris res publica orbata est: Veniamus ad Vivos, qui duo de consularium numero reliqui sunt L. Cotta, vir summo ingenio summaque prudentia, rebus iis gestis,
14쪽
Opponas, homo diserte, ut ustelae amisio et Tironi misi videris i qui quum hoc ipso tempore stent cum
gladiis in conspectu senatus, em quoque te disertum putabo, si ostenderis, quomodo sis eos inter sicarios defensurus. Sed quid opponas tandem, si negem, me unquam istas literas ad te misisse quo me est comvincas lis chirograph, in quo habes scientiam quaestuosam. Qui possis sunt enim librarii manu. Maminvide magistro tuo, qui te tanta mercede, quantam jam proseram, nihil sapere docuit. i. Quid est enim minus non dico oratoris, sed hominis, quam id objicere adve Sario, quod ille si verbo negarit, longius progredi non possit, qui Objecerit At ego non nego teque in isto
ipso convinco non inhumanitatis solum, sed etiam amentiae. Quod enim verbum in istis literis est non plenum humanitatis, ossicii, benevolentis, omne autem crimen tuum est, quod de te in his literis non malo existimem; quod scribam tamquam ad civem, tamquam ad bonum Virum, non tamquam ad sceleratum et latronem. At ego tuas literas, etsi jure poteram a te lacessitus, tamen .non proseram quibus petis, ut tibi per me liceat quendam de exsilio reducere, adjurasque id te, invito me, non esse acturum, idque a me impetras. Quid enim me interponerem audaciae tuae L quem neque auctoritas hujus ordinis, neque existimatio populi Romani, neque leges ullae possent mercere. 10. Verumtamen quid erat, quod me rogares, si erat is, de quo rogabaa, Caesaris lege reductus L Sed videlicet meam gratiam voluit esse in quo ne ipsius quidem ulla esse poterat, lege
V. Sed quum mihi, Patres conscripti, et pro me aliquid, et in . Antonium multa dicenda sint alterum
peto a Vobis, ut me pro me dicentem, benigne alterum ipse essiciam, ut, contra illum quum dicam, attente audiatis. Simul illud oro si meam quum in omni vita, tum in dicendo moderationem modestiamque cognostis,
15쪽
ORATIO PHILIPPICA SECUNDA. sne me hodie, quum isti, ut provocarit, respondero, Oblitum esse putetis mei. mon tractabo ut consulem ne
ille quidem me ut consularem. Etsi ille nullo modo consul, Vel quod ita vivit, Vel quod ita rem publicam, gerit, vel quod ita factus est: ego sine ulla controversia consularis. I1. Ut igitur intelligeretis, qualem ipse se
consulem profiteretur, objecit mihi consulatum meum. Qui consulatus, Verbo meus, atres conscripti, re Vesterfuit Quid enim ego constitui, quid gessi, quid egi, nisi
ex hujus ordinis consilio, auctoritate, sententiat maec tu homo sapiens, non solum eloquens, apud eos, quorum consili sapientiaque gesta sunt, ausus es Vituperare lini autem meum consulatum, praeter . Clodium, qui
Vituperaret, inventus est Cujus quidem tibi fatum, sicuti C. Curioni, manet quoniam id domi tuae est, quod fuit illorum utrique satale 12. o placet, Antonio consulatus meus. At placuit Ρ. Servilio, ut eum primum nominem x illius temporis consularibus, qui proxime est mortuus placuit Q. Catulo, cujus semper in hac re pulinc vivet auctoritas placuit duobus Lucullis, M. Crasso Q. Hortensio, C. Curioni, C. isoni, in
brioni, Μ Lepido L. Volcatio, C. Figulo, D. Silano,
L. Μurense, qui tum erant consules designati: placuit idem, quod consularibus, Μ. Catoni qui quum multa, vita excedens, providit, tum quod te consulem non vidit. Μaxime Vero consulatum meum Cn. Ροmpeius probarit; qui, ut me primum decedens ex Syrio Vidit, complexus et gratulans, me beneficio patriam se visurum esse dixit.
Sed quid singulas commemor, Frequentissimo senatui
sic placuit, ut esset nemo, qui mihi non, ut parenti, gratias ageret; qui non mihi Vitam suam, fortunas, liberos, rem publicam referret acceptum VI. 13. Sed quoniam illis, quos nominavi, tot et talibus viris res publica orbata est: Veniamus ad vim qui duo de consularium numero reliqui sunt L. Cotta, vir summo ingenio summaque prudentia, rebus iis gestis,
16쪽
quas tu reprehendis, supplicationem decrevit verbis amplissimis, eique illi ipsi, quos modo nominavi, comulares Senatusque cunctus assensus est; qui honos post conditam hanc urbem .habitus est togato ante me nemini 14. L. Caesar, avunculus tuus, qua oratione, qua Cora- stantia, qua gravitate sententiam dixit in sororis suae virum, vitricum tuum Hunc tu quum auctorem et praeceptorem omnium consiliorum totiusque Vitae de buisses habere, Vitrici te similem, quam avunculi Huisti. Hus ego, alienus, consiliis consul usus sum tu sororis Mius, ecquid ad eum unquam de re publiea --
tulisti At ad quos refert Dii immortales ad eos
scilicet, quorum nobis etiam dies natales audiendi sunt. 15. Hodie non descendit Antonius. Curi a nat licia in hortis. Cui l eminem nominabo. Putate tum reormioni alicui, tum Gnathoni, tum etiam Ballioni. O foeditatem hominis flagitiosam O impudentiam, nequitiam, libidinem non ferendam Tu quum principem
senatorem, ciVem singularem, tam propinquum habeas, ad eum de re publica nihil reseras ad eos reseras, qui Suam rem nullam habent, tuam exhauriunt lVII. uus videlicet salutaris consulatus, perniciosus meus. Adeone pudorem cum pudicitia perdidisti, ut hoc in eo templo dicere ausus sis, in quo ego Senatum illum, qui quondam florens orbi terrarum praesidebat, consulebam tu hominos perditissimos cum gladiis collocavisti 16. At etiam ausus es quid autem est, quod tu non audeast clivum Capitolinum dicere, me consule, Ρlenum servorum armatorum fuisse. Ut illa, credo, nesaria senatusconsulta fierent, vim afferebam senatu
miser, sive illa tibi nota non sunt, nihil enim boni nosti, sive sunt, qui apud tales viros tam impudenter loquaret suis enim eques Romanus, quis, praeter te, adolescens nobilis, quis ullius ordinis, qui se civem me mihimet, quum senatus in hoc templo esset, in clivo
Capitolino non fuit quis nomen non dedit Quamquam
17쪽
ne scribae sussicere, nec tabulae nomina illorum capere potuerunt. 17. Etenim quum homines nefarii de patriae parricidio confiterentur, eo ciorum indiciis, sua manu, voce paene literarum coacti, se urbem inflammare, cives vrucidare, vastare Italiam, delere rem publicam consen- Sisae quis esset, qui ad salutem communem defendendam non excitaretur praesertim quum senatu populusque
Romanus haberet ducem, qualis si qui nunc esset, tibi idom, quod illis accidit, contigisset. Ad sepulturam corpus vitrici sui negat a me datum. Hoc Vero ne . quidem Clodius dixit unquam. Quem, quia jure ei
inimicus fui, doleo a te omnibus vitiis eum Sse Superatum. 18. Qui autem tibi venit in mentem, redigere in memoriam nostram, te domi . Lentuli esse educatum Verebare, ne non putaremus natura te potuisse tam improbum evadere, nisi accessisset etiam disciplina lVΙΙΙ. Tam autem eras excors, ut tota in oratione tua tecum ipae pugnares ut non modo non cohaerentia Mnter se diceres, sed maxime disjuncta atque contraria; ut non tanta mecum, quanta tecum tibi esset contentiolVitricum tuum fuisse in tanto scelere fatebare, poena affectum querebare. Ita, quod proprie meum St, laudasti quod totum est Senatus, reprehendisti. . am, comprehensi sontium, mea animadversio, Senatus fuit.
Homo disertus non intelligit, eum, quem contra dicit, laudari a se eos, apud quos dicit, vituperari. 19. Jam illud cujus est, non dico audaciae, cupit enim se audacem: sed, quod minime vult, stultitiae, qua vincit omnes, clivi Capitolini mentionem facere, quum inter subsellia nostra versentur armati l quum in hac cellacConcordiae, dii immortales in qua me consule, salutares' ntontia dictae sunt, quibus ad hanc diem Viximus, cum gladiis homines collocati stent Accusa senatum accus equestrem ordinem, qui tum cum Senatu copulatus fuit accus omnes ordines, omnes ciVes, dum confiteare,
hunc ordinem, hoc ipso tempore, ab Ityraeis circum-
18쪽
sederi. Haec tu non propter audaciam dicis tam impadenter, sed, qui tantam rerum repugnantiam non id nihil profecto sapis. Quid est enim dementius, qu- quum rei publicae perniciosa arma ipse ceperis objicea alteri salutaria 20. At etiam quodam loco facetus eae voluisti. Quam id te, dii boni, non decebat In quest tua culpa nonnulla. Aliquid enim salis a mima uxor trahere potuisti. CEDANT ARMA TOGAE. Quid trium nonncesserunt tot postea tuis armis cessit toga. Quaerremuigitur, utrum melius fuerit, libertati populi Romanmeleratorum arma, an libertatem nostram armis tui cedere. Nec vero tibi de versibus iura respondebo tantum dicam breviter te neque illos, neque ulla omnino literas nosse me nec rei publicae, nec amicis unquam defuisse, et tamen omni genere monumento Tmeorum persecisse operis subsecivis, ut meae vigilia
meaeque literae, et juventuti utilitatis, et nomini Roma laudis aliquid afferrent. Sed haec non hujus temporis:
IX. 21. . Clodium meo consilio interfectum esse dixisti. Quidnam homines putarent, si tum occisus esset, quum tu illum in foro, inspectante populo Romano, gladio stricto insecutus es, negotiumque tran egisses, nisi se ille in scalas tabernas librariae conjecisset, iisque oppilatis impetum tuum compressisset ' Quod quidem ego favisse me tibi fateor, suasisse ne tu quidem diois. At intoni ne favere quidem potui ritus enim rem transegit, quam quisquam eum facturum id suspicaretur. At ego suasi Scilicet is animus erat ilonis, ut prodesse rei publicae sine suasore non posset Atlaetatus sum. Quid ergo i in tanta laetitia cuneis civi tati me unum tristem esse oportebat 22. Quamquam: de morte P. Clodii fuit quaestio non satis prudenter illa quidem constituta. Quid enim attinebat nova lege quaeri de eo, qui hominem occidisset, quum esset legibus quaestio
constituta L Quaesitum est tamen. Quod igitur, quum
19쪽
res agebatur, nemo in me dixit, id tot annis post tu es inventus qui diceres 23. Quod Vero dicere ausus es, idque multis verbis, opera mea ompeium a Caesaris amicitia esse dijunctum, ob eamque causam culpa men ivllo bellum res natum in e non tu quidem tota re, Sed quod maximum est, temporibus errasti.
X. Ego . Bibula, lmstantissimo cisi, consule, nihil praetermisi, quantum facere nitique potui, quin in tum a Caesaris conjunctione avocarem. In quo Caesar felicior fuit; ipse enim Pompeium a mea familiaritate diiunxi ristea vero, quam se intum Ρompeius Caesari tradidit, quid ego illum ab eo distrahore conareri Stulti erat sperare suadere impudentis. M. Duo tamen tempora inciderunt, quibus aliquid contra Caesarem rim-pei suaserim. Ea velim reprehendas, Si potes unum, ne quinquennii imperium Caesari prorogaret alterum, ne pateretur ferri, ut absentis ejus oratio haberetur. Quorum si utrumvis persuasissem, in has miserias nun-
quam incidis mus Atque idem ego, quum jam opes
omnes et suas, et populi Romani, Ροmpeius ad Caesarem detulisset, seroque ea sentire coepisset, quae ego multo ante provideram, inferrique atriae bellum nefarium viderem pacis, concordiae, compositioni auctor esse non destiti, meaque illa Vox est nota multis L Utinam, Cn. Pompei, cum C. O are ocietatem aut nunquam mi ea, avi nunquam diremis ad fuit auerum gravitatis, auertim prudentiae tuo. Haec mea M. Antoni, semper et de Pompeio, et de re publica consilia fuerunt quae si valuissent, res publica staret, tu tuis flagitas, egestate, infamia concidisses.
XI. 25. haec vetera illud Vero recens Caesarem
ymeo oonsilio interfectum. Mam Vereor, ridies conscripti, ne quod turpissimum est, praevaricatorem mihi apposuisse videar, qui me non solum meis laudibus ornaret, sed etiam oneraret alienis Quis enim meum in istius
gloriosissimi facti conscientia nomen audivit L Cujus
20쪽
autem, qui in eo numero fuisset, nomen est occultatum occultatum dic, cujus non statim divulgatum Citiudixerim, jactasse se aliquos, ut fuisse in ea societate Viderentur, quum conscii non fuissent, quam ut quisquaT celari vellet, qui fuisset. 46. Quam veri similo porri est, in tot hominibus, partim obscuris, partim adesincentibus neminem occultantibus, meum nomen later
potuisset Etenim si auctores ad liberandam patriant desiderarentur illis auctoribus, Brutos ego impellerem quorum uterque L. Bruti imaginem quotidie videret,
alter etiam Ahalae L mi igitur his majoribus ab alienis potius consilium peterent, quam a sui. et seria potius, quam domo L Quid L C. Cassius, in ea familia natus,
quae non modo dominatum, o ne potentiam quidem cujusquam serre potuit, me auctorem, credo, deside Vit:
qui etiam sine his clarissimis viris hanc rem in Cilicia ad ostium fluminis Cydni confecisset, si ille ad eam ripam,
quam constituerat, non ad contrariam, nais appulisset.
27 Cn. Domitium non patris interitus, clarissimi viri, non avunculi mors, non spoliatio dignitatis, ad remperandam libertatem, sed mea auctoritas excitavit L An C. Trebonio ego persuasi ' cui ne suadere quidem ausus essem. Quo etiam majorem ei re publica gratiam debet, qui libertatem populi Romani unius amicitiae reposuit, depulsorque dominatus, quam particeps esse malui An L. illius Cimber me est auctorem secutus quem ego magis secisse illam rem sum admiratus, quam facturum putavi. Admiratus sum autem ob eam causam, quod immemor beneficiorum, memor patriae fuisset Quid duos Servilios L Cascas dicam, an Ahalas et hos auctoritate mea oenses excitatos potius, quam caritate rei publicae L Longum est persequi ceteros idque rei publicae praeclarum fuisse tam multos, ipsi gloriosum. XII. m. At quemadmodum me coarguerit homo acutus, mordamini Caesare interfecto, inquit, statim cruentum alte extollens, Brutus pugionem, Ciceronem