Anaximander Milesius, sive vetustissima quaedam rerum universitatis conceptio restituta

5쪽

SIVE

VETUSTISSIMA QUAEDAM RERUM UNIVERSITATIS CONCEPTIO RESTITUTA

SCRIPSIT

7쪽

Quae hoc libro docentur, omnino diversa sunt ab iis, quae 8que e de eadem re credita et scripta sunt. Quare consentaneum videtur, de universa libri ratione pauca prae

monere.

In antiquissima Grae00rum phil080phia, quae ipsius phil0s0phiae continet primordia, id maxime certae cogniti0ni obstat, qu0d, quae de ea referuntur, et perpauca Sunt et plerumque ita brevia ab omnique sententiarum nexu 8oluta, ut, quam habeant Vim et ad quem cuiusque d0etrinae loeum referenda sint, saepe difficillimum sit cognitu. Sed tamen in iis phil0sophis, qui prae ceteris in8 ignes sunt atque iuventorum et novitate et gravitate phil0s0phiae

pr0gredienti quasi viam monstrarunt, Veterum testimonia 80lent, ut par est, et plura esse et aesturatiora. In horum

philosophorum numero naximander quoque e8t, de quo quae tradita sunt, aliquo modo sufficere videntur, ut eius d0etrina satis lare animo effugi possit. De quibu priu8- quam plura dicam, e usu videtur esse, Sententiam quandam generalem praemittere. Itaque cum agitur de phil080phis, qu08 certum St,n0 aliorum sed sua placita proposuisse, haec prima lexe8t, ut, qu0d quisque verbis docuerit, id eum putemus cogitatione etiam informatum habuisse. Quarenem eorum putandus est aliquid docuisse, quod ita vi deatur a naturalibus cognoscendi legibus abhorrere, ut vix a quoquam cogitati0ne ins0rmari potuerit. In antiquissimis

8쪽

IV autem philosophis aliud aecedit. Cum enim nondum in rimandis noti0nibus sed t0ti in eo versarentur, ut mundi

adspeetabilis naturam et motus et mutatione cognoScerent, consentaneum est, eos naturaliter quasi non nisi talem rerum Xplicationem quaesivisse, quae et ad rationis naturam et ad animi conspectum accommodata esset. Quare meo quidem iudicio nulla eorum d0etrina videri potest recte c0gnita 88e, antequam eam cognoverimu8 universam quandam mundi conceptionem e 88e,

quae videatur et rati0nis et phantasiae legibus sufficere. Vix opus est addere, haec conceptio qualis fuerit, non coniectura fingendum sed e testim0niis invenien

Quod ad ipsa testim0nia attinet, omnium gravissima certe ea unt, quae apud Arist0telem reperiuntur, et quia is praeterquam si forte quaedam ex ipsis philos0phorum Scriptis Servata sunt, testis omnium antiquissimus est, et quia, quae ab eo de aliqua doctrina referuntur, e accuratissima rei c0gnitione fluxerunt. Sed difficillimum saepe e8 cogn08cere, quid de qu0que phil080pli reserat id qu0d pendet ab ea ratione quam in memorandi antiquiorum phil080phorum pinionibus sequitur. Etenim Aristoteles non m0re eorum, qui philosophiae seribunt historiam, priorum philosophorum opiniones separatim exp0nit, Sed eas in sua ipsius doctrina exp0nenda adfert, eo consilio, ut quaestionem propositam ab omnibus partibus explanet, sibi

ad eam s0lvendam viam muniat, suae doctrinae Veritatem ostendat. Inde plura eveniunt incommoda. Primum enim Aristoteles saepissime ita priorum philosophorum Sententias mem0rat, ut modo infinit sententias dieat aliquorum, quorum autem int, n0 addat. Deinde plerumque non ipsa phil080ph0rum verba sed Sententia s0lum memorat, idque verbis et brevissimis et saepe etiam ad quaestionem, de qua agitur, aevomniodatis; et eum hac re aretissime cohaeret, quod eandem sententiam non semper eodem modo

9쪽

refert. propterea Scilicet, quod eadem sententia eum aliis rebus coniuncta ultro quasi alia ratione accipitur, it quod interdum etiam non ipsam philos0ph0rum sententiam edsuam huius sententiae interpretationem proponit, prout re8, de qua agitur 908tulare videtur. Quae eum ita se habeant, ut omnibus, quae ab Aristotele de antiqui ire phil0sophia

referuntur, uti 088imus, duo quaerenda Sunt primum, quatenus priorum philosophorum sententias ita memorat, ut eas infinite a sine certarum personarum designati0ne

aliquorum esse dicat, ad quem quaeque sententia phil080phum pertineat; deinde, quatenus philosoph0rum doetrinas n0n ipsorum sed suis verbis refert, qualem cuiu8que phi-l080phi doctrinam putandus sit in animo informatam ha buisse. Quas quidem quaesti0nes facile intellegitur ita inter se habere, ut simul tantum solvi 08Sint. Ad has igitur quaesti0nes etsi partim certe ab Aristotelis interpretibus respondetur, tamen, cum Aristoteles ipse dissimus sui interpres sit, responsio quam maxime fieri p0test ex ipso Arist0tele petenda est. Ad quam rem adsequendam una tantum via est. Etenim primum ii colligendi sunt lodi, quibus nominatim ei phil080ph0, de quo agitur, certa quaedam sententia tribuitur deinde cum his componendi unt omnes ii loci, quibus sententia refertur, quae illi pri0ri aut omnino aut aliqua ex parte similis sit, et omnium maxime ii, quibust , tum qu0ddam philosophorum genu memoratur, in quo certum sit eum etiam esse, de quo quaeritur. Cum hac priore peri parte coniunctam SSemportet alteram, ut unusquisque locus accurate explicetur, cinqua re pr0pter Aristotelis breviloquentiam vel etiam quandam scribendi festinati0nem omnibus interpretati0nis subsidiis utendum est et ut miles loci in uno conspectu p08iti diligentissime inter se comparentur. Hae autem via inita invenietur, multa ab Arist0tele eum de aliorum philos0phorum tum de Anaximandri doctrina referri, quae

10쪽

antea latuerint, simulque dignosci poterit, quae ab Aristotele dicta ipsam cuiusque phil080phi sententiam quaequen0n nisi ipsius de hae sententia iudicium c0ntineant. Atque ego quidem vere0r, ut ullius philos0phi antiquioris d0ctrina recte cogn0se possit, nisi h0 modo omnia Aristotelis testimonia inve8tigentur. Sequuntur Aristotelis interpretes, a quibus solis fere memorantur etiam quaedam eorum, quae Theophrastus in

historia de antiquioribus philosophis eripserat, in primis Alexander, hemistius, Simplicius, Philoponus. Possunt autem ea, quae de antiquioribus phil0s0phis tradunt, bisariam dividi in ea, quae necessari fere adserunt ad X-plicandos tales Arist0telis loc0s, quibus is aperte quasdam

antiquiorum sententia memorat, et in ea, quae Sua quasi 8p0nte nullaque explicandi necessitate c0acti enarrant. Primum enim, ubi ristoteles quandam priorum Sententiam sine uetoris nomine memorat ipsi, cuius haec ententia

sit, addunt, et, ubi ille phil0sophi cuiusdam sententiam

breviter tantum ac suis verbis indieat, hanc sententiam accuratius exponunt. Deinde autem saepiu etiam, ut Sententias ab Aristotele propositas e philosophiae historia illustrent, multa de antiqui0rum phil0s0phorum doctrinis adserunt, quae apud Aristotelem n0 reperiuntur. Atque haec uini ad Anaximandrum qu0que pertinent. Sed iure quaeritur, num, quae ab iis de Anaximandrid0ctrina nam de hae 80la nunc iam loquar praeterea, quae ex Aristotele hauriri possunt, referuntur, a certarei 0gnitione profecta an ratiocinatione coniecturave inventa sint, praesertim cum interdum de eadem re videantur

diverso m0d0 0qui, prout diversi Aristotelis loci explicandi sunt. De hac igitur quaestione ut recte iudicari p0ssit, ad Aristotelis interpretes eadem adhibenda est diligentia atque ad ipsum Arist0telem. Namque o mi e somnino osti, qui ad eius doctrinam pertinent, colligendi Sunt, unusqui8que eorum Separatim explicandu8, ita, ut pro