장음표시 사용
31쪽
e3 vertim est in partibus duris S panniculosis. Gale. 16,vti 1. cap I, Brgo rugito ει gurgulione in uentre militenti utilissime clistiria adhibentur. db Hoc est salsissimum. GHe.3.uirtutum naturalium.
φ ''R Ad illud quod obiicitur, soluitur, quia intestina non iudicat
eur superiora ratione loci, sed γatione colligantiae, quam ha hent cum stomacho,uel fundo stomachi, modo intestina gra sistis, dias uasu, cilia ratione talis colligantiae sunt superiora aliis. Et ex loco i- in ej colicum M stius intestini superioris apparet causa quare in dolore colico, venalem dolor dolor augetur tempore assumptionis cibi: quia tunc istud intestinum comprimitur a cibo, sed in tempore famis non, sed in ' tenditur dolor renalis, & hoc est unum ex signis distinctiuis inter unum dolorem & alterum.
M secundum Avicennam. Gatenus autem alia ponit certiora.
Et ex loco&colligantia dicti intestini apparent nobis duo, unu utile in cognitione,&aliud in opere. In cognitione,primo quando colica fit, passio incipit in parte sinistra&in illa magis molestat, tum quia intestinum illud frigidius est ibi, cum non obite, Meipit in si contangatur a chisti fellis. Secundo, quia in maiori quantitateristrum. est locatum circa renem sinistrum, & est ibi etiam strictius, ta men illa colica, quae sit in parte sinistra, non tam diu molestat, tum quia fit a causis facilioribus, tum quia causa eius est in loco in uiciniori ad eXpulsionem. Et nota hoc quod pereXperientiam
uidi multotiens. Loralia. Quantum ad Opus uero conseri, primo, quia in colica ea, situ, et istere. qus administrantur etaterius, debent magis applicari circa hypochondrium sinistrum quam dextrum, licet utrobique conserant. Secundo, quia quando fit clistere, melius est, ut corpus de' clinet uersus deXterum ,ut intestinum colon non comprima-h tur ab alius intestinis b , postea iniecto clisteri,uertat se super latus sinistrum,& ibi per aliquod tempus moretur,& postea pauIatim stuper deYterum, sicut in expulsione, quae debet fieri per potionem administratam per partem superiorem,e contra quado incipit mouere: Haec de loco de colligantiaeius.
α) Imo uersus sinistrum.Error.& fistula clisteris quodsi uersus sinistram dirigatur. h Imo, id est unum intestinum supra,a quo non potest multum comprimi.
'antia colon- SLibstantiam uero eius tertio consideres grossam&solidam, S propterea uentositatem generatam in eo, multo tempore
nit , quzelai Lissisnuin interdum in eo generat dolorem, qui cum
32쪽
quicum fiet in substantia grosa &solida, apparet aesi intestiis Irin x Ibclio perta raretur, deo etiani in hoc assimilatur
1imum,&mcellulis illis, quia uia&ta ansitus multum obliquatur, tu causa mors stuperfluitatum in eo, propter quam illae figuram recipiunt ad modum cellularum, & ideo stercus fimi ram nabet quam scis, quς magis apparet inflercore retento&eXrccato, ut in trebribus & aliis aegritudinibus in quibus enci untur lquibatae, & humores phegmatici retinentur, & sunt Loeas. materia cucurbitini, nam in concauitate cellularum est humor phlegmaticus multus , qui est sufficiens materia ad generan clum uermes, sed si inter unam cellulam & aliam contineatur paucus humor, qui nonsit suffaciens materia, ad generandum uermes,est tamen sufficiens ad generandum panniculum con
tinuantem unum uermem genetatum in una cellula,cum alte
ro generato in alia. Operatio autem dc iuvamentum dc aegritauo imus Patent eta praediistis.
monoculi. C autem intestinum continuatum est in par : te superiori cum monoculo, siue caeco, quod di Monoeulminisi citur monoculum, non quia non habeat nisi unum orificium, per quoa adtrahat& expellat, - quia hoc est impossibile tedquia habet orificia Duo orificii mo, duo, unum per quod attrahit, aliud per quo de ellit. Illud ali noculi. tem per quod expellit non est sicut in alijs opposite locatum contra primum,sed ambo locata sunt iuXto se inuicem,& infra
haec orificia pendet lacuna huius intestini ad modum sacci, de
ideo alio nomine saccus uocatur. Et sic apparet eius figura,sse colligantia,&Iocusimam, quia Iocatus est in Iatere dextro suis per uel iuxta terminum anchs,sive sciς,& infra renem dextrum Substantia eius est eadem cum substantia colon. Aegritudinem patitur etiam similem ei. Iuuametum est ut pars succi, qus uenit ad ipsum,in eo rei neatur & reuolutur, & ut reuerberet uel deis
scensium prohibeat citum ipsius succi ab intestinis superioribus. do ista intestina superiora sunt gracilia,& sunt tria.
33쪽
on, quod circa ilia locationem &situm'habet de reuolutionem. Ct in isto fit passio iliaca,in qua est dolor uehemes circa ilia, Ssic apparet locus, colligantia)passio et substantia eius, g quia
Iliaca passio. subtilior est, ideo gracile uocatur sicut propter ramam causam uocaturi leonautia mentum eius est, quia est factum ut contineat luccum, ut quod utile est possit exuccari, re ideo mulis tumimiolutun est,& ad ipsum perueniunt p ures uenae, melieis' raice diomada iquod alii id intestinum,&ab eis&mesenterso delici eum excarnan & quandoaepanem eius superiorem misNta stomachum peruenisti, tunc inuenies quod circa partem sinistram ad obnm declinat,& u alde est incarnatum curam senterlocideo cum cautela incide,ne frangas an qui .
as Fataum est,quiaadieiunium plures uenae perueniunt.
DE ANATO HIA I EI V NILR T post incisionem inuenies ieiunum sntelisi si
t quod talitervocatur,quia ad plurimum repe is itur uacuum in bene dispositis. Et causaesuae uacuitatis est duple scilicet rectitudo eius, at nam rectum est,sicut intestinum ultimum. , Secunda cytisia est multitudo coIerar, quae ue- . DD-ονὶ ii. in ad ipsum achisti fellis, per cannale:n, qui continuatur cum intestino duodeno,cuna quo illud imm di te continuatur.
T dicitur primum illud intestinum, & uocatum est indenum, quia eius longitudo ut in psuri 'O lj uete sit ri. digitor sm,&ad hoc intestinum per Uelut cannadis quidam a chisti fellis, ct ideo ca- - . . ue otiando excarnas,ne istud canale incidas, sed inciae intestiniim duodinum heneis,ferius, &Iiga, Et tunc ui -c mdo. sicut inc; piunt auctores,habes sex intestina. Primunt est duodenum. Secun in ieiunum, Temum i leon,&ista sunt th v xφ i-i facilia& superiora. Quartum est monocu iam liue caecum. Quint um est colon. Et seXt m est rectum
34쪽
cinuata dia ina adorso ut alliguta sunt omnia uiscera, rcletioda rn rneo brum, quod uocatur euchartis, hiel taeteriter uim ames traicis quae in
pondales cum mollibos Q . Ita sunt uve sis nais Ralia uiscera si Me medio non consi in gamur, , ut mos te a stria non Pareatur. Reliqcias aurem uacili at s. q.iae onisii hoc replent substantiae
si liuosae qtraemulta simoin hodie eo b o, &h Jcesiununtiiu tamentum carnium glandosarum quat sunt in hoc membro. Aliud iuvamen tu est, ut substent uenas me Ceraicas, qHae in hoc tunt disperss,scur non est longinquum, q iodi iis cames no sine factsad generandum hiat niditatera, qua intestinorum feces humnectatur ut labricent citd ab intestinis:&ideo videmus,quos fiercus liquidit ei nitrituri dato quod cibaria sumetur dura, maxima ranae pars carnis gi Mossestin parre superiori,& grossa, in qua c ongregatur mela cholia frequerer propter propiarquitatem huius caritas ad splene o egritudo X quia causatur et2 ehusioliata cholia retrachia gusta. Hoc facto leuamesenterium uel diarit- τλα. te,donec feceris anatomiam ueriarum 'o tae.&uenarum quae Perueniunt ad stomachum &as sputiem , asquam uidendani ct alio tum membrorumcinflastos Dachum, cu ca imula per porcenarium , ocliga sortiter duodenum abscide&intestina, fac aurem incisionem inir locum,ad quem perue iit cacanalis actis si fellis ad intestina, ut supra dirimus,
V Iso de intestinis, uidea &procedas ad tertiummebrum,
puta stomachum,de quo uidere de bes illas G.qus de alns. Primo. n. perci tabifloctim eius seu situm cum sit cella cibi sto machus,&circa locum nota primo tibi eius secondo situm. V- Loeus stomaehilalbi eius est, quia cum sit celsa cibi stornachus,ut d cit Gal. s. De iuvamentis membrorum ca. r. Ribi habetur eorum,quod dice Quare stomaesiit, tur de stomacho, R dictum est de intesii iii s sc habetur a bH ilya non iuΜt os s.suae cheor caedis ostrionis regalis car . Estergo locus eius in p*-
35쪽
de ideo uides, quod stomachvs si perius habet cor thediante maphrogmate, inferius mesenterium&intestina . A dextris hahe t e par, quo apprehenditur V. suis pennulis, sicut manus q 32 apprehendit caput v. digitis. A sinistris habet splenem. quo cale fit mediantibus arterris. A parte anteriori almum. A posteriori,inusculos dors.&uenam magnam.& arteriam, quae traninst supra dorsum, ut postea uidebis,&ideo locus eius in media est, quia est sicut cella cibi com munis omnibus. Sed tu hic duo hira his quare stomachus hon suit possitus iuxta os . Dico quod cas si ibit d spleta. Vna,quia iuxta os debent esse membra anhe. litus propter attractionem aeris.Secundo,quia membra secum receptiua debent esse continuata cum stomacho. Talia autem infra diaphragma debent esse contenta ,& ideo non fuitprope os. Situs stomacti. 'Situs autem eius est, quia licet sit Iocatus supra dorsum,pars tamen eius superior declinat ad locum sinistrum,inferior uero ad dextrum. Et causa istius sit uatiois fuit propter causes,quae dicentur in anatomiae paris, nam epar debuit esse in latere de Σtro e leuatum in alto, & cum sit magnum, totam concauitatem deXtrs partis superiorem occupauit: len autem non,&i- leo in deΣtro non potuit pars superior Romachi collocari, sed in sinistro. Pars ergo inferior debuit ad partem dextram declinare, quia in parte finistra inseriori, iuxta renes, est intestinum colon g Ossum multum, nuolutum multis inuolutionibus, de Occtipat magnum locum. Sed in parte dextra inferiori sunt in testina g acilia, &subtilia, qus modicum &paruum Occupant Iocum,ideo si omachus. quantum ad partem inferiorem debet declinare ad partem deXtram, ut repleat concouitatem ibi etaistentem,& cedat locum colon.
37쪽
it Maliaee oraecedens intestinorum situm expetiinit. A. supersolventriculi is
fis imi cibus atque potusti loricauitati interius committitur. B.media posueretriculi. C. Ima uentriculi pars, pomnasius est. D. L. meatus eN ucsicula festis. quae aliquoties in uentriculum C ierat iniundet. F. Additamentum est grossi intestinaui monocolon. G Η. I monoculum indicat. Κ.L. Coton. M. R. um.
N. N. N N. m. sunt reliqua in iniuλ gracili
Possit hic mihi aliquis ob aceret, cui sor an obscurius haec dixisse uideri possi m,at mi r rrogare me. Q ra: mulieῖ,c aulam adfers, quare stomachus non fuit locatus directs sup ra sponculea dorii Dico quod causa huius potuit esse tripleX. Una caula dicta est, scilicet ut cederet e pari in parte demira,& reple rec ira cultatem in siti, stra. Alia causa fuit quia si stomachus esset directe locatus supra dor sonu tunc orifici a duo,scilicet superius Minferius essent directa &ideo in homine cui ist itaturae erect m stomachus non bene contineret cibum . sed dest inde et abKo fiatim cibus- ut ergo si oc non contingat sic fuit siluatus. T er Liae A . causa holus fuit, quod scilicet quantum ad os eius sis perius, u ' φ pascem superiorem, debet rec pere melancholiam a sipionesq' se est in parte sinistra,& quantum ad partem eius inferior ena debet incipere choleram ab epare,quod est inparte deXtra.' Ex his apparer primu scilicet quis est locu oc situs stomachuse Conigantia: consequenter apparebit melius: quia colligantiam habet curri splene cum e pate. cum corde,dccurata cerebro de illud consequenter dies arabitur:quia apparebit quod cuspie ne habet colligantiam propter uenas quae apportant me fan-cho hamados stomachi &propter uenas quae in munt ad insinstrum stomachi ad nutriendum: licui cum e pate habet colli gantiam ratione uena 3m reliquarum: cum cerebro propteroe uum qui uenit ad os stoma et i do expanditur maxime circa paelem superio em stomachucum corae uero habet colligan tiam ratione arteriae magnae, q)raeest sub eo.
Istae causae improbantur, illa autem quae est apud Galenum unica est causa Madaequata. si
39쪽
stomaehus ab intestinis liberatus , libertus illis eripe test. A B C.ipsum stomichi ebrpus ubi dorso alligatur indicat DBpar. M.d era. M Laenem in sinistra,stomacho conii a membra s1gnificat. E. vesiculam fellis. F. Intestinium Ieiunum. G H, Reliqua gracilia eNprimit, quo usque ad I K. erassa peruentuni fuerit intestina. N. Stipes est uenae Aorti.
Ex his potest patere tertium scilicet cuius figurae sit : quia est
figurae rotundae: quia talis figura maxime est a nocumentis remota. Item quia omnium aliarum est capacissima,stomachus autem multa debet continere: sed non perfecte figurae rotun dae: sed arcuatis magis, propter causam dictam, quia pars superior eius est decimans ad sinistrum: inferior uero ad dextruma ad modum cucurbitae retortae uel saracenicae, uerum omnias ura stom sim qus dicentur de stomacho eIius apparebunt per anatomi indis... i. t.' ' membrorum subsequentium. Patet etiam quartum, scilicet Qu luas stomae quaesit quantitas stomachi, quia magna ualde est, cum inter-chi. Auiceu 33 ςςx oporteat ipsum recipere & continere magnam quantita
ij --p-/- tem cibi, uerum quod non semper est in magnitudine sui ulti ma, sed aequatur quantitati contenti, quia extensilis&corruisgabilis est.
M Cucurbitae enim marisae rotundae si int.
. Quinto autem uideas partes & numerum partium elus. Par τηaxςκ βψ tes eicies sunt duplices, sciiscet uniuersiales & integrales. Quae dam uero sunt quantitatiuae& determinatae. Primae sunt duae tunicae eius, prima Sintrinseca est neruosia, secunda Scintrinseca e st carnosia, uerum est, quod prima est spissior secuda,quia illa debet primo continere cibum, & ideo, ut non laedatur ab eo, debuit esse spissa. Item propter aliud,quia stomachus propter illam tunicam est ualde eXtensibilis,quod requiritur interdum ut extendatur, propter multam quantitatem cibi, sed eX-terior Iscet requiratur propter digestionem, fuit subtilior, quia digestio stLmachi aditiuatur ualdea membris uicinis circumstantibus, sed extensio& sontinentia cibi non. Et istae tu nicae non solum diuersificantur in substantia,&in quantitate,&loco, sed siluatione tunicarii &uillorum, quia in prima cum in ipsa sitappetitus,&appetitus immediate ordinetur ad extrahendum. Igitur uilli fuerunt siluati ad attrahendum: tales autem sunt longitudinales,&ideo in ea sunt uilli Iongitudinales, de quia attractioni statim colungitur retentio, quia omne quod
40쪽
membrum uoluptetur: hinc est quod in hac tunica suerunt postiuit Ii transuersales, qui deseruiunt retention. uem est quod uilli sunt in parte non interiori sed exteriori illius tunicae in secunda uerd cum ipsa ordine tur ad digestionem,& digestioni deseruiat: eX conseqiem i e Xpti tuo, q ita ei subsequitur, ideo uilli latitudinales fuerunt positi in secunda tunica expulsioni seruientes. Et ex hoc apparet quare intrinseca tunica fuit neruosa, ct carnosa no fuit propter uillos longitudinales qui debent ei se in intrinseca quae t sit uel debet esse principium appetitus.
c Error secundum Galenum in utraque ratione Mundini.
Item alia causa est, propter quam tunicae stomachimunt sic Stuatae, quae est ista, scilicet quia in ' inseca est ordinata ad sienti endum,extrinseca ad dirigendum&alterandum. Nunc aurem sensatio melior fit quando sensibili immediate occurrit sensus uel membrum sentiens, alteratio uero potest esse per medium&digestio, de hoc est quod ponit explesse Avicen. capitulo de
membris. primo canonum seu prima, ubi diciesic. Et natura quidem intrinsecam tunicam, scilicet stomachi fecit neruosam GeXtrinsecam carnosam. Potest nanque digerentis operatio ad id, quod digestum est in potentia, fine occursu peruenire: Centiens uero id, quod sentitur, non potest sen tire: nisi obis ando ei senti hile, scilicet sensiui tactus. Alis uero sunt parte se itis quan Φtitatiuae&de terminatae, ut pars superior,&orificium eius m feritis,quod dicitur portanarium: pars superior angustior est secundum naturam parte inferiore quia in inferiori debet ne ri digestio de cibus debet contineri in superiori non. Orisi cia tamen harum partium conueniunt&differunt: quia ambo
posita sunt a lateribus stomachi, &non sunt posita uel facta in ultima eminentia partis superioris uel inserioris. Sed pars infe rior stomachi descendit magis quam portanarium ue I pilorum ut cibus non descendat: sed contineatur incla ut in bur aqua da, sicut superior superemine orificio superiori eius, ut quanis do stomacho repleto homo inclinaretur, non ascendat cibus ad meri Se os, &specnliter quando multum repletur stomachus. Et ex hoc potest uideri, quare eX superflua quantitate cibi diaphragma comprimit tur de cibus non egreditur. Item o, Adin s conueniunt quia ambo orificia sunt in stomacho in loco ubi gisu dolita' ' 'continuatur uel altiliatur dorso, nam os stomachi est recte in
principio suae alligationis, dorso alligatum, Spropterea alii