장음표시 사용
81쪽
nique ii profundus in materia tenuitatem substantiae requirit, ut penetret Sic, ratione conirmationis densior pars materiam postulat tenuis substantiae vel cum vehiculo remixtam, quod est necessarium, quando requisita materia merit crassisior, frigida, sicut Oxynhodinum in affectibus calidis cerebri componitur ex oleo rosato, Maceto, in quo acetum est vehiculum a
De Meria conditionisus, modo , quant late loci, tempore. Quom dmodum indicatum cum stiis cor
ditionibus aptam nobis ostendit materiam; ita materiae quoque conditione circUm-1cri Dic. Intemperies calida indicat refrigerati nem .sed nescimus adhuc, qtialem refrigerationem nisi conditiones, quas habere debet refrigeratio, dignoscantur Ex modo enim, quantitate , loco, tempore refrigerationis faciendae apta materia cum suis conditionibus ostenditur.
Modus itaque materiae adhibendae vix potest in chirurgicis matersis esse, nisi pro multiplicitate
instrumentorum chirurgicorum modus etiam di stinguatur. Sed necessarius est maxime in Diae teticis, M Pharmacelaticis , qua rhin varius esse, potest Materia actu calida, vel frigida, uida ,
vel solida, Aquae Decocta syruppi Piluta, Ele-
82쪽
e tiaria, Conservae, integra, vel pulverigata Externa materia quoque multiplicis nodi ad formam balnei, lotionis, fomenti, suffiimigi , lylli ciiiij, olei, unguent , erati, emplastri, cata plasmatiS, lac. Pro inveniendo vero materiae modo non solum indicati conditiones dignoscendae, sed etiam singulorum modorum diversitas in agendo supponenda, ut eligatur Odus ille, quo materia praestare possit, quisit indicatur Et praeterea est necessaria partis affectae consideratio in imis ana suppositis conditionibus, Id quod exemplis ita de
Cibus, totus aestate frigidus actu, veme calidus ex Hippocrate. In febricitantibus, Se si tientibus actu frigida conveniunt Calida omnia pro internis affectibLIS, Ut penetrent, Uti ADDE- cantur,ati calida membris principalibus affectis: Item calida ulceribus , nervis. Frigida, etiam sit calefaciendum sit, Unde sanguis usi, aut fluxurus est M ubi repellere , aut externa refrinerare
Oportet fluida sunt adhibenda, ubi it pene tratione Opus est; unde Hippocrates, Deil est
in Pieri potu, quam cibo Febricitantibus humidus cibus convenit Imb&tegris omnibus flui
Caini UtitUr Hippocrates odoribus.
aliquam habere debent medicamenta, ne it delabas
83쪽
que adhaereant. γ Urgantia formae solidae conveniunt ubi remotiores Partes a ventriculo purgandae. .ma
teria Purganda multa, Ceuti a . . tis
ditatiu ita tu morantur, inde pro capite pur S'ndo in usu Piluta, stitit. Fur Ex fluidis conservant vires agendi maris ipsa-
cecocta, minim omnium destillationes Inter externa stillicidia maxim valent. D netrant unde pro cerebro super caput, M super ventriculi regionem adhibentur.
Suffumigia instituuntur pro affectibus canitisnarilam thoraclS, uteri, MPro toto corporis am Ιn ordine autem ad conditiones partis affe- principales parte actu Digida non tollerant: Sensus etiam exquisitia nec frigida, nec valdhcalida, neque mordentia permittit proindae tremota calida, M substantiae tenuis requie ut externae crassa potius in consistentia, Olti titio sa; densiores calida, tenuia exto ant Deinde succedit materiae quantillas, qua mensuram, extensionem, Pondus respicit, praeceptisque
84쪽
ptis que optis habet, ne vel nimia cum damno, vel iiminuta sine fructu adlatbeathar: Idem nam- citae medicamentiam, Ut Scanaone a Mantitate debita sanitatem, nimia mortem infert: Inventu autem dissicilis est, nana ejusdem materiae Uantitas iuvat Socrati, non Platoni imo quae, semel juvavit Socratem, iterum non UVat. Materiae quantitas plane decernenda ex cognitione materiae penes facti itatem agendi, casefectus inclicantis, partisque affectae Cum mis conditionibUS Et quidem nisi experimento prilis dignosca-tUrqUBe, cujusque materiae quantita sussiciat ad
faciendum, V vel multiam,vel partan vel Um excessu agat,inveniri n5 potest materiae conveniens quam litaS.Materia Maevis enim certam aliquam habere
debet molem, ut agere possit infra, quam notata agit, vel cum damno per excessiam ab illa agit aquae gutula nullam corporis partem refrigerat; sed olei destillati ut potest multiam alterare Rha barbarum duplici ragma optime purgat bilem, sed Scam neae dragma interficiet. Statuendi ers in materiae cujusvis quantit te termini Utrimque imaximus S minimus : Et inde ratio convenientem quantitatem demonstrahit ut Rhabarbari minima dosis est media ramnaa, a ima, Uatuor dragmae Hinc non dim-cile pro Socratis purganda bile ex natura ipsitis Socratis, me copia, .loco ipsius bilis, Rha- barbari dosis conveniens decerni potest. Asse.
85쪽
AnectUs item extensio materiae Irantitatem
ostendit Rub enim majorem locum affectus oc- cirpat, eo majorem requirit materiae do sim , non Profeci: tantam quantus est locus affectus sed
malorem, Uam requireret idem allectus, iminorem Occtiparet locum: Sicuti humori Urgan dus quo copiosior, eo majore in purgantis Pharmacimtiantitatem postulat: Sicque patet matere qUantitatem ex quantitate indicati desumi.
duo insuper intensor fuerit affectus, eo majOrem juvantis materiar'tiantitatem exigit In majori enim qUanto major virtus aqua extinguit quidem ignem, sed aquae libra magnum incendium nihil alterat Ouod si pauciori a quando Medicus utitur quantitate in causa est, quia tota, ut in reliquis prohibetur Nunquam tamen ita pauca esse debet , ut infra minimum terminum experimento inventum subsistat , quia nihil ageret. Partis affectae conditiones denique materiM
quantitatem variant Praestantiores enim partes
sensu exquisito praeditae magnam quantitatem non permittunt Et ratione tu S, atque confor-iriationis, si profundae, densiores partes maiorem requirunt materiae Uantitatem, ut integri viribus eo, quo Portet, Penetrare valeat: maior purgantis materiae dos est necessaria pro educendo ex articulis, A capite humore, quam ex ventriculo M visceribus naturalibus ita major quantitas refrigerantis materiae necessaria ad restire lanci si eae S, iterum, quam Proventrichal
86쪽
Locus administranda materiae, ut jam suppositum est diversus a loco remedij, ille esse debet, ubi materia cum juvamento applicari Potest, Uem, Ut oportilia Una decerna Medicus, observare debet, quid facere, cin quo loco facere debet Deinde qua materiaiti velit, Plebothomia, Priarmacos Urgante, alterante, c. Ex his enim Licilia cognoscitur locus oportunus pro adhibenda materia quae affectae parti admovenda si fieri pollit,uel eo loco ad, movenda,per qUem facilius in affectam partem valeat Pervenire, ad majorem autem talis loci explicandam inventionem distinguenda sunt corporis ioca, quae possunt elle vel externa, vel interna.
In externo corporis ubi est affectus, ibi applicanda materia ita Erysii pellas in Tibi refrigeratur lactuca, Solatro alijs Tibiae applicatisci quod si pro Erysipellate Phlebotomia in stiperioribus venis, purgatio, Malia per alia loca fiant, catasam, Mhumorem biliosum fluentem, de redundantem respiciUnt. Pro internis partibus vero alius plerumque est materia locus , qui Ut eligatur oportunus, distin- suendum est, an alteratio, vel evacuatio fieri debeat: Si alteratio convenit, ille locus eligendus, per quem vel tota alterantis materis substantia, vel ejus vaporos portio penetrare valcat Pro totali substantiae penetratione locus esse debet, qui vias, Sc meatus habeat conspicuos. Ut penetret vapor, exi put
cibi substantia penetrare debet unde locus cibi alius
87쪽
abit elle non potest, quam os perqUO in ventriculum, id inde per venas in hepar & Otiam corpus distribuitur; lysteribus enim nutrientibus com- Politi, ac externae resumptivae injunctione paruimve nihil ad nutritionem posthini,quamui non omitti debeant & eadem ratione Alterantia convenientem locum habent per os, quando intestina,vem triculii na, hepar senem, .corporis omne internas partes alterare debent.
Quia vero sunt partes quae non Unicam habent viam, locus ille convenit, qU proximior est, Ut magis commodus de facilis. Ita ventriculo, minte-ninis tenuioribus proximius est os, quam sedes, crassioribus intestinis sedes Pro vesica, itero inject a magis juvant , Pro cerebri alteratione tota substantia penetrare non potest, sed vapor solus,4 ideo applicari debent alterantia suturis cranei, alaribUS,P lato, naribUs; Sr per os item sumenda, quia ex Vela triculo habitus plurimi ascendunt. Pro evactiatione autem locus eligendus , per qυem facilitus,& breviori via humorem purgandum, vel hibstantia, vel sua virtute materia piarpans attingere, ac trahere valeat Ita humorem in nepate vel per os, vel per sedem adhibita purgantia evacuant, licet validius D citius per os assiimpia , Ut eva-ciretur sangxii e capite, non secanda vena pedis,sed
frontis, allinaritam Venae aperiendae.
Templis materiae tandem oportuniam, quod occasionem vocat ippocrates, conditio est maxinae necessaria, et disticilis in omnibus, victu me di
88쪽
medicamentis , la chirurgicis auxiliis me cessaria
quidem, nam quae data apto tempore iuvant, data 'non apto tempore saepe nocent. Venae sectio a cibo
istatim nocet; n accessionibus a cibarijs abstinere oportet Difficilis autem, quia occasio praecep ex facili,' repentina mutatione nostri cort)Orica catliis internis, & externis , ita ut quod juvare Potest hac hora, imb,- hoc momento, Daul Dost nocere Postici, UHoc vero materiae tempus non desumitur ex praesentia indicantis;& absentia prohibentis sicut faciendi tempus , ut probatum est aliud esse tempus faciendi aliud materiae administran- os: Nec solum differunt faciendum, Scin Ateria in tempore, sed materiae diversae tempore di ia terunt Ad febrem enim continuam refrigerandam plures materiae Utiles esse possunt, aer frigidus, venae sectio, qua hordei, herbarum succi, decocta iacEtae quidem semper convenit sine intermistione, venae sectio Una,vel altera vice adhibita satis refrigerat,' ante cibum per horam convenit Aqua homoe tempore cibi oportuna Syrtippi conveni Unt per hora quatuor ante cibum: In declinatione morbi concocta materia purgatio convenit : Pilulae quinque horis ante cibum exhibentur. Potione tribus, vel quatuor: Unde patet, tunc quide iri
faciendUm, quando praesens est indicans , nihil strandam indieriam admini Materiae igitur oportunu temptis est illud, Uando agere dc iuvare potest, quod invenitur ex cognitione
89쪽
tione ipsius administranda materiae penes facultatem agendi locorum, in quibus agere debet. Materiae quidem laabent omnes propita agendi tempora. qua hordei diiplici vice in die sumpta
potest continuo per totam diem refrigerare 'eririgidus est sine intermissione conveniens, tria X- piratur Item aliae materiae si alim agunt, aliae Ubium postea, aliae hoc tempore, aliae alio Uvant. Prohibetur autem materiae administratio eo tempore, qUando nocere plus valet, quam iuvare Nocere quidem potest, quando plures agendi facultates habet, tincte una licet iuvet, altera laedere, let Ita nutritio aliqua eli semper necessaria, secontinua esse debet,sed alimentum non semper exhibendum, quia duabus vicibus in die sumptum sussicientem nutritionem praestare valet; si singulis horis exhiberetur , noceret Et in accessionibus morborum non exhibetur cibus,quia laederet turalem calorem divertendo. M opprimen loci nmagna plenitudine quoque vena illico secari debet chim febris acuta inde consurgit; sed si contingat, ventriculum indigesto cibo plenum esse, post aliquas
horas differtur, ne rapiatur cruda materia intra venas Regula itaque certa est pro tempore convenienti administrandae materiae: eo tempore administranda materia , quando , vel absoluti iuvare, vel plus iuvare, quam nocere potest. Conditio etiam locorum ubi agere materia debet, est confideranda, ut illius oportunum tempus decernatur: Situs enim varius locortina, tempus materia va-
riare potest Quandoquidem si locus fuerit distans
90쪽
It profundus, plirs requiritur temporis, Ut perveniat ad partem affect ana,Mideb actionis tempus aestumandum, Ut eo tempore administretur, quo possit oportune indicato satisfacere.
De experientia, altero in arte medica instrumento deliberationis. EXperientia est, ut Philosophus definit, repeti a
saepius memoria, observatio ejusdem rei, quae eodem modo evenit : Adeo ut plures ejusdem rei memoriae constituant experientian . Haec illa propria experientia, quae in arte medica est alterum instrumentum deliberationis uo solo Empyrici utebantur,i Dogmatici Uttantur, Ubi r tio locum non habet; liando nimirum ignotum cst id, a quo pendet deliberatio. Confundit vero vulgaris quidam loquendi m dus experientiam cum exercitatione Medicum enirn exercitatUna , peritum , c ea Pertum Vocant D profect O exercitatio multa in omni arte necessaria, ne qua , id quod est ex usu in actu operandi Artis ex non facile praestat Et haec est Peritia illa , quae praxi agendo comparatur qua verus Artifex cdditur, acquiritque promptitudinem, Miacilitatem in deliberandis operibus, b in operatione ipsa, quae nec dici,ne te scribi potest. Haec tamen pi opria non est expetientia,