De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

131쪽

DE CORD PAL p. LIB. I. 23copam,rarissime syncopae in palpitatione CAP.XVI destinere videantur. Ob eandem causam elaementiores pulsus in proxime moriaturis, cum iam omnino facultas languet, ac vires penitus deiect ae sunt, percipiuntur: calor enim aere destitutus augetur, ac

robur cito tamen deponendum assumit. Decipitur quod aut potius inani quodaastu ductus Galeno aduersatur, dum generationem huius symptomatis a t. nafrequentiam ex calore primum, deinde magnitudinem oriri statuit: cum ubique Galenus, tum maxime primo depraesag. ex puli cap. I. magnitudine primo, mox celeritatem ac postremo loco motus fro-quentiam ad iugi aperte deceniat quod, si Galenus non assirmaret, id per febriutempora quotidie experiri liceret. Quare dum signa deprauati motus cordis prosc-quitur, frequentiam in primis enumerat, eamque inter signa palpitationis recenset propria et inseparabilia Verum, hic quoquo insigniter lapsus est nam si cordis motus cprauatus istast, qui non imminuitur, sed Ugctur ut illi vi uim est licet augeatur frequetia motius imminuitur tamen quando I penes reliquas di ferentias, ut saepe, ut in formicante pulsu,

132쪽

cum extrema frequentia, paruitas ac imbecillitas insignis coniuncta sit. An igitur

eo tempore auctus, an imminutus cordis motus appellari debeat, q ii uis pronunci- et Causam certe extremae imbecillitatis tunc adesset scimus, ex qua non deprauari, sed valde motum imminui manifestii est. Iam quod Altimarum reprehendar, ob id quod omnes deprauata pulsationis disserentias minime explicet, contradicendi studio id adscribendum est. Ea enim pertinent ad libros depulsibus nec ipse Galenus, qui& loci rinam pulsuum accurate conscripsit,3 palpitiationis,licet obscure ac sparsim, naturam complexus est, frequentiam tantum pulsus unquam pro palpitatione accepit ut minitate necessaerium fuerit ea prosequi, quaesti proposita fuerint, quoniam nihil habent c5munc cum palpitatione, quae maxime, ut demonstraui,vchementia constat, praeterrem dicta videri possint. Idem dum Altimaru arguit, quod statum in cordis sinibus existentem , palpitationem efficere dixerit,quo modo ad hoc respondere poterit cum motus aliquando palpitatoriaus in corde dc non in arteriis sentiatur Latmo necessc fuerit si ex cordis facultato

133쪽

pulsatili, non ex flatu, aut alia quapiamCAmorbi fac causa excitetur,ut arteriis quoque communis iliciatur. Quare dc cor in palpitationibus ad virium instar dila tabitur aliquando obrepletionem non semper replebitur quia dilatatur. Nobis videtur tamen in hac re Altimarum reprehensione dignum esse, quoniam calorem nunquam aliquo pacto huius accidentis causam esse posse statuerit, cum ut ostensium cs saepe ex causa calida exo-xiatur. Fallitur longe magis ob id, quod crediderit palpitationem ex flatu genita, sanguinis missione curari Lucule ter egit de modo generationis huius si ectus, ac ex refrigcratione illum oriri recte decreuit Quid igitur in affectu frigido sanguinem mitti iubet,aut hortatura molinc plures esse palpitationis species, plures peius causas intelligere licebat, cum Galenus quasdam sanguinis missione curare

solitus fuerit. Has vero non ea Sesse,qVae ex flatu ortum habent, ob eam rationem

certum est. Ipse enim Galenus libro a Rigore ne verbum quidem pro curanda palpitatione de sanguinis missione, sed v-num untaxat palpitantibus esse remedium fatetur,per excalefacientiae atten

134쪽

videtur hanc curandi rationcm satia- propter cum morbi causa ac natura minime paterentur eiulcemodi auxilium, ratione partis affectae conuenire dixit, tu non curare penitus, sed iuuarc quae tamead sanguinis mistionem indicandam minimes issiciunt. Abstinendu igitur a veriqsectione ac ab omni sanguinis missione, in palpitatione flatibus orta Sed rursus ad Rudium, si per cordis motum deprauatum motum frcquentem ex facultate prodeuntem, qui motus tantum in palpitatione fit, ut is voluit, intelligit, ac nos vult intelligere, cur obsecro in curatione palpitationis, frigidam intemperiem inter causas motus frequentis enumerat

quomodo ex intemperie frigida, pulsus oritur frequentia ex quo Galeno id nobis, , Eustachi, persuadebis id etiam, quo

authore, eandem deprauationem motus cordis, quae frequcntia constat, crebritatem habet, ut tuis utar verbis, pro inseparabili ac proprio deprauatae pulsationis indicio fieri ex frigido peri cardii tumore,aut ibidem eius natura humore collecto Sed haec adnotasse susticiat. Quae e- mai

135쪽

DE CORD PALP. In I. 1 Tnim ad cardiacam, ac syncopam transi CAP.XvItaiunt Dectant tamen ad palpitationem; aut quae ex palpitatione in eas affectiones traducta sunt, iam merito sunt ab iis, qui hoc scribendi munus ante nos susceperiant,explosa. Quomodo descript lucus que affectiones dignoscantur,atqua urentur, qui equitur libur explanabit.

136쪽

SEB ASTI AN PIS SINII

da liber II. Designis quis una uation caus

ae inoccatur P. I. Ius igitur palpitationis, quae vehementi ac sensibili pulsu, ex vitali facultate pro- iaciscente constat, duplex est causa. Intemperies calida inaequalis, Arteriarum I aut vasor una cordis coarctatio. Calida intemperies vel in humoribus in corde vel in arteriis cotentis, vel in cordis, arteriarum corpo-rc, tunicisve, posita est. In corde autem, aut qui in eius cauitatibus continentur, aut proprii cordis succi, intemperiem re cipiunt. Cor autem, quemadmodum arteriae, aut per se,aut per consensum assiciuntur. Per se quidem eo modo quo dictum est,excalefactis per consensum, ro ob

137쪽

rit CORD PALP. LIB. II. Itys o ob reliquarum partium inflammatio CAP. Ll nem, ac earum Praesertim, quae cordi pro-

Auriae flagit Arteriarum autem coarctatio, utS vas ,rum cordis,aut exterius fit ex re quapiam comprimente, aut interius o struente. Exterius comprimunt,tu morti genus omne, circumfusus humor,autes ius. Tumores porro aut sunt in ipso co

de vel in arterii s aut in vicinis cordi regionibus. Interius vero crassi ac viscidi sacci,atq; humorum abundanti obstruunt. Haec vero vel cunctarum arteriaruest,uc quarundam. Omnium, dum plenitudo ad vasa adest quarundam autem, ut inanimi motibus. Eius vero qua Corconcutitur, hae sunt omnes causae, ac pra ter has ipse quoque flatus Vera denique palpitationis,eius scilicet de qua Galenus libro de Rigore, A flatus 52 humor intra cordis cauitates existentes.Quomodo ex his omnibus vehemens ac sensibilis ipsi laboranti motus circa cor aut arterias fiat, enarratum supra est. Nunc quaesit via, quae nos in cunctarum causarum dignotionem deducat,aperiendum. Quod co- modius as equemur, cum situm ac naturam partium, quarum disquirimus affectiones, iam attulerimus. Ab intemperic

138쪽

iso SEB. Is si Nit caliginis igitur calida exordientes, si east in pro- temper ei priis cordis succis dignoscetur, qxioniam

praeter vela ementem ac valde sensibilem

cor muccu. pullum, ad c rit quod alius a pulsu motus, scilicet cordis totius Concussio vAM. Febras conscquitur perniciosa, ptil-sus mox cito languent ac vehementia recedunt cum pulsus omnes qui intemperiei comites sunt ipsius cordis imbecil- η si sint omnes Ouod si inaequalis feruor ex putredinc it excitatus, iam multo euidentius ac citius vehementia destituuntur ac si maxima sit intemperies,collecti-ua omnino aderit inaequalitas. Est tamen

aliquando, ubi aer quem spirando attrahimus infectus putredine sit, ac putredo ad ipsum cordis corpus peruenerit, cum moderati undequaque pulsus, praeterquain cleritate sunt, qui tamcne ipsi paulon,im'. post lancuidi iliciuntur. Qui vero ad ca- in me Di uitates ipsius cordis pertinent humores si exardescant, concussionem cordis ipsi ferunt,ac distinguuntur a propriis, quod in reliquis corporis partib. caliditas percipiatur; ac longe prius,quam ipsum palpitationis exoriatur symptoma, excalefacti sanguinis indicia in conspectum pro

deant,

139쪽

DE CORD PALP. Lia. I. sideant. In separabilis quoque est ab exca-CAP. blefactis valde humoribus, spirandi diffi

cultasmam flammeam in pulmone atque corde caliditatem, multa conferta, se irens .. quae exussiando fiat respiratio, commonstrat. Id etiam confirmatth iracis, praecipue circa cor ingens caliditas, ut ardere videatur, oculoru rubor; Capitis ardor, sitis vehemens, lingua alida

de salebrosi, dc quod dicat infirmus sese ardere Lim non in corde tantum, sed de in omnibus arteriis vehementia inest: ac ni agnitudo,statim ac humores plus quo incalescant dum tamen robur vigeatia cultatis. Si vel o ipsum cordis corpus intemperie laboret inaequalisnam aba quali non nisi parui ac languidi sunt pulsus, saltem aliquo iam temporis spati*, ab excalefactionis initio transacto, cum scilicet incaluitiam; nam ubi adhuc incalescat, vehennens quidem ac robusta facultas essse poterit omnino pulius inaequalis fit. ubi enim ipsum cordis corpus inciderit in intemperiem aliquam inaequale, non

poterunt pulsus, cum ipsus cordis, turn omnium animantis arteriarum, in varia non degenerare inaequalitatem. Non ta

men hae inaequalitates quae fiunt in hau a

140쪽

intemperiei it nam i in magnitudinena,

paruitatem; celeritatem,tarditate remis otionem, vehementiam; crebritatem, raritatem mutatio: ac si maxima sit, ut dictu est, intemperies, in pluribus arteriarum quo is motionibus hanc aperte demonstrant quoniam non tantum scquuntur inaequalem cordis intemperiem, scd recordiis oscillorum obstructionem. Cum enim valide comprimuntur arteriae, aut obstruuntur, ut integra facultas sit, inm

qualitas quaedam corripit pulsus at si fa

cultas una sit affecta, cum eo affictu instrumentorum,clarissimum est magis variam oportere inaequalitatem existere; tem ii ipsum cor infestet inaequalis intemperies. Ob hanc rationem c pulsus quoque intermittens, non est huius inte- periei certum indicium. Proprium autem corporis visceris intemperiet symptoma est,pulsus qui bis feriat: ac licet noomnibus aeque facilis sit huius pulsus dignotio, alia sunt signa quibus inaequaliscordis intemperies deprehendatur. Omnia enim sunt teliqua animaduertenda, praesentia, praecedentia,S externa. Nam

cum peripneumonia, suppuratio, pleuritis, phthisis, denique illic aliquis exortus abscess