De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

91쪽

DE CORD PALP. LIB. L. Ictitassionum Corugitur sitie ex se dilate CAp. XI tur, tuam ipsius membranam qua in uoluitur, percutiat, aut ab illa percutiatur, inde fit, nequaquam dolere possit Ceterum cum arteriae corpus ut libro detum .prael nat cap. v Hi dictu est sensunt habeat,(licet Plinio libro X I. Cap. XXX v I arteria sensu careant, nam danguine eum statis manifestum, ut facile. olorem sentiant, oris . t more o χιτων η *Aem oli si id est,ivi ex Augustino Ricco percelebri medico Lucensi,Cuius me

minit Tiraquetrus in libris de di obilitate)

aliquis propter internas ventriculorum cordis regiones, unde arterio sum omne Corpus ex ritur nam Meas quos partes do ori subiecta es e, cum sim eius natu, rae,oportebit. Hoc vero non inficiam uis

sed ipsam visceras affuilonem, quam re et appellant, sensus ac ob id dolorii

92쪽

carere affirmamus Totum autem hoc quod quqrimus,nec superuacaneum,nec sophistarum speculatione dignum Cen .seri debet, cum valde, ut mox patebit, ad loci affecti inuestigati ne conferat. Quae

vero ex iis quas modo numerauimus re-Jiquae sunt ab ipsius cordis affusione partes, pulmonibus tame exceptis, sensum habent,d dolori subiectae sunt. Ipsa primum cordis membrana sitica corde nimis dilatato percutiatur, siue ad ceteras

quibus circumscribitur partes allidat,dolorem quendam percipiet ac longe clarius si qua dolorem natura feres in ipsa exoriatur affectio. Qui tamen sonitus ex harum partium collisione ad aures usq; defertur, is non nisi ubi pericarditi duriores impingat thoracis partes, essici potest. At duriores in thorace partes, cor ad ba sim attingere minime potest, ob pulm ni positum sed motus praecipue cordis iste, in eius, qui ob extremum cunctarum cordis fibrarum concursum ac terminuest immobilis,vertice fieri est aptus Anticam igitur pectoris regione, ac sinistro sum mucronata cordis cuspis dum quati, i tur, percutere sensibiliter,ac dolorem inferre iis, quae ex mediastino nascuntur

93쪽

DE CORD PALP. LIA. I. s

inem branis ob situm earum partium,co-CAP. XI.

sentaneum est. Ea nami interim dii cor concutitur inebranos a propagi nes, qui bus eius vertex deuincitur, impetu quo dam extendat ac abstrahat, prorsus necesse est. Sed huc usq; motum cordis, quirit in eius concussione, satis explicasse videor, singulas tamen differentia post explicabo Nunc enim an flatus hunc eundem excitare motum possit, SI quomodo,examinandum. Non in reliquis tantucorporis sinibus, sed de in ipsius cordis cauitatibus flatum saepe reperiri, iam ex

Hippocrate libro de Flatibus os edimus, ubi flatum aerem appellat quanquam

principio eius libri haec praemittat

dis concussionem dicimus, non semper, sed tamen ut plurimum quod enim quiadam frequete per interualla hoc excrucientur symptomate, nec illo desinente, alia quam ipsius flatus excretio subsequatur, flarum omnino symptomatis causam esse demonstrat. Humor etenim nullus tam frequenter exagitari, ac ita cito qui seere potest,ut bis terve eadem die, motu

in corde concutientem inducat nec tu-

94쪽

8 SE A. I S SINIImor aliusve perpetuus flectus, quod noassidue fiat, sed per interualla recurrat. Adimiranda hic ex Petri Foresti obserua tionum libro xvii historia, qu hanc decor concutiente causa,sententiam exacte

comprobat omittenda non est. Remota quidam, ut ille inquit, ab neute aetate ad annuia quinquagesimum quimuri quo obiit, cordis palpitatione corripis alebat, prae sertim a binno meridiano, ubi ar-

tu tibias constricctasi bebat, i Sensus

q*idam rem'ius erat ad carotidas. Huic pulsus vel nullus vel paruus, insime ordine Soluebatui paroxysmis edi ocrepra ' ruptu iniecto clysteret dolore in medus da iculis excitato , deinde in frpnis, velit hi satis violenta sponte mora. R eis tibiarum vinculi semit', me tbebah Huic epia calidius, ventriculus frigidior Hinc igitur i multa subgmori excrementa, irixuosusq; apoi m a sus ire te iis interceptus continebatur,

qui incox exhalans , incutiebat tremore vel palpitationem, don et OVu, attrit , vel calore quod ad id non sufficereti cul a vitalis dissolueretur, aut alicunde exitum haberet. Iam vero qualem flatuvintra cordis ventriculos redundans, motum

95쪽

DAE CORD T ALP. L i p. I. 8 possit inducere partim a nobis ostensun CAP. XI. est, ac deinceps quod omissum fuit, adiu-getur Dilatationem cordis, flatus producere ac eius contractionem quandoque Cpercere diximus. Quaecum vera sint,ac vitalis ipsa facultas contractionem quando is moliatur,ubi flatus aduenies aduerso motu feratur cauitates illas, dum faculias contrahere incipit, extendens, totum cordis corpus quati Vconcuti necessarium est nam cum in totum tolli c5- tractio nequeat, id enim manu arteriis admota perciperetur , nec eodem tempore cor per aduersas ferri lationesqueat, motum in ipso corde concutiente, exoriri oportet facultate quidem conante contractionem perficere flatu tamen id

prohibente. Cum igitur spiritus impellentis vis, facultatis motum tolleret non possat, nec omnes simul partes ventriculorum cordis impetat, totum cordis corpus in eam celeriter partem impellitur, inquam ipsi flatus impetum faciunt. Quibus quidem subsequente cordis contra ctione dilapsis, in priorem illico sede cor ipsum reuertitur ac si adeo crassim flatu esse contingat, ut vel st a timclabi, vel motui facultatis obtemperate minime posse

96쪽

S E Hi rara Issit, per rariora interualla ac longius ac stituta sibi sede cor agitabit ir certe motus palpitantibus musculis est persimilis. st non adeo caliginosus, aut nebulosus fuerit cum cito vacuetur, accito ruria indvat crebriorem, per breuiorem viae tractum, motum inducet, qualis uti misist,qui tremore correpto exercet. Motus hic qui concussione missicit, nequaquam arteriis communi essicitur quoniam cum non sit facultatis opus, in solo

corde, aut in vicinioribus tantum arteriis, qu e prope maximae arteriae exortum

sitae sunt, pei cipitur. Dilatatio itaq;,atque contractioilicet in corde motus hic concussionis sentiatur xin arteriis absque huius motus sensu, distincte dignoscuntur, nisi aliunde aliqua accesserit inaequalitas, ac perturbatio. Qui vero motus in ipsis arteriis longe corde existentibus, carpunobis tentantibus,tremulus deprehenditur, is ob aliam rationem contingit Galeno enim fit ii de praesag ex pulsi cap. XII. propter facultatis imbecillitatem, nec in alio a vero,qui neruosarum partium proprius est, tremore ditari, quam propteressicientis facultatis discrimen nerui enim ab animali, arteriae autem a vitali seu

97쪽

DE CORD PALP. LIB. I. Sypulsifica facultate motum eunde intre- CAP. XLmore consequuntur. Sed tremor hic a teriarum, raro fit, 3 rarius deprehendi potest quoniam languesceris facultas noadmqdum distendit arterias, at i iis paria dilatatis animaduerti nequit Cordis autem concusso, quam sub tremoris nomine complexi sumus, nec rarenter fit, nec dissicilem de se praebet circa cor dignotionem. Spd quomodo frequens huius pabpitationis, quae tremorem imitatur, motus ex flatu pendens a descripto nuper exii de praesag ex puis seiungatur,ac dignoscatur, posterius dicetur. Nunc an aliam in thorace sedem flatus occupas, in eun dem concussionis motum cor possit impellere, leterminandum. Atque non in Cordis tantum ventriculis, sede in eius quoque inuolucro, tum es in ampla thoracis totius cauitate , spiritus crasses ac flatu lentos contineri manifestum est. Membranas quid thoracis interna refatus extendens dolorem rυγματώ ιη', id est punctorium, gignit. cd cum quotidie eitis natura dolores intueri siccat,nc clamen huic motu conningantur, vix a bitror intra thoracis cauitatem existente flatum,corposse concutere Certum ta-

98쪽

in ipso thorace, etiam si extra cor flatus exuperet, cordis dilatationem impedire, ac ita ut nullo pacto, aut minimus eo tem

pore pulsus in arteriis percipiatur; quod

pertussim nulli non licet experiri Valde enim dilatatus thorax ubi constringitur, si quid aut humoris aut vaporis adest , totum id una cum pulmonibus ad coralliditur,& ob insignem compressionem Corsese nequit attollere;vndo dum dilatatio, ni actio retardatur, quo uim pulinones iterum dilatato thorace recedant a corde, speciem interim intermittetis pulsus, cor sic affect una exhibet. Quae tamen quasima est, nec eundem cum ceteris exitum

descripstariis, in tussi ob totius pectoris exagitationem,quis explorare commode non queat is in eo symptomate quo ad tussim incitamur,ic exii x Graeci appellan hadhuc clarius aliquando percipiet. At si flatus pericardium extendat, cordis quoque corpus eius motum insequitur, sed inaequalis erit concussio, nec ita distincte

dignoscetur,quemadmodum ea,quq tremorem ac veram palpitationet imitatur. Nam cum cor dilatatur, sursum fertur eius

99쪽

DE CORD PALP. LIB. I. prius cuspis ac breuior ilicitiir, dum vero CAP. XL onstringitur, iterum cuspis oblonga sit. Cum igitur in cordis dilatatione latera sinistrae auitatis quae ad cordis basim o sita sunt, distendantur, Et sursum feratur cuspis, in imam pericardii partem flatus depulsus, cordis verticem tunc praecipue

Concutiet altera vero motus pars, scilicet

constrictio, dum iterum longiorem Cuspidemissicit, statu sursum impulso, superiores tunc partes cordis quatiet Valde autem sensibilis crit si emotus, quoniam cordis corpus eius inuolucru, quod quidem sensu praeditu est, impingit, a quoniam peri cardium natura est immobile, nedum cordii latur, illud aut mota CS,aut inmuni cordis impediret dilatationem. Plerperam igitur Rusius Ephesiius de humani corporis partium appellatione lib. II cap. V. II. PC icardium motu a corde

u rum' sus pC pit in iem, id est vi pulsifica,

ut diximus,pulsanterii scribit sed,ut dixi, perperam, inan si immobilis es debuit, crumna deberet humorem in se continere, ne motum co dis exagitatus humor ali quando impediret. Eandem cordis mic Ponem ab humore uri,

O quomodo. CAP. XII.

100쪽

uitate, nec in ipso peri cardio. Si enim qui

in auitate thoracis detinentur humores; hoc excitare valerent symptoma, purulenti, a quibus ex quavis occasione thorax repletur, statim in hanc astectione inciderent. Hi praeterea infundo thoracis resident, nec, nisi flatu agitentur, cor attingui. In ipso autem pericardio, si praeter modum, qui ibi naturaliter etiam vi uente animali continetur, serosus humor excrescat,ob eandem ratione, quod impetus absente flatu non adsit, concussio nis esse causa non potest: sed vel raritatis, vel intermissionis, aut alicuius omnino

inaequalitatis pulsus. Sed iam de cordis

palpitatione sententiam .deloc. H. cap. D. Caleno allatam expendamus Qtiar dam cum significatione quod cor inhumore moueri videatur, palpitationem fieri prontuiciat, eiusque nimium in peri- cardio humorem causam es e statuit: cm- Serosum humorem in pericardio conti

neri docuit Hippocrates libro de Corde: