De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

121쪽

D CORD PAL p. Li n. iratus, cordis cauitates occupet, tunc vel ob-CAP. V. tu existente cordis sensu, si tenuis ille flatus agitetur, ac impetu quodam quod quidem flatui saepe solet accidere turge-at,exorietur nihilominus palpitatio Sunt

a quibusdam praeter has, nonnullipal

pitationis causae in medium allatae, ut co- fert ac subita euacuatio tum fetus in v-tero coceptus Atqui subitam euacuationem, syncopa excipit, non autem palpitatio. Fctus vero in utero conceptus, cur palpitationem excitet, cum ibi secunduraturam contineatur Quot vero ex tero gerentibus videas, quae nunquam sensere palpitatione Sed mos est: quibusdaomnia ofundere,ac sine ratiotie omnia quaecuns illis visa fuerint, edicere Iarinalius quidam afferat lapillos, in cordis cauitatibus existentes quin vermes cor ipsum vellicantes sed iter doceant prius, per quod in cor ipsi vermes deferantur Deliramenta haec mittamus ac si quae ta-dem fuerint aliquando ex his reperta, curara sint, minime ad artem spectare fateamur. Postremam afferunt spirituum defectum sed spirituum defenus aut palpitationis ansa non est, aut valde remota, vi sequenti capite manifestabitur Pet

122쪽

imulti tamen decepti sunt circa numerucausarum palpitationis, quoniam non c-cte Galenum intellexerunt v. de loc. ME ubi palpitatorios affectus describit. Duo enim sunt quae maxime considerari debent. Alterum, quod licet Galcnus eo loci nonnulliarum affectionum cordis meminerit, tuas dissectis animantibus inuenisse scribit, non tamen affirmat eas esset palpitationis causas Sedit cor ipsum variis laborare praeter naturam affection b. ostenderet, illa omnia scribere coactus est . Quare ii non recte Galeni mente in assequuti, causas palpitationis enumerado, decepti sunt. Alterii vero, quod pro natura palpitationis perfecte dignoscenda praecipia fuerat animaduertendum, Calenum de duplici palpitatione,eo loci sermonem habere. Qua enim subito,sine alio manifesto accidente,euenire visa est , quae sanguinis missione tollitur,ea longe alia est ab illa, quam primo loco proposuerat. Si enim motus discrimen quod

has palpitati obis species distinguit, dili

gentius animaduertissent, earum causas

facilius fuissent assequuti.

Errata

123쪽

DE CORD PALP. LIB. I. s Strata quorundam explicantur,cse quae hucuseCA' T ique enarrata sunt con rmantur maetis. A P. XVI. T I ferentias omnes, causa spalpita ac tionis cordis, hucusque prosequuti sumus. Opportunum iam videtur antequam ad curandi rationem accedamus, nonnulla diligentius examinare, quae e- iusdem symptomatis naturam, clarias ad-lluc a luculetius aperire possunt ac praesertim decernere, quae recte aut minus ab aliis de hac re dicta sint. Cum igitur triplex sit cordis palpitatio, Eleuatio scilicet cordis&subsidentia a flatu, vel humore pendens Motus cordis vehensens, inordinatus, ex facultate laesari ac Totius

corporis cordis concussio ex utraq; causa proficiscens haec omnia cum praeter naturam stari, nec ad morbos, moiborti Icausas referri possint ad symptomata spectabunt. Vnicum vero genus sympto matis haec tria complectitur. Si quidem si illegitiiro motu continentur Inordinatus qui dena ranaequalis sub vitiato pulsuum actionis motu, dioe m appellaut reliquos vero motus, quoniam mo

124쪽

deprauato earum partium, quae mi ila natura sunt, motu quam iis quaena craimmobiles iunt,loco motis, ad illegitimi motus genus referri, conuenicia seli in qua quidem re, unius Hieronymi Mercis rialis sententiam mirari licet, qui motum palpitationis ex statu prodeuntis, verum

esse symptoto inficiatur. Omissa enim ipsius Galeni uiathoritate, qui inter symptomata, palpitationem pluribus in locis c numerat aciniis praesertim, in quibus praemissa triplici symptomatium disterentia, ex instituto de iis pertractat, eaque omnia sub illis comprehendi docet cum palpitatio haec, morbi, scilicet obstructionis comes sit, quomodo ad aliquod ex tribus symptomatum generibus referri

non debet: praeterquam quod ii proprius ymptomatis est, ut sit praeter natura, Cur motum hunc qui omnino praeter natiara est, a veris est symptomatibus excludendum 'Hoc enim ad ea symptomata, qtiqei familiam de proris velforte quadam incidentia appellantur a Galeno primo mella. cap. vii I. sere, id , impris rumum,mspectat sed ad ea quae om . Galenus tamen primo meth. cap. uri.(ut id obiter adnotemus inter causas, motum'

lunt

125쪽

DE CORD PALP. LIB. I. II luntari im impcdientes recesset, sic ipsum CAP.Xvltamen declarat primo in tertii de morb. vulg. dum dicit, motum palpitationis citra voluntatem in voluntatis instrumentis fieri. Sed quis A vera Sinon vera introduxit symptomata, si quicquid quod

praeternaturam animali accid it, cum no

erit morbus eiusve causa sympto mac si e an te infrutomata sitae asseciusim is nomines, nihil refert hac enim appe lationem, de ipsa quoq; symptomata sci

tiuntur aliquando Praeterea assirmare, quod ille facit, motum omnem ex solo. morbo factum, non esse motum deprauatum, nihil est aliud quam couulsiones, cui prostho tonos ac tetanos appellatos. naturales esse motus pronunciare atque haec tamen omnia a solo morbo fiunt. Licet autem in hoc omnes conueniant Cordis palpitationes ut sint praeter naturam, ac sub illegitimo motu comprehendantur; non tamen unica omnium definitio esse potest. Etenim non idem in omnibus

moi us est Quapropter palpitationis etfinitionem quam affert Fernelius, non esse

admittendam arbitramur. Ea vero est, ut

palpitatis sit cordis concussio vehementis se ac dia a molesti . Nam etsi quod quidem

126쪽

xliquando fit, si simul motus systoles ac

diastoles, atq; cordis concussio fiant, ut animaduertimus; saepius tamen imo fere semper, alter ex his tantummod spectatur in cordis palpitatione motus. Atqui Hieronymus Mercurialis, Aris otelis de finitionem ex libro de Respir. c. xx reci impullium calidi in corde propter refrigerationem excrementittam ct colliquatiuam, ut in morbo qui vocatur palpitatio Hanc vero definitionem no palpitationis quae est prae ter naturam motus, sed uniuersalis cuius dam arteriatum extensionis ad hauriendum frigidum aerem esse consstat eam in appellat, non et re tali es e tamen communem palpitationi quae tame palpitatio, morta, improprie eo loci dicitur ab Arist otele Sed hanc postea minime probans conatus est ipse uberiorem a ferre in hunc modum : Palpitatio cordis

nihil actutes nisi e uati s depresso cor

poris cordis vehemens es inordinata, ita ut functiones cordis dantur tamen definitio permultis scatet erroribus. nam non est eleuatio, depressio corporis cordis, sed ventriculorum, seu cauitatum aut sinuum ipsius cordis Praeterea actio-

127쪽

DE CORD PAL p. In L 'actio itum laesio inepte symptomatis de si CAP. LVInitione na iam enim palpitatio iacit sympio madcfinit xingreditur. Id enim proprium morbi est, non symptomatis Q trare, arbitrari sympto mansi esse symptomanisi laedat actiones eius est qui symptoma a morbo distinguere non nouerit. Est enim praeter naturam retum ad costituenda symptomata sussicit. Vnde nil mirum si palpitationem ab animi affectibus ortam,quod non laedat cordis functi- nies, ab hac reiiciat definitione quantiis ceteri omnes hanc valde cordi eiusque facultati fateantur officere. Igitur sit desint cida sunt,ut arbitror, ista sympto ma-ta. Id, quod fit eo modo quo ceteri in musculis palpitationes, ut sit leuam es depressio oonta nunc erraret, nunc vero percrebriora interuata,ven culorum cord praeter naturam,reflatu,velhumoribu sacra. lia palpitatio qua cor cocutitur, ut sit Corporis cordi violenta,ac praeter naturam concussio. quanquam forte verba illat,praeter naturam,amoueri queant; cum Cordi corpus,

eius juc cuspis quae hipsa exagitatur, natura sit immobilis.Tertia vero palpitatio, ut sit Motis inordinatis,inaequalis , o vehemens expuis discas amitator icificus. Ex his

128쪽

ii, si A. Is s INII patet quae cordis palpitatio sit diuersa a

ceterarum partium palpitatione Sut vero mersae de secundo tertio loco descriptae Prima vero ad eundem modum fit, ut in musculis licet Mercurialis aliter sensus Galenum assirmet, ac palpitatio nem cordis At arteriarum essed mersam ab aliarum partium palpitatione cum nobo ex Galeno, sed cordis palpitatione' esse alium apuli imotum,eliciatur manifeste Prima quoque ac secunda palpit tio solius morbi sunt opus;Tertia ver etiam facultatis. Nec desunt, qui circa Causas, d signa ac modum generationi Siptius palpitationis decepti sint. Hieronymus Capi uacceus tam frigidi quam calidi humoris abundantiam frequento ac vel Oces cordis motus subsequi affirmat. Sed bifariam decipitur. Si enim intelligit de motu ab ipsa materia excitato, is Vt puir mum rarus est si de motu ex facultate pe- dente, etiam fallitur; quoniam si ibi sint frigidi humores, aut cor eadem laborat

intemperie, vel contraria si contraria, motus erit moderatus, ut nullius intemperiei excessus tunc licet adsit, percipi possit si eadem omnino rarus os tardus

imisus erit haec ex libris de praesag N e

129쪽

DE CORD PALP. LIB. I. causis puli quin ab ipsa experientia dela-CAP XVImuntur. Fernelium quoque decipi opinamur, quod signa quaedam quarundam

causarum enumeret' propria, quq tame propria non sunt. nam inter signa retorridae ac praeasTata bilis quaec X liene perarterias proficiscens ad cor usq; deducatur,

ac ob id palpitationem inferat, conspicui de mole ita in pulsationem circa lienem

recenset hoc vero comuneis omni palpitationi, quae sat pulsifica facultate laesa. etenim lien permultis qui de arteriis perfusus est, ita ut Vimus quidam Pacha utensis propter ingentem arteriarum numerum, Conatus sit ostendere lienem ad spi-xitus vitales fabricandos constitutum ei se Quoniam igitur ibi pertinillae sunt aditeriae, si facultas pulsifica qua uis ex occasione frustretur, motumque edat inordinatum atque vehementem, is in ipso pr*cipue licia naanifestabitur. Nec minus

Eustachius Rudius decipitur circa Causas de signa horum symstomatiana. Naro aflirmare pulium cssici deprauatum(non dcprauatur vero secundu huius viri p*cita, nisi ubi eius frequentia ac magnitudo augeantur,ob spirituum vitalitaria de fcctum,quod tamen d Felix Platerus, a-

130쪽

xxx Scis ira Iliique ex recentioribus scripserunt, praetor rationem dictum esse opinamur. Natura enim quae pulsifica facultate ad spiritus vitales fabricandos utitur, nec defectum spirituum agnoscit,ne et eligit valentiori aut frequentiori motu, materia unde rursus generentur attratiere Sed hoc exuperantis caloris es opus. Cum enina ob aliquam earum qui spiritus evanescere cogunt causam, cordis motus languidior redditus esti necesse est ob aeris defectum,imbecillior iam cordis attractrice,Calorem in corde augeri . tum calor ibi auctus, duplici ratione, doquoniam non habet effluxum,imminuto motu ,3 quoniam frigida quae solet admisceri ex aere substantia deficit, ad maiores, ac si opus

sit frequentiores motus,cor ipsum impellit Rem ita se habere illud praecipue suadet, non ad omnem spirituum defectum palpitationem subsequi in omnibus tamen animi deliquiis spiritus maxime dicsipantur. Quapropter qui syncopam ex erudis succis patiuntur, nunquam, quod habitus in illis tum frigidior sit, post syncopam palpitatione corripiutur, sed paulatim in his ad priorem motum cor re

dit Adde quod si pe palpitationes in syn

copam,