[1]

61쪽

Donatus1cdapsona prius rasero sereris dicere debuissemitrisylabo sc3 Sed qria uecordia laboraret:Priscia uerbis ondLIs.n .i Epitomate suo sic ait Oisscda plana passiua deisntiocinito ipsecto, hi futuro idicativi dc optatiui ab aetiua sua fitnterposita in Sed in tertia hype,

nultima correpta het. Sed et Hilare covella:solet eade lida plana ui orcoiugatione in pserri:ut amas amaris uel amare. Doces doceris uel docer Legis legetis uel legere. Audis auditis uel audire Libro uero ix sic. Fer, cocisione.i. syncopen coiugatiori:tertis. l.exceptis illis: lolet esseda, scen seruat eiusde planae c5cisione:ut Fers.scr.serte.serto serto te. serre.fere:Nari a pria plana eaptu regula.rceta declinatio . ne sequunt :ut Fero serebascra. Haae ille.ergovie et Amaspterea:&hmoi erudia indi passive quo Pserri vcnimus: lis cet rarius.Iustinus.Haib.xvii Athenas quoq; erudiedius missus.de regio quoda puero dixit. Et in Plogo primi uoluminis ali. cyad te impator Antonine non ta cognoscedi lcmedari dicatrasmisi. Restat iam mihi*badum illud Catonis carmeita legedum esse. Si romana cupis:d punica noscere bclla in5autipublica:utiet edocris aliqui uoluitRatio enim stipunica legedum csse: omnes codices sic habet Deinde V Lucanus in quarti uoluminis fine qua da, uica bella comemorat: tubae enim excrcitus ingens Cutionem Pstrauinocciditq; et.Cato er

go ille eius carminis auctor propter id dixit punica bella:no prie Annibalis gesta:quae Sillius carmine executua est. Vale,

62쪽

Donatus e Catonis carmen de moribus per Antimnelacitum m roctii partim suo qua ivlocuc iudicio:partim iactustis codicibRVm aiaduerterem ciplurimos holas creare grauiae in uia mos succurre,du opinioni eos: Dcosulendu existis mauhmaxime ut gloriose uiuci et echonore contigeret. Nuc te fili charissime docebo quo pacto mores tui ai ponas.Igit prepta inca ita linitor ut itelligas legere.n.et no itelligere:enegl gere. ta deo supplica.Paren

tes ama. Cognatos cole. Dat crua. Parcsoro. Cu bonis ana abula.- accesseris ad cosilium donec uoceris. Rato uiuare.

Damiamurcui des uideto.Mudus esto. Saluta libeter. uod satis est dormi.Ama eoiugena .cide locu maiori Iusiuradum serua.Magistrum metuc. Te uino tempora Verecuridia seraua, Pugna pro patria. stodire tua. Diligentia adhibe. Nil temere credi ris rite consule.Familia cura. Fuge incretrices. Lege libros.Memeto qu legeris.Disce littoras Erudi liberos. Bladus esto.Benefacito bonis.Noli ab re irasci. Nomine irriseris.Maledicusne esto. Aestimatione retine. Adesto iudicio.Aequu iudica. Ad tortu stato Nil metire. Bli' esto. Iracudia

tepera.Virtute utere.Trocho lude. Alea suge.Minorem teneconi seris.Nil arbitrio uiriu secer .Patere lege qua tu ipse tuleris. Accepit beneficu memor esto. Pauca in couiuio loquore.

Noli miserum irridere. Minime iudica Allanum concupiscore noli. llud stude agere quod bonum est. deus est animus nobisnat carmina dicunt: Hic ubi praxipue pura sit memc colendus.

63쪽

Cato

plus, a semperme somno deditus cstor

Nam diuturna quies uitiis alimenta ministra Virtutem primam esse puta compesccre linguam: Proximus ille deo st qui scit ratione taccrc. Sperne repugnando tibi tu contrarius sis. Conueniet nulliqui secum dissidet ipse. Si uitam inspicias hominum:si denim mores Quum culpant aliosmemo sine crimine uiuis Quae nocitura tenes:quamuis sint chara:relinque: Villitas opibus,r poni rempore debcti Constans, lenis:ceu res expostulauestor Temporibus mores sapiens sine crimine mutat Nil temere uxori de seruis crede quaeromi. Saepe etenim mulier quem coniunx diligit odit. Quum cliniones aliquem:nec se uelit ipse monensi Si tibi sit charus noli dcsistere coeptis.

Contra uerbosos noli contendere uerbis: Scrmodatur eunetifranimi sapientia pautis.

Diligese aliosuit sis tibi charius amicus: Sie bon us esto bonisine te mala damna sequantur. li Rumores fuge:ne incipias nouus auetor haberia

Nam nulli tacuisse noccim et esse locutum. Rem tibi promissam rcortam promittere noli: Rara fides ideo est:quia mula multa loquuntur. Quum te aliquis laudat:iudex tuus csse memcnto:

Plus aliis de te si tu tibi credere nolup Cfficium alteris multis narrare momento: Atq; aliis quum tu benefeceris ipse sileto.' Multorum quum facta senex. 6c dicta recenses. Fac tibi succurrant iuuenis quae laceris ipse.

64쪽

Cato Ne cures si quis tacito sermone loquatur: Consevis ipse sibi:de se putat omnia dici. uum suetis scella quae sunt aduersa caveto: Non eodem cursu respondent ultima primis.

Cum dubiavi fragilis sit nobis uita tributa:

In mortem alterius spem tu tibi poncre noli. Exiguum munus quum dat tibi pauper amicus: Accipito placide:picnc ec laudare memento.

Insantem nudum cum te natura crearis et Paupertatis onus patienter krrc mcmcnto.

Ne timeas illam:quae uitae est ultima finis . Qui mortem metuit:quod uiuit pcrdit id sui Sitibi pro mentis nemo respondet amicus: Incusare deum noli sed te ipse coercc. . Ne ubi quid desit:quaesitis utere parce.

Vis quod est serues semper tibi deesse putato. Q uod praestare potes ne bis promiseris ulli: Ne sis uentosus dum uis bonus ipse vidcti Qui simulat uerbis nec corde est fidus amicus. Tu quoq; fac simile:& sic ars dcluditur arte.

Noli homines blando nimium sermon probare Fistula dulce canit uolucrem dum dccipit auceps. rim tibi sint natu nec opes:tunc artibus illos

Quod vile est:charum:quod harum uile putato. cii tibi nec cupidusmec auarus noscctis ulli uae culpar soles:ea tinckcctis ipse Turpe est doctoris suum culpa,cdarguit sum. Quo rustum est petito:uc quod vidcatur honcstum.

65쪽

Cato lanistum tibimet noli praeponere nὸt se

Cognita iudicio constant:incognita casu. Cum dubia incertis uersetur uita poticlist Pro lucro tibi ponc diem quocun laboras Vincere cum possis:interdum cede sodali: Obsequio quoniam dulces retinentur amicia Ne dubita quum magna petesumpendere paruar

His tonim rcbus coniungit gratia charos.' Litem inferre caue:cum quo tibi gratia iuncta st: Ira odium generat:concordia nutrit amore Seruorum culpa quum te dolor urget in rama Ipse tibi moderare:tuis ut parccre possis. Quem superare potes:interdum uince serendo. Maxima enim morum est semper pacicntia uirtus. Conserua potius:quae iamsint parta labore: Quum labor in damno est crescit mortalis egestas. Dapsilis interdum notis:& charus amicis:

Oium fueris scelix: semper tibi proximus esto.' Illuris si sorte uelis cognoscere cultus.' L Uergilium legito: si magenosce laboras

Herbarum uires:Macer id tibi carmine diccti Si romana cupis,& Punica noscere bella. Lucanum quaeras:qui Martisproelia dixit. Si quid amare libet uel discere amare legendor Nason mictito:sin autem cura tibi haec est Ut sapiens uiuas:audi quae discere possis: Per quae semotum uitiis deducitur aeuume Ergo adest& quae sit lapsentia disce lcgcndo. Si potes ignotis etiam prodesse memento. Utilius regno est:meruis acquirere amicos.

66쪽

Cato me areana de caelum inquirere quid siti Cum is mortalis:quae sunt mortalia cura. Lmque merum lethuuam stultum est temporc in omni i

am mortem metuas amittercgaudia utrae. Iratus de re incerta contendere noli: Impedit ira animum possit neccrnere uerum.

Fac sumptum propere quum res desiderat ipsa. Didam etenim e baliquid quum tempus postulat aut reru aod Mum est fugito:paruo gaudere momento: Tuta mage est puppis:modico quaesuminc fertur Quod pudeat socios:prudens celarc memento. Ne plures culpent id:quod tibi displicet umi.

Nolo pulcs prauos homines peccata lucrari: Temporibus peccata latcnt:& tempore clarcnt. Corporis exigui uires contemnere noli: Consilio pollet cui uim natura negauit.

uem uideas non esse parem tibi tempore cede: Uictorem a uicto superari saepe videmus. Aduersus notum nos contendere uerbis: Lis minimis uerbis interdum maxima erctati Quid deus intendat noli perquirere sorter uid statuat de te sine te deliberat ipse. Inuidiam nimio cultu uitare nacmento. Ouae si non edit tamen hanc sufferre molestum est. Elto forti animo cum sis damnatus iniquo. Nemo diu gaudet qui iudice uincit iniquo. Lilia praeteritae noli malcdicta rese rei Post inimicilias iram meminisse malorum est. Nec te collaudes nec te culpauctis ipse.

st ii quo glim, at inanis.

67쪽

Cato Vtere quaesitis modice quum sumptus abiundat 'Labitur exiguo quod partum est temporc longoὸ Insipiens esto quum tempus postulat aut res: Stultitiam simulare loco prudentia summae si

Luxuriam fugito.simul& uitare memento. Crimcn auariti emam sunt contraria famae.' Noli tu quaedam reserenti credere semper.

Exigua est tribuenda fides:quia multa loquuntur. Quae potu peccas:ignoscere tu ubi noluNam crimcn uini nullum est:sed culpa bibcntis.

Consilium arcanum tacito committe sodali. Corporis auxit um medico committe fideli. Succcssum indignum noli suffcire moleste: Indulget fortuna malisvit ledere possit. Pio lac qui ueniunt:hos casus csse Drcndose Nam leuius laedit quicquid praevidimus ante. 'Rcbus in aduersis animum submitterc noli. Spem rctine:spes una hominem nec morte clinquit Rem tibi quam noscis aptam dimittore nolis Fronte capillata est:post haec occasio calua. Quod sequitur specta:quodi imm net ante uideto illum imitare deum partem qui spectat utranque. Fortius ut ualcas:interdum parcior estor Pauca uoluptati debentur.plura saluti. iudicium populi nunquam contempseris unus: Ne nulli placeas:dum uis contemnere multos. Sit tibi praec pue quod primum est cura salutist Tempora ne culpesaeum sis tibi causa doloris.

So linia ne curesmam mens humana quod optat

Dum, ut: claus per somnum cernitidipsuis.

68쪽

Cato F. Oc quicunque uelis carmen cognoscere lector. Haec praxcpta seres:quae sunt gratissima unae. Instrue praeceptis animui ne discere cesses. Nam sine doctrina uita est quasi mortis imago. Commoda multa feres:sin autem spicueris illud: Non me scriptorcin. sed te neglexeris ipse.

Cum recti uiuas.nc cures uerba malorum.

Arbitriinostri non est quod quisl loquatur.

Productus testis. salua tamcn antc pudorem: Quantumcunc potes celato crimcn amici. Scrmones blandos blaesost caucre cinciaiozSimpicuas ueti fama est:fraus ficta loquendi. Segnitiem fugito.quae uitae ignauia sertur: Nam quum animus languet:consumit Inertia corpus Interpone tuis interdum gaudia curis: Vt possis animo quem uis suffcrre laborem. Alterius dictum:aut factum ne carpseris unquam: Exemplo simili ne te dorideat alter. Quod ibi sors dederit tabulis suprcma notato. Augendo seruame sis quom fama loquatur. uum tibi diuitiae supcrant in fine senectae:

Munificus facito uiuas non parcus amicis.

Vtile consilium dominus ne dospice scrui: Nullius sensum si prodestacmpseris unquam. Rebus d incensu si non cst quod suitanic: Fac uiuas contcntus eo: quod tempora prebent. Uxorcin sugc:ne ducas sub nomine dotis. Nerctinere clis si coepctit cilcmolcsta. . .

Multorum disce exemplo qua facta sequaris: Quae fugias nobis uita est aliena magistra.

69쪽

Succumbat labor:& frustra tentata rclmquas Quod nosti factum non recte:non silcatur: Ne uideare malos imitari uelle tacendo. Iudicis auxilium sub iniquo teste rogato: Ipsae etiam legeseupiunt ut iure regantur. Quod ne ito pateris:patienter ferromcmcntor Cunq; reustibi sis:ipsum te iudice damna.

Multa legas facito:perlectis perlege multa:

Nam miranda canunt:sed non credenda poetae. Inter conuiuas lac sis sermone modestus:

Ne dicarc loquax:dum uis uibanus haberi. Coniugis iratae noli tu uerba timere: Instruit insidias lachrymis:dum foemina plorat. Vtere quaesitis:sed ne uideatis abuti: . Qui sua consumunt:quum deest:aliena sequuntur. Fac tibi proponas mortem non esse timendam: uae bona si non est:finias tamcnjlla malorum. Uxoris linguam:sifrugi est serre memcntor Nam Halum est non ueliciatunec posse tacere Dilige non aegra charos pietate parentes. Nec imatrem offendas:dum uis bonus esse parentuo uram quicunq; cupis deduccre uitam:

ruc uitiis haerere animum:quae moribus obsunt,

FHaec prixcepta tibi semper,clegenda mcmentoδinuenies aliquid quod te uitare magistro. Despice diuitias.si uis animo esse beatus: vas qui suscipiunt mendicant semper auaru

Commoda naturae nullo tibi tempore dcciunt:

Si su s contentus eo:quod postulat usus. Ina

70쪽

Cato C mili incautusmeciem ratione gubernes: Noli fortunam:quae non iudicet escaecam.

lige denarium: sed parce diligeformam uam nemo sanctus nec honestus captat habere.

uum lacris locuples:corpus curare memento:

Aeger diues habet nummos:se non habet ipsum. Verbera cum uictis discens aliquando magistruri patris imperium quum uobis Et in iram. Res age quae prosunt:rursus uitare memento In quibus error inest:nec spes est certa laboris. Quod praestare potos gratis:concedc roganti: Nam rccste fecisse bonis in parte lucrorum est. Quod tibi suspectum est confestim discute quid siti Nanc solent primo quae sunt neglecta noccrc. Cum te detineat ueneris damnosa uoluptas: Indulgere gulae noviqua uentris amica est:

Cum tibi praeponas animalia cuncta timcrc. Unum praecipio tibi plus hominem esse timcndum. qm tibi praeualidae fuerint in corpore uires:

Fac sapias animo:poteris sic sortis haberi

Auxilium a nolis pctito:si sorte laboras: Nec quisquam melior medicus:quam fidus amicus. iam las ipse nocens:mori tur cur uictima pro te citultitia est morae alterius sperare salutem. Cum ibi uel socium uel fidum queris amicum: Non tibi sotiuna est hominis: sed uita cicnda: Vter quaeniis opibus:suge nomen avari: Quid ubi diuitiae prosunt.si pauper abundas ta famam seruare cupis dum uiuis honestam.

csugia an mo:quae sunt mala gaudia uitae.