[1]

91쪽

Fama

quid

Catonis agendae:miIitares expeditices obeudae:sunded ad ultimum moti Omnia denil amara:& graui patienter Drenda.

umores fuge:ne incipias nouus auctor haberi: Nam nulli tacuisse nocci:nocet esse lacutum

Cordo est:&sensus:lage ruinoses.Lopiniones:& incertos sermora de re aliqrccenti:siue bona:s u mala acciderit.hoc est ne uerbum alicui facias de re ulla:quae nuper euenerit. Ne incipjas haberi nouus auctor. idest inuentor Nam tacuisse nocet nullite locutum nocer. Teste autem QMintiliano lib.v.Fama consensus ciuitatis uelut publicum testimomum uocatur. Rumor uero sermo sine ullo certo auctore dispersus:cui malignitas initium dederitancrementum credulitaS. LuRecte igitur Cato iste inquit. Rumores fugenae incipias nou au ctor haoeri. cte etiam beneca illud.Tene temper uocis:& silenti terieramentum.Tamen:& in hoc incumbemt libentius audias:lloqua ris Et alibi:Summa luminarum haec erit:Tardiloquum te esse iubeo. V r Nam nulli tacuisse nocetmocet es locutum:hinc: Phales mile, sius dicebatmon multa uerba:isigna sunt botrae mentias: id. st pruden iis animi iudicium. Et Chilo lacedaemotus praecipiebat linguam sena

per quidem:sed in conuiuio praesertim continendant. Proximo non mal dicendum Alioqui audituros:quae nos moerore conficiant et in oou Impraeire animo non permittendam.Et pittacus Mytilenaeus ait.

Noli cito loqui est enim is an arandicium.Cleobulus item aiebat. Au iadiendi magis:ci loquendi studiosum esse oportere: linguam habe re laudabilem.Et anacharsis scytha:rogatus quidnam enet homini hus bonum:ac malum ingua inquit. Nocet esse oculum:Ad hoc Xenocratis item responsum facini enim quu mal dico sermoni quorundam luminosiLiario interessit:uno ex iis tinente cur solus lub. ouam cohiberetaquia dxisse me inquitialiquando poenituiti a iis .inunquam de quo Valerius lib. 'inde sapiente dictis. Nocet esse io, RV cutum:ut quid is noctiit ira xhexaupae Camb sen regem monenti: de quo Seneca libai de ira sic ait:Cambysen regem nimis deditum

uino Traxhexaupes unus e charissimis monebat: ut parcius biberit estuave esse cilcens ebrietatem in rege:quem oculi hominum:aureli tenuerentur xl hoc ille:ut scias'inquit quemadmodum nunquam excidam mihi:approbabo iam:& oculos post uinu in officio essessi maraus Bibit dein liberalius:q ljas capatioribus Cyphis:& iam glauis uiolentus ac uiolentus Obiui patolis sui filium procedere ultra Brirnen iub tra uataqsi per c

cum: ipssim cer adolescetici id enim se petere dixerat fugi iecisos

92쪽

Casitus

pectore herem Inapo'spiculum ostendit ac respicidiis patrem:an sat

. certam haberet manum intei rogauitiat illae negauit Apollinem po Garru ruisse certius demittere. Haec ipsae praesenti loco exempla attuli quoius legentes admoneam caute loqui: Undeae Tibullus i. iiii.ait i hoc peSilen . petit mi:ero garrula lingua malum .Et Ouidius, liballae arte. eximiatium est uirtus praestare silentia rebus. At contra graui e culpa tacendat Tata qui. Item alibi.αuaerit aquas in aquisivi poma fugati captat Tanta ius luithoc illi garrula lingua dedit. Et li.iii.irtistium. redemihi bene' Tace latuit: ne uixit:& intra sortunam debet quiris amare suam.Eoria, dum pertius lib.ii .nescio quo pacto uerba nocere solent. verba

no x Ignotum tibimet noli praeponere notis:

Folio Cognita iudicio constantiincognita casu.

iudici, Consulit hic Cato ignotum nullo pacto praeponi debere alicui notim i ct cognito:ro est qua cognita in iudicio:& recta rone coiniit hoc Antici est de cognitis recte senti revi iudicare possumus icogiaria uero in forpatio unae casu &euentu consistunt.Nam ut Lactantius ait:lib.iii.cxxviiii. iudici, fortuna est accidentium rerum subitus atq; inopinatus euentus Iudium cium uero ut Chr. sippus inquit:sensus est: anticipatio:est aut antici Amici patio naturalis inteli getia earum rerumquae uniuersaliter sunt. Alii noui tame quidam ex antiquioribus flores rectam rationem iudicium ira Amis unimi Possidonius ainhaec ex Laertio in uita Zenonis: praeterea ut verus Cicero scrib.in Laelio:nec noui amici ueteribus anteponatur:ut equis Uinu eiuli teneras arareponere solemus.Non enim Amicitiarum essed Salis enusicut aliarum repsatietates.Nec tamen noui amici amore digni mensu repudiandi sunt:sed uetustas suo loco coseruanda est. Ignotum tibi ra me noli praeponere notis: in ecclesiastico etiam linitur:Ne derelin- amicis quas amicum antiquu:nouus enimno erit similis illi Vinum noua largie Amicus nouus ueterascat:&cu suauitate bibes illud philosophus. itedum lib.viii.ethi.ait Tempore insuperi, consuetudine opus est Dum enim amici Proverbium inon fit:ut mutuo sese cognoscantiante i simul colamat ancet lis menstram:& libr. ix.magis honestum est: amici, stalienis largυta ri:beneflaial conferre. 'gnotum tibimet noli praeponcre notis. bestiis, neca item epistola tertia sic diu cogita:an tibi in amicitiam aliquis rodiLot opiodus sit:quum placuerit fieri:toto illum pectore admitteriam amdacter cu illo loqueretu tecum .Eta l. Tullius in Catoe maiore incit: iniuries uidenim stultius:il in cella pio certis habere:ac falsa pio ueris.

Litis praeterite noli maledicta reserto

93쪽

h; Commentum

Post inimicitias iram meminisse malorum cst.

Admonet hic cato obliuiscendum praeteritorum conuitiorum naut Seneca inquit:Discordia fit Charior concordia:& obliuisci: quod scis interdum expediti injuriarum remedium est oblivio. Optimu* Tolle est patiiquod emendaretio possis: magniet animi est esset& tranquis dum lum de iniurias atq; offensioes semper despicere. Noli maledicta re Vltio

ferre:optime quidem 5e Lactantiusvib.vi. c.xviii inquit: siquis extite iniuria ait tam protervus:qui bono:&iusto faciat iniuriam: chemeter ac moderate serat:& ultionem sua non sibi assumet:sed dei iudicio reseruet patieri Innocentiam semper: Mubiq; custodiatmon minus enim mali est:re M 'ferre iniuriatu inferret Summa igitur uirtus habeda patientia est haec enim perturbatum animum:ac fluctuantem ad traquillitatem suam sermo reuocat.haec mitigat:haec hominem sibi reddit. In ecclesiastico etia dulci, lagitur.Verbum dulce multiplicat amicos: mitigat inimicos, Iracun Post inimicitias iram meminita malorum est.Sensus est.Ad malas ius pertinere iram memorem post rixam:quonia ut Salomo in prouersieme hiis ait: Vir iracundus prouocat rixusiqui patiens est mitigat suscita iatas prcecipit ergo nunc Cato claementia utendu esse post inimicitias Ciudeest enim claementia teste Seneca ad Neronem)animi temperantia in litas potestate ulciscendi. Uel lanitas superioris aduersus inferiorem in collat stituendis poenis. Uel inclinatio animi ad lenitatem in poena exigen mi isda:huic opponitur crudelitas: quae nihil aliud est: qatroci as animi sum in exigendis poenis. Post inimicitias iram meminisse malorum est leno

id quidem 3 Plato uitauit. Nautium Dyonisius yranivis:cuius iussu Ledetiplato uenierat:intelligerat platonem redemptu fuisset Atheniis glo ieritiose uiuere:scripsit platoni:orans ne in ipsum maledictalatorqueret negliad quem isse respondit:non sibi tam superesse ocii:utDvonisii memi, idnisset. Et Zeno interrogatus quonam esset animo aduersus maledi Reeo,cta: dixitnues uti si legatus absq responso remi iratur. Et Seneca inquit eisiato Quam magnarum uirium est: Negligere ledentem.ltem Respue cru lapides delitatem:&matrem crudeliratis iram. Item: Sempdissensio ab alio stitio, de incipiatia te Reconciliatio. ra meminisse malo est hinc Lactan etitiatius libro quinto.cap.xviii.inquit: homo quidem qui scientiam boni ac mali habet abstinet se ab nocendo etiam cum incommodo suo: ua

quod animal irrationale facere non potest:& ideo inter summas ho ininum utitutes ilianocentia numeratur Ars idem libro se ro cΘpselinior tuto decimoquinto.scribit illa. Ut medici dicunt: letitiae i splene est Irae infeste libidinis in iecore. Timoris in corde capite uexo. u. eiusdem uoluminis ait; vasti autem moibus non est: sed

94쪽

Commentum iracundum esse morbus est mi enim iracundus est ella cui non de

heiraiit cui non Ophartat irascitur. ram meminisse maloruestra res g*μη quidem sunt affectus: qui ho nune in omnia Dcinora piaecipies ρμ agant Ira. Cupiuitas tibicio propterea poetae tres furias este dix. Iunit quae mente homiliuin exagueniaci uitionem desiderat. Cupiditas*ς opes.Libido uoluptates.Sed omnibus deus certes limitcs statum Ca

VPyς piditas.ii.ad ea comparada nobis data est: quae sunt ad uitam necessare. tia. Libido ad sobolem propaganda. Ire asiactus ad coerceda peccata libido ore sunt in nostra poteitate.Doso iubet:uti maledicis: leden

i tibus no 1 ualcamuniatium.n.utimur ira contra pares:hinc expulsi neue:hinc bella coirituit.tiam nascuntur. Lact.hb.vi.c. viiii. Ira meis minisse malorum est:hme& Cicero.lib.i.om.ait.Sed tamen irascul

absiti cum qua nihili si ii nihil cosiderate potest Et philosophus

RNU Baiiiinlii blagnanimus nec sibi mali memor illati:noe.n.magni animi meminisse:praesertim malane poti despicere:Sedis: qui pro qui. hus:& quibus opo: tet:& ut oportet: quia oportet quato in tempOre oportet:irascitur:laudaturi uitiis non uascant pro quib' oportet:& ut oporter: quum oportet: quibus oportentatui esse uiden tur idem quo' lib.vl.ethninquit.Bonum .n.&aeq multu adigno QV0 taedum procliuem dicimus esse:& uenia in aliquibiis dare bonum: t aequu esse. Vil Lact ait in ii.deira.Ira comotio nactis est ac perturba I si tio:ira ite est niolus animi ad coeiceda peccata insurgei is.sdram minisse malorum est.Cohibeda est ira:quum patimur iniuriam: ut x malum codrimatutiquod ex c. rtamine impendet: dc duas maximaS- , uir uies innocentiam:patientiat teneamin:Innocentia. n. proxima

Πn est milaticordiaetilla nat malum non facit:& haec bonum peratur. CVRV Deus affectuum noDis misericordiae dedit: ut omne piaesidium uitae P/x ςni hae in mutuis auxiliis ponerem':Si enim ficti ab uno deor orii ab in thii uno homine;cosangu mitatis iuris ciamur:Omne igitur hominem , si diligere debemus itaw.notantum inferre iniuriano oportet: ed ne hibita illatam quindex uindicare:ut sit in nobis perfecta innocentia:ideo tu. i et nos deus etiam pro nimicis pcem facere semper: haec Omnia La.ctantius. Iram meminisse malorum est: Vt Seneca de ira scribes ait. Est ira breuis isania:decoris oblitanaecessitudinum imemor:in quod coepit pertinax consiliis iraeci hisa:uanis agitata causis uinis simillitiai Mq MLyperidon testanguntur. Viscias aut non esse sas nos: tuos ira Dosseditnit furentiu extra indicia sunt: Audax ximnax uultus tristis tions:torva facies:citatus gradus inquiete manus:coloruersus:crebra:& uehemetius acta suspiria: flagrant:emitat oculi: braquatiutundente coprimunturi hinc nescias utrum magis detcstabile

95쪽

Commentum vitium sitian deformar Optimum igitia est primum irillamentu irae protinus spernere ipsi'; reptagnare iensibus Ira lapius sibi exitio est; hi,

Ira pacem similem belli essiciti Ira muliebre maximae: puerile uirili aest Nec quicq magnum esti nisi quod simul N placidia: foeticis animia mota tranquillitas. Utcs inhiariciis honestu est merita meritis repen sartata non decet iniuria iniuriis. Viram meminisse maloru est:jicer iniuria te&.M.Cato effugit:Seneca. n. libro . ii .deiraescribit illa. I. Catonem Cato ignorans:in balneo quidam percussit impriidens: post ea satisfacienti pepas Catono memini inquit percussum me:melius putauit no agnoscere iniuria quindicare magni nancti animi est iniurias despicere. Illae magnusac nobilis est: qui more magnae serae latratus minimorti canum siccurus exaudit ciuid est gloriosius stiram amicitia mutares Irascetur assius tu cotra beneficiis prouocatillae est melioriqui prior pedem ab iliacta tulit Alter uero Seneca poeta philosophi nepos ex fratrenit alibi oste seneca dam,in Hercule furente ait: Quum uictor arma poniit:&uictum de poetacet deponere odia. Iram meminisse maloiume:Ut enim Plato scri animabit Epistola .vii.Crededum est reuera semper antiquis sacristri uerbis punietqive nobis nunciant immortalem esse animum sudices 'abere: pplicia pati maxima:post cla corpore fuerit separata:quamobrem minus malum existimandum est perpeti grauissimas iniurias a delinqntibus illatas clinferre.

uod sequitur specta:quodcismiinnet ante vidctor Illum imitare deum:partem qui spem utranss.

Ut futura: ex praeterita cosideremus iani more:qui cum bifrons esse dicaturanteriora conspicit: posteriora:hic precipitiSic enim multa uitare poterimus Ob sutura:& praesentia re is coponere. Cinyod sempiuisatur specta &c.Ea quidem sunt prudentiae officia:de qua Cicero libr.ii. reth .sic prudentia est rerum bonarum:& malarum scietia:parteSeri inhio memoria:intelligenti :prouidelia:memoria est:peruerim animus re tapetit illa:quae fuerunt: ntelligetia est:perquam ea perspicit quae sunt; hihili prouidentia est:perqViam furiarum aliquid uideturianteu factumst se his, ac sequitur specta c. Virtutes hic intellectivas utedas consulit S . Nam ut Philosophus Ii .i.ethi.ailmerutamen alias intellecti tuas: alia la his morales dicimus e sapietiam quidem 'rudentia: sagacitatem in intellecti uasi Liberalitatem uero:& temperatiam:morales, Na VHm i ,duhde moribus cuiuslloquimur: non sapientem illum:aut sagacenused mitemtaut temperantem dicimus esse. Ium imitare deum l. Cy prianus de idolis sic: Ianus bifrons exprimittur chin medio costitutus

annum incipientem pariter;& recedente spectare uideatur.Et Macro

96쪽

Catonisbius libro primosat.ait deiano. Creditur geminam faciem praetulisse: ut quae ante:qti Q post tergum essent:itueretur. Quod procili duubio ad prudentiam regis solertia referendu est:quia praeterita nosset de futura prospiceret. Quidam uero ideo eum dictum bifrontem putantii de praeterita scieri u& futura prouidericianum quidam sole Gemonstrari uolunt: de ideo geminu quasi utriuscitantiae caelestis potentem qui exoriens aperiat diem . occidens claudat. Alii mundum idest caelum esse uoIuerunt.Ianum abeundo dictum spmudus semper eat. dum in orbem uoluitur. 5 ex se initium faciens in se refertur. Ideo de apud nos in quatuor partes spectatiui demonstratfmulachneius faleris aduectum.Cam Bassus lanum bifrontem fingi ait quasi

superum at inferum ianiterem .eundem quadriformem . quasi uni uersa climata maiestate complexum. Salioru quom antiquissimis carminibus deorum deus canitur. illum imitare deum &ci Chilo lacedaemonius dicebat futurorum prouidentiam ratione comprehendi posse pro uirtute uiri. Et pittacus mytileneus aiebar prudentium uirorum esse.priu' aduersa cotingant.prouidere ne ueniant. t una uesro quum illa contigerint aequo animo ferre . Et Bion tantu prudens tiam a uirtutibus caeterj differre afferebat quantum uisum ab aliis

sensibus.

Sermones blandos bicis' cauere memento Simplicitas ueri fama est:fraus ficta loquendi

CSensus est:noli esse bladus:&adulatorinec blaese loquaris idest implicite:& sub tegmine: ficte sed explicite.aperte. 3 uere. Quoniam simplicitas ueri l.uera simplicitas de puritas fama est de Laus ficta uerossimplicitas loquendi frausa dolus est Te igitur admonet:Cato ut nullo pacto blandus sis:&fictus. c ueri simplicitas laudi accedit ficta uero loquendi simplicitas fraudi ascribitui. Tunc autem quis dicitur esse limplex fictus.quu sub amici tuae colore grat a dicet illa. Te mediusfidius semper amauimec solitus sum metiti alicui:q, mihi ueritasari simplicitas ipsa imprimis gratae: tam tibi consulo uelis ab hac re Simu desiistere Q minimi praeci sertur esse nec te tui si mauotib di avicitator Sic huiusmodi fictassimplicitas fraude no caret.Nam maturia bibonum se limulat tunc est pessimus.ut Seneca inquit Sermones blandos.idest dulces suaves adulationem plenos blesos autem uio fusos imp icitos no satis apertos. incisos ac frigidos quod quide tunc fieri solet quum forte quis alicui operam suam Mopem aliqua pollice

Ianus

histos Ianusnia de

prouidentia

aduersa pruderia

97쪽

Commentum tur inuitus & ficte ac frigide quod certe sine fraude no est hinc te Ca/to admonet ut id stimonis genus uites omnino. Sermone blan adula. do silesios,cauere memento Plato etiam in gorgia scribit omnem tio adulationem circa se ipsumis alios fugiendam esse.Et Seneca ait ma adula. lo ueris offendere' placere adulando xxpertius libro primo.auis iii quis es assiduas aufuge blanditias.Et Cassiodorus in epistolis inquit Asan Adulatio blanda omnibus applaudit omnibus saluo dicit prodigos uocat liberales auaros parcos: sapientes.Et Hieronymu ad casan adulaiia ait Adulatos quoq; assentationes & noxia blandimenta fallacia tio velut quasdam pestes animae gemihil est quod tam facile corrum Assem

patinentes homilium nihil est quod tam dulci&molli uulnere ani tutio mum feriat. Antisthene praestare dicebat necessitate urgete in cor Assetiuos lassentatores incidere illosma mortuos hos uiuentes deΠOra latorre C Simplicitas ueri famae.haec dicit quonia ut philosbmus libro quarto ethi ait Omne mendacium prauum est.&fugiendum.Veru num est Sc laudabile Verax'est laudandus i mendax autem uiti meda perandus.Et alibi eodem libro sic per semendacium quidem impro Humbum est S uituperabile uerum autem probum ac laudabile. Et libro ueritas decimo ait.Sermones igitur ueri non solum ad sciedum sed ad uiue, dum etiam per utiles esse uidentur. Socrates quom libro sexto de re erupu.platonis iubet Mendacii expertes esse debere nem sponte mentien metiri dum unq:sed omnem Odio habendam falsitatem: diligedanam ueri erutatem .Et Seneca pist Ia.xlviiii. ait Aperta decent&simplicia boni simplitatem. Et Socrates in Theeteto Platonis de scientia inquit. Uera por claro opinari:pulchru est mentiri turpe Simplicitas ueri fama'est.hinc Veri. Curus libro tertio Xenophontis: Tygranae armeniae regis ab se capti as filio dixit.Primum tibi consulo in causa loqui uerarquo tibi id unum cultor desit:quod est odiosissimum.Nam et apertum medacium:ut scisim dei pedimento est hominibus maximae ad ueniam cosequendam TFra fallaxus ficta loquod1 Lactatius libro sexto capitulo decim Octauo inquit. Cultor dei non mentiatur unquam decipiendi aut nocendi causa est plex enim nefas eum qui ueritati studeat: in aliqua re esse fallacem atque meda ab ipsa quam sequitur ueritatem discederean hac iustitia uirtutumq; cium omnium uiamullus medacio Iocus est. Et pittacus mytileneus aiebat adula, ita Nam fidum nihil lingua loqui prevaletidum cordi duplex alte in risedit sensus. Lactantius etiam inquit. Nunimentiedum est op menda eri. cium semp aut fallit:ant nocet.Non est uir iustus: quia no sine noxia dis uitioso sermoementis:hinc uero nec adulari licetinitiosa e n.ac de adula

ceptrix adulato:0 ubio custodiat veritate.qlibet ad piis sitisuauistin tri

98쪽

Catonis

in Laelio Ita scribit. Sic habendum est.Nullam in amicitiis pestem en

quis maiorem adulationem blanditias:assentatitanem:quamuis .ia. multis nominibus ost hoc uitium notadum: levium hominum aro fallacium radioluntatem loquetium omnia:nihil ad ueritatem.Cum au. bimu tim omnium rerum simulatio est uiciosa.Tollit enim iudicium ueriri xi id q adu terat.Tum amicitiae repugnat maximae:delet enim ueIitate; uenta sime qua nomen amicitiae ualere non potest.

Vxorem fuge ne ducas sub nomine dotis: Ne retinere uelis si coeperit esse molesta

Cordo:& sensus est:fuge.i.uita: ne ducas uxorem sub nomine dotis ne uelis retii re.i .ne cupias expellere:si coeperit esse molesta Titigene ducas:etiam ab ine:quoad sensum benediceres Nam uerionTi.

meo: metuon go:caueo:fugio:&huiusmodi idem effici ut: uel cum negatione uel sine ea: ut Uereor ne ueniat:& uereor ut ueniat:Timeo ne moriatur: timeo ut moriatur,xcave te tristem sentia es& raue

Uirgi ne te tristem sentiat . Item nego fecisse illud 3 nego non Diisse iisti loc lud Tinis in hoc Maro libro tertio aenei.ubi ait: ipse diem noctems

negat discernere .caeli Nec meminisse uiae media palynurus in uia V o da:Est enim Ord; : Ipse patvnurus negat discernere: celo idest a caeloio uili, sideribus diem noctem: Negat: nec memjnisse tuae in media uia, da iratio est:quonia post negat: infiniti iratio sequitur: a nec mea minisse uiae. Uxorem suge ne ducas sub nomine dotis. Chilo ite La Socra cedaemonius dicebat. Uxorem humilem apparatu modico ducenditis is Cleobolus aiebat: Uxorem tibi parem eligendum mam si clariore uxores eduxerisiquit:affines duos habebis. Et Socrates duas duxit uxores priorem antipen. Secunda myrtonen aristidis illius iusti filiam:qua Muta sine dote accepit.Paulus item epistola. i.ad ymotheum attimulierum res oportet esse pudic S:n in detrahentes: sobrias fideles in omnibus Viitu Mansuetudo etiam sit mulieris:& domus cura habens quibus uerbis te, offendit pudicitiam sobietatem .fidem: mansuetudinem: mulieris preUkor cipta a dotis: Non aut argentummo aurum:ciuando praeterea duce doce da sit uxor. lib.V.de repu.platonis ocrates edocet inquiens: Mulier a uicesimo aetatis anno incipies:usi ad quadrage imum pariat: Vir aut postq acutissimum sui rursus uigorem iasierit. Annos scilicet trigin

υ; . , Mund usi ad anno quuin i qnquaginta procreet. Id mo Plato - . . lib.V. de legibus inquit Nemini praeterea aut dare dotcst aut accipereaA , ' licea':E AusoniuSyDeta scribit. Saepe in coniugib'fit noxia:si nimia ab ., 'do Uxorem iuge ne ducas sub nomine dotis Plato etiam libr. vi.de legibus dixerat eu:qui in conubio pecuniis inhiat non lege scrib

99쪽

lius,

Mulieris uirtus uxoris

Commentumpta arcere debemus .sed opprobriis:& increpasonibus abster7 re:mnlieribus enim contumeliosus fistus minor eriti minor&uiri humilis liberalis seruitus. idem quom in menone de utitur a tr. Est enim mesieris uirtus domum recte gubernare dum custodit domesticae uirolo dit. Seneca etiam poeta ostenditi Uxoris pio'rurn esse debereide dotem praecipuam:pudicitiam:dectri:fidem iprobitarem .a; en V in ostiua sic:probita', fide *:coniugis: mores: phicloi placea ut ma mo. Sola perpetuo manet sui tecta nulli mentis atq ani Di bona. Flo rem decoris singuli Cirpunt dies. CNe retin raeue s si coeperit e M'. molesta. Quanam derivsanxor dimitti possici christus in Mattheteo oria. ostendit his uerbis.Omnis qui dimiserit uxorem sua mere pia for '' Dicationis causa: acit eam mechari:5 qui dimissam dii erit: adulte rat. arcus autem euangelista ira scribit.accedentes pharisei interro , conius Iabant eum: scilicet virbuxorem dimittererientantes eum At ille te gia pondens dixit eis. uid uobis praecep t Movses qui dixerun : Mi v O ses p rmisit libellum repudii scribererou dimittere. Quibii respondes p/raia mos ait. Ad duritiam cordis uestri scripsit obis praeceptum istud.ab initio autem creaturae masculum r&foeminam,cit eos deus: pro ster hoc relinquet homo patrem lumi& matrem:& haerebit uxoriuae.&erunt duo in came una:itaque tam non sunt duo: sed una cais ro:quod ergo Deus coniun vilahomo non separet.Qu cunque dimiserit uxorem sua mola aliam duxeritia dulteriu committit stiper eam: '' - de si uxor dimiserit uirum suum: Dalii nupserit, mechatur. U Ne retinere ueli1:s coeperit esse molesta. Interdum en domin una ' rur uxores ob amplitudinem patrimonii mon igitur fiunt imperia ob ille

Mirtutem:sed ob diuitias:o potentiam:haec philosophus lib.viii ethi. corum Plio etiam lib.xi. de legibus de diuortio faciendo sic si uir&uxor propter morulm acerbitatem inuicem non con 33eniant: decennii iri deletum ciastodi sequi medii sint:&decem mulieres de curatri Diuor cibus connubioriam prouideanta quorum sententia si ita conciliati iafuerint:ualida.&stibilis habeatiar. Sin autem illorum animi veheκ mentius etiam tractandia suctuent: facto diuortio illos pro uiribus quaerant:qui utrisque conueniant.Procreandorum liberorum causa coniugium rursus querere compellendi uel senectutis mutuo curan Teneo

dae gratia diuortio facto aliud coniugium meant e Si coeperit ess inutis molesta. Vt Salomon in prouerbiis inquit: Melius habitare in terra coniudesertatquam cum muliere rixosa.& iracunda.Et libro secundo de artium te Ouidnis.Dos est uxoria lites.& Iuuenalis: Incolerabilius nihil est: quam foemina diues.

100쪽

catonse Multa legas facito:perlectis perlege mulia:

Nam miranda canunt: sed non credenda poctae.

Sensus est:legenda esse multa:ubi uero perlegeris:multa rursus perlegenda:poetae autem miranda canunt: sed non credendi. Multa legis facito: Aristippus glorianti cuidam: ν multa didicisset: ait Stis D gen cuti non hi: qui plurima comederunt: melius ualent: qqui sumunt da uti necessarii ta non qui plurima:sed qui utilia legeruntistudiosi haben Lora di sunt: Meruditi:Hieronymus autem prologo Genestos inquitiDa Iusti niel in fine sacratissimae uisionis ait:iustos uigere quassi stellas: & in docti relligentesiidest doctos quasi firm amentumnaideas quantum intei se distant iusta rusticitas:&doctorum iustitia:alii stellis:alii coelo comis hidis parantur CMuta lega facito: perlactis perlegenuit a. Melitis est d, larum scire de rebus nobilioribus quam multum de rebus uilior sdedi bus inquit Averroi libro secundo.de coelo.&philosophus libro se, cundo. de anima scribit. Ille intellectust qui plura intelligita non est nobilior: sed qui digniota.Et Themistius ait:Ea quae scimus sunt

minima pars eorum: quae ignoramus: itaque multa legenda sunt. Et teste philosopho libro primo de anima: Scientia est de nume robonorum honorabilium: merito igitur Cato aste praeci rit:mul ta perlegenda: ut scire possimus. IMulta legas facito: Quod Se Scia meca edocet epistola secunda.Hic iure optimo scribam; ait enim ad quid Iucilliu mallud autem vide:ne ista lectio multorum aucto mina: decm Lectio nis generis uoluminum habeat aliquid uagum:&instabile:cenis in- qualis geniis immorari: innutriri oportet:si uelis aliquid trahererquod in animo fideliter sedeat:nusquam est:qui ubi est. In peregrinatione

ullam agentibus:hoc euenit:ut multa hospitia habeant:nullas amici.

isti tias. Idem accidat neceta est eis:qui nullis stigenio familiariter apu-- plicant sed omnia cui sim:& properanter transmittunt. Non prodestat, bus:nec corpori accedit:qui statim sumpt'eniittitur.Nihil ae me seoi, - , nitatem mi d t; I remediorum crebra mutatiomon conualescit plaiἡ- quae inpe x Πsfertur.Nihil tam utile estiquod in transitu prosit. Disa ιὰ strabit librorum nullii iudo probarositam semper ego:&si quendo ad alios diuerti libuerit:ad priores redi. Et quum multa percurreris: hihn, unum exici e quod illo die concoquas re is ipse quo facio:ex plus a ribus: luae ego aliquid apprehendo:idem Sciaeci pistola. v. sic.insa5hi res studia uersandum est:&inter quaesita disca Lectio Hi nondι minuenta: