장음표시 사용
91쪽
XV io nouellae putatione. XVI le propaginibUS. XVII id insitionibUS. XVIII id instituendis olivetis. XVIIII id pomiferis et spatiis earum generale prae
XX id fodiendis, palandis et ligandis uineis uel
laetandis arboribus et plantis circumfodiendis. XXI id rosis, liliis, croco, uiolis OnSerendi S., XXII l liui semine Serendo. XXIII id cannsetis et asparagis et plantis alicum uel genestae et Astminariis myrti et lauri.
carduo naSturtio, oriandro, papauere, allio,15 Ulpico, de satureia cum disciplina, item decepullis, similiter de anetho, Senapi, de caulibus cum dis diplina sua et de asparagis, de malua, menta, deniculo, JnStinaca, iuueta, cerefolio, beta, porro cum dis ei plina, de inula 20 et colocaseis similiter. XXV id pomis in eo de piro, de melo, Cydoneo, Siliqua, moro, auellana, Mixa cum discipli
XXVI id dueatione Oreorum. que XXVII id uino murtite aliter. 1 nouella Elys uitis ins putanda Ei uitibus tutaminandis SE 11 sparagis ut planetis silicum G
12 40nusta miria mi 1 in eo de seminibus de saepibus de laetusta et E l 11 nastudi coliandro codices l15 cum sua disciplina Est, sua incl. 8, cum diseiplina Sua hab. ante epullis inel. in i l 16 sinapi codices recentiores et editiones t 1 et om tu i 18 alba GV pastinata cunulla E l 19 erofolio , caerofolio , cerO- folii. Obeta cum disciplina sua iust i de in i et codices, inel. enula E l 20 colocasis G, colocassis E l ciminoet aniso pro similiter a li 21 De pomis in eo m. primo de pyro de malo a de mili mel eidonea G22 mixta S, murrha et deis i 25 miret E
92쪽
DE PRATIS SERVANDIS ET LAETAMINE SATURANDIS.
Hoc mense Jo eis temperatis prata incipient usto is dixi, quae prius, Si maera Sunt, Sparso laetamine saturentur, quod eiciendum S luna creSeente quanto recentius fuerit, tanto plus nutriendis herbis ualebit, quod a superiori parte fundatur, ut Sueu eius per totum possit elabi. 15
II 6eii tepidis aut si tempus ilemens et siccum fuerit, colle pingues uel hoc menSe proSeinde.
93쪽
DE SERENDA LENTICVLA, ITEM CICERCULA.
Hoc etiam me se lenticulam seres solo senui di IIII resoluto uel etiam pingui Sed 4ie coe amaXime, quia luXuria et umore corrumpitur. Usque ad duodecimam lunam bene seminatur, quae ut cito Xent atque grandescat, prius cum mi ariditate miscenda est atque ubi ita requieuerit quattuor diebus aut quinque, tune Spargitur iugerum modii unius semen inplebit hoc etiam mensae cicercula Ieritur loco et modo, quo 1 ante deseripsi.
Hoc mense ultimo cannabum seris terra pingui. Stercorata, rigua mel planx atque umida 'di altius subacta. in uno pede quadrato se eiusdem Seminis
Nunc ager, qui aecepturus est medicam, de cuius ΙΠatura, cum erit Serenda, dicemus, iterandus est et purgatis lapidibus diligenter Oeeandus et iren Λrre tias calendas subacto sicut in hortis solo formandae sunt areae latae pedibus decem longae pedibus quinquaginta, ita ut eis aqua ministretur et facile possinte utraque parte runeari tunc iniecto antiquo stereor in aprilem menSem re Seruentur purnine.
94쪽
VII Hod 10ns toto eruum adhuc eri potest, quia marti Serendum non St, ne paStu suo pecoribus noceat et boues reddat inSanOS.
DE CURANDIS VITIBUS ET ARBORIBVS sET HORDEO GALATICO SERENDO.
VIII Nunc pomis et uitibus uetus urina si adfundatur, et numero fructuum praestat et formae cui proderit, ut amurcam miSeeamu insulsam, maxime in oleis, sed hoc frigidioribus diebus, antequam feruor 10 incipiat etiam nune hordeum alaticum, quod graue et candidum est, seretur odis frigidis circa martias
DE PONENDIS VINEIS PASTINO VEL SCROBIBUS AUT SULCIS ET MNI, QUAE ILLUC PERTINEL 1sDISCIPLINA.
VIIII Hoc mense omnia genera pastinati soli seu sulci
seu Serobes uitibus conpleantur natura autem uitis caelum Omne motumque rauStentat, SP genera mon-
uenienter aptentur plano igitur Oe Statues item, 20 cuius genu nebulas SuStinet et pruinas, Ollibus, quod siccitatem durat et uentos, pingui agro graciles atque infecundas, aer feraces et Solidas, dens uali das atque frondosas, frigido et nebuloso, quae hiemem celeri maturitate praeueniunt aut quae duris acinis 5 inter caligines securius florent uentos Statue tenaceS, serendum est: quia pactum insanandos G l OLEO E fruetum PLQVI FG radstanti E 3 14 VITIB: E SCROBE G si 15 OMNIA LQ ILICE si s 20 aptantur Sm pleno Q l statuis E l 1 nebulam G 23 secundas
codd. et quae inel coli 26 statui LQGi, statuae , statua et S uel statui in murgino, statue et , Status stabiles et aeg8
95쪽
AGRIC m 7 9 75 calido grani teneriori et umidi, ideo eas, quae pluuias ferre non possunt et ne multa dicamus, eligonda
sunt genera, quae profeSSione uitiorum Horum Ontraria loca diligunt his, in quibu durare non potes rant placida Sane regi et Serena tuto genus omne suscipiet uitium genera numerare non adtinet sed notum est maiores uua pulchrae Speciei, grani callos et siccioris ad mensam, feraeissimas uero et cutis tenerioris et sapore nobiles et maxime, quae citius 10 deflorescunt, indemiis esse seruandas loca naturam plerisque uitibus mutant. Solae amineae, rabidumque sint, uinum pulcherrimum reddunt calidum statum
potius quam frigidum sustinebunt de pingui ad macrum tranSirae non loSSunt, misi alereus radiuuerit. 15 harum duo genera Sunt, maior et minor. Sed minor
molius deflorescit se citius int0rnodiis minoribus et grano breuiore. Si arbori adplicetur, pinguem terram, si colatur in ordines, mediocrem desiderat imbres contempnit et uentos: iam maior saepe uitiatur ines flore. Sunt et apianae praecipuae Satis est genera
ista dixiss0 industrius uir probata deligat et terris
talibus mandet, quae imitari ea S OS sint, unde Sumuntur: sic merit Sua quaeque seruabit sed uitem uel arborem melius erit de eXili ad pinguem transferre. s nam si a pingui terra ad Solum erile transierint, utiles esse non OSSunt eligenda sunt armenta, quae pangimus, de ite media neque de summa neque de infima quinque uel e gemmarum spati a ueteri procedentia, quia non facile degenerant, quae de locis ferre m. possession E lo iis EG ueg poterunt cys suseipiat G pulchra , pulchre siceiores feraciores nobileis est 10 indomiis deflorescunt 11 pleraque aminneae ammineae Q llo redunt statim Q 13 pingi Q lo in ordin E lo in flore dixisse
22 talibus terris que omnifagi possint E l 23 seruabunt uel uitem poterunt ac li 2 procidentia se invia pro quae L
96쪽
talibus transseruntur sumuntur autem de uite fecunda. neque putemus rasthia esse fertilia, quae uua Singulas aut binas producunt, sed quae multa ubertate curuaDtur. nam poteS sera uitis feraciores in senabere materias erit et hoc signum fertilitatis, si
de duro aliquo loe fruetum citabit, si fetu inpleuerit
ramulos e ima parte urgentes. Sed hoc ignis OSiti per vindemias est notandum ad pangendum nouellus palmes debet ligi duri in s nihil habens et
ueteri Sarmenti, quia hoc putreSeente Saepe Or 10 rumpitur. Summa flagella repudiemus a Surculos:
qui licet bono odo nati sunt, tamen feracitate curiae runt pampinarius qui de duro nascitur, etiamsi adtulit, pro frugifero non est ponendus in Su enim loco fecundatur a matre, translatus uero tenet sterili 15tatis uitium, quod nascendi conditione suscepit caput Sarmenti cum deponitur, torquendum non est nec aliquo more ueXandum, ne demersa penitus secundiore parte, quod Sterili proXimum est, supra terram re linquatur deinde quod ipsa tortura vexati est et 20 Par ea, de qua radi praesumitur, iniuria nulli
subicienda est, eum qu contendere Ogntur, iantequam teneat ponendae Sunt uites placidis diebus ac tepidi curandumque, ne sarmenta Sole runtur aut uento, sed uel statim ponantur uel bruta reSeruentur. 25 hoc mense ac deineeps toto uere uinea ponenda Si aut binas in qua om E Gihortato Iam G fuliciorem mat0riam una E l in signis est nouellos L QV novellas i l 10 ueri pro ueteris Q sermoni P lo boni sint est i feracitatis beneficio 13 do sicco ut fulserit cy llo tructus reddunt lo
97쪽
umidis prouinetis. Sit autem mensura Sarmenti cubitus unus ubi pinguis Si natur terrarum, maiora inter uites spatia relinquemus, ubi iXilis, angusta.
nonnulli itaque in his uitibus, quas toto Sol pastinat disponunt, terno pedes inter Singulas uites quoquoversus dimittunt sed hoc gener diuisionis in iugorali tabula pangentur tria milia Sescenta Sarmenta. quod si duos semis pedes inter uites relinqui pla-1010 cuerit, in eadem tabula ponentur uites quinque milia quadringentae Septuaginta et Sex. Sed ad ponendum utemur hoc Ordine lineam seruatis his spatiis, quae placuerit custodire, candidis igni uel quibuscumque notabimus tunc tensa per tabulam lino in is locis 1 surculos uel calamo figemus, ubi uiti unaquaeque uentura est ita spatium totius fabulae Surculis conplebitur ad numerum uitium futurarum atque is, qui
pacturus est proiecta circa Surculo S Rrmenta, Sine ullo errore deponet. praeterea non est Uno genere 11E uitium Omne nStinum eo Serendum, ne annus iniquus
generi spem vindemiae totius Xtinguat et ideo quattuor uel quinque Ximii generi Sarmenta tangemUS.
sed maxime expediet genera tabulatim disponi os decimanis diuidi, nisi deterreat operis difficultas quod
iis aegs pangantur L pangem p Vicen pro SeScenta , uicen una E, tricenta uicena una inter uites e l 10 quatuor millia septingentae quinquaginta tres Ea est, quatuor millia quingentae septuaginta octo 11 toni Pi l 12 utimur linea V l iis acos lo custidire , custodiret Q llo fugemus L l unaquaeque Vitis ac j quaeque 17 atque in usur V, adquis PQ, atque his F, ita quisquis P, ita quis quae pro qui G, in FP ' panc-
98쪽
si est uetus uinea, singulorum generum Surculis tabulatim poterimus inserere et facile hoc genus colendi, quod est pulchrum atque utile, consequemur ita et
maturitatis ac floris tempora, qua es in uites diuersa
12 sunt, suis poterimus Opportunitatibus obtinere. nec paruo constabit, Si legatur maturitas eum acerbitate, dispendio, cum unius tempestiuam uindemiam sequi sit permixta cruditate uitiosum, alteriu Sera matu-13 ritates expectare damnis eum huic commodo adicitur, quod pro generum diuerSitate per gradu aecedent 10
vindemia minor Operarum numeru eam poterit X- pedire et generatim condere ae meliu puro Sapore S sine luctamine alterius generi unaquaeque in Seruare hoc si difficile uidebitur, non alias simul On-SeTRS, quam quae et Sapore et flore et maturitat 15 conueniunt. Sed haec in pastinis uel sulcis ratio erit: in Serobibus uero per singulos quattuor Sarmenta de- 14 pones. Sed, ut adserit Columella, vinaceam StercorimiXtam simul sparges et, Si Sile solum fuerit, pinguem terram serobi infere uel aliunde portatam cum 20 uero plantam uel malleolum disponemus, modice umido solo sed potius arido quam lutos duabus gemmis Supra terrum relicti Sarmenta ponemus obliqua: Sic fastilius conprehendent.
ras uineas consequimur L QUASI floris Eiueqs temporibus pro poterimus L QTEGacys, poterimus in usuro opportunius GEaeg l obtinere poterimus Eucys seruitute PLUS, seruitutis , acervitatis in re in ruin, sexitate dispendium aegi dispendiosum unius cli sit in permixta cruditate m. uitiosam et alte
99쪽
DE ARBUSTIVIS VITIBUS E PLANTIS ARBORUM VITIFERARUM.
Quod si arbustum des haberes deluetat, plantam
generosae mitis prius cim seminario mutrires debebis, ut inde radicata transferatur ad Serobem, cui arbor iniuncta est seminarium uero distimus aeque ossam tahulam pedum duorum semis altitudine in hac, quam pro numero ponendarum uitium uel qualium- eum quae plantarum protendis aut contrahis, ireuis- 10 simo spatio distantia inter se Sarmenta depones . si uallis aut umectus est eam VS, trium gemmarum X-
ualuerint, hine post biennium radicatas uites uel arbusculas transferes: qua eum depones in Scrobe, ad 15 singula materia redige putati omnibus, quae scabra Sunt curtatis etiam radicibus, si quas potueris i uenire UeXataS in scrobe autem ad arbustum faciendum duas radicatas mites depones hoc seruans, ne me in radice contingant sed lapides quinum prope librarum 2 medios inter utramque constitue et ipsas uites adserobis latera discreta coniunges Mago adserit Scrobem non primo anno S Se conplendam, Sed subinde eo aequandum quae res uitem faciet altius fundare radices sed hoc aridis prouinciis dortae conueniat: 25 umidis autem Sata putrefient reqepto mors, nisi statim
1 ARBUSTIS E FRUCTIFERARUM E l id offuites et arbores simi plantare addit atque V ea quae in rasura duorum pedum E qualiumque V llo dispones EG l 11 campestrium V l 12 conualuerit i l 13 arbus- colas L, arbusculos G lo transferemus , transferas SEGia cys i scrobem G lo redigis codd. 3 aeteri, reddigis i scrobem l 1 curta E curuatis radicibus, i poteris Ul 18 deponi omne praeter Observans , scrutans se se in E in radicem Pi l 1 continguant L qui non E l 20 in utramque Maro 22 sed om G 23 coaequendum V, coquendam F l faciat fundere i l 24 conueniatur E, Onveniet acgni 2 humidus L
100쪽
terra cumuletur. Sed arbusta qui faciet, plantas arborum de his generibus ponat. uel si agro subpetit abundantia, his utatur, populo, ulmo, fraxino in montanis et asperi8, in quibus ulmus minus laeta est has etiam Columella didit seminario debere nutriri. mihi uide ratur, quia nulla prouincia St, quae non e his quameumque Sponte producat, plantas iam maiores de locis quibuscumque translata uel eorum generum truncos radidatos hoc tempore mirea Scrobem mitis oportere constitui. sed si ager frumentarius fuerit, ubi arbusta 10 dispones, quadragenos pede . inter arbores relinque, ut seri possit, in exili autem ieenos in scrobe uero uitis ab arbore sua sesquipedis spatio distare debebit. nam uitis multum subiecta arbori incremento arboris
pecoris adpetentii iniurias i, arbori suae protinus alliganda. es, i, aliud de transferenda ec arbusto uitu conpendium. fit e vimine parua corbicula, quae me Suram pedi uel aliquanto minus tirdini spatio possit ample est haec ad arborem, cui uitis adhaeret 20 fertur et in fundi media parte pertunditur, quod Sarmenti uirgam possit admittere inducto itaque sarmento uitis eius, de qua transferre disponis, orbicula ipsa e aliqua arboris parte suspenditur et uiua terra repletur, rudi sarmentum terra possit cincludi quod Es